Mekarkeun Bahan Ajar Nulis

Download Report

Transcript Mekarkeun Bahan Ajar Nulis

Tilp : 5407700; HP. 08122168925; email: [email protected]

Kampung Naga

TEMPAT GAWE

RIWAYAT HIRUP

WASTA : Dr. YAYAT SUDARYAT, M.Hum.

LAHIR : TASIKMALAYA, 10 PEBRUARI 1963 ATIKAN : SD (1975), SMP (1978), SMAN 2 (1982), IKIP BDG (1986) S-2 UNPAD (1994), S-3 UNPAD (1994--?), S-3 UPI (2004--?) KASAB : GURU SMP-SMA YAS (1984-1994) DOSEN FPBS UPI (1987-AYEUNA) DOSEN S-2 SPS UPI (2009-AYEUNA) DOSEN UNSIL, DOSEN S-1 & S-2 UNSUR DOSEN FKIP UNPAS, TUTOR UT JABATAN: GIRANGSERAT JURUSAN SUNDA UPI (1999-2003) KETUA WIDANG BASA LBSS (1994-1999) KETUA WIDANG PANGAJARAN LBSS (1999-2003) DEWAN PENYUNTING JURNAL BAHASA-SASTRA FPBS DEWAN PENYUNTING JURNAL SONAGAR JURUSAN SUNDA

KARYA TULIS MANDIRI

1.

2.

3.

4.

5.

6.

Pedaran Basa Sunda (GS, 1985), Ulikan Semantik Sunda (GS, 1994; Hadiah LBSS, 2003), Ulikan Wacana Basa Sunda (GS, 1994), Fonologi Bahasa Indonesia (Dirjen Dikti, 1997), Raksa Basa Sunda (Wahana IPTEK, 2003), Model Pangajaran Kompetensi Basa Sunda (Pamulang,2004)

7.

8.

Elmuning Basa Sunda (Walatra, 2004), Kamus Istilah Elmuning Basa (Karya Iptek, 2004),

9.

Kamus SUCI (Sunda-Indramayu-Cirebon-Indonesia) (Karya IPTEK, 2004), 10. Murba Basa SMP (Karya IPTEK, 2005), 11. Banda Basa SD (Mutiara Ilmu, 2005) 12. Waruga Basa SMA (Karya IPTEK, 2006) 13. Miwanoh Basa TK (Karya IPTEK, 2006) 14. Makna dalam Wacana (Yrama Widya, 2009)

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

KARYA TULIS BARENG Pendidikan Bahasa Daerah (Andira, 1992) Kamekaran, Adegan, Kandaga Kecap Basa Sunda (GS, 1994) Padika Pangajaran Basa Sunda (Dinas P & K Jabar, 1995) Model Bahan Pangajaran Basa Sunda (Dinas P & K, 1996) Satpel Basa Sunda SD (Geger Sunten, 1987) Piwulang Basa SD (Geger Sunten, 1994) Basa Sunda Urang SMP (Geger Sunten, 1994) Pelajaran Bahasa dan Sastra Sunda SLTP (Geger Sunten, 1995) Pedoman KBK Basa Sunda (Geger Sunten, 2003) Pedoman Silabus dan Evaluasi Bahasa Sunda (GS, 2004) Pedoman KBM Bahasa Sunda (Geger Sunten, 2004) Luang Basa SMP (Pamulang, 2005) Wengku Basa SD (Pamulang, 2005) Wisesa Basa SMP (Pamulang, 2005) Rencana Pembelajaran Bahasa Sunda SMP/MTs. (Walatra), Tatabasa Sunda Kiwari (siap terbit, Yrama Widya), Makaya Basa jeung Sastra Sunda PGSD (siap terbit, UPI Press) Pangrumat Basa SD (siap terbit, Erlangga)

