Transcript Zdrowie i jego utrata jako przedmiot ubezpieczenia

ZDROWIE I JEGO UTRATA JAKO PRZEDMIOT UBEZPIECZENIA
Loss of health as a subject of insurance
Здоров’я та його втрата як предмет страхування
Romuald Holly
Dominika Cichońska
Ромуальд Холлі
Домініка Ціхоньська
International Conference on
„The successes and defeats of health insurance on emerging markets
in Central and Eastern European countries – looking for the right way”
Kiev, 3-4 November 2011
Problem:
•
Co jest/może być przedmiotem
ubezpieczenia zdrowotnego? (Czym
jest przedmiot ubezpieczenia
zdrowotnego?)
•
Czym jest/powinno być
ubezpieczenie zdrowotne?
Teza:
Przedmiot ubezpieczenia zdrowotnego
zawiera się w definicji zdrowia.
Проблема:
• Що виступає або що може бути
предметом медичного страхування?
(Чим є предмет медичного
страхування?)
• Чим є або повинно бути медичне
страхування?
Теза:
Предмет медичного страхування
знаходиться в дефініції здоров’я.
Holly, Cichońska - Kiev, 3-4.XI.2011
Założenia:
1.
2.
Definicję przedmiotu ubezpieczenia
zdrowotnego (a także definicję
ubezpieczenia zdrowotnego) można
ustalić dzięki analizie zawartości
etymologicznej terminu i pojęcia
zdrowie.
Analiza definicji zdrowia najlepiej
pozwoli ustalić czym jest jego brak,
na czym polega utrata zdrowia.
Ustalimy tym samym przed czym,
przed jakim stanem (jego skutkiem)
ma chronić ubezpieczenie,
przynajmniej w takim zakresie,
w jakim możliwe jest
zrekompensowanie owych skutków
poprzez działania medyczne,
zaopatrzenie w stosowne sprzęty
medyczne i świadczenia finansowe.
Припущення:
1. Визначення предмету страхування, а
також дефініцію медичного
страхування можна встановити на
підставі аналізу етимологічного змісту
терміну і поняття “здоров’я”.
2. Аналіз дефініції “здоров’я” найкраще
дозволить визначити, чим є його
відсутність, в чому полягає втрата
здоров’я. Встановимо тим самим
перед чим, перед яким станом або
його наслідком повинно захищати
страхування принаймні в такому
обсязі, в котрому є можливою
компенсація цих наслідків шляхом
медичних дій, забезпеченням
відповідною медичною апаратурою і
фінансовими виплатами.
Holly, Cichońska - Kiev, 3-4.XI.2011
Pytania i odpowiedzi, których szukamy:
Запитання, відповіді на котрі шукаємо:
• Co musi zawierać definicja
zdrowia by można było określić
przedmiot ubezpieczenia
zdrowotnego?
• Що повинна включати дефініція
здоров’я, щоб можна було
визначити предмет медичного
страхування?
• Jakie szkody/straty mogą
powstać w wyniku zrealizowania
się ryzyka utraty zdrowia?
• Які збитки або втрати можуть
виникнути в результаті реалізації
ризику втрати здоров’я?
• Jak definiować ryzyko utraty
zdrowia by było ubezpieczalne?
• Як визначати ризик втрати
здоров’я так, щоб він підлягав
страхуванню?
Holly, Cichońska - Kiev, 3-4.XI.2011
Co to jest, czym jest zdrowie?
1.
Zdrowie chorego najwyższym prawem, Hipokrates, IV w. p.n.e. (za: Newman D.H., Cień Hipokratesa, Wyd. Znak, Kraków 2010)
2.
Zdrowie to, między innymi, funkcja doskonalenia stylu życia oraz kulturowej relatywizacji diety,
3.
Zdrowie nie jest dawane przez naturę, lecz musi być stale zdobywane. W związku z tym nie istnieje „terminus mortus”, a
czas śmierci zależy wręcz od człowieka, Paracelsus, XV w. (za: Evans R. G., Barer M. L. , Marmor T. R., Why Are Some People Healthy and
Platon, IV w. p.n.e. (za:
Malinowski A., Biologiczno-antropologiczne aspekty promocji zdrowia i paleologii, w: Jopkiewicz A. (red.) Auksologia a promocja zdrowia, t.3, Kielce
2004)
Others Not? The Determinants of Health of Populations. New York: Aldine De Gruyter, 1994)
4.
