Transcript EWS press - Belgian Early Warning System on Drugs (BEWSD)

Nieuwe psychoactieve stoffen in
België
Definities
•
•
•
•
“Klassieke illegale drugs”: cocaïne,
(meth)amfetamine, heroïne, LSD, cannabis, …
“Designer drugs”  volledig synthetische
derivaten (vb. jaren 80: MDMA)
“Smart drugs”  bv. kruidenmengsels (jaren 90)
Heden: Nieuwe psychoactieve stoffen/”legal
highs”
 Aanpassingen op chemische basisstructuur,
specifiek om wetgeving te omzeilen
1. Inleiding: Middelengebruik in
België
Illegaal druggebruik in België:
Algemene bevolking
%
Laatstejaarsgebruik illegale drugs
14
12
10
8
6
4
2
0
Cannabis
Cocaïne
Amfetamine/ecstacy
Heroïne
15-24
25-34
35-44
45-54
55-64 Totaal
Leeftijdscategorie (jaren)
Bron: Gisle L, 2010. Het gebruik van illegale drugs (Gezondheidsenquête België, 2008)
 Illegaal druggebruik:
 Cannabis blijft meest populair
 Cocaïne/ecstacy/amfetamine-gebruik hoogst bij 15-34-jarigen
 Aandeel heroïne blijft laag (0.1 – 0.4%)
2. Nieuwe psychoactieve stoffen
(NPS)
Nieuwe psychoactieve stoffen:
definities
 Verschillende termen: ‘legal highs’, ‘designer drugs’, ‘smart drugs’,
‘badzouten’, ‘spice’, ‘K2’, ‘research chemicals’, …
 nieuwe psychoactieve stoffen (NPS) (itt de klassieke
illegale drugs, zoals cocaïne, heroïne, …)
 Specifiek ontworpen om wetgeving te omzeilen
 Proberen een legaal alternatief te zijn voor cannabis, MDMA, cocaïne, …
 Verkocht als “niet voor menselijk gebruik”, marketingstrategie!
 Nieuwe stoffen: niet wetenschappelijk geëvalueerd  bijwerkingen,
toxiciteit op lange termijn = onbekend
 Gebruiker is letterlijk zelf “proefkonijn”!!
Nieuwe psychoactieve stoffen
in België
Andere
Tryptaminen
Piperazines
Phenetylaminen
Cannabinoïden
Cathinonen
Aantal gerapporteerde NPS
80
60
40
20
0
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
 Elk jaar meer nieuwe psychoactieve stoffen gedetecteerd:
 43 NPS in België in 2011
 71 NPS in 2012!
Bron: BEWSD database, 2013
Nieuwe psychoactieve stoffen
in België
 2 grote groepen:
 Synthetische cannabinoïden in zgn. ‘Spice’-mengsels: verkocht als
legaal alternatief voor cannabis; echter: psychoactieve werking vele malen
sterker dan ‘natuurlijke’ cannabis
 Synthetische cathinones en amfetamine-derivaten (zgn. ‘badzouten’):
verkocht als legaal alternatief voor MDMA, amfetamine, …; echter:
nevenwerking/interacties met andere geneesmiddelen/drugs onbekend!!
(vb. 4-methylamfetamine: interactie met amfetamine, resulteerde in 6
doden in België)
 Probleem: vele van deze stoffen zijn (nog) niet illegaal!
 Vrij te koop via het internet, smartshops, …
 Verschijnen van deze stoffen in België wordt opgevolgd door het
Belgian Early Warning System on Drugs (BEWSD)
Bron: BEWSD, National report EMCDDA, 2013
Nieuwe psychoactieve stoffen:
voorbeelden
Synthetische cannabinoïden
Cathinones/”badzouten”
 Aantrekkelijke verpakkingen (marketing-strategie)
 Nadruk op legaal karakter
 Producten echter niet zo onschuldig, zelfs (levens)gevaarlijk!
Druggebruik in België: uitgaansleven
%
Laatstejaarsgebruik illegale drugs
50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
2009
Cannabis
Xtc
Cocaïne
Smartdrugs
Speed
2003
2005
2007
Cannabis
40,60%
Xtc
10,30%
Cocaïne
12,50%
Smartdrugs
7%
Speed
5,60%
2009
 Cannabis, ecstacy en cocaïne meest populair in uitgaansmilieu
 Gebruik smartdrugs/nieuwe psychoactieve stoffen (NPS) eerder beperkt!
 Prevalentie nieuwe psychoactieve stoffen in het uitgaansmilieu:
 7 % heeft minstens 1 maal NPS of smart-drugs gebruikt
Gebruik NPS in België
 Leeftijdsklasse: 15-24 jaar
 Resultaat: 4% van de jongeren heeft wel eens een NPS gebruikt in België
<< dan het Europees gemiddelde (4.8%)
 In EU: voornamelijk oudere jongeren gebruiken nieuwe psychoactieve stoffen
 Deze stoffen werden vooral verkregen via vrienden (73.3%) of gekocht in een
smartshop (17.2%). Een minderheid kreeg deze producten aangeboden op een
fuif of in een club (11%).
Bron: Flash Eurobarometer 2011
3. Wetgeving rond nieuwe
psychoactieve stoffen in
België
Wetgeving: doorlopende actualisatie

Nominatieve lijst (KB tot reglementering sommige psychotrope stoffen, 1998)
 Alle stoffen op deze lijst worden aan controle onderworpen