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

HASIL PANALUNGTIKAN Pewatas Nomina dalam Bhs. Sunda (Lemlit UPI, 1994) Frasa Atributif dalam Bahasa Sunda (Lemlit UPI, 1994) Glosaria Dialek Bahasa Sunda (LBSS, 1995) Tatabahasa Baku Bahasa Sunda (LBSS, 1995) Relevansi Buku SLTP dan Kurikulum 1994 (Pusat Bhs, 1996) Pembelajaran Mulok Bahasa Sunda di Kab. Bandung (1996) Semantik Leksikal Bahasa Indonesia (Lemlit UPI, 1977) Istilah Tata Bahasa Sunda (Lemlit UPI, 1977) Pengkajian Kesenian Daerah Jawa Barat (Bapeda Jabar, 1988) Pendekatan Alamiah dalam Pembelajaran (Duelike, 2000) Kompetensi Sintaksis Mahasiswa Jurusan Sunda UPI (2000) Fungsi Sintaktis dalam Klausa Bahasa Sunda (Duelike, 2000) Pendekatan Humanistik dalam Kuliah Semantik (Dueelike, 2001) Struktur Pragmatis Kalimat Bahasa Sunda (Duelike, 2002), Strategi Pembelajaran Bahasa Sunda di Jabar (Disdik, 2004) Pengkajian Sikap Guru Bahasa Sunda di Jabar (Disdik, 2005) Pengkajian Bahasa Daerah Cirebon-Indramayu (Disdik, 2005)

MIDANGKEUN MAKALAH 1.

2.

3.

4.

Penyuluhan Guru-guru TK, SD, SMP, SMA/K (Disdik Jabar) Seminar Basa jeung Sastra (UNSIL, UPI), Konferensi Internasional Budaya Sunda (Bandung, 2000), Temu Sastra dan Budaya se-Indonesia (Bandung, 2002), 5.

6.

7.

8.

Kongres Basa Sunda (Subang, 2004) Instruktur Pelatihan Teknologi Tepat Guna LIPI (2007) Artikel dina Jurnal: Bahasa dan Sastra UPI, Dinamika Unsur, Sonagar UPI, SosioHumaniora Unpad, Dialektika UIN, Educare UPI, JPP Malang Artikel dina Majalah Mangle dan Tabloid Kupas 9.

Artikel dina buku Raksa Rasa (Jurusan Sunda FPBS UPI) 10. Seminar Internasional Hari Bahasa Ibu (2010)

PANGAJARAN MINANGKA SISTEM

KURIKULUM jeung BAHAN AJAR TUJUAN PANGAJARAN GURU jeung MURID METODOLOGI MEDIA & SUMBER DIAJAR EVALUASI REMEDIAL

MEKARKEUN PANGAJARAN NULIS

Ngadesain Model Analisis kabutuh Evaluasi proses jeung hasil Implementasi program kegiatan Mekarkeun program kagiatan

NAON ARI NULIS TEH?

NEPIKEUN PESEN (PIKIRAN, RASA, KAHAYANG) HIJI PROSES Medium Lambang Grafis Nu Maca Nu Nulis Hasil Tulisan

TAHAP-TAHAP DINA PROSES MENULIS 1. Drafting 2.

STRUCTURING

3. Reviewing 5. Generating

ideas

4. Focusing 6. Evaluating

Purwa Nulis

• • • • •

Nangtukeun topik Nimbang-nimbang maksud jeung tujuan Nengetan sasaran karangan (nu maca) Ngumpulkeun wawaran pangdeudeul Ngaorganisasi gagasan jeung wawaran (Nyusun raraga karangan)

NGAWATESANAN TOPIK JADI TEMA

P (eranan atawa gunana) U (ntung rugina) S (ajarah atawa asal-usulna) A (kaayaan atawa kahananana) T (ipe, wanda, atawa wangunna) B (ener henteuna, alus henteuna)

TAHAP NULIS (MEKARKEUN TOPIK)

• •

Nangtukeun raraga mekarkeun topik: 1) Bagan B-K-P (Bihari, Kiwari, jeung Pingburi).

2) Bagan DAM-D (duduk pasualan, Alesan, Misil, jeung

duduk pasualan deui.

3) Bagan PM Hatta; Perhatian, Minat, Hasrat, jeung

Tindakan.