Zdrowie to równowaga pomiędzy czterema podstawowymi „humorami”: krwią, żółcią, czarną żółcią i śluzem zwierzęcym.
Zaburzenie równowagi między nimi miało być przyczyną choroby (patologia humoralna), Kartezjusz, XVII w. (za: Pol L. G.,
Thomas R. K., The demography of health and health care, New York 2002)
5.
Zdrowie jest tylko przejściową harmonią a choroba to stan pozwalający wskazać na charakter organizmu człowieka, który
jest po prostu nosicielem bakcyla śmierci, Hegel G.W.F, XVIII w. (za: Kulik T. B., Latalski M., Zdrowie publiczne. Czelej, Lublin 2002 (dodruk
2008)
6.
Choroba jest składową życia i stanowi zmianę propozycji zasad życiowych, podczas gdy zdrowie jest równowagą tych
zasad, Schelling F.W.J., XVIII w. (za: Sontag S., Illness as Metaphor. New York: Farrar, Straus and Giroux, 1978)
7.
Zdrowie nie jest nieobecnością choroby, lecz siłą i zdolnością ciała o największym stopniu perfekcji. Jest stanem, który
pozwala również duszy dążyć do doskonałości, Scherf A., 1790 (za Mechanic D., The Handbook of Health, Health Care and the Health
Professionn, New York: Free Press, 1983)
8.
Zdrowie jest fundamentem na którym spoczywa dobrobyt ludności i potęga kraju,
Disraeli, premier Wlk. Bryt., 1875 (What is
population health? Dostępne: http://www.hc-sc.gc.ca/hppb/phdd/approach/index.html (10.2011)
9.
Zdrowie jako pełen dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny, a nie tylko brak choroby,
WHO 1948 (za: Sowada B.J., A call to be
whole. The Fundamentals of Health Care Reform, Praeger, USA 2003)
10. Zdrowie to nie tylko brak choroby czy niedomagania, ale także dobre samopoczucie oraz taki stopień przystosowania
biologicznego, psychicznego i społecznego, jaki jest osiągalny dla danej jednostki w najkorzystniejszych warunkach,
Kacprzak M., 1957 (Kacprzak M., Medycyna zapobiegawcza w praktyce lekarskiej, PZWL, Warszawa 1957)
Holly, Cichońska - Kiev, 3-4.XI.2011
11.
Zdrowie to proces dynamiczny, system wzajemnych uwarunkowań w relacji organizm-środowisko; jest to potencjał
zdolności przystosowania się organizmu do wymogów środowiska wyposażający organizm w dyspozycję
do utrzymania równowagi pomiędzy nim a wymogami środowiska, Bures R. (za: Breyer F., Costa-Font J., Felder S., Ageing,
health, and health care, Oxford Review of Economic Policy 2010)
12.
Zdrowie w sensie mentalnym jest zdolnością do pełnienia ról, zdrowie w sensie somatycznym jest zdolnością do
wykonywania zadań, Parsons T., 1969 (za: Zweifel P., Manning, W., Moral Hazard and Consumer Incentives in Health Care2000,
w: Handbook of Health Economics, Vol. 1, eds. A.J. Culyer and J.P. Newhouse, Elsevier Science B.V. 2000)
13.
Zdrowie to zdolność możliwie najlepszego funkcjonowania w swoim środowisku,
14.
Jest to stan idealnej równowagi i harmonii organizmu, a wszystko co odbiega od tego stanu jest chorobą,
Dubos R.J., 1970 (za: Cutler D.M.,
Zeckhauser R.J., The anatomy of health insurance,w: Handbook of Health Economics, Vol. 1, eds. A.J. Culyer and J.P. Newhouse, Elsevier Science
B.V. 2000)
Golen (za: Korczak C., Leowski J., Problemy higieny i ochrony zdrowia, WSiP, Warszawa 1977)
15.
