Diapositiva 1

Download Report

Transcript Diapositiva 1

Sub dispositione viri illustri comitis et ma gistri equitum praesen talis vexillationes pala tinae decem: …

Codex Spirensis (Σ) – Konrad Kyeser 1405: lavori diversi tra i quali il Notitia Urbis Romae De rebus bellicis Notitia Dignitatum . Anche l’ quattordici Itinerarium Antonini o Costantinopolitanae , la Notitia Galliarum , il De o la Gradibus Cognationum , il Laterculum Polemii Silvii romane. Infine l’opera carolingia di Dicuil, ed altre opere tardo Liber de mensura orbis terrae .

Nicola di Cusa – 1426 Codex C : 1426/1427 (Cambridge, Fitzwilliam Museum) Codex O : 1436 (Oxford, Bodleian Library) Codex L : Leyda Codex P : 1437 (Parigi, Bibliothèque Nationale) Codex M1: 1542/1550 (Monaco, Bayerische Staatsbibliothek) Codex M2: + 1566 Conte Palatino Ottheinrich a Neuburg Codex Σ 1550/1566 (Monaco, Bayerische Staatsbibliothek) : 1602-3 smembrato e riutilizzato in parte per registrare casi giudiziari dell’area di Neuburg.

Nel 1927 a Schloss Harburg è stato riconosciuto un frammento del Spirensis (Σ), relativo all’ Itinerarium Antonini.

Codex

Tabula peutingeriana

(II sec. d.C.).

L’

Itinerarium Antonini

è un’opera geografica del III sec. d.C. inserita in una copia carolingia nel

Codex Spirensis.

Codex di Leyda (L) : Foglio del

Dux Mesopotamiae

con il fiume Eufrate

.

Codex C: 1426/1427 (Cambridge, Fitzwilliam Museum)

Codex C (1426/7) Codex O (1436)

Anonimo,

De rebus bellicis

(V sec. d.C.)

Clibanarii

E

cataphracti

a Dura Europos sull’Eufrate

Frontespizii delle Notitiae Orientis Occidentis simboleggiato l' veniva armarium del primicerio che conteneva i ed nei quali codicilli , ordinatamente disposti e sovrastati dal riferimento alla Divina providentia e alla Divina electio , dalle quali dipendeva in ultima analisi la nomina dei funzionari.

Le insegne del magister officiorum Orientis della nei manoscritti Notitia Dignitatum . Codex M 2 Codex O Ed. Seeck

Magister equitum 2

Occidentis Orientis

Primicerius notariorum Quaestor sacri palatii Magistri scriniorum

… XVI. Primicerius notariorum. Sub cura viri spectabilis primicerii notariorum: Notitia omnium dignitatum et amministrationum tam civilium quam militarium.

Officium autem non habet sed adiutores XVII. Magistri scriniorum. Memoriae. Epistolarum. Libellorum. Magister memoriae annotationes omnes dictat, et emittit; respondet tamen et precibus.

Magister epistolarum legationes civitatum et consultationes et preces tractat.

Magister libellorum cognitiones et preces tractat….

Le insegne del Comes sacrarum largitionum Orientis nell'edizione di O. Seeck.

Le insegne del Comes sacrarum largitionum Occidentis nell'edizione di O. Seeck.

Italia, Illirico ed Africa.

Le insegne del vicario della diocesi di Giudea.

Notitia dignitatum Occidentis: IX. Insignia viri illustris magistri officiorum. Sub dispositione viri illustris magistris officiorum: Scola scutariorum prima.

Scola scutariorum secunda.

Scola armaturarum seniorum.

Scola gentilium seniorum.

Scola scutatorium tertia.

Scola agentum in rebus et deputati eiusdem scolae.

Scrinium memoriae.

Scrinium dispositionum.

Scrinium epistolarum.

Scrinium libellorum.

Ammissionales.

Cancellarii.

Fabricae infrascriptae: In Illyrico: Sirmensis scutorum, scordiscorum et armorum.

