Transcript Document

Tiết 81 -82 : VĂN HỌCMĩ
(Trích)
HÊ-MINH-UÊ
GIÁO VIÊN DẠY: TẠ THỊ NGỌC BÍCH
TRƯỜNG THPT Ứng hoà B
* Kiểm tra bài cũ:
Qua cuộc đời của nhân
vật Xô-cô-lốp trong tác
phẩm “Số phận con
người” tác giả muốn gửi
đến người đọc điều gì?
Giới thiệu bài mới
Từ cuộc đời của thầy Nguyễn Ngọc Kí để chúng ta hiểu
Thầycon
Nguyễn
được rằng cuôc đời của mỗi con người trên
đườngNgọc
Kíphẳng
đang làm
thành công không phải là con đường bằng
đầy việc
máynhưng
vi tính
nhung lụa mà đầy chông gai, nghiệt ngã,trước
trắc trở
con người sẽ chinh phục được bằng ý chí nghị lực của
chính mình. Đó cũng chính là niềm tin của Hê-minh-uê
vào con người mà ông gửi gắm qua tác phẩm “Ông già
và biển cả”
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả:
CHÂN DUNG HÊ-MINH-UÊ
a. Cuộc đời
Qua(1899-1961),là
tiểu dẫn và
- Hê-minh-uê
ở nhà hãy
nhà tìm
vănhiểu
Mĩ,bài sinh
trưởng
biếttrí
củathức
trongtrình
mộtbày
giahiểu
đình
mình
về cuộc
tại bang
I-li-noi
. đời tác
giả?
- Ông là người yêu thiên
nhiên, thích phiêu lưu mạo
hiểm, tham gia nhiều cuộc
chiến tranh, làm phóng viên
mặt trận cho đến khi chiến
tranh thế giới thứ hai kết
thúc.
Ngôi nhà của ông tại bang Ili-noi
- Ông dấu ấn sâu sắc trong văn
xuôi hiện đại phương Tây,
góp phần đổi mới lối viết văn
của nhiều thế hệ nhà văn trên
thế giới.
- Đạt giải Nô-ben văn
học năm 1954
1954
195
Huy chương
3
Huy chương
Pu-lít-dơ
Nô-ben
b. Sự nghiệp
Lối sống giản dị
của nhà văn
Lí tưởng của
Hê-minh-uê khi viết
văn là gì?
- Quan niệm về nghệ thuật: Suốt cuộc đời ước mơ “viết một áng
văn xuôi đơn giản và trung thực về con người.”
- Người đề xướng nguyên lí tảng băng trôi
(1phần nổi, 7 phần chìm)
Em có hiểu biết
gì về đặc điểm nghệ
thuật: nguyên lí tảng
băng trôi?
Tảng băng trôi
+ Yêu cầu của 1 tác phẩm văn học có phần chìm lớn
hơn phần nổi (1 phần nổi 7 phần chìm) nghĩa là
phải hàm súc, uyên thâm đa nghĩa
+ Nhà văn không trực tiếp công khai ý tưởng của
mình mà phải xây dựng hình tượng có nhiều sức
gợi để mỗi người đọc tự rút ra phần ẩn ý
+ Biện pháp chủ yếu để thể hiện nguyên lí là độc
thoại nội tâm kết hợp xây dựng các ẩn dụ, biểu
tượng
- Tác phẩm tiêu biểu :
192
6
194
194
0
192
9
195
2-Tác phẩm : “Ông già và biển cả” (1952)
a.Xuất xứ:
- Viết năm 1952, là kết tinh tiêu biểu của những sáng tạo
cảnh xuất xứlà minh chứng cụ thể,
trong lối kể chuyện Hoàn
của Hemingway,
tác phẩm?
toàn diện cho “nguyêncủa
lý tảng
băng trôi”
b-Tóm tắt truyện:
- Chuyện kể về ông lão Xan-ti-a-gô 74 tuổi, thường đánh cá
ở vùng nhiệt lưu . Suốt tám mươi tư ngày liền không bắt được
con cá nào.
Tóm ra
tắtkhơi,
tác phẩm?
- Thế rồi, một mình
ông đi thật xa…
BUÔNG CÂU
ÔNG LÃO THẢ 4 DÂY CÂU
…Ngày thứ tám mươi lăm,
có một con cá kiếm đã cắn câu .
