Transcript codin_powerpoint_slides_2.4.1.nl_

Het ontbrekende hoofdstuk
in het boek over
Cradle to Cradle
1
Transitie naar een
duurzame economie
Chrome
Aluminum
Copper
Germanium
New Scientist May 2007
Antimony
Zinc
Gallium
Gold
Hafnium
Indium
Uranium
Lead
Tin
Nickel
Tantalium
Silver
Rhodium
Platinum
Mineral resource exhaustion
(New Scientist May 2007)
Phosphorus
3
World food production must increase by 70
percent by 2050, to nourish the human
population.
FAO is cautiously optimistic about the world’s
potential to feed itself by 2050.
The UN Food and Agriculture Organization
Food production requires fertilizers containing
phosphorus, nitrogen and potassium. However
modern agriculture is dependent on phosphorus
derived from phosphate rock, which is a nonrenewable resource and current global reserves
may be depleted in 50–100 years.
Swedish/Australian academic research 2009
Urgentie
Biodiversiteit
Klimaat
Drinkwater
Energie
Mineralen
Vervuiling
Overbevolking
Sociaal onrecht
Landbouwgrond
Biologist E. O. Wilson estimated [6] in 2002 that if
current rates of human destruction of the biosphere
continue, one-half of all species of life on earth
will be extinct in 100 years.[34] More
significantly the rate of species extinctions at
present is estimated at 100 to 1000 times
"background" or average extinction rates in the
evolutionary time scale of planet Earth.[35]
11 november 2011
Als de wereld op de huidige manier
doorgaat met zijn energieverbruik,
zal de temperatuur op aarde met 6
graden stijgen. Er is nog maar
een paar jaar tijd om de
opwarming tot 2 graden te
beperken, zoals vorig jaar
voorgenomen op de klimaat
conferentie in Cancun.
Transitie naar een duurzame economie (brainstorm)
EFFECT
Statiegeld op
grondstoffen
Retourinstructies
Stabilisatie
Onderzoek
verbindingstechnologie
C2C Cadeaucultuur
Management
seminars
duurzame
innovatie
C2C
demonstratieprojecten
NEN norm
innovatiemanagement
Accelleratie
Hou wortol?!
Open Source
publicatie
DIA 2.0
O2 Noord
Ontwikkeling
DIA 1.0
Ketentransparantie
Take off
Voorontwikkeling
Periodiek advies
duurzaam inkopen
Website
Initiatief
Hunesus
CODIN
Regionale
certificatie
duurzame
innovatie
Duurzaam
huishouden
Vandaag
C2C tentoonstelling
Workshops,
Database good practices
TIJD
8
Transitieaanpak – brute kracht
Retourinstructies
Onderzoek
verbindingstechnologie
Management
seminars duurzame
innovatie
Hou wortol?!
C2C
demonstratieprojecten
Statiegeld op grondstoffen
Duurzaam
huishouden
CODIN
C2C Cadeaucultuur
Regionale certificatie
duurzame innovatie
NEN norm innovatiemanagement
O2 Noord
Lokaal Ketenoverleg
Periodiek advies
duurzaam inkopen
€
Workshops,
Database
good
practices
C2C tentoonstelling
Website
9
Transitieaanpak – zelforganisatie
•
•
•
•
Proefprojecten
Kennis bundelen in een handleiding
Open source verspreiden
Gebruikers community faciliteren
€
X
Lokaal
Ketenoverleg
•
•
•
•
•
Multidisciplinair
Specifiek
Kleinschalig + schaalbaar
Goedkoop
Relevant voor alle deelnemers
10
Transitieaanpak - niveaus
Klimaatbeleid
Macro
Regelgeving
Internationale
samenwerking
Stimuleringsbeleid
Politiek
en
overheid
Meerderheid
Samenwerkende
wegwijzers
Transition arena
Transition towns
Meso
Lokaal Ketenoverleg
Wij willen zon
Eco Schools
Collectieve
initiatieven
Visie,
beweging
Micro
Individuele
consumenten
en bedrijven
Slim Makkinga
Ik spring over
Duurzaam huishouden
Fair trade
Solar power
Hybrid cars
Bio cotton
Bio food
Markt
LED lighting
Bio food
Wind power
Transitieaanpak - mesoniveau
1. Mobiliseren – We hebben iedereen nodig!
2. Motiveren – Die kant op!
Duurzaam huishouden: inspiratie + cyclus = effect
Visies
Urgentie
JAN
MRT
Missie
Missie
Missie
MEI
Herkenning
Missie
Regio
Provincie
Gemeente
Wijk
Missie
Bedrijf
Huishouden
Instelling
Onderzoek
Missie
Zaken
doen
Doelen
Herkenning
JUN
Resultaten
OKT
Missie
Projecten
DOORLOPEND
FEB
Zaken
doen
Missie
Mobilise and
motivate
General information
- sector/branche
Business
- products/services
