Transcript Powerpoint presentatie Ignace Chanterie

Het eindeloopbaandebat
getoetst aan de realiteit
Kick-off i-Age
Ignace Chanterie
14 november 2012
Demografie en de wetten van de natuur
Iedereen wordt elke dag 1 dag ouder
Demografie en de wetten van de natuur:
Leeftijd en cognitieve vaardigheden
Demografie en de wetten van de natuur
Arbeidsmarkt
• Relatie gemiddelde leeftijd personeel en
arbeidsproductiviteit (toegevoegde waarde per VE)
• Over alle sectoren heen (1200 ondernemingen): optimum
leeftijd 38 jaar
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
Optimum leeftijd
(bron prof Sels KUL)
Bouw
IT-sector
Textiel
Voeding, dranken
36
32
41
38
Arbeidsmarkt
Geen probleem voor de doorsnee 38-jarige op de
arbeidsmarkt, maar wel voor de kansengroepen:
- Ouderen
-
Laaggeschoolden
Langdurig werklozen
Arbeidsgehandicapten
Allochtonen
Arbeidsmarkt
Maatregelen ter bevordering instroom
kansengroepen: (reeds 10 jaar op kruissnelheid)
-
VDAB: nauwere begeleiding/opvolging werkzoekende
Vakbonden: bijblijf- en diversiteitsconsulenten
VOKA: Jobkanaal
Sectoren: sectorconsulenten
Resoc/Serr: consulenten EAD
RSZ-verminderingen en subsidies doelgroepen: activa, sine, 50
+ers, art 60-ers, enz…
Arbeidsmarkt
Remedies beleid in het kader van einde loopbaan
(politiek-sociale partners-europa):
- afschaffing brugpensioen
- verlenging pensioenleeftijd
- morrelen aan werkloosheidsvergoedingen
- activering en activering plus
- verhogen werkzaamheidsgraad, vooral van 55+ers
= aantal werkenden tov bevolking op beroepsactieve leeftijd (EU 15-64 j)
Arbeidsmarkt
Remedies beleid in het kader van einde loopbaan
(politiek-sociale partners-europa):
- Heeft enkel te maken met: wij kunnen de rekening niet meer betalen.
Nochtans: 1950 + 60 of 65 = 2010 of 2015
- Heeft niets te maken met (pro)actieve visie op het globale
arbeidsmarktgebeuren:
- van alle nieuwe aanwervingen wordt slechts 5 à 7 % ingenomen
door 50+ers;
- kan in een geglobaliseerde economie een 66-jarige concurreren
met een 33-jarige?
Wat is de effectiviteit van al deze maatregelen ?
Is er resultaat zichtbaar in de structuur van de werkloosheid ?
Arbeidsmarkt – structuur werkloosheid*
Aantal werkzoekenden (Vlaanderen)
205000
9
200000
201,920
6
190000
8.42
8
7
195000
6.84
6.71
6.68
5.41
5
185000
4
180000
175000
Werkloosheidsgraad
3
177,876
2
170000
1
0
165000
Februari 2002
Februari 2012
Februari 2002
Februari 2012
Totaal
Man
Vrouw
Maar: 121.476 ouderen (58+ en vrijgestelden brugpensioen) niet in de
werkzoekendencijfers opgenomen = 60 % van globale aantal nwwz
* Bron Arvastat VDAB en RVA
7.03
Arbeidsmarkt – structuur werkloosheid
Studieniveau
60%
Leeftijd
80%
56%
51%
68%
70%
50%
60%
40%
35%
32%
54%
50%
30%
40%
30%
20%
14%
12%
10%
26%
24%
21%
20%
8%
10%
0%
0%
Februari 2002
Max LMO
Februari 2012
Max HMO
HO
Februari 2002
<25j
Februari 2012
25-49j
>50j
Maar: 121.476 ouderen (58+ en vrijgestelden brugpensioen) niet in de
werkzoekendencijfers opgenomen
Arbeidsmarkt – structuur werkloosheid
Werkloosheidsduur
Arbeidshandicap - Allochtonen
30.00%
70%
26%
64%
56%
60%
25.00%
50%
20.00%
15.5%
15.00%
40%
13%
27%
30%
10%
22%
10.00%
20%
5.00%
17%
14%
10%
0.00%
0%
Februari 2002
Arbeidshandicap
Februari 2012
Allochtonen
Conclusie effectiviteit: ??
Februari 2002
Februari 2012
< 1j
1-2j
>1j
Arbeidsmarkt
Vooruitzichten: economische groei + vervanging
babyboomers  500.000 vacatures
Uitgangspunt beleid
(sociale partners-VDAB-politiek):
Door de krapte op de arbeidsmarkt wordt men verplicht de
kansengroepen aan te werven
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
20%
20%
100%
60%
'Normale werknemer'
Productie
Opleiding
Kansengroepen
Subsidie productieverlies
Arbeidsmarkt
Hanteert beleid de juiste uitgangspunten?