-Suốt ba
ngày hai
đêm, lão
phải vật
lộn với nó,
cuối cùng
lão
đã
chiến
thắng, rồi
đưa cá vào
bờ .
Ông già và con cá kiếm
- Trên đường trở về đàn cá mập kéo đến, rỉa thịt
cá kiếm, lão phải tiếp tục đương đầu với đàn cá dữ.
Khi kéo vào bờ con cá chỉ còn bộ xương
3. Đoạn trích “Ông già và biển cả”
Đoạn trích nằm ở
phần cuối tác phẩm, kể
lại việc ông lão
Xantiagô theo đuổi, vật
lộn để chinh phục con
cá kiếm
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Hình tượng con cá kiếm
Học sinh thảo luận
nhóm
Nhóm 1:
Hình ảnh con cá kiếm?
Con cá kiếm
Nhóm 2:
Con cá kiếmđã gây ra
những nỗi đau
cho ông già?
Tác giả muốn nói lên điều gì?
Ý nghĩa
biểu tượng
của con cá kiếm?
Nhóm 1,2
Tác giả muốn nói lên điều gì?
- hiểu
văn
II.II.
ĐọcĐọc
- hiểu
văn bản
1.bản
Hình tượng con cá kiếm
Rất lớn và đẹp
Những vòng
tròn lượn
sóng liên
tục
Hình ảnh của con cá được tác
Một
Thân hình
giả cái
miêu tả như thế nào?Qua
bóng đen
Cái đuôi lớn
đồ sộ và
đó tác
vượt
dài giả muốn
hơn cả nói
lưỡi lên điều
những
gì?lớn
dưới con
hái
sọc tía
thuyền
trên mình
Cánh vi lưng
xếp lại, bộ
vây xoè
rộng
Kích thước khổng lồ sánh ngang tầm vũ trụ; một vẻ đẹp tuyệt mĩ
và tráng lệ.
Vẻ đẹp kỳ vĩ của biển cả, của thiên nhiên
Con cá đầy sức
mạnh
- Vòng bơi của nó bơi khiến ông lão
hoa mắt chóng mặt, choáng váng…
- Nó kéo làm ông lão mệt lử, xây xẩm
mặt mày, chịu nhiều đau đớn…
Trong cuộc chiến đấu con
cá đã gây ra những nỗi đau
nào cho ông lão? Qua đó
tác giả nói lên điều gì?
+ Sức mạnh phi
thường, vĩ đại
+ Những hiểm
hoạ, thách thức
của thiên nhiên.
Kiêu hùng, bất khuất
Kiên cường,
không chịu
buông xuôi
khuất phục
ngay khi
biết cái chết
đã cận kề
Phóng vút
lên khỏi mặt
nước, phô hết
tầm vóc
khổng lồ
vẻ đẹp
và sức lực…
Một cái chết oai hùng, mạnh mẽ,
bi tráng
Ý nghĩa biểu tượng
Là vẻ đẹp,
sức mạnh
phi thường
của thiên nhiên
Theo
em hìnhLàảnh
conchông
cá
những
Là
đối thủ,
gai, thửcho
thách
là biểu tượng
làkiếm
bạn của
củagì?
cuộc đời
con người
những điều
Tô đậm vẻ đẹp, sức mạnh
và tầm vóc của con người
Là ước mơ,
khát vọng chinh
phục, là đỉnh
cao của nghệ
thuật
2. Hình tượng ông lão Xan-ti-a-gô:
*
Lão
ngư phủ
lành nghề,
dũng cảm,
kiên
cường và
mưu trí.
Ấn tượng chung
của em về lão Xanti-a-gô?
2. Hình tượng lão già Xan-ti-a-gô:
* Diễn biến
Sự đấu trí của ông lão với cá kiếm
Con cá kiếm
Ông lão Xan-ti-a-gô
Cuộc chiến giữa ông lão và -Ông
conlão giữ yên sợi dây trong tư
-Khi con cá cắn câu, nó lồng lộn
cá kiếm
diễn
như thế nào?thế
Qua
sẵn sàng chiến đấu,
kéo thuyền
đi, cố tìm
cáchra
thoát
khỏi sự bủa
lão. nói lên điều-Khi
đó vây
táccủa
giảôngmuốn
gì?dây chùng ông lão thu dây vào
-Khi bắt đầu thấm mệt, nó bắt đầu
bơi chậm rãi, nhưng vẫn cố gắng
tìm cách thoát khỏi sợi dây,lượn
thành vòng tròn.
