Ontwikkelingen bouwregelgeving: brandveiligheid

Ministerie BZK WBI/Bouwkwaliteit Tjitske de Haas Bijeenkomst NVBR/NIFV 19 maart 2012 25 april 2020

2

Even voorstellen…

Naam: Tjitske de Haas Ministerie BZK DGWBI/Woningbouw Bouwkwaliteit 25-4-2020

3 • • •

Waar wordt de bouwregelgeving gemaakt?

Sinds 15 oktober 2010: ministerie van BZK Directoraat-Generaal Wonen, Wijken en Integratie Directie Stad & Bouw • • • • Cluster Bouwkwaliteit; 18 mensen (14 FTE) die: De regelgeving rondom de bouw maken (Woningwet, Bouwbesluit, Gebruiksbesluit) Werken aan stimulering van naleving en handhaving Werken aan de kwaliteit van de gebouwde omgeving (binnenluchtkwaliteit op scholen tot en met vergunningvrij bouwen) • 18 mensen bedenken de regelgeving < - > 16 miljoen mensen bedenken de uitzondering op de regel… 25 april 2020

4

Bouwregelgeving en brandveiligheid: ontwikkelingen

1. Bouwbesluit 2012 2. Uitvoering Adviezen Commissie Dekker, risicobenadering en fundamentele bezinning bouwregelgeving 3. Brandveiligheid zorginstellingen 25 april 2020

5

Bouwregelgeving BZK

• Voorschriften voor bouwen, gebruiken en slopen van bouwwerken • Alle bouwwerken (woningen, utiliteitsbouw, tunnels, viaducten etc) • Nieuwe en bestaande bouwwerken • Veiligheid, gezondheid, bruikbaarheid, energiezuinigheid, milieu • Doel: waarborgen van de minimumkwaliteit 25-4-2020

6

Brandveiligheid in de bouwregelgeving

• Een bouwwerk is zodanig dat: • Aanwezigen tijdig kunnen vluchten • Uitbreiding van brand wordt voorkomen • Schadebeperking geen doel van de bouwregelgeving • Afbranden mag dus • Zolang iedereen er op tijd uit is, en • zolang de brand maar niet overslaat 25 april 2020

7

Het stelsel van de Bouwregelgeving

• Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) • Vergunningplicht bepaald door Wabo • Materiële voorschriften aangestuurd via Woningwet • Artikel 1a: zorgplicht • • Artikel 1b: Artikel 7b: aanwijzen voorschriften Bouwbesluit 2003 voor nieuwbouw en bestaande bouw aanwijzen voorschriften Bouwverordening voor bouwen, gebruik en slopen • Voorschriften zijn rechtstreeks werkend tenzij een vergunning afwijken toestaat • Vergunning is leidend!

25-4-2020

8

Landelijk uniformeren

• In 1983 voorstel tot landelijk uniformeren naar de Tweede Kamer • 1 oktober 1992: Bouwbesluit fase 1 in werking • 1 januari 2003: tweede fase + conversie • 2003: verplicht landelijk formulier bouwvergunning • 2003: indieningsvereisten landelijk uniform • 2008: voorschriften brandveilig gebruik landelijk uniform • Geen lokale kop (regeerakkoord 2010) • Alle voorschriften rondom het bouwen in één document • 1 april 2012: samenvoegen voorschriften over bouwen, gebruik en slopen 25-4-2020

9

Bouwbesluit 2012

Er verandert veel maar tegelijk blijft ook veel hetzelfde!

Wijzigingen op hoofdlijnen

• Een set technische voorschriften • (ver)bouw, gebruik, sloop en uitvoering bouwwerkzaamheden • Voorschriften zijn qua systematiek en begrippen beter op elkaar afgestemd • Heroverweging voorschriften brandveiligheid • Waarom hebben we bepaalde voorschriften?