Zdrowie jest stanem zupełnej pomyślności fizycznej, psychicznej i społecznej, która pozwala ludziom prowadzić
socjalnie i ekonomicznie produktywne życia, WHO 1978 (za: Sowada B.J., A call to be whole. The Fundamentals of Health Care
Reform, Praeger, USA 2003)
16.
Zdrowie to normalny stan organizmu, w którym nie występuje fizyczna lub psychiczna choroba, a wszystkie części
organizmu pełnią swoje właściwe funkcje, Definicja negatywna zdrowia (za: Webster’s Medical Dictionary,1986)
17.
Zdrowie to możliwość/zdolność do pracy,
18.
Zdrowie oznacza zdolność do rozwoju w kierunku wszechstronnego rozumienia, przeżywania, odkrywania
i tworzenia coraz wyższej hierarchii rzeczywistości i wartości, aż do konkretnego ideału indywidualnego
i społecznego, Dąbrowski K., 1979 (Dąbrowski K., Zdrowie psychiczne, Warszawa 1979)
19.
Zdrowie to indykator poziomu funkcjonowania jednostki w społeczeństwie wyrażający stan pełnej równowagi
i dobrostanu w jego wymiarze fizycznym, psychicznym i społecznym, 1980 (za: Reisman D., Health care and public policy,
Rockefeller Foundation (za: Brown E. R., Rockefeller Medicine Men: Medicine and
Capitalism in America. Berkeley: University of California Press., 1979)
Northampton 2007)
20.
Zdrowie to proces przystosowujący organizm do konkretnych warunków biogeograficznych i społeczno-bytowych,
pozwalających człowiekowi na optymalne funkcjonowanie przez maksymalnie długi czas, Zdunkiewicz L., 1983
(za: Przegląd Antropologiczny, Państwowe Wydawnictwo naukowe 1995)
21.
Zdrowie to nauka o diagnozowaniu, zapobieganiu i leczeniu choroby, (Webster’s New World Third Collegiate Dictionary,
1988)
Holly, Cichońska - Kiev, 3-4.XI.2011
22. Zdrowie to stan optymalnej zdolności do efektywnego wykonywania cenionych zadań,
Kulik T.B. 1989 (Kulik T.B., Zdrowie w
medycynie i naukach społecznych, Oficyna Wydaw. Fundacji Uniw. w Stalowej Woli, Stalowa Wola 2000)
23. Zdrowie to funkcja skoordynowanego działania prawidłowo pracujących wszystkich narządów ludzkiego organizmu. (…)
Utrzymanie równowagi biologicznej środowiska wewnętrznego organizmu człowieka, która jest odpowiedzialna za stan
zdrowia jest uzależnione od wpływu bodźców fizycznych, chemicznych i biologicznych zewnętrznego środowiska
człowieka, Łozowski S., (za: Szulc J., Uberhauber E., Leki z bożej apteki, Warszawa 1991)
24. Zdrowie społeczeństwa jest funkcją głównie dwóch czynników: stanu zamożności i wykształcenia,
1993 (za: World Development
Report – World Bank, 1993)
25. Zdrowie zbiorowości gwarantują poczucie bezpieczeństwa, dobra informacja, z której można korzystać dokonując
wyborów, trwałe więzi z otoczeniem i poczucie sensu życia, Mesa County, 1995 (Mesa County, Our Picture of Health, Grand Junction, CO:
Civic Forum 1995)
26. Zdrowie (wellness) oznacza angażowanie się w zachowania i postawy, które zwiększają jakość życia i pozwalają
maksymalnie wykorzystać potencjał pracowników, Anspaugh D. J., Hamrick M. H., Rosato F. D. ,1997 (Anspaugh, D. J., Hamrick, M. H., &.
Rosato F. D. , Wellness: Concepts and Applications. St. Louis, MO: Mosby, 1997)
27. Zdrowie jest czymś więcej niż „tzw. 5D” - disease (choroba), death (śmierć), discomfort (uczucie dyskomfortu),
disability (niepełnosprawność) and dissatisfaction (niezadowolenie), Anspaugh D. J., Hamrick M. H., Rosato F. D., 1997, (Anspaugh, D.
