Transcript Ogólne informacje dotyczące możliwości dostosowania środowiska

Możliwości dostosowania w zakresie psychospołecznych warunków pracy
Ogólne informacje dotyczące możliwości
dostosowania środowiska pracy dla osób z
różnymi rodzajami niepełnosprawności w
zakresie psychospołecznych warunków pracy
dr Dorota Żołnierczyk-Zreda
mgr Karolina Pawłowska-Cyprysiak
Zakład Ergonomii
Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy
00-701 Warszawa ul. Czerniakowska 16
Możliwości dostosowania w zakresie psychospołecznych warunków pracy
Plan prezentacji:
 Wymagania ogólne dotyczące psychospołecznych warunków pracy
 Zalecenia i wymagania wspomagające dla osób z różnymi
niepełnosprawnościami
 Zalecenia i wymagania wspomagające dla osób z niepełnosprawnością
intelektualną
 Zalecenia i wymagania wspomagające dla osób z niepełnosprawnością
psychiczną
 Zalecenia i wymagania wspomagające dla osób z niepełnosprawnością
narządu wzroku
 Zalecenia i wymagania wspomagające dla osób z niepełnosprawnością
narządu słuchu
 Charakterystyki zawodów rekomendowanych osobom z różnymi
niepełnosprawnościami
Możliwości dostosowania w zakresie psychospołecznych warunków pracy
Wymagania ogólne dotyczące
psychospołecznych warunków pracy
Właściwie psychospołeczne środowisko pracy powinno być tak zaprojektowane,
aby:
1.
Nie występowało przeciążenie pracą
2.
Wymagania pracy nie były konfliktowe/ sprzeczne
3.
Istniały jasne procedury postępowania na wypadek wystąpienia różnych
zdarzeń wyjątkowych (np. awarie sprzętu, konflikty z
klientami/współpracownikami)
Możliwości dostosowania w zakresie psychospołecznych warunków pracy
Wymagania ogólne dotyczące
psychospołecznych warunków pracy (cd.)
1. Pracownik powinien mieć możliwość sprawowania
podstawowej kontroli nad procesem pracy,
2. Pracownik powinien otrzymywać jasne informacje zwrotne
dotyczące efektów swojej pracy
3. Pracownik powinien mieć możliwość uczestniczenia w
szkoleniach, rozwoju zawodowym oraz mieć możliwość
awansowania
Możliwości dostosowania w zakresie psychospołecznych warunków pracy
Wymagania ogólne dotyczące
psychospołecznych warunków pracy (cd.)
1.
Pracownik powinien mieć możliwość bezpośredniego kontaktu z
przełożonym oraz ze współpracownikami
2.
Pracownik powinien otrzymywać niezbędną pomoc od przełożonego
oraz współpracowników
Możliwości dostosowania w zakresie psychospołecznych warunków pracy
Wymagania ogólne wynikające z
Ustawy o Rehabilitacji Zawodowej i
Społecznej z 1997 r.
Określone wymagania dotyczące psychospołecznych aspektów
pracy dla osób niepełnosprawnych reguluje ustawa o Rehabilitacji
Zawodowej i Społecznej z 1997 roku wraz z jej dalszymi zmianami:
1. Uprawnienie do racjonalnych usprawnień
2. Uprawnienie do skrócenia wymiaru czasu pracy do 7 godzin (35
godzin tygodniowo)
Możliwości dostosowania w zakresie psychospołecznych warunków pracy
Wymagania ogólne wynikające z
Ustawy o Rehabilitacji Zawodowej i
Społecznej (cd.)
3.
Uprawnienie do zwolnienia od pracy w celu wykonania badań
specjalistycznych, zabiegów leczniczych lub usprawniających, a także w celu
uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy
4.
Uprawnienie do dodatkowego urlop wypoczynkowego w wymiarze 10 dni
roboczych w roku kalendarzowym
5.
Uprawnienie do zwolnienia od pracy w celu uczestnictwa w turnusie
rehabilitacyjnym
6.
Uprawnienie do dodatkowej przerwy wliczanej w czas pracy na gimnastykę
usprawniającą lub wypoczynek (15 minut)
Możliwości dostosowania w zakresie psychospołecznych warunków pracy
Zalecenia i wymagania związane z osobami z
niepełnosprawnością intelektualną
Osoby z niepełnosprawnością intelektualną wymagają:
1.
dostosowania zadań zawodowych do potencjału intelektualnego, którym
dysponują
2.
wsparcia trenera pracy, który byłby łącznikiem pomiędzy osobą a
otoczeniem społecznym oraz osobą uczącą je zawodu
3.
dłuższego, niż w przypadku innych pracowników, szkolenia zawodowego
4.
jasnych procedur postępowania w różnych sytuacjach
Możliwości dostosowania w zakresie psychospołecznych warunków pracy
Zalecenia i wymagania związane z osobami z
niepełnosprawnością intelektualną (cd.)
