Transcript Mensenrechten en de 10 Woorden

Didactische verwerking
Wie ben ik?
 Licentiaat Geschiedenis
 Graduaat Godsdienst via HDGI (Bisdom)
 Leerkracht op SFI Melle: vnl. 3-4-5 TSO
 “Sociaal-stimulerend” type
 Bijscholing Powerpoint was nodig …
Belangrijk?
 Elke klas is verschillend, dat weten we…
 Deze didactische verwerking komt voort uit de
handleiding - werkschrift maar is verder op mijn ‘maat
- leest’ aangepast.
 Lees op maat van leerlingen… merk ik
 Maar ook passend bij mij
= Vaak een dubbel uitgangspunt
Doel van deze module
 Concrete werkvorm aanbieden
 Mogelijkheden en knelpunten van deze werkvorm
achterhalen
Uitgangspunt
Creativiteit stimuleren

Met zijn Red Monkey-concept wil Staes aantonen dat innovatie nooit in de kern van een organisatie
ontstaat, maar wel op de rand ervan, waar kruisbestuiving mogelijk is met andere organisaties, met
andere culturen. Het boek van Staes goochelt voortdurend met dergelijke symbolen, metaforen en
nieuwe concepten.
Een klassieke, weinig dynamische organisatie is als een binnenschip: het vaart rechtdoor tussen
veilige oevers. Stuur zo'n schip de zee op en het is gegarandeerd hommeles. Het is gebouwd om in een
tweedimensionale omgeving te navigeren. Voor de woelige zee (lees de overload aan informatie die op
ons afkomt, lees het onoverzichtelijke oerwoud) heb je een zeeschip nodig dat niet bang is van drie
dimensies. En wat gebeurt met een Red Monkey die terugkeert, diep in het regenwoud ? Hij wordt
steevast afgemaakt, want zijn wezen (zijn innovatie) schokt de gevestigde orde. Maar een klein
groepje rode apen zal zich weten te handhaven en zal stilaan de organisatie op zijn kop zetten en de
boel overnemen. Het komt er dus op aan een omgeving te creëren waarin nieuwe ideeën een kans
maken en zich vermenigvuldigen.
Staes heeft reeds in 2004 een Engine of Innovation Consortium opgericht: een netwerk van
organisaties die samenwerken om samen hun visievermogen, leervermogen, veranderingsvermogen
en innovatievermogen te verhogen. Dat gebeurt door het uitwisselen van ervaringen en het uitvoeren
van gemeenschappelijke EOI Tuning Projecten. Het consortium is enkel toegankelijk voor bedrijven
en organisaties die niet in competitie staan met elkaar. Vandaag telt het consortium zo verscheiden
bedrijven en organisaties als Nike, VRT, Volvo, Dexia, Picanol, VDAB, Randstad en Touring.
"Mijn organisatie is een oerwoud"
EOI Tuning
Doel van de taak?
 Creatief werken met de 10 Woorden
 Poging tot aanpassen aan de leefwereld van de
jongeren maar…
 Ook de leerlingen (opnieuw) vertrouwd maken met de
desbetreffende stof.
= Dubbel uitgangspunt/ doel m.a.w.
Dit kan volgens mezelf via deze opdracht
worden gerealiseerd.
Voor wie?
 Ikzelf geef deze (slot)opdracht in 5TSO.
 Dit is zonder al teveel aanpassingen ook bruikbaar in
ASO (- BSO?).
Manier van werken/
Voorgeschiedenis
 Inleidende les over de mensenrechten en pas nadien
de 10 Woorden ter sprake brengen.
De hoofdmoot handelt evenwel rond de opdracht/
taak en niet zozeer de theorie.
De 10 Woorden
 Leerplan rooms-katholieke godsdienst (blz 166-167):
 Goed mens zijn

Doel:


Vanuit de bergrede en de decaloog consequenties van christelijk geloven
verwoorden voor het handelen in concrete situaties.
Ingrediënten:



Creatieve concretiseringen op verschillende levensgebieden (bv. Gezin en
christelijke levensstijl) van christelijke grondhoudingen
Concrete verhalen/ getuigenissen over/ van christenen die bepaalde
accenten leggen
De decaloog
 Handboek: Respons T5 (Pelckmans)
Situering
 1. Samenlevingsopbouw
 2. Lijden en hoop
 3. Goed mens zijn

Onderzoeksveld 2: Het christelijk geloof over een goed
mens zijn
 Werkschrift: /
 Project - eindopdracht
 MOZES
 Zie oefeningen werkschrift.
 Volgens het boek Exodus ontving Mozes op de top van de berg Horeb in de
woestijn Sinaï van de HE(E)RE ofwel JHWH op twee stenen tafelen de 120
Hebreeuwse woorden die de Tien Geboden vormen. Een andere benaming is
de decalogus of decaloog. Na voorlezing aan het verzamelde volk werden de
stenen tabletten in de Ark van het verbond bewaard. In hoofdstuk 34 van
Exodus staat dat God Mozes opdroeg een tweede versie van deze stenen tafelen
te maken, omdat hij de eerste had stuk gegooid, toen hij terugkwam van de
berg en zag dat het volk een gouden kalf had gemaakt en aanbad.
 In de Bijbel zijn er drie vindplaatsen van de Tien Geboden. De twee versies in
Exodus 20:2-17 en in Deuteronomium 5:6-21 verschillen hier en daar van elkaar,
maar globaal genomen komen ze overeen. In hoofdstuk 34 van Exodus (vers 1126) is een derde lijst van geboden en verboden te vinden die verschilt van de
genoemde gelijkaardige versies: hij is uitgebreider en bevat onder andere het
opmerkelijke gebod de altaren van andersgelovigen stuk te slaan. Opmerkelijk
is ook dat in deze Bijbeltekst sprake is van een tweede versie van de stenen
tafelen, omdat Mozes de eerste stenen tafelen had stukgegooid.
 De Tien geboden of Tien woorden – ook wel Wet des He(e)ren
genoemd – bevatten de tien leefregels die volgens twee grote
religieuze stromingen (jodendom en christendom) door God aan
de mensen gegeven zouden zijn. Ten bewijze hiervan worden de
teksten uit hun heilige boeken (Bijbel, Thora) gebruikt. Deze
leefregels hebben een zeer sterke invloed gehad op de
samenleving. Dit kan worden afgeleid uit het feit dat veel van de
hedendaagse wetgeving nog steeds wortels heeft die teruggaan
tot in deze tien geboden. Oudere variaties van zulk een lijst van
geboden en verboden waren onder meer reeds bekend in het
Oude Egypte. In de Koran komen deze Tien geboden niet voor.
 OPMERKING: in het werkschrift Respons T5 staat een
interessante oefening die net wél de link legt tussen de 10
Woorden en de Koran. Zeker in klassen met een aantal
moslims kan dit hun betrokkenheid vergroten. Ook als er geen
moslims in de klas zitten trouwens.
Opdracht 5TSO…
 3. Goed mens zijn