J., Hamrick, M. H., &. Rosato F. D. , Wellness: Concepts and Applications. St. Louis, MO: Mosby, 1997)
28. Zdrowie jest jednoznaczne z możliwością prowadzenia produktywnego, sensownego i twórczego życia zarówno w sferze
społecznej, jak ekonomicznej, (Global Strategy for Health For All by The Year 2000)
29. Zdrowie można zdefiniować jako dynamiczny stan rozwoju struktur oraz funkcji organizmu; jest to stan zgodny z naturą,
czyli biotopem jednostki, w jakim czynności życiowe przebiegają optymalnie a środowisko zaspokaja potrzeby organizmu,
podobnie jak norma biologiczna człowieka (biotopu), jest jego funkcjonalnym optimum, Malinowski A., 2004 (Malinowski A.,
Bioloczino-antropologiczne aspekty promocji zdrowia i paleologii, w: Auksologia a promocja zdrowia, Jopkiewicz A., t.3, Kielce 2004)
30. Zdrowie to zdolność do rozwoju w kierunku wszechstronnego rozumienia, przeżywani, odkrywania i tworzenia coraz
wyższej hierarchii rzeczywistości i wartości, aż do konkretnego ideału indywidualnego i społecznego, Dąbrowski K. (za:
Leowski J., Polityka zdrowotna a zdrowie publiczne, Wyd. CeDeWu 2010)
Holly, Cichońska - Kiev, 3-4.XI.2011
Zawartość etymologiczna terminu
Етимологічний зміст терміну
zdrowie definiowanego od
“здоров’я” визначається дуже
najdawniejszych czasów jest tak
давно. Він настільки широкий,
szeroka, że ustalenie na tej
що визначення на його підставі
podstawie czym jest zdrowie (jego
того, чим є здоров’я, його
brak, utrata) nie jest możliwe bez
відсутність або втрата неможливі
przyjęcia kryterium wyboru
без прийняття певного критерію,
służącego selekcji tych definicji
котрий буде служити відбору тих
odpowiadającego idei i metodzie
дефініцій, які відповідатимуть
ubezpieczenia.
ідеї та методу страхування.
Holly, Cichońska - Kiev, 3-4.XI.2011
Ubezpieczeniowe imponderabilia
PRZEDMIOT
UBEZPIECZENIA
Предмет страхування
CEL UBEZPIECZENIA
Мета страхування
REKOMPENSATA
gwarantowana umową
ubezpieczenia
Рекомпенсація - гарантована
умова страхування
W jaki sposób szkody/straty
mogą być (re)kompensowane?
Яким способом ці збитки або
втрати можуть бути
компенсовані?
Страхові рамки
rzecz, stan rzeczy, której status i/lub sposób istnienia
zmienia się w wyniku realizacji ryzyka w sposób
niepożądany z punktu widzenia interesariusza
Предмет або стан предмету, статус якого та/або спосіб
існування змінюються в результаті реалізації ризику
небажаним способом з точки зору зацікавленої особи
uzyskanie rekompensaty skutków/strat, jakie mogą być
udziałem ubezpieczonego w przypadku utraty zdrowia i/lub
prewencyjnych świadczeń medycznych (np. szczepień) w
przypadku zagrożenia utraty zdrowia
відшкодування збитків або втрат, котрих може
зазнати застрахований у випадку втрати здоров’я
та/або
превенційних
медичних
послуг(напр.,
щеплень) у випадку загрози втрати здоров’я
odszkodowanie i/lub zadośćuczynienie, które może dotyczyć
jedynie tych szkód/strat, które są wymierne, najlepiej finansowo
відшкодування та/або компенсація, які можуть
стосуватися тільки тих збитків або втрат, котрі можна
виміряти, найкраще в грошовому виразі
Jakie są skutki utraty zdrowia?
Які наслідки втрати здоров’я?