Osoby z niepełnosprawnością intelektualną wymagają:
1.
jasnych, jednoznacznych komunikatów dotyczących efektów swojej pracy
2.
używania w rozmowie z nimi prostych słów, nieskomplikowanych
wyrażeń (brak wtrąceń anglojęzycznych), używania zamiast wyrażeń
abstrakcyjnych - przykładów z życia codziennego
3.
używania w rozmowie z nimi krótkich zdań i tekstów
„nieprzeładowanych” informacjami
Możliwości dostosowania w zakresie psychospołecznych warunków pracy
Zalecenia i wymagania związane z osobami z
niepełnosprawnością intelektualną (cd.)
1.
oznaczenia czynności roboczych i miejsc, z których korzystają (np. toalety,
bufet, ważne działy, takie jak kadry, magazyny, itp.) przy pomocy prostych
piktogramów ułatwiających ich zrozumienie
Możliwości dostosowania w zakresie psychospołecznych warunków pracy
Zalecenia i wymagania związane z osobami z
niepełnosprawnością psychiczną
Osoby, których niepełnosprawność wynika ze schorzeń
psychicznych wymagają:
1.
pracy w porze dziennej (pora nocna narusza ustalony rytm dnia)
2.
pracy nie związanej bezpośrednio z odpowiedzialnością za zdrowie i
bezpieczeństwo innych osób
3.
obecności w zespole osoby zaufanej, do której mogą zwrócić się z
problemem
4.
„niestygmatyzowania pozytywnego ” (np. traktowania ulgowo,
protekcjonalnie, w sposób uprzywilejowany)
Możliwości dostosowania w zakresie psychospołecznych warunków pracy
Zalecenia i wymagania związane z osobami z
niepełnosprawnością psychiczną (cd.)
Osoby, których niepełnosprawność wynika ze schorzeń
psychicznych wymagają:
1.
możliwości korzystania z elastycznego czasu pracy w okresie remisji
choroby, job sharing
2.
wsparcia przełożonego lub współpracowników w przypadku
intensywnych/konfliktowych kontaktów z klientami, pacjentami,
uczniami, itp.
3.
jasno ustalonego schematu działania
Możliwości dostosowania w zakresie psychospołecznych warunków pracy
Zalecenia i wymagania związane z osobami z
niepełnosprawnością narządu wzroku
Osoby z niepełnosprawnością narządu wzroku wymagają:
1.
tempa pracy, które jest dostosowane do ich możliwości percepcyjnych
2.
możliwości korzystania z częstych przerw w pracy w celu odciążenia od
konieczności ciągłej koncentracji uwagi
Możliwości dostosowania w zakresie psychospołecznych warunków pracy
Zalecenia i wymagania związane z osobami z
niepełnosprawnością narządu słuchu
Osoby z niepełnosprawnością narządu słuchu wymagają:
1.
zapewnienia możliwości swobodnej komunikacji z otoczeniem
2.
zapewnienia możliwości swobodnego dostępu do informacji
3.
otrzymywania wsparcia w przypadku uciążliwych i intensywnych
kontaktów z klientami
Możliwości dostosowania w zakresie psychospołecznych warunków pracy
Charakterystyki zawodów rekomendowanych osobom
z różnymi rodzajami niepełnosprawności
Zawody zostały wybrane w oparciu o następujące kryteria:
1. możliwość wykonywania danego zawodu przez osoby z różnymi
rodzajami niepełnosprawności,
2.
możliwość awansu społecznego dla osób z niepełnosprawnościami,
dzięki wykonywaniu przez nie zawodu wymagającego wyższych
kwalifikacji,
3.
nierekomendowanie zawodów, które nie cieszą się uznaniem
społecznym i są odbierane jako dyskryminujące,
4.
rekomendowanie zawodów, które nie wymagają wysokich kwalifikacji i
mogłyby być wykonywane przez osoby z niepełnosprawnością
intelektualną.
atrakcyjność zawodu na rynku pracy
5.
Możliwości dostosowania w zakresie psychospołecznych warunków pracy
Lista rekomendowanych zawodów
agent reklamowy
agent
ubezpieczeniowy
agent usług
artystycznych
analityk pracy
analityk systemów
komputerowych
animator kultury
archeolog
architekt
krajobrazu
architekt wnętrz
artysta fotografik
artysta grafik
biolog
historyk
inżynier technologii
żywności
biomasażysta
historyk sztuki
inżynier telekomunikacji
kuśnierz
inżynier transportu
inżynier włókiennik
lekarz
lekarz stomatolog
kartograf
kierownik działu
badawczo-rozwojowego
kierownik działu
finansowego i
administracyjnego
kierownik działu
informatyki
kierownik działu reklamy,
promocji i pokrewnych
lekarz weterynarii
komornik sądowy
kompozytor
malarz budowlany
manikiurzystka pedikiurzystka
chemik
hutnik – dmuchacz szkła
dealerzy/maklerzy informator handlowy
informator ruchu
dietetyk
pasażerskiego
doradca
inwestycyjny
inkasent
inspektor
bezpieczeństwa i higieny
doradca personalny pracy
inspektor kontroli
doradca zawodowy skarbowej
doręczyciel
inżynier automatyki i
pocztowy
robotyki
inżynier biocybernetyki i
elektroenergetyk inżynierii biomedycznej
elektromechanik
inżynier elektronik
kurator sądowy
ludwisarz
magazynier
magazynier (sprzedawca)
makler papierów wartościowych
Możliwości dostosowania w zakresie psychospołecznych warunków pracy
Lista rekomendowanych zawodów (cd.)
