Sint-Jozefscollege Tielt

1848-1945

1848      Paters willen college verlaten: college belast teveel klooster en noviciaat Petitie door 63 burgers om college te behouden Stadsbestuur klopt aan bij bisschop Deken Darras zorgt voor akkoord: bisschoppelijk college, gepatroneerd door de stad Tielt Eerste principaal: Pierre Vanderougstraete

Bidprentje Vanderougstraete

Borstbeeld deken Darras

Vanderougstraete (1848-1851)  Leerlingenaantal daalt tussen 1839-1860  Van Hullebusch, Verstraete en Laridon krikken niveau op + eerste Vlaamse stuiptrekkingen  Société Littéraire: zelfwerkzaamheid, zelfvorming, discussie, taalvaardigheid !!!

 1848: vraag stadsbestuur naar handels en landbouwonderwijs

Lietaer (1851-1861)  Financiële problemen: stad Tielt springt bij jaarlijkse subsidie van 2.000 frank onderhoud gebouwen bisdom zorgt voor 4 priesters + 1 extra per 10 bijkomende leerlingen college moet inspectie toelaten 1852 : stadssubsidie ontoereikend voor uitbouw internaat: deken Darras komt tussen 1861: Lietaer wordt directeur in het Instituut Heilige Familie

Aantal leerlingen 1852-59

Camille Roelandts (1861-1877)

Camille Roelandts       Verder zetten Sociéte Littéraire: unicum in West Vlaanderen Bouw internaat leidt tot groei aantal leerlingen °Cours d’études professionneles Band met stad Tielt: Thieltschen Broederband, Sint-Vincentiusgenootschap, Goede Vrienden Werd later de ‘2 de genoemd stichter van het college’ Opgevolgd door zijn broer Constant (1877-79)

Leerlingen in Latijnse 1852 1880

Leerlingen in ‘école moyenne’

Vlaamse wind (1865-1879)  Sfeer van ‘Strijdend en katholiek Vlaams’  Gedragen door ultramontaanse zouavenmystiek: ‘die geen katholiek is, en is geen blauwvoet’  Ook in Société Littéraire: Vlaams en ultramontaans  1875 : Groote Stooringe Roeselare: straalt uit naar College: doorbraak Blauwvoeterie  Roelandtsen remmen af

Zouavenkorps 1883-84

Bekende leerlingen 1872-1880  Reto 1872: Jozef Samyn  Reto 1875: Firmin Verhelst  Reto 1877: Jan Craeynest  Reto 1878: Alfons Depla, Ferdinand Vande Walle  Reto 1879: Victor Roelens, Lodewijk Wostyn, Hendrik Persyn

Augustin Busschaert (1879 1886)

Theodule Busschaert (1886-92)

De Busschaerts  Veel financiële zorgen + schooloorlog  Institut Saint-François wordt Sint Michielsgesticht (Klein College)  Opkrikken niveau school door Jules De Berdt en Juliaan Claerhout; inspectie: ‘le plus fort de tous les collèges épiscopaux’  Ontbinding leerlingenbeweging ‘ligue révolutionnaire’ > ‘Rampe van Watewy’

Leerlingen in Latijnse 1880 1892

Aloïs vande Vyvere (Reto 1888)

Jules De Berdt (1892-1906)

Hoogtepunt       1892: landbouwschool toegevoegd bij college 1896: college volledig diocesane instelling (jaarlijkse subsidie door stad blijft) 1898: oprichting Oudleerlingenbond Pedagogisch en didactisch trendsetter Stuurt wel René De Clercq van school + verzet tegen flamingantisme en daensisme 1896-1901: Cyriel Verschaeve, Robrecht De Smet en Prosper Moncarey: Vlaamse strijdbaarheid en eerste conflicten met bisschop Waffelaert

Cyriel Verschaeve en Reto 1908

Oscar Vanden Abeele (1908 1920)

Invloed Moncarey (1901-1912)  Principaal is DF-voorzitter  Grote invloed Moncarey: Vlaams en sociaal  1911: Verschaeve vertrekt  1912: Moncarey wordt onderpastoor en econoom Vanden Bussche gaat weg  Bekende leerlingen: Emiel Thiers (reto ’08), Joris Lannoo (reto ’09): leerlingen 1904-1914 sterk beïnvloed door Verschaeve en Moncarey

