Transcript Lammerseizoen bij schaap en geit

INFORMATIEAVOND
SCHAAP EN GEIT
Dierenartsenpraktijk Ell
12 December 2012
WAT BRENGT DEZE AVOND
Even voorstellen !
 Schapen en geitenhouderij in Nederland
 De drachtige ooi
 Voorbereiding lammerseizoen
 Geboorte proces
 Zorg voor ooi en lam.
 Ontworming van Schaap en Geit
 Actualiteiten

EVEN VOORSTELLEN !
Groep schapen en geiten houders = divers !
 Hobbymatig  Professioneel
 Dierenartsen DAP Ell : Wie houdt zich bezig met
schapen/geiten ?
 Jos van den Broek (professionele geitenhouderij)
 Mark de Jong
 René Pieters
 Rik Hendriks
 Gerrit Tacken
 Marieke de Louw
 Jos van Lier

SCHAPEN EN GEITENHOUDERIJ IN
NEDERLAND

Schapenhouderij: aantal schapen in NL neemt
sinds 2005 af


2005: 1,4 miljoen  2012: 1 miljoen
Aantal bedrijven met schapen:

2005: 13696  2012: 12395

Geitenhouderij : aantal geiten neemt toe!

2005 : 170.000  2012 : 700.000
Aantal melkgeitenbedrijven neemt af :
 217 in 2010  170 in 2012

Onze Praktijk: 400 uitnodigingen vanavond

Gegevens Bron : CBS
DE DRACHTIGE OOI
Drachtlengte
 Vruchtontwikkeling
 Conditiescore

DRACHTLENGTE EN DE VRUCHT
Seasonal breeder
 Bronst
 Cyclus
 Schaap 147 dagen drachtig (140 – 151)
 Geit 150 dagen drachtig (146 – 157)
 Sponzen

VRUCHTONTWIKKELING
Leeftijd
(weken)
Kruin-stuit
lengte (cm)
4
1,2 – 1,5
8
7 - 10
12
16 - 20
16
20 – 30
Eerste haar bij de kop, afdaling testikels
in scrotum
17
34 - 40
Haargoei over rest lichaam, toename
grootte en gewicht
20
40 - 50
Lichaam dicht behaard, foetus voldragen
Bijzondere ontwikkelings kenmerken
Bijna alle organen aangelegd
Lengtegroei en verbening
CONDITIE VAN DE OOI : HOE BEPAAL JE
DAT ?
Niet kijken, maar voelen!
 Betasten van de rug en lenden

HET VOEDEREN VAN DRAGENDE OOIEN


1.
2.
Bezetting /hectare : 10-15 ooien / hectare
2 Belangrijke periodes:
Periode rondom het dekken
Periode voor het aflammeren
HET VOEDEREN VAN DRAGENDE OOIEN
Periode rond het dekken:
Voeding en vruchtbaarheid
 Energierijk voeren
- Omweiden ivm ram
- 1e maand dracht

Periode voor het aflammeren;
Stijging energiebehoefte vanaf 4 maanden dracht
 Vanaf 4 maanden dracht voeropname
 Voorkom slepende melkziekte
 Mogen de laatste maand niet afvallen

Tip: meer geconcentreerd gaan voeren ca. 6 weken voor het
aflammeren: voer met hogere energiedichtheid (500 => 700
VEM/kg ds)
GECONCENTREERD VOER

Wat is geconcentreerd voer met veel energie ?
Droge (bieten)pulpbrokjes , die je eerst weekt in
water
 Voederbieten (Heel/gemalen/versnipperd)

Is erg smakelijk !
 Let op : te grote stukken kunnen heel soms vast gaan zitten
in slokdarm !


Schapenbrok (max. 200-300 gr/ooi/dag)


Geen rundveebrok, hierin zit meer koper. Rasafhankelijke
gevoeligheid.
Lucernebrokjes
WAAR MOET JE OP LETTEN BIJ JONGE
OOIEN ?

