Transcript Deductie van Vrancken

Bronnen van inspiratie en zorg
Primaire tekstbronnen
op de centrale examens
Jan de Vries
docent Liemers College Zevenaar
Programma
Wat
 Primaire bronnen
 Vraagvormen: stofinhoud en vaardigheden
Hoe
 Drie activiteiten:
 Bronvraag beantwoorden
 Hertaling van een bron
 Vragen formuleren bij een bron
 Deductie van Vrancken
Waarom
 Concreet lesmateriaal
 Handvatten voor leerlingen op het CE
 Samen weten we meer
En
Algemene Conferentiereader
 Deductie van Johan de Witt
Natuurlijk
 Workshopmap met voorbeeldexamenvragen, antwoordmodellen,
bronnensites, examentips voor leerlingen, Geert Wilders, enz.
 Handleiding Examenvoorbereiding
Introductie
Maak de chronologievraag
Vervolg en Verdiepingsopdracht
‘Get the picture’ – ‘Verschijnend Verleden’
De klas wordt in drie groepen gedeeld.
Via beamer verschijnt langzaam een afbeelding.
Als een leerling het denkt te weten, roept hij/zij: STOP
Die leerling of de groep zegt
 wat de afbeelding voorstelt
 bij welk bronfragment de afbeelding hoort
 is het goed: twee punten erbij voor de groep
 is het fout: een punt eraf voor de groep
Dan wordt over de afbeelding een vraag gesteld aan de twee andere
groepen (eerst aan de groep links van de ‘winnende groep’).
Heeft die groep het goed, dan krijgen ze een punt erbij en dan gaat er
een punt af van de groep die de afbeelding raadde.
Tekstbronnen in beeldbronnen
Wat zie je en
bij welk bronfragment hoort de afbeelding?
Tekstbronnen in beeldbronnen
Tekstbronnen in beeldbronnen
Willem van Oranje
Bron 1, de Apologie uit 1581
Geef de naam van de koning tot wie de Apologie is gericht.
Filips II
Noem de eigenlijke hoofdauteur
van de Apologie.
Philippe du Plessis-Mornay
Frans theoloog/staatsman, Hugenoot,
gevlucht n.a.v. Bartholemeusnacht.
Tekstbronnen in beeldbronnen
Wat zie je en
bij welk bronfragment hoort de afbeelding?
Tekstbronnen in beeldbronnen
Wat zie je en
bij welk bronfragment hoort de afbeelding?
Tekstbronnen in beeldbronnen
Tekstbronnen in beeldbronnen
Troonsafstand Karel V, 1555 (schoolplaat J. Isings)
Bron 4, (Godsdienst)vrede van Augsburg uit 1555
Toon met de bron aan dat Willem van Oranje van hoge adel was.
Keizer Karel V steunt met zijn linkerhand op hem
(met zijn rechterhand op Filips II).
Tekstbronnen in beeldbronnen
Wat zie je en
bij welk bronfragment hoort de afbeelding?
Tekstbronnen in beeldbronnen
Tekstbronnen in beeldbronnen
Moord op Gebroeders De Witt, 1672
Bron 2, de Deductie van Johan de Witt uit 1654
Noem de functie van Johan de Witt in de tijd van zijn Deductie.
raad(s)pensionaris (van Holland)
Tekstbronnen in beeldbronnen
Wat zie je en
bij welk bronfragment hoort de afbeelding?
Tekstbronnen in beeldbronnen
Tekstbronnen in beeldbronnen
Spotprent/Allegorie Tuin der 17 Nederlanden / Pacificatie van Gent
Bron 6, Pacificatie van Gent uit 1576
Noem de twee verdragen waarmee de eenheid van de Pacificatie werd
doorbroken.
Unie van Atrecht en Unie van Utrecht (1579)
Tekstbronnen in beeldbronnen
Wat zie je en
bij welk bronfragment hoort de afbeelding?
Tekstbronnen in beeldbronnen
Tekstbronnen in beeldbronnen
Johan van Oldenbarnevelt
Bron 3, Scherpe Resolutie van Holland uit 1617
Geef de naam van de godsdienstige stroming waartoe Oldenbarnevelt
behoorde.
Remonstranten / Arminianen
Tekstbronnen in beeldbronnen
Wat zie je en
bij welk bronfragment hoort de afbeelding?
Tekstbronnen in beeldbronnen
Tekstbronnen in beeldbronnen
Maria van Bourgondië
Bron 5, Groot Privilege uit 1477
Door haar huwelijk met Maximiliaan van Oostenrijk kwam in de
Nederlanden een nieuwe dynastie. Geef daarvan de naam.
Habsburg
Beoordelingsmodel opdracht 1
Maximumscore 2
Als door het wegstrepen van één foutief geplaatst cijfer een verder
foutloze reeks ontstaat, wordt 1 scorepunt toegekend.
5
4
6
1
1477, Groot Privilege van Maria van Bourgondië
3
2
1617, Scherpe Resolutie van de Staten van Holland (VWO!!)
1555, Godsdienstvrede van Augsburg
1576, Pacificatie van Gent
1581, Apologie van Willem van Oranje
1654, Deductie van Johan de Witt
Deductie van Johan de Witt
 Fragment opgenomen in Algemene Reader
 Complete boek (achtergronden, facsimile, transcriptie)
gratis aan te vragen bij
http://www.vriendenvandewitt.nl/
Deductie van Johan de Witt
 (Foutief) Aangehaald door Geert Wilders in zijn proces dit jaar
 De Deductie zoekt rechtvaardiging van het gewenste staatsbestel
mede in het verleden.
Geert Wilders zoekt rechtvaardiging van zijn uitlatingen ook mede
in het verleden.
Deductie van Johan de Witt
Waar hebben we dat toch eerder gezien?
Pacificatie van Gent
Spaanse Varkens
VWO Centraal Eindexamen, 1995, Tijdvak 2, vraag 25 en 26
Panhuysen, L. (2008) Het Plakkaat van Verlatinghe. ‘Houdt op in mijn tuin te wroeten,
Spaanse Varkens’. In: Historisch Nieuwsblad, maart 2008, pp. 34-40.
Deductie van Vrancken
Tekst Stofomschrijving
1588-1648
In de Republiek lag de soevereiniteit sinds de Deductie van Vrancken
bij de Staten.
Deductie