4) Bagan 5 W + 1 H 5) Bagan B-EU-P: Bubuka, Eusi, jeung Pamungkas Mekarkeun raraga karangan jadi paragraf-paragraf

TAHAP PASCANULIS

• • • •

Maca sagemblengna karangan Nyirian hal-hal nu perlu diomean/diganti Ngomean tulisan Ngayakeun tulis balik (re-write)

FUNGSI/ TUJUAN TUJUAN, FUNGSI, PAMAREKAN NULIS INFORMATIF FAKTUAL KOMBINASI PAMAREKAN EMOTIF IMAJINATIF

DORONGAN Manggihan Kasugemaan hirup

MOTIVASI NULIS

MOTIVASI NULIS MOTIF Kedaling gagasan TUJUAN Ngedalkeun gagasan KABUTUH Ngedalkeun gagasan KEGIATAN MENULIS

ALUR PENGUNGKAPAN BAHASA TULIS Sintesis Semantis (Lokusi) Proses Pragmatis Sintesis Morfo-sintaktis (Ilokusi) Proses Grafologis PENULIS Makna/Proposisi Faktor-faktor Pragmatik Kalimat Kaidah Grafologis Representasi Grafis

SOSIAL BUDAYA SUNDA Téma Sub-téma Topik Judul Wacana Wacana (tulis) Jejer Omongan Omongan (lisan) BAHAN AJAR Kamahéran Basa Basa Sastra Konsép Konsép Basa Sastra

BAHAN AJAR MENULIS

• • • • • • • • • •

Nulis aksara Sunda Nulis deskripsi, bahasan, argumentasi, narasi Ngalengkepan karangan copong Nulis paragraf Nulis surat Nulis sisindiran Nyunting (ngedit) Ngalarapkeun ejahan jeung tanda baca Ngarangkum Nulis pesen ringkes, iklan, warta, artikel

TINIMBANGAN NEPIKEUN BAHAN AJAR (1) legana atawa ambahan BAHAN,

ngapersépsi ujaran/basa

(2) kagunaan praktis (luyu jeung kabutuh murid), (3) kasaluyuan satempat (bédana wangun basa jeung wangun dialék), (4) kasaluyuan kamekaran jiwa murid (umur, tahapan, jeung basa), (5) saluyu jeung alokasi waktu (prinsip palamarta, bahan anu perlu meunang hancengan (porsi) anu saimbang tur luyu jeung waktuna).

KASANG TUKANG MASALAH NULIS Nulis di lingkungan atikan teh penting.

Pajarkeun nulis hese.

Faktor Internal: Watek, mental, kapribadian Kompetensi nulis Patali jeung kompetensi wacana Wujud kompetensi jeung performansi nulis Faktor Eksternal: linguistik, kultural, sosial, kurikuler Banggana nulis aya dampakna: make basa aneh, mikir, nalar WANDA Wacana Perlu Strategi Pangajaran anu kondusif : MODELING Pangajaran nulis di SD—SMA/K can bisa mekelan kompetensi siswa Model SMBT

MODEL PANGAJARAN NULIS

MODEL PANGAJARAN NULIS

• • • • • • •

(1) Modél Pangajaran Langsung, (2) Modél PPP, (3) Modél ESA, (4) Language Experience Approach (LEA), (5) Modél SDT, (6) Modél GBA, (7) modél SMBT.

MODEL PANGAJARAN LANGSUNG

• • • • •

Fase 1: Nepikeun tujuan jeung nataharkeun murid.

Fase 2: Ngaragakeun pangaweruh atawa kaparigelan.

Fase 3: Ngaping latihan.

Fase 4: Ngecék nyangkem jeung méré unduring laku (umpan balik).

Fase 5: Méré luang pikeun latihan panuluy atawa larapna.

MODEL PPP

• • •

(1) Presentasi, guru némbongkeun hiji hal ka murid; (2) Praktik, guru nitah murid nyebutkeun hiji hal (3) Produksi:, murid milampah hiji hal kalawan rancagé tur langsung luyu jeung naon-naon nu geus ditémbongkeun jeung diragakeun.

