Transcript Actualiteiten formeel belastingrecht

Capita selecta
Informatieverstrekking
Paul van Amersfoort
Art. 10a AWR (I)
1. In bij algemene maatregel van bestuur aan te wijzen gevallen kunnen
belastingplichtigen of inhoudingsplichtigen worden gehouden de
inspecteur eigener beweging mededeling te doen van onjuistheden of
onvolledigheden in voor de belastingheffing van belang zijnde gegevens en
inlichtingen die hun bekend zijn of zijn geworden.
2. Bij algemene maatregel van bestuur kunnen regels worden gesteld met
betrekking tot het uiterste tijdstip en de wijze waarop mededeling als
bedoeld in het eerste lid gedaan moet worden.
3. Bij algemene maatregel van bestuur kan het niet nakomen van de in het
eerste en tweede lid bedoelde verplichting worden aangemerkt als een
overtreding. Indien het niet nakomen van die verplichting is te wijten aan
opzet of grove schuld van de belastingplichtige of inhoudingsplichtige,
vormt dit een vergrijp ter zake waarvan de inspecteur hem een
bestuurlijke boete kan opleggen van ten hoogste 100 percent van het
bedrag aan belasting dat als gevolg van het niet nakomen van de in het
eerste en tweede lid bedoelde verplichting niet is of zou zijn geheven.
Art. 10a AWR (II)
• Deze sinds 2012 bestaande informatieverplichting
is van toepassing op:
- verklaring uitsluitend zakelijk gebruik bestelauto
(art. 12bis Uitv.Besl. IB en art. 9 Uitv. Besl. LB)
- verklaring geen privégebruik auto (art. 8 Uitv.
Besl. LB)
- zogenoemde Edelweisssituaties (art. 10c Uitv.
Besl. Succ.)
- suppletie in de omzetbelasting art. 15 Uitv. Besl.
OB)
Art. 10a AWR (III)
• Verklaring uitsluitend zakelijk gebruik bestelauto intrekken (door
tussenkomst inhoudingsplichtige) voordat privé wordt gereden
• Inhoudingsplichtige heeft ook meldingsplicht bij wetenschap of
vermoeden van privégebruik; melding bij vermoeden gaat verder
dan 10a AWR lijkt te eisen; in ieder geval geen onderzoeksplicht
• Niet (tijdig) of niet op de voorgeschreven wijze (via
modelformulier) intrekken of melden is overtreding, ter zake
waarvan
• bij opzet of grove schuld een vergrijpboete kan worden opgelegd
van 100% (max. € 4920; par. 28b (4) en par. 28c (6) BBBB; bij grove
schuld € 1230 en bij opzet € 2460; par. 28b (5) en par. 28c (7) BBBB)
Art. 10a AWR (IV)
• Verklaring privégebruik auto intrekken voordat op
jaarbasis meer dan 500 km privé wordt gereden
• Niet (tijdig) of niet op de voorgeschreven wijze
(via modelformulier) intrekken is overtreding, ter
zake waarvan
• bij opzet of grove schuld een vergrijpboete kan
worden opgelegd van 100% (max. € 4920; par.