• Vereenvoudiging voorschriften • Complexe rekenregels zijn waar mogelijk vereenvoudigd 25-4-2020

De belangrijkste inhoudelijke wijzigingen

• Aanscherping van de Rc-waarde voor isolatie van de gebouwschil • Nieuwe voorschriften voor • Buitenbergingen en buitenruimte bij nieuwbouwwoningen • • • Veilig gebouwonderhoud bij nieuwe gebouwen

werking)

Duurzaam bouwen

(treedt op 1 juli 2012 in werking) (treedt op 1 juli 2012 in

Bouwen in risicozones en plasbrandaandachtsgebieden

werking, mogelijk 1/1/2013) (treedt later in

10 25-4-2020

De belangrijkste inhoudelijke wijzigingen

• Verbouw vereenvoudigd • Ontheffing nieuwbouwvoorschriften Bouwbesluit 2003 • Bij verbouw kan gemeente toestemming geven voor een lager niveau dan nieuwbouw • • Bouwbesluit bepaalt voor welke onderdelen Minimaal niveau bestaande bouw • Bouwbesluit 2012: landelijk uniform verbouwniveau • Waarom: eenvoudiger transformatie kantoren naar woningen!

11

De belangrijkste inhoudelijke wijzigingen

• Aanpassing voorschriften brandveilig gebruik • • • • Uitgaan van het echte aantal personen in een gebouw: Personenbenadering i.p.v. bezettingsgraad Uitbreiding brandcompartiment nieuwbouw Herziening methodiek subbrandcompartimentering en vluchten bij brand Herziening noodzaak brandmeldinstallaties  2500 m2 12 25-4-2020

Voorlichting en communicatie

• September-december 2011 trainingen Bouwbesluit 2012 (afgerond) • Praktijkboek Bouwbesluit 2012 (erratum in ontwikkeling: 1 april gereed) • Algemeen infoblad Bouwbesluit 2012 (website RO.nl) • Diverse infobladen over thema’s Bouwbesluit 2012 (1 april gereed) • 25 april 2012: Congres Bouwbesluit 2012 (aanmelden via website) • Voortzetting Helpdesk bouwregelgeving en brandveilig gebruik en Adviescommissie praktijktoepassing brandveiligheid • Nieuw Meldpunt Bouwbesluit 2012 • Actuele website: www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/bouwregelgeving/bouwbesluit-2012 - Integrale tekst Bouwbesluit 2012 - Integrale tekst toelichting Bouwbesluit 2012 - Transponeringstabel .

13 25-4-2020

Hoe verder

• “Groot onderhoud” Bouwbesluit af • Uitvoering adviezen commissie Dekker: “Privaat wat kan, publiek van moet” en fundamentele bezinning bouwregelgeving, risicobenadering 14 25-4-2020

Uitvoering adviezen commissie Dekker

Regeerakkoord 2010  adviezen uitvoeren 15 25 april 2020

Privaat wat kan, publiek wat moet

Geeft marktpartijen vertrouwen en ruimte om verantwoordelijkheid te nemen voor bouwprojecten vertrouwen  verantwoordelijkheid Motivatie vanuit het kabinet: vermindering regeldruk en “je gaat er over of niet”: heldere verantwoordelijkheidsverdeling 16 25 april 2020

Aanbevelingen Dekker

1. Privaat wat kan, publiek wat moet 2. Laat gemeenten niet meer toetsen aan de technische voorschriften 3. Geen lokale “kop” op landelijke regelgeving 4. Garandeer de uitvoerbaarheid van nieuwe regelgeving 5. Bevorder vereenvoudiging van bestemmingsplannen 6. Creëer experimenteerruimte voor gebiedsconcessies 7. Professionalisering marktpartijen 17 25 april 2020

Juridisch traject

• Bouwtechnische deel omgevingsvergunning niet meer

nodig bij private kwaliteitsborging

• Duaal stelsel: keuze initiatiefnemer • Melding van een bouwvoornemen • Bewijs van private kwaliteitsborging (voldoen aan Bouwbesluit) • Reikwijdte: van initiatief tot oplevering • Alleen toets/vergunning voor ruimtelijke ordening en welstand en veiligheid derden/omgeving • Overleggen minimale set aan gegevens (nodig voor basisadministratie, aansluiting wegennet, bluswater, huisnummering e.d.) • O.m. nog uit te werken: gelijkwaardigheid Wetsvoorstel na zomer 2012-  2014 in werking 18 25 april 2020

private kwaliteitsborging: instrumenten

• Criteria instrumenten die publieke werking krijgen: • is voldaan aan Bouwbesluit • • wie is verantwoordelijk wie is aansprakelijk Nader uit te werken.