artysta muzyk
artysta plastyk
projektant
wzornictwa
przemysłowego
etnograf/etnolog
inżynier elektryk
farmaceuta
inżynier inżynierii
środowiska
artysta rzeźbiarz
fizjoterapeuta
astrolnom
asystent ds.
księgowości
fizyk
geofizyk
konduktor
konserwator dzieł sztuki
konsultant/agent
inżynier kontroli jakości sprzedaży bezpośredniej
kontroler rozliczeń
inżynier leśnictwa
pieniężnych
inżynier poligraf
inżynier systemów
bibliotekarz
geograf
komputerowych
inżynier technologii
bibliotekoznawca geolog
ceramiki
inżynier technologii
bioenergoterapeuta glazurnik
drewna
inżynier technologii
biofizyk
grafik komputerowy przetwórstwa skóry
maszynistka
matematyk
mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych
korektor składu
meteorolog
montażysta (obrazu i dźwięku) telewizyjnofilmowy
koszykarz-plecionkarz
monter izolacji budowlanych
kreślarz techniczny
muzealnik
księgarz
muzykolog
kulturoznawca
nauczyciel nauczania początkowego
Możliwości dostosowania w zakresie psychospołecznych warunków pracy
Lista rekomendowanych zawodów (cd.)
nauczyciel szkoły
pośrednik w obrocie
specjalnej
nieruchomościami
nauczyciel szkół
gimnazjalnych i
ponadgimnazjalnych
pozłotnik
nauczyciel/instruktor
pracownik informacji
praktycznej nauki zawodu turystycznej
operator myjni
operator procesorów
tekstu
operator sieci
komputerowej
operator urządzeń do
wyrobów masy
papierniczej i produkcji
operator urządzeń
nadawczych i
telekomunikacyjnych
opiekunka dziecięca
optyk mechanik
reżyser teatralny
szewc naprawiacz
technik technologii szkła
technik technologii
wyrobów skórzanych
technik technologii
żywności
pracownik lombardu
rękawicznik
szklarz
robotnik przygotowujący
drewno
szlifierz
szlifierz materiałów
rzecznik patentowy
drzewnych
pracownik ochrony
rzeczoznawca
szlifierz metali
technik telekomunikacji
technik żywienia i
gospodarstwa domowego
pracownik socjalny
rzeźnik wędliniarz
szwaczka
tokarz
pracownik zakładu
pogrzebowego
sanitariusz
szyldziarz
tokarz w drewnie
prawnik legislator
projektant mody
projektant systemów
komputerowych
scenograf
technik architekt
sekretarz administracyjny technik farmaceutyczny
socjolog
treser psów
urbanista
technik hodowca zwierząt urzędnik podatkowy
Możliwości dostosowania w zakresie psychospołecznych warunków pracy
Lista rekomendowanych zawodów (cd.)
organizator obsługi
turystycznej
organizator widowni
przewodnik turystyczny
przędzarz
ortopeda mechanik
psycholog
pamiątkarz
psychoterapeuta
pedagog szkolny
pszczelarz
realizator programów
telewizyjnych
realizator światła
redaktor programowy
redaktor wydawniczy
(edytor)
reżyser filmowy i
telewizyjny
piekarz
pisarz
plastyk
politolog
pomoc domowa
specjalista analizy rynku
(badacz rynku)
technik informatyk
specjalista bankowości technik leśny
specjalista do spraw
marketingu i handlu
technik meteorolog
specjalista do spraw
szkolenia i rozwoju
technik ochrony
zawodowego
środowiska
specjalista ds. informacji
naukowej, technicznej i
ekonomicznej
technik ogrodnik
specjalista ds.
ubezpieczeń majątkowychtechnik ortopeda
spedytor
technik poligraf
sprzedawca
technik rolnik
technik technologii
statystyk
drewna
technik technologii
syndyk
odzieży
witrażownik
wizażysta
wizytator
wulkanizator
wychowawca w
placówkach
pozaszkolnych
zabawkarz
zabiegowy balneologiczny
zaopatrzeniowiec
zawodowy działacz
organizacji pozarządowej
zdobnik ceramiki