NPS zijn niet opgenomen  constante aanpassing wetgeving, naargelang het
verschijnen van 1 of meerdere NPS in België:
 1999: 4-MTA
 2002: PMMA, 2C-B
 2004: BZP, Salvorine A, TMA-2, TFMPP, 2C-I, 2C-T-2, 2C-T-7
 2006: Salvia divinorum, khat, o/m/p-CPP
 2010: Mephedrone
 2011: Fentanylderivaten, 7 synthetische cannabinoïden, 6 cathinonen
 2013: methylamfetamine, fluoro-amfetamine, 4 synthetische cannabinoïden

Toevloed aan NPS maakt deze werkwijze moeilijk
 Nieuw wetgevend initiatief noodzakelijk!
Beleidsmaatregelen en wetgevend initiatief
Interministeriële Conferentie Drugs 15 mei 2012
 Goedkeuring strategische nota “Legal Highs”
 Drie luiken: * Aanscherpen Drugwet
* Ontwikkeling preventiestrategieën
* Ontwikkeling aangepaste hulpverlening
Ministerraad 26 april 2013
 Goedkeuring voorontwerp van wet tot wijziging drugwet
 Invoering van generieke classificatie voor de nieuwe
psychoactieve stoffen.
 Gevolg: Basisstructuur NPS + alle mogelijke varianten worden aan controle
onderworpen, zowel bestaande, als toekomstige stoffen
 Resultaat: * Geen update van lijst psychotropen (KB 1998) meer nodig
* NPS zijn al onder controle nog voor ze op de markt komen in
België
Beleidsmaatregelen en wetgevend initiatief
 Verplichte en onmiddellijke communicatie door laboratoria van nieuwe
synthetische drugs aan BEWSD, ook ingeval het gaat om analyse
uitgevoerd in het kader van een gerechtelijk onderzoek of een
opsporingsonderzoek
 Strafbaarstelling
drugproductie
van
voorbereidende
handelingen
bij
illegale
 Invoering van verzwarende omstandigheden in geval van vereniging
met het oog op het plegen van inbreuken op het vlak van de
precursorenwetgeving
 Verplichte vernietiging van illegale stoffen, grondstoffen en materiaal
die hebben gediend tot, of bestemd waren voor de vervaardiging van
drugs
4. Early Warning System Drugs in
België
Belgian Early Warning System Drugs:
Doelstellingen
1.
2.
3.
4.
5.
Snelle detectie van nieuwe psychoactieve stoffen (NPS)
in België
Opvolgen van de samenstelling van gekende illegale
drugs (heroïne, cocaïne, MDMA, …)
Opvolgen van gevaarlijke trends in de samenstelling van
tabletten/poeders
Beoordeling impact/risico van nieuwe psychoactieve
stoffen voor de bevolking (symptomen, ongewenste
effecten, gevaar voor volksgezondheid, …)
Aanbevelingen maatregelingen beleid/preventie
BEWSD-netwerk:
Berichtgeving door BEWSD



Zowel nieuwe stoffen als klassieke drugs met hoog risico
(bv. te hoog gedoseerde MDMA tabletten)
Communicatie naar professioneel netwerk
(hulpverlening, preventie, politie, FOD, …)
Risico-inschatting: indien reëel gevaar voor de
volksgezondheid wordt er gecommuniceerd naar de
bevolking via media (vb doden 2011-2012 door 4methylamfetamine in vervuilde speed)

Info naar het brede publiek kan contraproductief werken!
(zeker in het kader van NPS die meestal nog legaal zijn)
5. Case studies
Case-study 1: ‘Krokodil’

Oktober 2011
Case-study 1: ‘Krokodil’
 Berichtgeving overgenomen in vrijwel alle media:
« Zeer gevaarlijke drug »
 « Momenteel nog legaal in België »
 « Drug rukt op naar België! »

 Weinig feiten: ‘krokodil’: ‘home-made’ desomorfine
(opioid-derivaat), aangemaakt door gebruiker mbv OTCmedicatie (oa. zwavelzuur  extreme weefselnecrose)
 Reële situatie:
Probleem specifiek voor Rusland
 Niet aanwezig in België
 Niet aanwezig in Europa (itt berichtgeving)
 Enkel ‘geruchten’

Case-study 2: « Spice »




Douane-diensten onderscheppen regelmatig grote
hoeveelheden synthetische cannabinoïden
(verschillende kilograms)
Afkomstig uit China
Bestemmeling: Belg
In België:




Ontvangst chemicaliën uit China
Mengen chemicaliën met plantenmateriaal
Verpakken
Export
Case-study 2: « Spice »
1. Aankoop grondstoffen in China
3. Drogen van het synthetisch
cannabinoïd-mengsel
2. Mengen grondstoffen met (nietpsychoactief) plantenmateriaal
4. Verpakken
Case-study 2: « Spice »
Website fabrikant:
 Producten worden aangetroffen in heel Europa
 Niet zozeer voor consumptie in België, eerder  export
 Omzet: 100 000’en euro’s
 Producent opereert legaal …
Contactgegevens:
BEWSD: Peter Blanckaert, 02 642 54 20;
[email protected], http://bewsd.wiv-isp.be
•
FOD VVVL: Kurt Doms, 02 524 86 18;
http://www.health.belgium.be/drugs
•