Vanuit realiteit werkvloer: werknemers
- Veel werkzoekenden hebben beperkte opleidbaarheid, capaciteiten,
vaardigheden (tempo, planmatig handelen, zelfstandig kunnen werken,
werk zien, … )
- Kansengroepen die niet 100 % meedraaien, worden niet geduld op de
werkvloer
Arbeidsmarkt
Hanteert beleid de juiste uitgangspunten?
Vanuit realiteit werkvloer: werknemers
- Zelfs roldoorbrekende opleidingen met goed opgeleide vrouwen die 100 %
presteren: geen integratie op de werkvloer (lassen/schilderen voor
vrouwen)
Arbeidsmarkt
Hanteert beleid de juiste uitgangspunten?
Vanuit realiteit werkvloer: werkgevers
- subsidies voor productiviteitsverlies vormen geen motivatie tot
aanwervingen (vb Tofam, 50+, invoegbedrijven);
- werkgevers aanvaarden enkel werknemers die de capaciteit tot 100 %
inzetbaarheid in zich hebben (Noordfransen, Oostblok);
- werkgevers vermijden liever allerhande fricties/onrust op de werkvloer
dan bijkomend kansengroepen aan te werven;
- werkgevers moeten orders weigeren wegens onvoldoende geschikt
personeel (impact op groei);
Arbeidsmarkt
Huidige concrete vaststellingen:
- uitgangspunt werkgevers: flexibiliteit  geglobaliseerde economie
vraagt constant inspelen op snel veranderende markt;
- uitgangspunt werknemers: flexibiliteit zelf loopbaan en werktijden
in handen kunnen nemen, evoluerend volgens de levensfase: combinatie
arbeid – gezin - vrije tijd;
- de krapte op de arbeidsmarkt wordt alleen maar acuter;
- de kansengroepen raken quasi niet opgenomen in het NEC;
Arbeidsmarkt Conclusies:
We remediëren op basis van verkeerd gebleken uitgangspunten:
- Krapte op de arbeidsmarkt zal verder toenemen:
spanningsindicator:
in 2002: 7
in 2012: 3,8
- Aandeel kansengroepen in de werkloosheidstructuur: relevant hoger
We moeten de moed hebben om:
- Initiatieven met weinig resultaat af te schaffen
- wetgevingen die bij hun conceptie waardevol waren, maar hun oorzaak verloren
hebben, herwerken of in vraag stellen:
Arbeidsmarkt
wetgevingen die bij hun conceptie waardevol waren, maar hun
oorzaak verloren hebben, herwerken of in vraag stellen:
- overuren: achterliggende filosofie: beter een inzetbare werkzoekende
aan werk helpen dan werknemers overuren te laten presteren;
overloon=sanctie;  maar zijn er nog onmdl inzetbare werkzoekenden?
 RSZ-lasten en fiscaliteit zorgen voor zwartwerk
- opzegregeling: periode overbruggen tot nieuw werk + vergoeding
‘moreel leed’; huidige situatie: wie vlugst inschakelbaar is, krijgt
hoogste opzegvergoeding;  wederinschakelingsvergoeding;
- wetgeving deeltijdse arbeid: min. 13 u met min. 3 u
ononderbroken arbeid per prestatie  verhindert kleinere deeltijdse
arbeid;
Arbeidsmarkt
Wetgevingen die bij hun conceptie waardevol waren, maar hun
oorzaak verloren hebben, herwerken of in vraag stellen:
- Brugpensioen : oudere verplicht te vervangen door jongere met
neutrale overheidskost (bestrijding jeugdwerkloosheid);
vervangingsplicht weggevallen  is supplementaire kost geworden
- Loopbaanonderbreking (tijdskrediet): vervangingsplicht door
werkloze met neutrale overheidskost;
vervangingsplicht weggevallen  is supplementaire kost geworden
- Vlaamse aanmoedigingspremies ter herverdeling arbeidstijd:
som van stukjes deeltijdse arbeid leiden tot aanwerving werkloze,
 maar tekort aan geschoolde werknemers
Arbeidsmarkt
Nieuwe uitgangspunten
Nieuwe arbeidsorganisatie: Systeem IGNACIO
Uitgangspunt: er is een collectieve consensus over:
- volledige loopbaan= 40 jaar werk (nu gemiddelde loopbaan 28,7j)
- voltijds = 38 uur/week = op jaarbasis 1976 uur ( 2.000u)
Conclusie:
volledige arbeidsloopbaan= 2.000 x 40 = 80.000 uur, vrij te
presteren volgens de levenskeuzes en levensnoodwendigheden
(soms 55 uur, soms 10 uur, enz…)
Arbeidsmarkt
Nieuwe uitgangspunten
Systeem IGNACIO = 80.000 uren
Essentiële bijkomende voorwaarden:
• Bepaalde soorten arbeid verhogen met een bepaalde coëfficiënt per
gepresteerd uur
• Bepaalde periodes van arbeidsonderbreking gelijkstellen met
gepresteerde uren; uitgangspunt: maatschappelijke kost
• 80.000 uren geven recht op basispensioen
• Overdraagbaarheid van gepresteerde uren naar partner;
• Wie 90.000 uren gewerkt heeft, ontvangt 90/80sten enz….
