Transcript Presentatie Michel Schoonenberg

Maatschappelijk werk, een
belangrijke schakel bij de
ondersteuning van mantelzorgers
Michel Schoonenberg
Coördinator Hersenletselteam Limburg en
Revalidatiemaatschappelijk werker
08-11-2012
1
Mantelzorgers in de revalidatie
• Op welke wijze worden mantelzorgers in de cvarevalidatie bij Adelante betrokken?
• Welke rol heeft de revalidatie maatschappelijk
werker bij de ondersteuning van mantelzorgers?
• Waarom is er meer aandacht voor
mantelzorgers nodig?
2
Op welke wijze worden mantelzorgers
in de cva-revalidatie bij Adelante
betrokken?
• Individuele- en systeemgesprekken
• Meeloopdagen
• Partnergespreksgroepen
3
Partnergespreksgroep
•
•
•
•
•
•
•
Wat is het doel;
Beschrijving en methodiek;
Programma;
Duur & Frequentie;
Personele inzet;
Wat kan een mantelzorger halen;
Waarom koersen op de mantelzorger;
4
Doel
• Bevorderen van onderlinge ondersteuning door
lotgenotencontact (erkenning en herkenning van de inzet
van de mantelzorger);
• Uitwisselen van beleving, ervaring, gevoel en emotie van
de mantelzorger (onderlinge uitwisseling);
• Informatie en overdracht;
• Mantelzorger aanzetten om in eigen sociaal systeem
draagvlak en handvatten te zoeken om een weg te
vinden in het omgaan met het CVA / NAH / andere
neurologische aandoeningen;
• Mantelzorger aanzetten bij “Hoe vind ik een nieuw
evenwicht in ons leven”.
5
Beschrijving & Methodiek
• Er wordt gewerkt met een gesloten groep van max. 10
mantelzorgers;
• De maatschappelijk werker is de vaste gespreksleider;
hij is aanwezig bij alle bijeenkomsten om te zorgen voor
continuïteit, de groep te ondersteunen bij het stellen van
vragen en het uitwisselen van ervaringen en gevoelens
en het gebruik maken van de groepscohesie van de
groep;
• Een deel van de bijeenkomsten is een behandelaar uit
een andere discipline aanwezig.
6
Programma
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Bijeenkomst 1.
Thema: Kennismaking/ervaringen uitwisselen (Maatschappelijk werker)
Bijeenkomst 2.
Thema: Medische aspecten en wat betekent dat voor mij? (Arts)
Bijeenkomst 3.
Thema: Cognitieve veranderingen (Psycholoog)
Bijeenkomst 4.
Thema: Omgaan met emoties (Psycholoog)
Bijeenkomst 5.
Thema:Wat is bewegen? (Fysiotherapeut)
Bijeenkomst 6.
Thema: Voelen en ervaren wat bewegen is (fysiotherapeut en/of ergotherapeut)
Bijeenkomst 7.
Thema: Tijd voor jezelf, ondanks…. (Ergotherapeut)
Bijeenkomst 8.
Thema: Samen op de bank, samen in bed…. (Maatschappelijk werker)
Bijeenkomst 9.
Thema: Communiceren en waarom gaat dit nu anders? (Logopedist)
Bijeenkomst 10.
Thema: Evaluatie & Hoe verder? (Maatschappelijk werker)
7
Duur & Frequentie
• 10 bijeenkomsten;
• Iedere bijeenkomst duurt 2 uur;
• Er is een doorlopende cyclus van
partnergespreksgroepen.
8
Wat kan een mantelzorger halen in de groep?
• In de groep is er ruimte om te spreken over de beleving,
ervaring, gevoel en emotie van de mantelzorger;
• Daarnaast koerst de groep op erkenning van de inzet
van de mantelzorger & in het opdoen van ervaringen en
kennis;
• Naast erkenning en de mantelzorger zien in zijn/haar
situatie, heeft de groep ook de bedoeling om samen met
de mantelzorger te kijken waar hij/zij staat.
9
Waarom koersen op de mantelzorger?
• De ervaring leert en onderzoek wijst uit, dat
wanneer de mantelzorger een goede weg vindt
in het omgaan met het verlies / nieuwe situatie/
het CVA of NAH, dit positieve effecten heeft op
het revalidatie proces van de revalidant.
• Het systeem heeft een grote invloed op het
maatschappelijk participatieproces van de
revalidant.
10
Welke rol heeft de revalidatie
maatschappelijk werker
• Het in kaart brengen van een PSA =
psychosociale stress analyse
11
draaglast
12
draagkracht
13
draagvlak
14
OVERZICHT MMMW = PSA + PSB
Analyse
driehoek
Start analyse:
PSA=P/S stressanalyse
Draaglast
1. Contact
met cliënt & 2.
spanningsbronnen
ontrafeld?
Non directieve
counseling
methode (NDC)
Is individuele
3. conditie +
4. coping
8 Individuele
methode(n)
+ NDC
Draagkracht
adequaat?
Start interventie:
PSB=methodencombi’s
Is 5. support vanuit
netwerk voldoende?
7 Systemische
methode(n)
+ IM + NDC
Is 6. support vanuit
voorzieningen
voldoende?
4 Positionele
methode(n)
+ SM + IM + NDC
Draagvlak
Einde interventie
cliënt is self-supporting
15
1 Non-directieve methode
19 Directieve methoden
8 individuele methoden
Non-directieve
counseling methode
7 systemische methoden
4 positionele methoden
16
NDC
Non-directieve counselingmethode – Basismethode MW
‘start, follow & end where the client is’
Doelen:
1) contact maken/houden, match mw’er-cliëntsysteem,
2) cliëntverhaal, ordening van werkpunten
3) reductie van existentiële stress
180 counselingtechnieken
Voorbeelden: PAK-techniek, modellingtechniek, normaliseertechniek,
afscheidstechniek.