- contact data
Mission
Intention
- Mission statement
- Associations
Effort
Research
- Research
Objectives
- Objectives
- Projects
Projects
Results
- Products/services
- Certificates
Results
- Reporting
- Publicity
Motiveren: richting = C2C
Cradle to Cradle
rather than
Cradle to Grave
1.
2.
3.
4.
5.
Use local materials
Closed biological and technological loops
Use energy from renewable sources
Saveguard social justice
Apply this upstream and downstream
+
Waste equals food
Consumption becomes temporary use
Economical growth is sensible
Remaking the way
we make things
15
Motiveren: richting = C2C
Cradle to Cradle in
plaats van
Cradle to Grave
1. Gebruik lokale materialen
2. Sluit biologische en technologische kringlopen
3. Gebruik hernieuwbare energie
4. Bewaak sociale rechtvaardigheid
Pas deze principes in de hele keten toe
Afval wordt voedsel
Consumptie wordt tijdelijk gebruik
Economische groei is zinvol
Vereist herontwerp
van alle producten
+
Uitdaging
van de eeuw
16
Groeten uit Delfzijl
Cradle to Cradle Anno 1850
Groeten uit Winsum
Groeten uit Bellingwolde
17
C2C: Urgentie > Visie > Voorbeelden > Stappenplan
Cradle to Cradle voorbeelden
18
Motiveren: richting = C2C
Duurzame innovatie
=
innovatie richting Cradle to Cradle
Grote
sporngen
en kleine
stappen
Stip aan
de horizon
Circulaire
economie
Transitieaanpak - mesoniveau
1.
2.
3.
4.
Mobiliseren – We hebben iedereen nodig!
Motiveren – Die kant op!
Opstellen – Krachten verdelen!
Synchroniseren – 1-2-3!
M
20
Voorbeeld: Betonketenoverleg
Mixer
X
Schip voert
grind aan
XX
Lossen
Cement
Zand
Betonmortel centrale Groningen
Vrachtauto voert
betonpuin aan
Afvoer betongranulaat
naar ...
Wind shifter
Afvoer betonmortel
naar bouwprojecten
Grind
Betonpuin
Zeef
Breker
Recycling Maatschappij Groningen
21
Voorbeeld: Betonketenoverleg
Gemeente
Grondstoffen
Betonmakers
Gemengde
grondstoffen
Mortel
Invoer
Betonproducten
40 – 200 jaar
Uitvoer
Mengen
Bouwers
Kennisinstellingen
Recycling
Beton in gebouwen, wegen,
bruggen, viaducten, rioolbuizen
en andere toepassingen
in de gemeente Groningen
Afval
Breker
Achterlaten
in de bodem
Zeef
Recycling
WegenDowncycling
Bedrijven
Hydraulisch
bouwers
Menggranulaat
Afval
Fundament voor wegen en viaducten
>50%
beton
Menggranulaat
>90%
beton
Mengen
Hoogovenslakken
Betongranulaat
Betongranulaat
Voorbeeld: Betonketenoverleg
Regiegroep
granulaatbeton:
kan dit ook in Agenda
Eindhoven?
AgentschapNL:
wij gaan
reclame
maken voor
ketenoverleg
Bouwend
Nederland: wij
informeren
onze leden
Architect: dan
zetten wij
granulaatbeton
in de bestekken
Cementproductie
veroorzaakt 5% van de
CO2 uitstoot wereldwijd
We storten beton op
een manier dat het
niet te recyclen is
2e ketenoverleg
1. Welkom
2. Wat is in de lokale
betonketen het grootste
duurzaamheidsprobleem?
3. Wat kan iedereen die hier
is doen om dat probleem
op te lossen, voor eigen
rekening en zonder
subsidie
4. Rondvraag
5. Sluiting
Mortelcentrale: dan geven
wij granulaatadvies aan
aannemers
Hergebruik van
beton in de
wegenbouw is
downcycling
HBO: dat kunnen wij
onderzoeken
Gemeente: wij gaan
experimenteren met
andere wegfundatie
Recyclingbedrijf: dan
geven wij voorrang aan
mortelcentrales
Principes van Lokaal Ketenoverleg
Communicatie
• Website
• Free publicity
• Via netwerken
Doel
• Ketenverduurzaming
• Sneeuwbaleffect
Werkwijze
•
•
•
•
•
•
VRAAG
Specifiek doel
Actiepakket
Consultatie
Intentieverklaring
Evenement
Effectmeting
Organisatie
•
•
•
•
•
•
•
Plenair - jaarlijks
Kernteam - 2 maand
Werkgroepen
Sponsor
Voorzitter
Secretaris
Procesbegeleider
AANBOD
Kernteam
KENNIS
RECYCLING
OVERHEID
Productketen
•
•
•
•
•
•
•
•
Voeding
Beton
Bitumen,
Kunststoffen
Verf
Hout
Drukwerk
etc.
Werkgebied
Deelnemers
•
•
•
•
•
Aanbieders
Afnemers
Recycling
Kennis
Overheid
• Gemeente(n)
• Provincie(s)
• Rijk
Criteria
• Duurzame missie
• Zakelijk betrokken
• Achterban
M
24
Lokaal Ketenoverleg ... van wie is dat?
Stappenplan opstarten lokaal ketenoverleg


