Transcript PowerPoint-presentatie

Geologie
blz 7 + 9
Aantekening bij blz TB 7 op WB blz 9.
Delen van de lithosfeer bewegen t.o.v. elkaar.
Aanwijzingen en bewijzen hiervoor zijn:
IIIIIIIVVVI-
……………………………………
Continenten
passen als puzzelstukjes in elkaar
Ouderdom van de oceaanbodem
Het voorkomen van verschillende diersoorten
Gelijktijdige vergletsjering
Metingen op plaatsen waar platen verschuiven
De spreiding van gebergten, vulkanen en
aardbevingen
II-De ouderdom van de oceaanbodem.
oude oceanische korst
Een stijgende bel
magma ( ‘hete
luchtballoneffect’)
Jonge oceanische
laat korst
het continent
breken.
De twee delen
beginnen uit elkaar
De continenten zijn
te drijven. De korst
nu echt uit elkaar
wordt dunner
gedreven. Tussen de
doordat hij wordt
continenten ontstaat
uitgerekt.
oceanische korst. In
Er ontstaat
het midden wordt
vulkanisme.
steeds nieuwe korst
gemaakt. De korst
aan de randen van
de oceaan is dus
ouder.
III-Ook de verspreiding van diverse diersoorten is zo te
verklaren.
Zo kun je
verklaren dat
dezelfde
diersoort -die
niet heel goe d
kan zwemmentoch op 2
continenten
voorkomt.
IV-(Gelijktijdige) Vergletsjering van gebieden die nu
in andere klimaatgebieden liggen.
Vanuit de
Verschillende
Zuidpool schuift
continenten
dat landijs naar
hebben
alle kanten.
gelijktijdig
Daarbij zijn
binnen de
gletsjerkrassen
Zuidpoolcirkel
en andere sporen
gelegen. Toen
achtergelaten die
waren ze bedekt
je nu nog kan
met landijs.
zien.
V-Op andere plaatsen kan je de bewegingen van de
platen gewoon meten en de gevolgen zien.
San Andreas
breuk in
Californie.
Als je
inzoomt zie
je dit…
De beweging kunnen we ook meten m.b.v satellieten
Kaats een
lasersignaal via een
satelliet naar het
andere continent.
Meet de tijd die
het signaal nodig
heeft en de
hoeken naar de
satelliet. Bereken
dan de breedte
van de oceaan.
VI-De ligging van gebergten, vulkanen en aardbevingen
Op de breuklijnen !!!!!
Laat Perm: Pangea en Panthalassa.
Let op de ligging van India !
Hoge breedteligging.
Dicht bij de Zuidpool
Eind Krijt.
Let weer op de ligging van India !!!!!!!
Het noorden van India
ligt bij de evenaar.
Midden Tertiair.
India is op Azië gebotst.
India ligt bijna geheel op het
noordelijk halfrond.
De botsing met Azië levert een
grote ‘kreukelzone’ op;
Het Himalayagebergte !
Bekijk in deze link de animatie van les 4
Aantekening op WB blz 11 !
 Divergente plaatgrenzen / spreidingszone
Welk begrip wordt hier omschreven?
Zone waar twee platen (stukken
lithosfeer) naar elkaar toe bewegen.
Breukzone in een continent, waar beide
delen uit elkaar bewegen. Daardoor wordt
de continentale korst steeds dunner en
zakt weg..
Convergente
plaatgrens
Riftzone
Verweringsmateriaal (zand, grind, klei)
meegenomen en vervolgens afgezet /
neergelegd door stromend water,
schuivend ij of de wind.
Sediment
Gesteente dat ontstaat als lava,
uitgestroomd bij een vulkaan in een
spreidingszone, stolt. Dit gesteente vind
je op de oceaanbodem.
Bazalt
Gesteente dat ontstaat als lava,
uitgestroomd bij een vulkaan in een
subductiezone, stolt. Dit gesteente vind
je dus op de continenten
Graniet
Diepte in de oceanen waar een oceanische
plaat onder een continentale plaat duikt.
Midocenanische Rug. Het onderzeese
gebergte aan weerzijde van de
spreidingszone in de oceanen.
Diepte in het midden van de
midoceanische rug, waar de twee stukken
oceanische plaat uit elkaar bewegen.
Diepzeetrog
M.O.R.