Directieve methoden altijd in combinatie met
NDC-methode gebruiken
17
Individuele
methoden
2.
Emotionele
stress?
1. Cognitieve
stress?
8. Afscheidsstress?
3. Praktisch
materiële
Stress?
8 individuele
spanningsbronnen
Doel: spanningsreductie
7. Trauma –
stress?
4. Fysieke
stress?
5. Gedrags
Stress?
6. Expressie
stress?
18
Individuele
methoden
2. Ontladings
methode
1. Cognitieve
methode
8. Ritueel
methode
3. Praktisch
materiële
methode
8 individuele methoden
Doel: versterken coping
= spanningsreductie
7. Trauma
opvang
methode
4. Lichaams
methode
5. Gedrags
methode
6. Expressie
methode
19
Systemische
methoden
2. Conflictstress?
1. Relatie
stress?
7.
Zorgcoordina
tie-stress?
3. Gezinsstress?
systemische
spanningsbronnen
opsporen:
stress binnen systemen
6. Individualiseringsstress?
4. Familiestress?
5. Isolatiestress?
20
Systemische
methoden
2. Mediation
methode
1. Relatie
methode
7. Case
management
methode
3. Gezins
methode
7 systemische methoden
4. Familie
methode
Doel is versterken support
= spanningsreductie
6. Groeps
methode
5. Sociale
netwerk
methode
21
Positionele
methoden
2. Preventie
methode
4 Positionele methoden
1.Signalerings
methode
Doel is structurele
spanningsreductie
3. Collectieve
belangen
behartigings
methode
4. Praktijkonderzoeks
methode
22
Positionele
methoden
2.
Verslechtering
door struct.
stress?
1.Structurele
stress?
Structurele
spanningsbronnen
opsporen.
Doel is structurele
spanningsreductie
3. Ongerichte
frustratiestress
bij groep?
4. Stress
door onvold.
Kennis?
23
Positionele
methoden
2. Preventie
methode
4 Positionele methoden
1.Signalerings
methode
Doel is structurele
spanningsreductie
3. Collectieve
belangen
behartigings
methode
4. Praktijkonderzoeks
methode
24
Body of knowledge MW?
1. Kennis van psycho-sociale stresstheorie
2. Kennis van bio-psycho-sociale
verwevenheid
3. Kennis van multi-methodische
aanpak
25
Waarom is er meer aandacht voor
mantelzorgers nodig?
Verwerken en aanpassen voor iedereen
anders
• Het is niet te voorspellen welke gevoelens loskomen en
welke gedachten er in het hoofd van de mantelzorgers
‘rondspoken’.
• De meeste mantelzorgers maken een soort crisis door.
26
Ervaren zorglast van CVA Mantelzorgers
•
•
•
•
•
Zware verantwoordelijkheid.
Onduidelijkheid over de zorgbehoefte.
Constante bezorgdheid.
Verminderde sociale contacten.
Het gevoel er alleen voor te staan.
27
Mantelzorg een moreel en
praktisch dilemma
Bij moreel ethische dilemma's gaat het om
vragen over de eigen zingeving aan het leven.
• Dit komt op mijn pad maar kies ik er ook voor?
• Hoe trouw wil ik zijn aan mijn partner?
28
Praktische dilemma's
Praktische dilemma’s hebben meer te maken met
de uitvoeringskant van het mantelzorgen.
• Kan ik het aan?
• Sta ik sterk genoeg in mijn schoenen?
• Hoe regel ik het met mijn werk?
• Hoe groot is mijn netwerk en op wie kan ik bouwen?
29
Zelfmanagement van de
mantelzorger
• Zelf in actie komen en doelen stellen.
• Niet te hoge eisen stellen en een actieplan
maken.
• Leven in het hier en nu.
• Contact zoeken met lotgenoten.
30
Praten over uw gevoelens.
• Is een manier om gebeurtenissen te verwerken.
• Gevoelens hebben de neiging sterker te worden
als u ze niet uitspreekt.(Vooral negatieve
gevoelens, zoals angst en boosheid)
• Het is begrijpelijk om negatieve gevoelens weg
te duwen.
31
vervolg
• Praten voorkomt dat gevoelens uit de hand
lopen, dat ze alleen maar sterker en vervelender
worden.
• Door te praten voelt u ze niet meer als een
loden last.
• Praten kan helpen om uw gedachten en
gevoelens weer op een rijtje te krijgen.
32
Vervolg
• Praten kan helpen om van het ’gepieker’ los te
komen.
• Pratende kunt u allerlei gedachten en gevoelens
spuien en op die manier loslaten.
• U kunt gedachten en gevoelens ook opschrijven
en dit kan helpen om zaken op een rijtje te
krijgen.
33
Steun zoeken bij uw naasten
• Zoek steun bij mensen met wie u een goede
band heeft.
• Hoe duidelijker u kunt zeggen welke steun u wilt,
hoe beter.
• Door problemen samen te verwerken, komen
veel mensen nader tot elkaar.
34
(Na) zorgprogramma voor ouderen met een
CVA en hun mantelzorger
• Van groot belang om verder te ontwikkelen.
• Samen met andere zorginstellingen in de keten.
• De mantelzorger en mantelzorgorganisaties
actief betrekken.
35
Vragen / Discussie!
36