28c (6) BBBB; bij grove schuld € 1230 en bij opzet
€ 2460; par. 28c (7) BBBB)
Art. 10a AWR (V)
• Bestrijding Edelweissroute door art. 66 (3) Succ.Wet (onbeperkte
navorderingstermijn), art. 72 Succ.Wet (aangifteplicht executeurs)
en art. 47 Inv. (aansprakelijkheid executeurs) (geen overgangsrecht)
• Meldingsplicht zodra de belastingplichtige ervan kennis neemt dat
de aangifte erfbelasting m.b.t. buitenlands vermogensbestanddeel
onjuist of onvolledig is gedaan (geen overgangsrecht)
• Mededeling moet worden gedaan voordat de belastingplichtige
weet of redelijkerwijs moet vermoeden dat de inspecteur met de
desbetreffende onjuistheid of onvolledigheid bekend is of zal
worden; mededeling is daardoor tevens vrijwillige verbetering
(volgens wetsgeschiedenis)
• Niet, niet tijdig dan wel onjuist of onvolledig doen van de
mededeling is een overtreding, ter zake waarvan
• bij opzet of grove schuld een vergijpboete kan worden opgelegd van
100%
Art. 10a AWR (VI)
• Suppletieplicht omzetbelasting zodra de belastingplichtige
constateert dat hij een aangifte over een tijdvak in de afgelopen vijf
kalenderjaren onjuist of onvolledig heeft gedaan waardoor te veel
of te weinig belasting is betaald (geen overgangsrecht)
• Suppletie moet worden gedaan voordat de belastingplichtige weet
of redelijkerwijs moet vermoeden dat de inspecteur met de
desbetreffende onjuistheid of onvolledigheid bekend is of zal
worden; mededeling is daardoor tevens vrijwillige verbetering
(volgens wetsgeschiedenis)
• Niet (tijdig) of niet op de door de inspecteur aangegeven wijze doen
van de suppletie is een overtreding, ter zake waarvan bij opzet of
grove schuld een vergrijpboete kan worden opgelegd van 100%
Art. 10a AWR (VII)
• Par. 28a BBBB:
- bij samenloop tussen het niet nakomen van de
informatieverplichting enerzijds en een aangifte- en/of
betalingsverplichting anderzijds worden twee afzonderlijke
vergrijpboetes opgelegd.
- de gezamenlijke hoogte van deze twee vergrijpboetes gaat
de wettelijke maximumboete voor de hoogst beboetbare
van beide gedragingen niet te boven
- dit laatste is anders indien de tweede beboetbare
gedraging wordt begaan nadat ter zake van de eerste
gedraging reeds een vergrijpboete is opgelegd dan wel de
beboetbare gedragingen zijn begaan door verschillende
belanghebbenden
Art. 10a AWR (VIII)
• Mededelingsplicht in Edelweisssituaties en
suppletieplicht voor de omzetbelasting gelden
alleen indien eerder al aangifte is gedaan, maar
onjuist of onvolledig (volgt uit de tekst van de
uitvoeringsbepalingen, alsmede de
wetsgeschiedenis)
• Geen informatieplicht dus ingeval geen aangifte is
gedaan, bijvoorbeeld omdat belastingplichtige
dacht niet belastingplichtig te zijn
Art. 10a AWR (IX)
• Geen vergrijpboete wegens verzaken informatieplicht ex art. 10a
AWR, indien pleitbaar is dat geen informatieplicht bestond
• Bovendien: indien pleitbaar is dat buitenlands
vermogensbestanddeel niet in Nederland is belast of een dienst is
vrijgesteld van omzetbelasting, geen bekendheid met een
onjuistheid of onvolledigheid
• Door nieuwe jurisprudentie kan de pleitbaarheid van zodanig
standpunt echter achterhaald worden, waarna in beginsel wel
suppletieplicht ontstaat
• Echter, bij omgaan hoogste rechter staat beginsel van
rechtszekerheid in de weg aan naheffing van belastingplichtigen die
hebben gehandeld overeenkomstig de door de nationale rechter in
hoogste instantie gewezen jurisprudentie (HR 14-11-2013, nr.