Onderzoeksveld 2: Het christelijk geloof over een goed
mens zijn
 Basisvraag 1
De 10 Geboden: verknechtend of
bevrijdend?
Hoe zijn de tien geboden tot ons gekomen?
Hoe gaan mensen, vroeger en nu, om met
de tien geboden?
 Eindwerk (mei schooljaar)
 Voordracht
 6 deelopdrachten
 Presentatie: 10 à 15 minuten per groep…
 Schriftelijke getypte neerslag af te geven
1. Hoe gaan mensen, vroeger en nu, om met de
10 Geboden (uw gebod in casu)?
= nagaan op welke manier de 10 geboden
vandaag de dag (nog) doorwerken
 Illustreer met een voorbeeld uit de actualiteit
 Illustreer met een voorbeeld uit uw eigen leefwereld
 Illustreer met een voorbeeld uit onze school
 Voor dit onderdeel nemen sommige leerlingen een
kleine enquête af op school, bij de familie, bij
passanten in de Veldstraat, …
 In discussies over het conflict tussen Israël en zijn
buurlanden blijkt dat de antieke tekst van de Tien
Geboden nog springlevend is. Zowel Israël als de
Palestijnen krijgt het verwijt om de oren dat ze wel erg
makkelijk omgaan met Gij zult niet doden. Een ander
punt van kritiek is het laatste gebod: Gij zult niet
begeren […noch iets dat van uw buurman is, dus ook
niet het land van uw buren…].
OPMERKING:
De werkbladen (infofiches) uit de handleiding voor
leerkrachten kopiëren pp.339-352
Extra informatie om te voorkomen dat het enkel een
knutselopdracht wordt.
 2. Beschrijf de mogelijke verschillen in de
interpretatie van de 10 Geboden.
= onderscheid, analyseer en evalueer de
diverse houdingen ten aanzien van de 10
Geboden.
 Tien geboden Siciliaanse maffia ontdekt
 Bij de arrestatie van Salvatore Lo Piccolo is er een document met de tien
geboden van de Siciliaanse maffia gevonden. Daarin staat dat leden van de
Cosa Nostra geen bars bezoeken en niet gokken. Evenmin is het geoorloofd om
de vrouw van een andere maffioso begeren. De maffiosi mogen maar één vrouw
hebben en die moeten ze respecteren. Deze regel moet voorkomen dat
ontevreden echtgenotes gaan praten met de politie.
 Verder staat er in deze tien geboden dat uomini d'onore ('mannen van eer';
leden van de maffia) geen vriendschappen mogen onderhouden met politie- of
justitiemensen en hun familie. Bovendien mag er niet van een andere maffioso
gestolen worden en moet een lid van de maffia altijd klaar staan voor de Cosa
Nostra, zelfs als zijn vrouw aan het bevallen is.
 Voor deze vondst nam men in Italië aan dat elk lid van de Siciliaanse maffia
automatisch wist welke regels er waren. Blijkbaar was hier de klad in gekomen,
waardoor de leiders zich gedwongen voelden de regels op papier te zetten. De
tien geboden waren één van de vele waardevolle documenten die Lo Piccolo
tijdens de inval van de politie nog door het toilet probeerde te spoelen.
De Tien Geboden
Vertaling voor vandaag
 1. Bovenal bemin één God
Geloof en put kracht uit de liefde van en tot de Heer.
 2. Zweer niet ijdel, vloek noch spot
Span je vol respect, rechtschapen, eerbiedig in voor zijn Rijk.
 3. Heilig steeds de dag des Heren
Gedenk de dag waarop Hij voor jou uit de dood verrees.
 4. Vader, moeder zult gij eren
Wie arm, klein, ver of nabij is, zal jouw familie zijn.
 5. Dood niet, geef geen ergernis
Werk zacht en moedig aan ware vrede met een open hart.
 6. Doe nooit wat onkuisheid is
Behandel jouw tegenstander met grote barmhartigheid.
 7. Vlucht het stelen en bedriegen
Steun een samenleving die niet één met bedrog of onrecht tart.
 8. Ook de achterklap en 't liegen
Wees fair en kies onwrikbaar voor medemenselijkheid.
 9. Wees steeds kuis in uw gemoed
Leef in harmonie met jouw omgeving en met jezelf.
 10. En begeer nooit iemands goed.
Zoek tevreden de Heer in de overvloed van het leven.
De Tien Geboden
Jongerencatechese Broechem
 1. Bovenal bemin één God
Je mag geen andere goden vereren zoals geld, macht, oorlog, verslaving,…
 2. Zweer niet ijdel, vloek noch spot
Doe niet uit de hoogte, vloek niet en lach anderen ook niet uit.
 3. Heilig steeds de dag des Heren
Maak tijd om te rusten (zie de zevende dag van het scheppingsverhaal) om na te
denken, eerbied voor God, om tot God te bidden en om familie te zien
 4. Vader, moeder zult gij eren
Het respecteren van de ouders of degene die een verantwoordelijkheid over je
hebben.
 5. Dood niet, geef geen ergernis
Dood niet want het leven zelf is heilig. Zet anderen niet aan tot gedrag dat verkeerd
is bijvoorbeeld roddelen, pesten, uitlachen, geweld zowel met woorden met als met
daden.
 6. Doe nooit wat onkuisheid is
In relaties met anderen moeten je gevoelens overeenkomen met je daden. Je moet
positief omgaan met gevoelens, met je lichaam en met de omgeving van andere mensen.
 7. Vlucht het stelen en bedriegen
Je mag niet stelen en mensen ook niet bedriegen. Bijvoorbeeld zeggen dat je iets gaat
doen en het dan toch niet doen. Dingen rondvertellen die in vertrouwen tegen jouw
gezegd zijn.
 8. Ook de achterklap en 't liegen
Je mag niet roddelen en niet liegen.
 9. Wees steeds kuis in uw gemoed
Je mag geen stoute dingen over mensen denken: je moet ook christelijk zijn in je
gedachten. Je moet ook steeds bereid zijn tot vergeven, samenwerken en samenleven. Het
is belangrijk te leven zonder vooroordelen.
 10. En begeer nooit iemands goed.
Jaloers zijn op iemand anders spullen, is niet juist. Het is belangrijker om dankbaar te
zijn om wat je hebt
De wet van de Tien Geboden