Acincensis scutaria.

Cornutensis scutaria.

Lauriacensis scutaria.

Salonitana armorum.

Italiae: Concordensis sagittaria…

Officium autem suprascripti viri illustris magistri officiorum de scola agentum in rebus habetur hoc modo: Adiutor.

Subadiuuae adiutoris.

Subadiuuae fabricarum diversarum.

Curiosur cursus publici in praesenti.

Curiosi omnium provinciarum.

Interpretes omnium gentium X. Insignia viri illustris quaestoris. Sub dispositione viri illustris quaestoris: Leges dictandae.

Preces.

Habet subaudientes adiutores memoriales de scriniis diversis XI. Insignia viri illustris comitis sacrarum largitionum. Sub dispositione viri illustris comites sacrarum largitionum: Comes largitionum per Illyricum.

Comes vestiarii.

Comes auri.

Comes largitionum Italicianarum.

Comes titulorum largitionalium per Africam.

Rationales: Rationalis summarum Pannoniae secundae, Dalmatiae et …

Magister militum per Illyricum

Magister militum per Illyricum

Magister militum per Illyricum

Magister militum per Africam

Magister militum Galliarum Magister militum per Italiam

Notitia Orientis Magister militum praesentalis I

Notitia Orientis Magister militum praesentalis II

Notitia Orientis Magister peditum praesentalis 1

Venezia. Piazza S. Marco. Capitello dei Tetrarchi .

L’apparato burocratico del Dominato

Notitia Orientis Magister peditum praesentalis 2

Notitia Orientis Magister peditum praesentalis 3

Notitia Orientis Magister peditum praesentalis 4

Notitia Orientis Magister peditum praesentalis 5

Africa

Notitia Orientis Magister peditum praesentalis II 1

Notitia Orientis Magister militum per Thracias 2

Hispenias (?)

Una

Notitia

o

due ? • • Laterculo nominativo.

Notitia

senza indicazione dei titolari delle

dignitates

.

La

pars Orientis

è sommaria, ma precisa.

La

pars Occidentis

è dettagliata, ma sovente non al corrente.

Informazioni tecniche e segrete.Immagini ripetitive, fantasiose, non ufficiali.Completezza e precisione.Ripetitività e non finito.

Dux Thebaidos con i Nilo e le fortezze. codicilli , il Le insegne del Comes limitis Aegypti nell'edizione di O. Seeck. Al centro, lungo il Nilo, le piramidi e un ippopotamo.

Le insegne del Comes Italiae nell'edizione di O. Seeck. I valichi delle Alpi, con palizzate merlate, sono innalzati. Le insegne del dux Arabiae . I castelli del deserto sono circondati da avvoltoi e serpenti.

Le insegne del Proconsul Africae nell'edizione di O. Seeck. La flotta annonaria trasporta il grano verso Roma. I fasci di spighe di frumento, originariamente imbracciate dalla personificazione della provincia, sono state totalmente fraintese dal successivo copista medievale.

Yin – Yang e Taiji tu

Dux Scithiae.

Castrensis Roma Apulia et Calabria Campania .

Consularis Palaestinae

Monogramma calligrafico di Teodosio II Il gusto calligrafico dell'età di Teodosio II ( oj kallivgrafo") è testimoniato da questo scritto astronomico disposto come immagine della costellazione del Centauro.

Manoscritto vaticano del Codex Theodosianus.

IX sec. d.C.

Gioiello goto in oro e smalti di Aelia Eudoxia, figlia del generale Bauto, sposa di Arcadio e madre di Teodosio II. Barletta (Puglia). Chiesa del S. Sepolcro e “Colosso”.

Aureo di Aelia Eudoxia.

Madre di Teodosio II.

“Buon compleanno, Eraclio!”