MODEL ESA

• • •

Kahiji, tahap ilubiung (engage) mangrupa tahap ngondisikeun murid pikeun ngalibetkeun dina prosés diajar. Lamun murid kurang dilibetkeun kalawan emosional kana naon-naon nu baris dipilampahna, diajarna mungkin kurang efektif. Kadua, tahap ulikan (study) mangrupa tahap ngulik jeung dan ngadadarkeun elemen diajar-ngajar anu museur kana cara hiji hal diwangun, upamana, nyusun paragrap atawa téks. Katilu, tahap aktivat (activate) mangrupa tahap ngagiatkeun, ngahirupkeun, atawa ngagerakkeun murid.

MODEL LEA

• • • • • •

(1) murid bakal bagerak tina hal nu dipikanyaho kana hal anu asing, jeung (2) ku skematana, murid bakal sarua jeung téks anu dibacana nepi ka mampuh nyangkem. Ku pangaweruh dipibandana, murid bisa ngébréhkeun dirina Murid dicontoan, tuluy ngébréhkeun kawas conto. Ieu pamarékan téh ngalatih nulis ku maca, nulis keur maca, patalina basa lisan jeung tulis Luang basa kapanggih ku murid kalawan gembleng (Whole Language). Basa bisa nyumponan kabutuh pribadi (personal), kamasarakatan (sosial), jeung akademik murid.

MODEL GBA

Prinsip GBA di kelas basa: (1) interprétasi (interprétation), (2) kolaborasi (collaboration), (3) konvensi (convention), (4) pangaweruh budaya (cultural knowledge), (5) ngungkulan masalah (problem solving), (6) refleksi jeung refleksi diri (reflection and self reflection), (7) makéna basa (language use).

MODEL GBA

ASUMSI: (1) diajar basa mangrupa aktivitas sosial minangka hasil kolaborasi guru--murid sarta murid-murid; 2) diajar bakal lumangsung kalawan egektif lamun guru nembrakkeun kahayang murid. (3) prosés diajar mangrupa runtuyan tahap kamekaran anu dituduhkeun ku rupa-rupa ragam basa HASIL DIAJAR BASA: (i) murid diajar maké basa, (ii) murid diajar ku basa, jeung (iii) murid diajar ngeunaan basa.

• • • •

LENGKAH-LENGKAH: Ngawangun pangaweruh Medan (Building Knowledge of the Field (BKOF)).

Modéling Téks (Modéling of Text (MOT)); Ngawangu Téks Bareng (Joint Construction of Text (JCT)); Ngawangun Téks bébas (Independent Construction of Text (ICT)).

IMPLEMENTASI SMBT DALAM PEMBELAJARAN MENULIS PERENCANAAN 1. Analisis kebutuhan 2. Memilih dan menetapkan Bahan 3. Merumuskan tujuan 4. Menyiapkan bahan dan media 3. Afektif GURU TUJUAN PEMBELAJARAN 1. Psikomotor 2. Kognitif TAHAPAN KEGIATAN 1. Tahap Orientasi Model a. Pembukaan pembelajaran b. Penjelasan program c. Apersepsi dan stimuli 2. Tahap Observasi Model a. Penjajagan (membaca) b. Diskusi model c. Resitasi model 3. Tahap Imitasi Model a. Tahap prapenulisan b. Tahap penulisan c. Tahap pascapenulisan 4. Tahap Perolehan Konsekuensi a. Tahap kolaborasi b. Tahap tulis-ulang c. Tahap refleksi APLIKASI TEORI Teori Modeling (Bandura, GBA, SBT) Teori Pembelajaran bahasa Teori Menulis wacana esai Dampak Instruksional

• • • • •

Kooperatif Inkuiri Kreatif Logis Komunikatif HASIL BELAJAR (Kompetensi Menulis meningkat)

STRUKTUR PENGETAHUAN Pengetahuan Dunia KOMPETENSI STRATEGIS KOMPETENSI BAHASA Pengetahuan bahasa MEKANISME PSIKO-FISIOLOGIS KONTEKS SITUASI

Sosial budaya Kompetensi Wacana Kompetensi Linguistik Kompetensi Aksional Kompetensi Strategis

Beunteur desa kasorogok, Pelemna karasa wae.

Seueur basa anu nyogok, Tebih tina basa sae.