Toen sprak God deze woorden:
‘Ik ben de HEER, uw God, die u uit Egypte, uit de slavernij, heeft bevrijd.
Vereer naast Mij geen andere goden.
Maak geen godenbeelden, geen enkele afbeelding van iets dat in de hemel hier boven is of van iets
beneden op de aarde of in het water onder de aarde.
Kniel voor zulke beelden niet neer, vereer ze niet, want Ik, de HEER, uw God, duld geen andere goden
naast Mij. Voor de schuld van de ouders laat Ik de kinderen boeten, en ook het derde geslacht en het
vierde, wanneer ze Mij haten;
maar als ze Mij liefhebben en doen wat Ik gebied, bewijs Ik hun Mijn liefde tot in het duizendste
geslacht.
Misbruik de naam van de HEER, uw God, niet, want wie Zijn naam misbruikt laat Hij niet vrijuit
gaan.
 Houd de sabbat in ere, het is een heilige dag.
 Zes dagen lang kunt u werken en al uw arbeid verrichten,
 maar de zevende dag is een rustdag, die gewijd is aan de HEER, uw God; dan mag u niet
werken. Dat geldt voor u, voor uw zonen en dochters, voor uw slaven en slavinnen, voor
uw vee, en ook voor vreemdelingen die bij u in de stad wonen.
 Want in zes dagen heeft de HEER de hemel en de aarde gemaakt, en de zee met alles wat
er leeft, en op de zevende dag rustte Hij. Daarom heeft de HEER de sabbat gezegend en
heilig verklaard.
 Toon eerbied voor uw vader en uw moeder. Dan wordt u gezegend met een lang leven in
het land dat de HEER, uw God, u geven zal.
 Pleeg geen moord.
 Pleeg geen overspel.
 Steel niet.
 Leg over een ander geen vals getuigenis af.
 Zet uw zinnen niet op het huis van een ander, en evenmin op zijn vrouw, op zijn slaaf, zijn
slavin, zijn rund of zijn ezel, of wat hem ook maar toebehoort.’
 De
bijbeltekst in deze uitgave is ontleend aan De Nieuwe
Bijbelvertaling, © Nederlands Bijbelgenootschap
2004/2007.
 3. Noteer alle vragen en bedenkingen die
je bij de 10 Geboden hebt.

De Tien Geboden

Als film werden ze door de wereld geroemd. Als de wet van God worden ze door sommigen bemind, door
anderen gehaat, maar door allen overtreden.