402- 450 Teodosio II

395 muore Teodosio I, il Grande 395/407 Arcadio (Oriente) 395/423 Onorio (Occidente) Galla Placidia 401 nasce Teodosio II 410 rapita da Alarico Augusto 414 sposata da Ataulfo 419 Galla sposa Costanzo 2 luglio 419 nasce Valentiniano III ( + 455 ) 8 febbraio 421 Onorio proclama Augusto Costanzo III 2 settembre 421 muore Costanzo III 419 Apparizione della croce sul Golgota 421-422 Guerra e pace con i Persiani 423 Galla si reca in Oriente 424 Valentiniano proclamato Cesare a Tessalonica maggio 425 cattura e morte dell’usurpatore Giovanni ad Aquileia 23 ottobre 425 Valentiniano proclamato Augusto a Roma ottobre 437 Valentiniano sposa Licinia Eudossia 15 febbraio 438 pubblicazione del Codice Teodosiano in Oriente maggio 438 partenza di Valentiniano e la sposa da Tessalonica

Accordi presunti tra Galla e Teodosio II nel 423/424 a Costantinopoli:

1-Nomina ad Augusto del fanciullo Valentiniano. 2- Risoluzione dei contrasti militari in Illirico. 3- Sperimentazione di riforme legislative relative a iura e a leges. 4- Accettazione del progetto di uno o più codici. 5- Fidanzamento con Eudossia. 6- Promessa di matrimonio al compimento del diciottesimo anno.

Aureo ( Victoria Augustorum )del 425 d.C. celebrante l'incoronazione ad Augusto di Valentiniano III, affiancato da Teodosio II mentre con il labaro cruciforme trafigge una serpe, incarnazione dell'eresia e del Male. La manus dalle nubi gli pone in capo il diadema, conquistato con l'aiuto dell'Augusto più anziano.

di Dio calando Barletta (Puglia). Chiesa del S. Sepolcro e “Colosso”.

Aosta. Il dittico eburneo del console Probo con Onorio (406 d.C.), zio di Teodosio II, con il labaro, scettro, scudo e globo. Indossa i campagi, le calzature portate nelle campagne militari. E' probabile che originariamente il “Colosso di Barletta” fosse così calzato. Parigi, Biblioteca Nazionale. Dittico eburneo di Felice, il comes et magister officiorum insignito della potestà consolare nel 428 d.C., inviato da Teodosio II alla corte di Valentiniano III e dell'imperatrice Galla Placidia, per controllarne discretamente l'operato Firenze. Il piatto d'argento del console Fl. Ardarbur Aspar (434 d.C.)

Croce di Desiderio a Brescia Dittico consolare eburneo di Monza.

Mausoleo dei Teodosii e di Onorio in Vaticano

Pieter Coecke (1525). Mausoleo dei Teodosii (S. Andrea) e di Onorio (S. Petronilla) in Vaticano, ove il 4 febbraio 1544 fu rinvenuto un corpo femminile rivestito da trenta chili d’oro.

Treviri. Placchetta di avorio con la raffigurazione della processione nel 439 d.C. per l’arrivo delle reliquie di S. Stefano dalla Terrasanta, portate dall’imperatrice Aelia Eudoxia Athenaide, moglie di Teodosio II.

Aelia Eudoxia.

Madre di Teodosio II Aelia Eudoxia Athenaide.

Moglie di Teodosio II Licinia Eudoxia. Figlia di Teodosio II e moglie di Valentiniano III

Il Giudizio ultimo, e non S. Lorenzo, secondo W. Seston.

Ravenna. Mausoleo di Galla Placidia.

agosto/settembre 1231

Liber Augustalis a Melfi

dicembre/gennaio 1231/1232 Dieta e scavi a Ravenna

Tommaso da Pavia “...

narra che Federico nel 1231: parlamentum iussit congregari Ravenne, ... Verum huius tempore parlamenti aliquid accidit, quod non exstimo omittendum. Nam ad hoc parlamentum cum principibus Alamanie miles quidam Ricardus nomine curialis advenit, qui temporibus Karoli Magni scutifer Oliverii Dacie ducis fuit, qui fuit unus de 12 palatinis... Fridericus igitur imperator hunc militem coram principibus requisivit, si tempore aliquo Ravenne cum Karolo fuerat et si in ipsa posset aliqua secreta ostendere, ... Tunc ille ait: Cum Karolo … fui in hac civitate et si mecum circa civitatem volueritis equitare, certa vobis ostendam inditia, per que me verum dicere cognoscetis.

