Transcript Feictear... - WordPress.com

Seimineár Lae 6 Nollaig 2013
Aoife Uí Fhaoláin, MA
[email protected]
An scannán mar sheánra
 Difríocht idir scannán agus úrscéal, dán, gearrscéal,
sliocht próis nó alt iriseoireachta.
 Ní léitear an téacs ach feictear agus cloistear é – níos
gaire do dhráma ná do na seánraí eile thuasluaite.
 Radhairc agus suíomhanna éagsúla i gceist cosúil le
dráma (m.sh. An Triail).
 Comhrá agus fuaimeanna i gceist.
Feictear...
Dathanna
 dubh agus bán nó ildaite;
 soilsiú - geal nó dorcha; an soilsiú ag réiteach le téamaí an
scannáin; cuireann sé leis an atmaisféar;
 suíomh nó timpeallacht chun tosaigh – turas ar thraein; an
tírdhreach taobh amuigh den fhuinneog.
Feictear...
Na carachtair
 aisteoir ar leith i ngach ról – an bhean, an fear dall, an
mháthair.
 na gothaí gnúise - mothúcháin curtha in iúl gan focal a
rá.
Feictear...
 Imeacht na haimsire (féilirí ag bogadh ar aghaidh; na
séasúir ag athrú; an ghrian ag éirí nó ag dul faoi); an
turas traenach – an traein ag dul ar aghaidh ó áit go
háit.
 Foinsí tánaisteacha – nuachtáin, comharthaí bóithre,
fógraí srl.
Feictear…
 Contrárthacht ag baint leis an méid a fheiceann an lucht
féachana agus easpa radhairc an fhir dhaill.
 É ag brath ar na céadfaí eile (éisteacht, boladh, blas,
tadhall).
 É ag brath ar chabhair ó dhaoine eile go minic.
 Gné thábhachtach dá phearsantacht – saol na mná strianta
toisc go bhfuil sí ag freastal ar a máthair ach ach tá saol an
fhir srianta chomh maith.
Seatanna éagsúla
 Seat teann.
 Seat rítheann
 Seat beirte.
 Seat thar ghualainn.
 Seat fada
 Seat an-fhada
 Seat ard.
 Seat íseal.
 Seat claonta
Seat teann
Seat rítheann
Seat beirte
Seat thar ghualainn
Seat fada
Seat an-fhada
Seat ard
Seat íseal
Seat claonta
Seat teann den Cháca Milis
Seat beirte – caidreamh míshocair
Seat claonta – an saol bunoscionn
Seatanna teanna
 Béim ar chumas na mná – í
in ann siúl gan stró
 Béim ar an bhfuaim agus ar
an méid a chloiseann an
fear dall
Seat fada – daille an fhir curtha in
iúl láithreach
Seatanna thar ghualainn
An dá pheirspictíocht
Seatanna rítheanna
Seatanna teanna
Béim curtha ar:
• Sceitimíní an fhir faoin turas agus faoin gcáca
• Míchompord agus frustrachas na mná
Seat beirte eile
Aighneas le brath eatarthu
Gnúis Catherine
 Iarrann sé uirthi cupán tae a fháil dó má tá sí ag fáil
ceann di féin ach níl cuma róchabhrach uirthi ar
chor ar bith.
 Í bréan de bheith ag freastal ar dhuine eile is dócha.
Cloistear...
 An-chumhacht ag baint le ceol cúlra a chruthaíonn
atmaisféar ar leith.
 Téam-amhráin i gcás na gclár teilifíse agus i gcás
sraitheanna éagsúla.
Cineálacha difriúla ceoil:
 Ceol rómánsúil.
 Ceol suaimhneach, séimh.
 Ceol teannasach.
 Ceol bríomhar.
Cloistear…
Fuaimeanna éagsúla
 Torann na traenach
 Fead an stiúrthóra
 Fógra as Béarla
 Torann an fhir ag teacht isteach sa charráiste
 Torann a mhaide
 É ag tógáil an análóra
 É ag útamáil leis an mála donn
 Drumadóireacht a chuid ingne
Cloistear…
Comhrá
 Idir Catherine agus a máthair.
 Idir Catherine agus an fear dall.
 Eisean ag déanamh tréaniarrachta tús a chur le comhrá
ach seachnaíonn sí é: ‘Tá mé ar saoire.’
 ‘Níor tháinig’; ‘Céard?’; ‘Bándearg’ - freagraí gonta ó
Catherine.
 Comhrá a loiteann an cáca milis air – ‘Tá péist ann.’
An scannán mar sheánra
 Bí cinnte go dtuigeann tú an difríocht idir an
scannánaíocht agus seánraí liteartha eile.
 Tabhair aird ar éifeacht na teicnící scannánaíochta:
 ar an atmasféar
 ar na téamaí
 ar na mothúcháin
 ar léiriú na gcarachtar
 ar ghníomhaíocht an scannáin
Go n-éirí libh ar fad!