Holly, Cichońska - Kiev, 3-4.XI.2011
Wymierne skutki utraty zdrowia a cel ubezpieczenia zdrowotnego
Наслідки втрати здоров”я, які можна виміряти, і мета
медичного страхування
• niezdolność do pracy,
• utrata określonych funkcji
organizmu,
• niezdolność wykonywania
dotychczas pełnionej roli:
•
втрата працездатності;
•
втрата певної функції організму;
•
неможливість виконувати функції,
які донедавна виконувались:
- професійні;
- в домашньому господарстві;
- в суспільних структурах;
•
втрата донедавнього комфорту
життя.
• zawodowej,
• w gospodarstwie domowym,
• w strukturze społecznej,
• utrata dotychczasowego komfortu
życia.
Holly, Cichońska - Kiev, 3-4.XI.2011
Ризик втрати здоров’я
RYZYKO UTRATY ZDROWIA
PRZYCZYNY
Нейтралізація з
допомогою продукту
NEUTRALIZACJA
PRZEZ PRODUKT
PRODUKT UBEZPIECZENIA
ZDROWOTNEGO
Продукт медичного страхування
(1) świadczenia finansowe грошові виплати
(2)świadczenia rzeczowe предметні послуги
(3)świadczenia medyczne медичні послуги
Причини
• chorobowe (ICD-9, ICD-10, ICF)
• pozachorobowe (wypadek przy pracy, w
podróży, w trakcie uprawiania sportu, w wyniku
nadmiernej eksploatacji lub „zużycia się”
organizmu itp.)
•Хвороби
•Нехворобові ( позахворобові) –
нещасний випадок на виробництві,
під час подорожі, в ході занять
спортом, в результаті надмірної
експлуатації
або
зношення
організму
DOSTOSOWANIE
PRODUKTU
Підгонка
продукту
• Cele (założony, pożądany stan)
• Мета (проектована, бажаний стан)
• Uwarunkowania
zakresu neutralizacji
ryzyka
• Обумовлення
щодо
обсягу
нейтралізації ризику
• Uwarunkowania sposobu neutralizacji
ryzyka
• Обумовлення
щодо
способу
нейтралізації ризику
Holly, Cichońska - Kiev, 3-4.XI.2011
Ubezpieczenie zdrowotne - usługa
finansowa obejmująca organizację
i nadzór nad realizacją świadczeń
zdrowotnych (finansowych,
rzeczowych i usług medycznych)
neutralizujących ryzyko utraty zdrowia
(z przyczyn chorobowych i
pozachorobowych) w zakresie
ratownictwa, profilaktyki, diagnostyki,
prewencji, medycyny naprawczej,
zachowawczej, opiekuńczopielęgnacyjnej i paliatywnohospicyjnej, gwarantowana na mocy
i na warunkach umowy ubezpieczenia
określających zakres i sposób
prewencji w przypadku zagrożenia
utraty zdrowia
i/lub (re)kompensaty za ewentualne
skutki utraty zdrowia w zamian za
składkę.
Медичне страхування – це фінансова
послуга, котра охоплює здійснення і
нагляд за здійсненням послуг з охорони
здоров’я (фінансових, речових і
медичних послуг), які нейтралізують
ризик втрати здоров’я (унаслідок
хвороби або з позахворобових причин)
в сфері порятунку, профілактики,
діагностики, превенції,
відновлювальної і захисної та
паліативно – хоспіційної медицини, з
гарантованим обсягом послуг згідно
договору страхування, в котрому
визначаються обсяг і спосіб превенції у
випадку загрози втрати здоров’я та/або
розміри відшкодування за можливі
наслідки втрати здоров’я, за що
сплачується страховий платіж.
R. Holly (2006)
Holly, Cichońska - Kiev, 3-4.XI.2011
Szczegółowy wywód w tekście Romualda Holly w IX tomie
Polityki Zdrowotnej - Journal of Health Insurance, Policy and Management
Детальний висновок в статті Ромуальда Холлі в 1Х томі журналу
“Політика в галузі охорони здоров’я”
Holly, Cichońska - Kiev, 3-4.XI.2011
Dziękuję za uwagę
Дякую за увагу!
Holly, Cichońska - Kiev, 3-4.XI.2011