Transcript PowerPoint-presentatie - Energie Een brandend vuurtje

Een brandend vuurtje
Over vuur, brandstoffen en
alternatieven.
Lesontwerp voor groep 6 t/m. 8 basisonderwijs
Leerdoelen
• Leerlingen weten dat vuur warmte en licht geeft, oftewel energie.
• Leerlingen weten dat voor vuur brandstof, een ontsteking en lucht (met
zuurstof) nodig is.
• Leerlingen ontdekken proefondervindelijk wat ‘brandt’ en wat ‘niet
brandt’.
• Leerlingen weten dat brandstoffen vaak van planten afkomstig zijn: papier,
hout, textiel, plastic, kaarsvet, aardolie, wasbenzine.
• Leerlingen ontdekken dat kaarsvet lang brandt, maar alleen met een lont.
Ze ontdekken dat kaarsen gebruikt kunnen worden als lichtbron.
• Leerlingen ontdekken dat er bij het verbranden van brandstoffen stoffen
vrijkomen in de lucht, en dat die vervuilend zijn of klimaatverandering
veroorzaken.
• Leerlingen maken kennis met een lamp die brandt op door de zon
oplaadbare batterijen.
• Leerlingen begrijpen dat dit heel handig is voor gebieden waar ze geen
elektriciteit hebben.
Introductie
Waar gebruiken
we vuur voor?
Wat brandt en
wat brandt niet.
Dia 5 gebruik van vuur
Dia 6/7/8 wat brandt en wat
brandt niet
Dia 9/10 wat is verbranding?
Digibord
Materialen die kunnen branden
of juist niet.
Keukenaansteker
Pincet
Stenen bord
Wat is
verbranding?
Kernles
Kaarsen maken
Dia 11 (komen nog dia’s bij n.a.v.
leskist)
Inhoud leskist kaarsen maken
Kernles 2
Proef met
gloeilamp
Proef met
staalwol
Dia 12
Dia 13
Dia 14
Gloeilamp
Fitting
Elektriciteit uit stopcontact
Batterij, staalwol
Fossiel of
duurzaam
Verwerking
Proefjes met
zonne-energie
Uitproberen
waka-waka-lamp
Sponsoractie
waka-waka lamp.
Dia 15
Waka waka-lamp + batterij op
zonne-energie.
Vuur!
•
In de Griekse mythologie stal Prometheus het vuur van de goden. De goden
waren zo boos dat hij voor opgehangen aan een rots. Elke dag at een roofvogel
zijn lever uit zijn lichaam. En elke dag groeide er een nieuwe lever.
•
Waarom waren de goden zo boos?
Omdat vuur heel erg bijzonder is en dat je er heel veel mee kan doen.
•
•
•
Filmpje:
http://youtu.be/hRC_2tOPYKc
Of: http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/20091223_vuurmaken01
Wat heb je aan vuur?
• Maak een lijst!
•
•
•
•
•
•
•
•
Vuur geeft warmte.
Vuur geeft licht.
Vuur geeft energie
Je kunt erop koken.
Jaagt de wilde dieren weg.
Je kunt er wapens mee maken.
Je kunt snel bos wegbranden.
Etc.
Wat brandt en wat niet?
• Wat zou wel, en
wat zou niet
branden?
• Maak een lijst van
materialen die je
kunt proberen in de
brand te steken.
• Voorspel of het wel
of niet brandt.
Maak een lijst en voorspel of het
brandt.
• Brandt wel
–
–
–
–
–
–
–
–
Papier
Hout
Textiel
Kaarsvet
Gas
Olie
Plastic
Spiritus
• Brandt niet
–
–
–
–
IJzer
Steen
Water
Lucht
Probeer het uit – centraal door de
leerkracht.
• Verzamel brandbaar- en niet brandbaar
materiaal.
• Zorg dat het veilig is om het te branden.
• Gebruik een pincet en de keukenaansteker
• Doe het boven een stenen bord.
• Zorg dat evt. De rookmelder is uitgeschakeld of
probeer het buiten op het schoolplein.
• Terug in de klas vul je in of je verwachting wel of
niet klopte. En hoe kan dat?
Wat heb je nodig om vuur te maken?
• Brandstof
• Een ontsteking (lucifer, vonken, wrijving, hoge
temperatuur)
• Lucht
Vuur is een chemische reactie
• Als je iets verbrandt, verandert de brandstof in
iets anders, namelijk in as. Soms verdwijnt de
brandstof helemaal.
