Transcript Anne-Marie Slotboom
Mars en Venus revisited
Achtergronden en aanpak van delinquente jongens en meisjes: the same or different?
Alumnidag 8 maart 2013 Anne-Marie Slotboom 4/30/2020 1 mars en venus revisited
mars en venus revisited 2 4/30/2020
Crimineel is steeds vaker een vrouw –AD 22-01-13 Toename aandeel vrouwen in ernstige criminaliteit Foliaweb – 22-01-13 Vroeg puberen leidt vaker tot criminaliteit – AD 22-01-13 'Criminaliteit onder vrouwen fors gestegen’ - Nu.nl 22-01-13 Criminaliteit onder vrouwen fors toegenomen – Elsevier 22-01-13 Wangedrag dochter schuld van mama – Telegraaf 23-01-13 Vrouwen gaan verder dan het stelen van lippenstift – NAP 23-01-13 Criminele meisjes: rol moeder belangrijk – Volkskrant 23-01-13 criminele meisjes en vrouwen 3 30-4-2020
Beeldvorming over vrouwen
• • • • • Meisjes en vrouwen jatten wel eens wat Vrouwen vermoorden hun partner vanwege slachtofferschap van mishandeling, misbruik Vrouwelijke daders zijn vooral slachtoffer Vrouwelijke daders zijn psychisch gestoord Vrouwen zijn ‘mad’ or ‘bad’ • • • Vrouwen zijn heel anders dan mannen Vrouwen denken, voelen, communiceren anders dan mannen Mannen willen nodig zijn, vrouwen gekoesterd worden
5 4/30/2020 mars en venus revisited
•
documentaire Alexandra
mars en venus revisited 6 4/30/2020
Meisjes criminaliteit anders dan jongens?
•
Waarom steeds meer aandacht voor meisjes?
•
Wat doen meisjes?
•
Wat is hun achtergrond?
•
Hoe aanpakken?
mars en venus revisited 7 4/30/2020
300 250 200 150 100 50 0
Trends in aantal aangehouden 12-17-jarige verdachten per 100 inwoners meisjes jongens
Totaal geweld vermogen vernieling en openbare orde 300 250 200 150 100 50 0 Totaal geweld vermogen vernieling en openbare orde
mars en venus revisited 8 4/30/2020
Meisjes en geweld?
EMMER-COMPASCUUM - Twee 13-jarige meisjes uit Emmer Compascuum (Drenthe) hebben bekend dat ze eind februari 36 auto's hebben vernield. Het duo zegt tot hun daad te zijn gekomen na overmatig alcoholgebruik.
De tieners brachten de bewuste avond door met vrienden en trokken daarna beiden in beschonken toestand de buurt in om ruitenwissers en spiegels van geparkeerde auto's te slopen.
4/30/2020 mars en venus revisited 9
Voorbeelden geweldsdelicten
• • • • Openlijk in vereniging geweld plegen tegen mensen op openbare weg: haren trekken, schoppen, trappen tegen hoofd, keel dichtknijpen Schoppen, haren trekken, hoofd tegen stoep slaan, in wang bijten In het gezicht en in buik trappen en aan haren trekken Slaan in het gezicht en geven van knietjes
mars en venus revisited 10 4/30/2020
Aantallen verdachte jongens en meisjes van geweldsmisdrijven in 2007
6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 bedreiging misdrijven tegen leven mishandeling diefstal met geweld afpersing meisjes jongens
mars en venus revisited 11 4/30/2020
vermogensdelicten
120 100 80 60 40 20 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010
mars en venus revisited 12
jongens meisjes
4/30/2020
Vernielingen/openbare orde en gezag
120 100 80 60 40 20 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 jongens meisjes
mars en venus revisited 13 4/30/2020
Gewelds- en seksuele misdrijven
120 100 80 60 40 20 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010
mars en venus revisited 14
jongens meisjes
4/30/2020
O p welke leeftijd?
Geregistreerde criminaliteit 2005 (aantal verdachten) 8 6 4 2 0 12 Bron: HKS, Bevolkingsstatistiek 13
mars en venus revisited
14
Age
Boys 15
15
Girls 16 17
4/30/2020
Dus….
• Stijging aantal verdachte meisjes (bedreiging mishandeling) (Slotboom, Ezinga & Blom, 2012) (vanaf 2008 daling jongens en meisjes) • Geen stijging zelf rapportage cijfers • Mogelijke veranderingen beleid politie justitie (Wong, Blom, v.d. Laan, 2012) • Verschillen zelfrapportage veel minder groot – op 15 jaar zelfs gelijk • Piek meisjes eerder (15 jaar) dan bij jongens (18-20 jaar)
mars en venus revisited 16 4/30/2020
Welke vragen roepen de cijfers op?
• Wat weten we over achtergronden van delinquent gedrag bij meisjes?
• Moeten we ze hetzelfde aanpakken als jongens?