Introductiegesprek
Interne besluitvorming
OVERHEID
GO/NO-GO






Planninggesprek
Bijeenkomst met 5 opinieleiders
Kwartiermaker
GO/NO-GO
Vooronderzoek
Voorzitter en secretaris vinden
Presentatie en initiatief (besloten)
VRAAG
RECY-
AAN-
CLING
BOD
OVER-
KENNIS
HEID
VRAAG
RECY-
AANBOD
CLING
Kernteam
OVER-
KENNIS
HEID
GO/NO-GO



Startbijeenkomst (met pers)
2e ketenoverleg
3e ketenoverleg
VRAAG
RECY-
AANBOD
Kern- CLING
team
KENNIS
OVERHEID
Onderwijsopdracht Ketenoverleg
Tekstmateriaal tbv
opstellen
studentopdrachten
Overlegvorm voor
verduurzamen van
een productketen
assisteren van de
kwartiermaker
Inlezen
Workshop volgen
Logboek bijhouden
Kengetallen verzamelen
Materialen en Faciliteiten

Materialen










Handleiding Lokaal Ketenoverleg
Sjabloon voor projectplan
Voorbeeld rapport vooronderzoek
Voorbeeld opdracht HBO-stage
Formats voor uitnodiging, agenda en verslag
Powerpoint en Prezi presentaties
Voorbeelden actiepakketten
Model intentieverklaring/convenant
Propositie voor bedrijven
Faciliteiten





Digitale ledenlijsten, ook voor toepassing op website gemeente
Groupware voor deelnemers ketenoverleg: discussie, filesharing, etc.
Workshop voor kwartiermakers
Indicatorenproject
Communicatie
Kosten en opbrengsten
Kosten
Tijdsbesteding
Vrijwilligersvergoeding voorzitter/secretaris
Vergaderfaciliteiten
Digitale ledenlijst (CODIN/gemeente)
Conceptontwikkeling (CODIN/LvDO)
Procesbegeleiding (CODIN/gemeente)
Opbrengsten
Subsidievrije initiatiefruimte
Aantrekkelijk voor vijf geledingen
Doorgaande verduurzaming lokale verfketen
Werkvorm ook inzetbaar voor andere ketens
Profilering op duurzaamheid
Lage kosten, groot bereik, permanent effect
VRAAG
RECYVRAAG
Kern- CLING
team
RECYAANVRAAG
Kern- CLING
BOD OVERteam
KENNIS AANRECYHEID
Kern- CLING
BOD OVERteam
KENNIS
HEID
OVERKENNIS
HEID
AANBOD
Ketenoverleg - sneeuwbaleffect
Eindhoven
Grind
Beton Groningen
Cement
Emmen
VRAAG
AANBOD
Kernteam
KENNIS
Drachten
Tilburg
RECYCLING
OVERHEID
Bitumen
Verf
Interieur
Kunststoffen
Apparaten
Drukwerk
Voeding
Auto’s
Betonwaren
Bouwwerken
30
Foodketen in Fryslân
Industrieel
Lokaal
Lokaal
Voedingbedrijven
en winkels
Consumentennetwerken
Afvalinzameling
en lokale
compostering
Wat kun je doen in een Foodketenoverleg?
Lokaal/regionaal statiegeld op blikjes/flesjes (initiatief Jumbo)
“Soerendonk afvalloos” – reductie restafval (NRVD, mei 2011)
Verhuur schapruimte aan lokale producenten (‘Marqt A’dam’)
Duurzaam dineren (diverse pizzagroottes/op menu: keuze ‘meer
of minder’/ Wok Emmeloord: weggooien=bijbetalen)
Ziekenhuis Eindhoven: van 40% naar 2% voedselafval door
portiegroottekeuze patienten
Verwerken van onverkocht fruit/groente van supermarkt + verkoop
verwerkt product, evt. in dezelfde supermarkt
Terugdringen marktaandeel overbodige verpakkingen
Wat kun je doen in een Verfketenoverleg?
4.1
4.2
4.3
4.4
4.5
4.6
4.7
4.8
4.9
4.10
4.11
4.12
Eisen aan verfsystemen
Grondstoffen voor verf
Productie van verf
Bedrijfsprocessen rond applicatie
Applicatie van verfsystemen
Verpakkingen
Reststofverwerking
Levensduurverlenging
Verwijdering
Grondstofterugwinning
Standaardisatie
Bedrijfsvoering algemeen
Trouw, 3 november 2011
Sneeuwbaleffect
35
Bedankt!
Dank Vragen?
voor uw aandacht
www.codin.nl/ketenoverleg