Groeien nog als ze al dragend zijn:
Ze moeten nog 10-15 kg in Lichaamsgewicht
toenemen in de 1e 2,5 maand dracht.
 Op 8 maanden 1e keer dekken


Ooien die werpen als ze ongeveer 1 jaar oud zijn,
krijgen meestal maar 1 lam
Energie behoeft 2e helft dracht lager dan bij oudere
ooien
 Vervetting leidt tot geboorte problemen


Goed ruwvoer + aparte huisvesting van oudere
ooien  meestal geen krachtvoer tijdens dracht
GEBOORTEPROCES EN ZORG
VOOR OOI EN LAM
VOORBEREIDING LAMMERSEIZOEN
•
•
•
•
•
•
Huisvesting
Voeding
Scheren en bekappen
Geboortekalender
Telefoonnummer dierenarts
Materiaal
- Verlostouwtjes
- Glijmiddel! (Geen zeep!)
- Handschoenen
- Betadine
- Sonde
- Biestvervanger
- (Klauwschaartje)
GEBOORTEVERLOOP
Voorbereidende fase
 Ontsluitingsfase
 Uitdrijvingsfase
 Nageboortefase

LIGGINGEN VAN HET LAM
Voorkeur
Kopligging
AFWIJKENDE LIGGING

Schouder elleboog
AFWIJKENDE LIGGING

Carpaal ligging
AFWIJKENDE LIGGING

Schouderligging
AFWIJKENDE LIGGING

Teruggeslagen-kop
AFWIJKENDE LIGGING

Tarsaal ligging
AFWIJKENDE LIGGING
Heupligging
FILM
OOI EN LAM NA DE GEBOORTE
Controleer of lam vitaal is
 Controle neus en luchtwegen

Koud water
 Slaan-zwaaien
 Beademing

Ontsmet de navel
 Zet ooi en lammeren minimaal enkele dagen
apart (als dit al niet gebeurd is).

VROEGGEBOORTE


Vroeggeboorte
De vrucht is levensvatbaar maar nog niet
volledig uitgedragen.
Stelregel; de vrucht is volledig behaard
Abortus
Geboorte van een niet levensvatbare vrucht,
waarvan de organen en skelet reeds gevormd
zijn.
Schaap tot 135 dagen
Geit tot 140 dagen
WAT TE DOEN BIJ ABORTUS
Oorzaak meestal geen infectie
 Bij infectie meerdere dieren
 Dierenarts bellen
- Dier afzonderen
- Materiaal en kleding ontsmetten
- Dode vrucht en nageboorte opsturen
- Zwangere vrouw en kinderen weg houden

WILT U WAT DRINKEN?
ONTWORMING VAN SCHAAP EN
GEIT
VOORKOMEN IS BETER DAN GENEZEN
ONTWORMING VAN SCHAAP EN GEIT
Maatwerk
 Ouderdier versus lam
 Darmworm 3x
 Maagworm 1x
 Coccidiose
 Mestonderzoek

WORMEN EN COCCIDIOSE
Darmwormen en
coccidiose
Maagworm
ONTWORMING OUDERDIER
Weerstand opgebouwd
 Uitscheiding na
lammeren
 Controle mest
 Kleine Koppel
 Grote Koppel

ONTWORMING LAMMEREN
Besmetting op stal met coccidiose
 Besmetting in weide met wormen
 Koppel < 20 lammeren
 Koppel > 20 lammeren
 Voorjaar en najaar; Nematodirus en Haemonchus
 Omweiden

KOPPEL < 20 LAMMEREN
Ontworm 1 lam pas een week nadat de rest
ontwormd is.
 Let op diarree/bleke dieren
 Hou rekening met het weer.

KOPPEL > 20 LAMMEREN
5 % niet ontwormen
 Moment ontworming
 Middel
 Omweiden
 Controle 10-14 dagen
na ontworming

OMWEIDEN
Besmettingsdruk daalt pas na 3 maand
 Tot 1 juli; binnen 3 weken omweiden
 Na 1 juli; iedere 2 weken omweiden
 Vanaf oktober weer binnen 3 weken omweiden.
 Jonge dieren op perceel gelopen?

ACTUALITEITEN
ACTUALITEITEN
Schmallenberg
 Blauwtong
 Q-koorts
 Chlamydia
 Leverbot

SCHMALLENBERG
Afgelopen jaar
 Meldplicht
 Onze provincie
 Pilot
 Entstof
 Stagnerende geboorte  denk hier aan!

SCHMALLENBERG
Virus
 Verschijnselen
 Wat te doen

BLAUWTONG
Vaccinatie
 Status Nederland
 Waarom?

Q-KOORTS
Zoonose
 Vaccinatie
 Regelgeving

CHLAMYDIA ABORTUS
Zoonose
 Onderzoek

LEVERBOT

Plaatje cyclus
LEVERBOT
Ernstig ziek
 Acuut
 Chronisch

ZIJN ER NOG VRAGEN?
POWERPOINT WORDT DOORGEMAILD, SCHRIFTELIJK OP VERZOEK.