4/30/2020 mars en venus revisited 17
Achtergronden van meisjes en jongens
risicofactoren in individuele domein
Unieke factoren voor meisjes
Mentale gezondheid affectieve (angst) stoornissen depressie suicidaal gedrag Lichamelijke rijping
mars en venus revisited Gedeelde factoren jongens – verschil in blootstelling Gedeelde factoren met jongens
Traumatische ervaringen seksueel misbruik fysiek misbruik Persoonlijkheid lage zelfcontrole Positieve attitude tov delinquentie Persoonlijkheid ADHD intelligentie Gedragsproblemen aggressie Riskante leefstijl middelengebruik ongestructureerd samenzijn Niveau morele ontwikkeling
18 4/30/2020
Achtergronden van meisjes en jongens
Risicofactoren in gezinsdomein
Uniek voor meisjes
Ouder-kind relatie lage kwaliteit moeder-kind relatie Risicovolle opvoedingssituatie Weinig responsieve moeder Weinig steun Weinig openheid naar ouders
Gedeelde factoren jongens – verschil in blootstelling Gedeelde factoren met jongens
Ouder-kind relatie lage kwaliteit vader-kind relatie conflicten in gezin Risicovolle opvoedingssituatie weinig monitoren harde disciplinering Gezinssituatie criminaliteit in gezin
mars en venus revisited 19 4/30/2020
Conclusie achtergronden
• Meisjes internaliserende problemen + relationele problemen naast externaliserende problemen (agressie, riskante leefstijl) • Moeten meisjes dus meer problemen hebben om delinquent te worden?
mars en venus revisited 20 4/30/2020
Verklaringen:genderparadox
• Meisjes hebben meer risico’s nodig (op meer domeinen) om delinquent te worden maar eenmaal delinquent, dan ook ernstig. • • Bewijs-matig Vooral gevonden in justitiële samples – problematiek meisjes ernstiger • Dus: is er zoiets als een drempel om delinquent te worden of drempel om vervolgd/veroordeeld te worden?
mars en venus revisited 21 4/30/2020
Prevalentie risico domeinen van meisjes die veroordeeld zijn
Voorwaardelijk veroordeling Taakstraf Gevangenis straf PIJ maatregel
Criminele voorgeschiedenis Behandel geschiedenis** Gezins kenmerken (gescheiden, strafblad, werkeloos) 37 46 78 31 29 81 44 51 87 50 60 80 Traumatische ervaringen*** Gemiddelde leeftijd laatste delict 44 14,8 Gemiddelde leeftijd eerste delict 14,4 38 15,2 14,7 65 15,4 14,6 50 15,5 14,6
mars en venus revisited 22 30-4-2020
Prevalentie risicodomeinen veroordeelde meisjes
Voorwaarde lijke straf Taakstraf Gevangenis straf PIJ maatregel
Psychische gezondheidsklachten*** 24 11
54
60 Ouder-kind relatie problemen** Riskant seksueel gedrag*** Persoonlijkheidsproblem en *** Gedrags problemen*** Riskante leefstijl Opvoedings gedrag** 20 9 23 48 49 25 Problemen met leeftijdgenoten* School problemen*
mars en venus revisited
64 83
13
8 19 34 46 21 70 75
23
32
24 56 74
60
40
80 89 30 20 50 - - 60 90 70
30-4-2020
Onderzoek de Waag
IQ zwakbegaafd Impulsiviteit Gedragsstoornis Depressieve stemming Zelfbeschadiging Stemmingsstoornis Angststoornis Interventies ouderlijk gezag Mishandeling Seksueel misbruik
Jongens N=175
22 68 68 21 5 2 3 31 16 6 Relatie moeder-kind Relatie vader-kind
mars en venus revisited
23 25
24 Meisjes N=145
15 53 70 44 19 3 6 45 39 23 34 32
4/30/2020
Wat betekent dit voor de aanpak van meisjes?
• Komen pas later in beeld van (hulpverlening) en justitie vanwege deviant gedrag • Dan al problemen op veel verschillende domeinen • Piek bij 15 jaar • Op vroegere leeftijd interveniëren op veel domeinen
mars en venus revisited 25 4/30/2020
Interventies bij meisjes
• Brede interventies als MST, Nieuwe Perspectieven (bij Terugkeer) lijken mogelijk effectief voor meisjes met aandacht voor specifieke problemen van meisjes • Mentale gezondheid – angst, depressie • Aantal traumatische ervaringen • Relaties met ouders (bijzondere aandacht voor moeder) en leerkrachten
mars en venus revisited 26 4/30/2020
MST
Primaire doel van MST: Terugdringen van antisociaal en delinquent gedrag. Maar ook functioneren van de gezinsleden verbeteren en het aantal uithuisplaatsingen te verminderen. De behandeling richt zich hiertoe op de volgende criminogene behoeften van de jeugdige: verbeteren van regelstelling/handhaving verbeteren van gezinsrelaties verminderen van de omgang met deviante leeftijdgenoten versterken van de omgang met prosociale leeftijdgenoten verbeteren van school/werkprestatie verbeteren van de relatie tussen het gezin en steunsystemen versterken van het probleemoplossende vermogen van het gezin
mars en venus revisited 27 4/30/2020
Wat is bekend over effectiviteit interventies bij meisjes?
• In Nederland ???
• Onderzoek van Asscher et al. (2012) • 188 jongens en 68 meisjes in NL, effecten van MST. Bij meisjes verlaging zelfvertrouwen, meer persoonlijk falen, minder effectief in veranderen cognities bij meisjes. Mogelijk meer aandacht aan symptomen van depressie en persoonlijk falen
mars en venus revisited 28 4/30/2020
Dank voor jullie aandacht!
Voor vragen: [email protected]
Onderzoek op het gebied van meisjes- en vrouwencriminaliteit: Nederlandse Studiegroep Meisjes en Vrouwencriminaliteit
mars en venus revisited 29 4/30/2020