Centrale slenk
De zwaartekracht zorgt ervoor dat de
oceanische plaat van de hoger gelegen
M.O.R. afglijd naar de lager gelegen
oceaanbodem.
De wegduikende oceanische plaat trekt de
rest van de oceanische plaat achter zich
aan.
Zone waar twee platen (stukken
lithosfeer) uit elkaar bewegen.
Ridge push
Slab pull
Divergente
plaatgrens
Waardoor worden de platen voortbewogen ?
1-Convectiestromingen.
Door de hitte van de kern
gaat het gesteente in de
mantel stromen. De platen
drijven mee.
2-Ridge push.
De oceanische korst die
van de mid-oceanische rug
af glijdt, duwt de
oceanische korst voor zich
uit.
3-slabpull.
De in de mantel duikende
oceanische korst trekt de
rest van de oceanische
korst achter zich aan.
Hitte
Drie ‘krachten’
brengen de platen in
beweging.
Welke bewegingen kunnen de platen maken ?
In de
Ervolgende
zijn driedia’s worden de
1-Divergent
= uit
elkaar
3-Transfersaal
= langs
elkaar
verschillende
plaatgrenzen
stuk
2-Convergent
verschillende
= naar
elkaar
toe
DeHet
rode
voorbeelden
in
de
blauwe
voorbeeld
in
de
voor
stuk voorbeelden
uitgebreid
bewegingen
De gele
mogelijk besproken.
in de kaart
kaart
!
kaart
Klikplaatranden
maar verder…..
langs de
Transfersaal
Convergent
Divergent
Divergente plaatgrenzen.
1-Mid-oceanische rug =
Onderzees gebergte
waar de oceanische korst
dooris opstijgend
magmain
Zo
ook het patroon
omhoog
wordtvan
gedrukt.
de
ouderdom
de
oceaanbodem te
Hier ontstaat
verklaren:
heelsteeds
jong in
nieuwe
oceanische
korst.
het
midden
en steeds
ouder naar de kusten.
Hierdoor wordt
bijvoorbeeld
tussen
De
animatie in
de
Afrika endia
Zuid-Amerika
volgende
geeft een
de Atlantische
indruk
van wat Oceaan
er op de
steeds breder.
oceaanbodem
gebeurd.
Divergente plaatgrenzen: oceanische korst ontstaat
Mid-oceanische rug
Centrale slenk
De breuk
waardoor
magma opstijgt.
Lithosfeer
lithosfeer
Asthenosfeer
Convectiestromingen
Wat zal er met
Soms zie je dat platen bewegen………...
deze brug
gebeuren?
Divergente plaatgrenzen: Riftzone !
een continent breekt, een oceaan ontstaat.
c-de
b-De
twee
gebroken
stukken
randen
continent
van zijn
de
a-Horizontale
convectiestromen
continentale
verder
korst‘gedreven’
zakkenkorst
weg.
en op.
de
Het
rekkenuit
deelkaar
continentale
laag
weggezakte,
gelegen
slenk
lage
is
deel
volgelopen
noemen we
met
De korst
wordt
dunner.
zeewater.
eenechte
slenk.
oceaan
OpstijgendEen
magma
drukt
de is
korst
ontstaan.
Er
is eenen
Zie
breuk
figuur
ontstaan,
d. barsten
waarin
omhoog
er
ontstaan
Dit
oceanische
proces iskorst
nu gaande
ontstaat.
in Oostelijk
Er is
ook sprakeAfrika.
van vulkanisme
Divergente plaatgrenzen: een continent breekt,
een oceaan ontstaat.
De Rode Zee is dus
eigenlijk de ‘Rode
Door de hele Rode
Oceaan’. De ‘Rift
Zee en de
Valley’ ligt deels al
Afrikaanse ‘Rift
onder zeeniveau en
Valley’ loop een
zal uiteindelijk vol
divergente
stromen met
breukzone
zeewater.
(bij de pijlen)
De oceaanbodem.
Centrale slenk
Midoceanische rug
Mantel
De dikte van de sedimenten op de oceaanbodem.
Weinig sediment
Veel sediment
Afstand
=
Ouderdom
De ouderdom van de sedimenten op de oceaanbodem
Waarom
Van wanneer
ligt hier
tot wanneer
geen
sediment
duurde het
uitKrijt
het ?
Krijt ?
Ouderdom van de oceaanbodem
in miljoenen jaren
100 90 80 70 60 50 40 30 10 0