Arbeidsmarkt
Nieuwe uitgangspunten
Systeem IGNACIO = 80.000 uren
Essentiële bijkomende voorwaarden:
•
Herdenken van de fiscaliteit (op arbeid) wat inhoudt:
 Iedereen betaalt een gelijke belasting (15%) ongeacht welke
bron voor inkomsten zorgt: zo wordt je niet gestraft omdat je
een bepaalde periode meer uren werkt
 Zelfde aanslagvoet van belastingen voor zelfstandigen en
bedrijven (vlaktaks): wegnemen oorzaken
schijnzelfstandigheid
Arbeidsmarkt
Nieuwe uitgangspunten
Systeem IGNACIO = 80.000 uren
Positieve effecten:
• Eenvoudige, transparante, rechtvaardige en coherente visie
• Actief nadenken rond loopbaan werknemer
• Iedereen heeft zijn eigen loopbaan in handen + via informatica op
ieder moment raadpleegbaar
• Onmiddellijk toepasbaar op de arbeidsloopbaan
Arbeidsmarkt
Nieuwe uitgangspunten
Systeem IGNACIO = 80.000 uren
Positieve effecten:
• Gevoelige en spontane vermindering zwartwerk:
 werkgevers: geen loonsupplementen meer voor overuren
 werknemers hebben belang bij registratie van alle gewerkte uren
• Gevoelige groei van BBP na invoering: 5 à 7 %
• Element tot eenheidstatuut arbeiders – bedienden (moet gerealiseerd
tegen 9 juli 2013 cfr Arrest Grondwettelijk Hof).
Arbeidsmarkt
Nieuwe uitgangspunten
Systeem IGNACIO = 80.000 uren
Aandacht voor mogelijke knelpunten:
• Enkel werknemers die veel willen werken worden nog aangeworven
• Veel onderbroken periodes zodat dit neerkomt op permanente
beschikbaarheid;
• Wantrouwen tegenover of onwil om flexibele arbeidsorganisatie
mogelijk te maken.
Gezamenlijke opdracht om een doordachte flexibele
werkorganisatie uit te werken
Arbeidsmarkt
Nieuwe uitgangspunten
Passende flexibele werkorganisatie uittekenen op vlak van:
- arbeidsvormen: thuiswerk, zelfsturende teams, …
- takenpakketten: rotatiesystemen, verloning cfr aantal competenties,
poolvorming over bedrijven heen,…
Arbeidsmarkt
Nieuwe uitgangspunten
Passende flexibele werkorganisatie uittekenen op vlak van
loopbaanplanning:
• Duidelijke screening van potentieel, ambities en welbevinden van
werknemers (ergolab) + opmaak van een persoonlijk
ontwikkelingsplan (POP):
 Bepaling van doorgroeimogelijkheden werknemers
 Uitzoeken concrete mogelijkheden tot vorming op maat van
het bedrijf, dit i.s.m. sectorfondsen, VDAB, Syntra, ….
Arbeidsmarkt
Nieuwe uitgangspunten
Multiproblematiek (langdurig) werkzoekenden vraagt specifieke
aanpak:
•
•
•
Duidelijke screening van werkzoekenden (ergolab)
Bij > 2j werkzoekend: aanbieden van begeleide arbeid op maat
Sterke vereenvoudiging en harmonisering van de gesubsidieerde
tewerkstellingsprogramma’s
Fonds voor Sociale Economie
•
•
•
Huidige overheidssubsidiëringen, RSZ- verminderingen, allerhande
tewerkstellingsmaatregelen
Bijdrage van bedrijven à rato van personeelsbestand of omzet (cfr Duitsland )
Werken voor personen die geen beroep kunnen doen op normale
marktwerking = niet-concurrentieel maar versterkend voor private sector.
Arbeidsmarkt : uitsmijter
• Als je een eindeloopbaandebat moet voeren, dan
betekent dit dat je geen loopbaandebat gevoerd hebt
• Optie Europa = pensioenleeftijd koppelen aan de
levensverwachting:
– Wordt het eindeloopbaandebat een debat over de
loopbaan zonder einde ?
– hoe ervaar je als klant langer werken gekoppeld aan de
levensverwachting?
• http://www.youtube.com/watch?v=97N1Wpddkec
Arbeidsmarkt
Systeem IGNACIO
Coördinaten:
Ignace Chanterie
GSM: 0499/948 906
[email protected]