Equitavit igitur imperator ad quoddam monasterium prope urbem dixitque Ricardus ad eum: In hoc monasterio est quedam capella pulcerrima, quam hedificari fecit Galla Placidia, opere mosaico decorata, in qua de alabastro sunt tria sepulcra, in quorum uno imperatoris Theodosii corpus est positum , iuxta quem ensis eius cum vexillo tale preferente insigne est positus. In alio est corpus uxoris cum suarum duarum corporibus filiarum. Sed in tercio corpus est Helisei prophete... Itaque iuxta dicta Ricardi capellam imperator invenit, sed propter antiquitatem et excrescentias fluviorum sic terris opertam, ut introitus per ostium non pateret in eam. Terram igitur iussit effodi et usque ad pavimentum capelle optime excavari, quibus sic per omnia actis capellam intravit, ubi ut Ricardus dixerat tres archas invenit. Cumque archa Theodosii fuisset aperta,

cum vexillo et spata inventum est corpus eius, et quia in archa una veritas erat inventa, noluit imperator archas alias aperiri... Iterum Ricardus ille iam dictus eius quod dicebat alium signum dedit. Dicebat enim, quod in Karoli comitato erat miles quidam discretionis sensu permodicus, sed stature longitudine eximius, ita quod vix inveniri posset aliquod vestimentum corpori suo aptum, capiti pileum, calcaria pedibus et manui cirotheca, nisi ad eius fierent de novo mensuram . Contigit autem semel, quod imperator Karolus subito de Ravenna discederet, … vir iste longissimus accipere pre festinantia sua calcaria est oblitus et ideo tarde Karolum est secutus. Et quia sine calcaribus equitabat, omnium derisui expositus erat , quia segui alios non valebat eo quod calcaria sua in quadam fenestra huius claustri reliquerat propter antiquitatem insolitum mirarentur Ricardi cum rubiginosa, , que sic alta erat, quod nullus alius preter ipsum manum illuc mittere poterat. At illi, quamvis longitudine corporis, quam miremur qui cum imperatore erant, investigantes ibi fenestras in eo latere quo dicebat, derelicta calcaria repererunt fuerint deaurata, tanteque magnitudinis erant, ut admirationi fierent universis, tanquam quoddam novum et . Itaque habemus in hiis fidem Theodosii quam sequamur, qui monasterium istud exstruxerat seque ibi sepeliri mandaverat, habemus et sanctitatem Helisei eximiam, quam affectibus veneremur, habemus longevitatem . Et in hiis omnibus divinam nobis est attendere maiestatem, quam in omnibus et ex omnibus collaudemus, que facit magna et inscrutabilia, quorum non est numerus.

MEROBAUDE, micans tecti medium cum coniuge princeps lucida seu sommi possidet astra poli, terrarum veneranda salus: pro praeside nostro / amissas subito flet novus exsul opes .

Carmen 1, 11, 5-7: ...

ipse Treviri. Placchetta d’avorio, raffigurante, secondo alcuni studiosi, la zona del Palazzo imperiale di Ravenna.

Palazzo di Teodorico.

L’ottagono di Castel del Monte

1240/1242 Opus tassellatum nelle pareti del Duomo di Monreale

Castel del Monte di Puglia, eretto da Federico II (1194-1250). Immaginaria Carta geografica dell’Europa (sec. XVII) Federico II, De arte venandi cum avibus (Biblioteca Vaticana. Ms. Pal. Lat. 1017)