19 25 april 2020

Enkele voorbeelden

• Erkenningsregeling • Erkende architect • • Lid van beroepsvereniging, permanente educatie Fouten: verlies erkenning, boete • Ontwerpen onder certificaat • Eigen verklaring dat plan voldoet • Gekoppeld aan verzekerde garantie met onafhankelijk toezicht en opleveringskeuring • Gecertificeerd toezicht • Onafhankelijk toezicht op ontwerp en uitvoering • Aansprakelijkheid bij toezichthouder 20 25 april 2020

Risicobenadering

Visie op brandveiligheid: van regelgericht naar risicogericht In ontwikkeling: • Hoogbouw: actualisering SBR Richtlijn, NEN-traject • Grote brandcompartimenten: NEN-traject, Flora Holland (NIFV) • Internationaal: FSE, prestatie-eisen, prescriptief • Hoe in de NL-regelgeving op te nemen?

21 25 april 2020

Fundamentele bezinning bouwregelgeving

• Verder nadenken over set aan bouwregelgeving en functioneren bouwsector o.a.: • Kerntaken overheid • • • • Positie gebruikers Rol opdrachtgever Flexibiliteit bouwregelgeving Verwijzing naar normen • • Functioneren bouwketen Omgevingswet • Bief Tweede Kamer 15 december 2012 • Hoorzitting TK 14 maart j.l.-  Algemeen Overleg volgt 22 25 april 2020

Brandveiligheid zorginstellingen (1)

• Onderzoek van samenwerkende rijksinspecties 9 december 2011: VROM-Inspectie, Arbeidsinspectie, Inspectie Jeugdzorg en Inspectie Gezondheidszorg • Vervolgonderzoek 2003/2007: inzicht in huidig brandveiligheidsniveau van zorginstellingen • Bijna 100 zorginstellingen onderzocht (ouderen-, jeugd-, gehandicapten- en geestelijke gezondheidzorg, ziekenhuizen 23 25 april 2020

Brandveiligheid zorginstellingen (2) • Conclusies:

• Bouwkundige brandveiligheid: 30% schiet ernstig tekort (brand en rookcompartimentering, subbrandcompartimentering) • Gebruiksvoorschriften worden redelijk goed nageleefd • De bedrijfshulpverlening: 30% structureel niet op orde (en 20% incidenteel): RI&E onvoldoende, oefenen en beleggen taken • Onvoldoende geborgd brandveiligheidsbeleid • Brandveiligheidsbewustzijn medewerkers onvoldoende • Te weinig sturing door leden RvB en directieleden • Te weinig voorlichting aan patiënten en cliënten • Gemeentelijk toezicht schiet tekort (te weinig, te “snel geloofd”!) • Versnipperd toezicht 24 25 april 2020

Brandveiligheid zorginstellingen (3)

• Reactie bewindslieden VWS, BZK, VWS en SZW dd. 7 februari 2012: zorgelijk!

• Uitgangspunt: zorginstelling primair zelf verantwoordelijk!

• Daarom: aanspreken en ondersteunen zorginstellingen: matrix, bestuursmethodiek, specifieke voorlichting bouwregelgeving, rol koepels, aanspreken besturen en vragen naar verbeteracties • Daarnaast: aanspreken gemeenten: prioriteit en inspectiefrequentie opvragen, evt. interventie o.g.v. artikel 5.24 Wabo • Voor de zomer: rapportage aan de TK • Nu alvast: 46 kamervragen!

25 25 april 2020

Dank voor uw aandacht

Voor meer informatie: • Dossier bouwregelgeving: www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/bouwregelgeving 25 april 2020