-Khi bị lao đâm dường như nó
không chấp nhận cái chết,..nhưng
phải đành chấp nhận thất bại.
rất nhẹ nhàng. Ông lão thu dần sợi
dây vào để áp sát cá kiếm, tìm cơ hội
để giết nó, lúc buông, lúc kéo rất
nhịp nhàng cho tới khi vòng dây thu
hẹp, con cá bắt đầu xuất hiện.
-Ông lão dùng lao, “vận hết sức bình
sinh phóng lao vào con cá
cá , và cuối cùng cũng giết được nó
Đó là một cuộc chiến bền bỉ, của hai đối thủ ngang tài, ngang sức, cuộc đấu
không chỉ cần sức lực mà còn cần sự khôn khéo, điêu luyện tài trí. Nghệ thuật
săn bắt cá trên đại dương của một ngư phủ lành nghề
* Đối thoại với con cá:
Qua lời của lão, em có nhận
xét gì về mối quan hệ giữa lão
và con
cá? ông lão và con cá:
+ Thể hiện mối quan
hệ giữa
( Tao chưa bao giờ thấy bất kì ai hùng dũng, duyên dáng,
quan
hệ
giữa
người
đi
săn
và
con
mồi;
quan
hệ
giữa
bình tĩnh, cao thượng hơn mày, người anh em ạ!)
hai người bạn, lão yêu quý, thán phục và ngưỡng mộ
đối thủ của mình; quan hệ giữa hai kì phùng địch thủ
(cân tài, cân sức..); quan hệ ứng xử giữa con người và
môi trường
* Chiến thắng của lão:
Lão già chiến thắng trước con
kiếm khổng
và mạnh
- Chiếncáthắng
của trílồtuệ,
mưu trí
là nhờ
yếu tốlực
nào?
niềm tin, mẽ
ý chí
và nghị
phi
thường.
- Chiến thắng vinh dự của con
người trong hành trình theo đuổi
ước mơ.
* Ý nghĩa biểu tượng:
- Người
lao động có sức mạnh, trí
tuệ, ý chí và quyết tâm theo đuổi
Theo em, xây dựng
đến cùng khát vọng của mình.
hình tượng nhân vật
- Ca ngợi và đề caoông
giá lão,
trị của
ẩn ý mà nhà
con người trong cuộc sống.
văn thể hiện là gì?
- Thể hiện niềm tin và nghị lực
của con người và niềm tự hào
về con người
(Con người có thể bị hủy diệt
nhưng không thể bị đánh bại)
2. Hình tượng lão già Xan-ti-a-gô:
* Lão ngư phủ lành nghề, dũng cảm.....
* Cuộc chiến đấu giữa lão và con cá kiếm:
* Lão đối thoại với con cá - độc thoại với chính mình:
* Chiến thắng của lão:
* Ý nghĩa biểu tượng:
3-Nghệ thuật của đoạn trích:
- -Lối kể chuyện độc đáo, sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa lời
giá vàivànét
kể với văn miêu tả cảnhHãy
vật đánh
, đối thoại
độc thoại nội
đặc sắc về nghệ thuật
tâm
của đoạn trích?
- Ý nghĩa hàm ẩn của hình tượng và tính đa nghĩa của
ngôn từ
.Biểu hiện nguyên lí sáng tác : tác phẩm nghệ thuật như
một “ tảng băng trôi ”.
4. Củng cố:
Đoạn trích
Nội dung:
Đoạn trích ca ngợi vẻ đẹp
của con người trong hành
trình theo đuổi những ước
mơ giản dị mà lớn lao.
Tác giả gửi gắm niềm tin
vào con người và khẳng
định sự thắng lợi của con
người dù trong bất kì
hoàn cảnh nào.
Nghệ thuật
+ Lối kể chuyện độc đáo,
kết hợp nhuần. nhuyễn
giữa kể và tả, đối thoại và
độc thoại
+ Ý nghĩa hàm ẩn của
hình tượng và tính đa
nghĩa của ngôn ngữ, thể
hiện nguyên lí “tảng băng
trôi”
 Dặn dò
*Cần
nắm vững:
1. Những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp
của Hê-minh-uê ?
2. Phân tích nguyên lí “Tảng băng trôi”
được thể hiện trong đoạn trích ?
3. Đọc và soạn bài: Nhìn về vốn văn hóa
dân tộc