De Tien Geboden zijn vervloekt, gesmaad, verdraaid, gehoond; sommigen hebben getracht ze met menselijke
argumenten af te schaffen. Een klein aantal mensen dat ze naleeft, ervaart de zegeningen die ze met zich
kunnen meebrengen. David zei "Hoe lief heb ik uw wet!" en noemde haar volmaakt; Paulus noemde haar
heilig, rechtvaardig en goed; Jezus eerde, verheerlijkte, gehoorzaamde en gebood gehoorzaamheid aan de
Tien Geboden.

Maar voor de meeste mensen blijven ze een nimmer begrepen raadsel. Hier volgt een publicatie die uitleg
geeft aan deze onverbiddelijke, levende wet, die weldra de grondwet zal worden van de vreedzame,
welvarende, vreugdevolle wereld van morgen!

DE SLEUTELS TOT BEGRIP

Dit is een tijdperk van wetteloosheid. Misdaad en geweld nemen in een angstwekkend tempo toe, doordat er bij
miljoenen mensen vrijwel geen ontzag bestaat voor de wet of het wettig gezag, hetzij van God hetzij van de mens!
Op het internationale vlak leven de volken dagelijks in angst, omdat ze zeer wel weten dat de zogenaamde vredes'garanties' en -verdragen nog niet het papier waard zijn waarop ze staan geschreven. Er bestaat geen recht, geen
eerbied voor gezag, onder de volken van deze wereld.
Dit is de wereld waarin u leeft!
…

 4. Zoek getuigenissen, artikels,
kunstwerken, beeldmateriaal, radio – en tvreportages over mensen of groepen die uw
gebod op een bijzondere wijze al dan niet
naleven. Noteer (heel beknopt) het resultaat
van je opzoekingswerk bv enquête.
 De leerlingen mogen, ook zelf filmpjes maken wat
soms tot bizarre resultaten leidt.
 Filmpje David Swing
 2 stukjes


Gesprek non en pastoor
Vluchtscène
5. Is uw gebod verknechtend of bevrijdend?
 Leerlingen begrijpen niet steeds het verschil
tussen beide begrippen. Vooral het
verknechtende roept vraagtekens op.
6. Sluit af met jullie mening over
 De taak
 Jouw gebod
Bemerkingen
 Wees creatief (je kan bv. ook zelf filmpjes maken… ) en
maak dat elke deelopdracht duidelijk naar voor komt.
Wens je een powerpoint, filmpje, … te brengen?
Gelieve dit tijdig door te geven zodat ik het OLC kan
reserveren.
 De voordacht duurt per groep tussen de 10 en de 15
minuten.
 Elke groep geeft een gebundelde én uniform getypte
voorbereiding af.
 De gekende luiheid
.
 Beperkte multimedia-kennis…
 Eerst en vooral bij de leerkracht (in casu ikzelf)
 Moeilijkheden bij quotering cfr objectiviteit
 Objectief doordat er aan de 6 deelopdrachten dient
voldaan te worden.
 Subjectief omdat er ook/ vnl. gekeken wordt naar inzet/
creativiteit.

Dit lost meestal zichzelf op als je na elke voordracht een korte
feedback geeft en de lln om hun eigen interpretatie vraagt
 Er wordt teruggekomen van teveel Powerpoint-
opdrachtjes  beter 1 x goed dan 2x half en half. Du
niet zomaar doen omdat het een leuke formule is. Ook
andere collega’s vragen degelijke opdrachten =
afstemmen op elkaar.
 Lokalen reserveren  2 maanden op oorhand OLC
vastleggen.
 Beperkte infrastructuur.
 Knutselopdrachten zonder inhoud.
 Positieve stimulans richting examens.
 Mogelijkheid tot creatieve ontplooiing.
 Op een andere werkwijze toch bijleren…
 De leerlingen herinneren zich het jaar nadien nog iets
van jouw lessen.
 Leerlingen weten echt wel positief te verrassen. Als je
een creatieve opdracht geeft, weet je nooit exact waar
je uitkomt en net dat maakt het boeiend.