10/04489, LJN BU7264)
• In een dergelijke situatie ook geen informatieplicht ex art. 10a AWR
Art. 10a AWR (X)
• Verhouding informatieplicht tot nemo tenetur
beginsel:
- wel verplicht tot melding
- melding mag niet worden gebruikt voor bewijs
van de boete, in ieder geval niet voor bewijs van
opzet of grove schuld m.b.t. niet (volledig)
voldoen aan belastingplicht
- mogelijk ook niet voor bewijs dat voldaan is aan
voorwaarden voor opleggen verzuimboete ter
zake van niet (volledig) voldoen aan
belastingplicht
Rechtsbescherming bij
controlehandelingen (I)
• Bij niet-voldoen aan informatie- en/of administratie- en
bewaarverplichtingen ex art. 47 e.v. AWR pas omkering
bewijslast na onherroepelijk worden van
informatiebeschikking (art. 25 (3) en 27e (1) AWR)
• In facultatieve informatiebeschikking stelt inspecteur vast
dat aan verplichtingen niet is voldaan (art. 52a (1) AWR)
• Bezwaar en beroep mogelijk tegen informatiebeschikking
• Aanslag/beschikkingtermijnen verlengd met periode tussen
bekendmaking informatiebeschikking en onherroepelijk of
vernietigd worden van de beschikking (art. 52a (2) AWR)
• Informatiebeschikking vervalt indien inspecteur
belastingaanslag/beschikking vaststelt vóór onherroepelijk
worden van de beschikking (art. 52a (3) AWR)
Rechtsbescherming bij
controlehandelingen (II)
• Informatiebeschikking kan ook gedeeltelijk onherroepelijk
worden
• Indien beroep tegen beschikking (gedeeltelijk) ongegrond
is, stelt rechtbank nieuwe termijn voor voldoen aan
beschikking, indien daaraan nog gevolg kan worden
gegeven (niet bij administratie-en bewaarplicht) (art. 27e
(2) AWR)
• Onherroepelijke informatiebeschikking leidt niet tot
omkering van bewijslast in situaties waarin de bewijslast al
op inspecteur rust (bij aftrekposten; HR BNB 2006/204 en
205, en 2011/143)
• Dat zou aanleiding voor inspecteur kunnen zijn af te zien
van nemen van informatiebeschikking
Rechtsbescherming bij
controlehandelingen (III)
• Onder “een te nemen beschikking” in art. 52a (1) AWR zou
ook de uitspraak op bezwaar kunnen worden begrepen
• Daarvan uitgaande kan inspecteur ook in bezwaarfase
informatiebeschikking nemen (met opschorting uitspraak)
• Dat ligt temeer voor de hand, omdat in die fase de
informatieverplichtingen van art. 47 e.v. AWR ook gelden
• Vermoedelijk kan niet pas in de bezwaarfase een
informatiebeschikking worden genomen voor het in de
aanslagregelende fase niet-nakomen van
informatieverplichtingen
• Onduidelijk of pas in de bezwaarfase voor niet-nakomen
administratie- en/of bewaarplicht informatiebeschikking
kan worden genomen (vermoedelijk niet)
Rechtsbescherming bij
controlehandelingen (IV)
• In beroepsfase kan niet alsnog een
informatiebeschikking worden genomen
omdat dan geen sprake meer is van een op te
leggen belastingaanslag of te nemen
beschikking (vgl. art. 52a (1) AWR)
• Bovendien: de informatieverplichtingen van
art. 47 e.v. AWR gelden niet meer in de
beroepsfase (HR BNB 1988/160)
Rechtsbescherming bij
controlehandelingen (V)
• Niet is geregeld – maar wel voor de hand ligt –
dat als na afwijzing bezwaar of beroep alsnog aan
informatiebeschikking wordt voldaan, geen
omkering van bewijslast plaatsvindt (ondanks
onherroepelijk worden informatiebeschikking)
• Een geschil over de vraag of alsnog voldoende
aan de informatieplicht is voldaan na daartoe
door de rechter gestelde termijn, wordt pas
beslecht in een procedure over de
belastingaanslag of beschikking
Rechtsbescherming bij
controlehandelingen (VI)
• Voor de op eigen initiatief na te komen
administratie- en bewaarplicht ex art. 52 AWR
lijkt de informatiebeschikking geen geschikt
instrument, vooral niet omdat veelal geen herstel
mogelijk is
• Onduidelijk is of art. 54 AWR nog betekenis heeft
(de fictie van niet-voldaan zijn aan de
administratie- of bewaarplicht bij niet-voldoen
aan de vordering gegevensdragers voor
raadpleging ter beschikking te stellen)