Wereldoorlog I      1914-1917: delen van college gebruikt door Duitse leger: slaapzaal, studiezaal, klaslokalen: internen bij Paters of Tieltse gezinnen Leerlingen betrokken bij ronddragen brieven soldaten November 1917: ‘vollständige Räumung des Gymnasiums’ > naar Patersklooster; les volgen in Tieltse gezinnen April 1916: Vlaamse vergadering met collegeleerlingen; Moncarey houdt hen weg van activisme Einde oorlog: Joris Lannoo, Max D’Hondt, Honoré David scoren bij leerlingen

1918-1920: Vlaams en sociaal     Oud-leerlingen college op de Vlaamse barricaden: Lannoo, Thiers, Wostyn, Maeyens D’Hondt: heropstarten Swighenden Eede van Watewy Collegeleerlingen in harnas tegen meisjes Instituut Heilige Familie: flamingantische stukken over de muur + ‘In Vlaanderen Vlaams’ op muur Hevig verzet tegen ‘Brusselsche’ boy-scouts: te Belgicistisch <>zouavenkorps = Vlaams en katholiek

Georges Colle (1920-1934) (1)  Dec. 1920 naar College gestuurd, wellicht om flamingantisme er te beteugelen  Prijsuitreiking 1921: kakafonie > 20 leerlingen krijgen consileum abeundi; 20 leerlingen gaan uit solidariteit weg (‘Vlaamse sovjets’); helft lerarenkorps wordt weggezuiverd; brieven naar Lannoo: ‘Nieuwe blauwvoeterie’

Nieuwe blauwvoeterie

Max D’Hondt en Georges Colle

Georges Colle (2)       1928: KSA probeert vaste voet te krijgen op het college; Dubois ontgoocheld Colle ook tegen KSA (Romebedevaart ’31) Doorbraak KSA in schooljaar 1933-1934: succes van uniform, orde, strijdend karakter ‘Numquam duo, semper tres’ en ‘et mon père aussi’ Idolen: Verschaeve en Mussolini 1934: Colle wordt hofaalmoezenier

Aantal leerlingen 1920-1933

Dagindeling                 6 uur: opstaan en opschik 6.30-7 uur: studie 7-8 uur: mis en ontbijt 8-8.30 uur: studie 8.30-12 uur: les 12-12.30 uur: middagmaal (met strikt reftersysteem) 12.30-13.30 uur: recreatie 13.30-14: studie 14-16 uur: les 16-17 uur: eten en recreatie 17-19.15 uur: studie 19.15 uur: avondgebed 19.30 uur: avondeten 20-20.30 uur: avondrecreatie 20.30 of 21 uur: bedtijd Op zondag waren ook de externen de hele dag op school

Odile Verbeke (1394-1945)     Vanaf 1930 in college Bouwer: gebouwen aangepast en bijgebouwd; verbinding klein en groot college, slaapzaal; scheiding internen externen Doorbraak KSA-Jong Volkse Front (weer ‘Watewy’ gebruikt); enige sympathie Dinaso Gouwdagen KSA en JVF in college

Voorgevel college 1935

Wereldoorlog II       Voor oorlog: uitgesproken sympathie voor Verschaeve ‘geniaalsten denker der beide Nederlanden’ en voor Mussolini: ‘één der grootste politici’; nadrukkelijk ‘Rome of Moscou’-verhandelingen; weinig sympathie voor Hitler; toch ook negatieve klanken over Joden (‘die geldaristrocraten’) Duitse Feldgendarmerie-Kommandantur en later Werbestelle in het College KSA: actief op Ronceval 1941: Verbeke even in gevangenis na rel met 2 Pittemse VNV-jongens 1943: DeVlag-leuzen tegen KSA-jongens Niet KSA’ers actief in VNV, Verdinaso, Rex

Gebouwencomplex na WO II

Lerarenkorps 1951-52

Retorica 1951

Principaal Jozef Verstraete (1955-1962)

Retorica 1961-62

Watewy in aanbouw

De leraarsploeg van 1967

Merkwaardige figuren

Leraars 1975-76

Pro Musica 1986

Sint-Jozefscollege: kritisch-creatief en trendsetter        19 de eeuw: Vlaamse en katholieke strijdbaarheid: Vlaams=katholiek Interbellum: als laatste bastion ingenomen door KSA WO II en jaren ’40-’50: KSA-gewicht Jaren ’60: verspreiding rode ideeëngoed en nieuwe didactiek Jaren ’70: groene beweging Jaren ’60 en ’70: muzikale creativiteit Pro Musica Jaren ’90: internationalisering van het onderwijs