• Als je iets verbrandt komen daar andere stoffen
bij vrij, zoals gas en roet. Laat het zien door een
stukje karton boven een kaars te houden.
• Die gassen en dat roet zijn ongezond.
• Kijk naar dit filmpje:
http://www.schooltv.nl/beeldbank/clip/2011060
1_verbranding01 (beetje moeilijk?)
Kaarsen maken
•
Een bijzonder voordeel van vuur is dat
het licht geeft. Je kunt kaarsen gebruiken
of olielampjes.
•
In deze les gaan jullie kaarsen maken.
•
Het kaarsvet dat je hier gebruikt komt
van bijenwas. Bijen maken het van
planten. En planten bestaan uit koolstof.
•
De meeste kaarsen bestaan uit paraffine.
Paraffine wordt gemaakt van aardolie. In
aardolie zit ook koolstof.
•
Kaarsvet heeft het kenmerk dat het een
lont nodig heeft. En dat het langzaam
verbrandt.
•
Koolstof is de belangrijkste grondstof
voor energie. Het wordt gewonnen als
aardolie, aardgas en steenkool: de
fossiele brandstoffen!
Een gloeilamp ‘brandt’ ook
• Doe een proefje met een ‘ouderwetse’
gloeilamp.
• Zie dat het draadje in de lamp gaat gloeien.
• De lamp werkt op elektriciteit.
• Elektriciteit uit het stopcontact komt
meestal van fossiele brandstoffen.
• Laat zien dat het werkt met staalwol en een
ouderwetse batterij. De staalwol gaat
gloeien.
• Tegenwoordig heb je spaarlampen en
ledlampen. Die werken op een andere
manier, maar gebruiken ook elektriciteit.
Fossiel of duurzaam?
• Fossiele brandstoffen raken op en zorgen voor
uitstoot van broeikasgassen (CO2-gas)
• Energiebronnen die nooit uitgeput raken, is de
energie van de zon en van de wind.
• Voor zonne-energie heb je zonnepanelen
nodig.
• Voor windenergie heb je windmolens nodig.
• Kun je ook licht maken van zonne-energie?
Waar brandt de zon dan op?
• De zon is een ster. In een ster
vindt geen verbranding plaats.
Maar iets dat kernfusie heet.
Niet te diep op ingaan!
• De zon brandt nog miljarden
jaren door en kan genoeg
energie maken voor ons
allemaal. Als we het maar slim
kunnen opvangen.
• Zonne-energie is dus een
duurzame energiebron. Hij
raakt nooit op!
De waka-waka-lamp
• Laat het filmpje zien: http://youtu.be/o_MCiT2Cat8 -vertaal het
voor de kinderen.
•
•
•
•
•
•
De waka-waka-lamp is een Nederlandse uitvinding.
Je laadt een batterij op met zonne-energie.
De batterij laat ‘s avonds de zuinige ledlamp branden.
Dat geeft zelfs meer licht dan een kaarsvlammetje.
En je hebt geen uitstoot van broeikasgassen en roet.
De waka-waka lamp is gemaakt om in de derde wereld kinderen te
kunnen laten studeren bij een goede en gezonde lichtbron!
• Probeer de waka-waka-lamp uit.
• Voer een sponsoractie voor de waka-waka lamp (??)
Websites
• http://kunst-encultuur.infonu.nl/geschiedenis/54033verlichting-door-vuur-in-het-verleden.html
• http://voordewereldvanmorgen.nl/Nieuws/Ee
rste_WakaWaka_lamp_overhandigd?gclid=CLL
Bz5D2lbcCFYRQ3god_CYAmg
Extra?? Vuur maken zonder lucifers
• Probeer het uit:
– Met een vuurboog
– Met magnesiumsticks
– Met een vergrootglas in de zon
• Bouw van klein naar groot, ontbrandingsmateriaal: wattenschijfjes,
pluis van lisdodde of tonderzwam.
• Laat deze proefjes door de leerlingen zelf doen op het schoolplein.
Op een dag dat het droog is, en niet te hard waait.
• Wat heb je geleerd:
• Je hebt een ontsteking nodig
• Je hebt brandstof nodig
• Je hebt zuurstof/lucht nodig.