Redenering van het algemene naar het bijzondere
Het bewijzen van een stelling
Schriftelijke uiteenzetting van een rechtspositie
Dissertatie van T. Thomassen, Instrumenten van de macht. De StatenGeneraal en hun archieven 1576-1796. (Amsterdam, 2009).

Vrancken: Corte Vertoninghe - Justificatie
Deductie van Vrancken
François Vrancken
1583-1589 Stadpensionaris van Gouda
Franchois Vranck
Francken
Deductie van Vrancken
Nationaal Archief in Den Haag
Geachte heer de Vries,
Tot mijn spijt moet ik u mededelen dat de door u gezochte Deductie van
Vrancken zich niet in inventarisnummer 2605 bevindt. Ik heb er naar gekeken
met de collega die in de jaren de tachtig de inventaris heeft gemaakt, maar
hij weet ook niet hoe dit mogelijk is of waar het gezochte stuk dan kan zijn.
Hij heeft nog enige zoekpogingen ondernomen maar dit heeft geen resultaat
gehad.
De 16,75 onderzoekskosten zullen aan u worden terugbetaald.
Nationaal Archief
Prins Willem-Alexanderhof 20 | Den Haag
Postbus 90520 | 2509 LM | Den Haag
Deductie van Vrancken
Aanleiding van de ‘Deductie van Vrancken’: hertaling
Nationaal Archief
Pieter Bor
Deductie van Vrancken
Voorbeeld van een hertaling voor HAVO 5-leerlingen
De Staten van Holland, hebben
kennis genomen van de brief Sir
Thomas Wilkes, die hij aan de
Staten-Generaal en de Staten
van Holland heeft gestuurd.
De heer Wilkes, die in naam van
de koningin Engeland lid is van
de Raad van State, schrijft in
deze brief dat de macht van de
graaf van Leicester en de Raad
van State beperkt wordt.
Deductie van Vrancken
in Pieter Bor (1680)
Deductie van Vrancken
Stofinhoud en Historische vaardigheden
Nationaal Archief
Pieter Bor
Deductie van Vrancken
Hertaling dicht bij origineel gebleven.
Probleem in de tekst:
Soevereiniteit is door de Staten opgedragen aan de graven en
gravinnen.
Hertalingsversie 2
Bewaar deze!!!! zit niet in de workshopmap.
Is waarschijnlijk het best bruikbaar in de les.
Deductie van Vrancken
Voorbeelden van vragen over de stofinhoud
Gebruik de bron hieronder.
Deze brief past bij de machtsstrijd rond 1587 in de Nederlanden.
3p 1 Toon dit met twee voorbeelden uit de brief aan.
2p 2 Toon met een voorbeeld uit de brief aan dat hier sprake is van
particularisme.
Deductie van Vrancken
Voorbeelden van vragen over vaardigheden
Gebruik de bron hieronder.
Stel: je doet onderzoek naar de machtsverhoudingen in de
Nederlanden rond 1587, in het bijzonder naar de positie van
de verschillende Gewestelijke Staten.
2p
1 Geef, met twee argumenten uit de bron, dat de ‘Deductie
van Vrancken’ daarvoor een bruikbare bron is.
Stel: je doet onderzoek naar de historisch gegroeide
machtsverhoudingen in de Nederlanden rond 1587.
2p
2 Toon aan, met verwijzing naar de bron, dat dit fragment uit
de ‘Deductie van Vrancken’ daarvoor niet betrouwbaar is.
Wat u ook niet wilt missen
Actief Historisch Denken deel 3
Nascholingsdag in het teken van het onlangs verschenen deel 3
Plaats: Dominicanenklooster Zwolle
Datum:15 december 2011
Informatie: Arnoud Aardema
Kenmerkende aspecten in perspectief:
Oudheid en Middeleeuwen
Cursus verzorgd door ILS en vakgroep geschiedenis RU
Iedere bijeenkomst lezing (o.a. prof. dr Hekster en prof dr Raedts) en
didactische workshop.
Tijd:
16.00 uur - 20.00 uur
Data: Cursus Oudheid
23 en 30 november 2011
Cursus Middeleeuwen 21 maart en 28 maart 2012
Informatie: Arnoud Aardema
Terugblik
Vragen?
Opmerkingen?
De leerlingen raken hopelijk niet in
alle staten
van de Staten
van de staten?!
Dank u wel en tot ziens!
Einde ‘Tijdelijke Afwijking’ / Twee CE-thema’s
2011-2012
Vietnam en Republiek
2012-2013
Republiek en VS 1865-1965
2013-2014
Republiek en VS 1865-1965
(plus voorbeeldexamen ‘uitwerking’)
2014-2015
Uitwerking Kenmerkende Aspecten
Vwo4: 2012-2013
Havo4: 2013-2014