Transcript Quiz bij voorbereidende les (PowerPoint)

Voorbereidende les op
De Meesterwerkentour
QUIZ
• Je zag net meesterwerken uit de Gouden
Eeuw. Wat weet je al van de Gouden
Eeuw?
• Doe de quiz en laat je wegwijs maken in
de glorie van de 17de Eeuw.
• Succes!
Vraag 1
De bevolking van
Amsterdam groeide enorm
in de 17de eeuw. Het aantal
inwoners nam toe:
1.
2.
3.
4.
Van 50.000 in 1600 tot 220.000 in 1700
Van 95.000 in 1600 tot 285.000 in 1700
Van 35.000 in 1600 tot 125.000 in 1700
Van 105.000 in 1600 tot 365.000 in 1700
Antwoord 1
1. Van 50.000 in 1600
tot 220.000 in 1700
Amsterdam ontwikkelde zich in de17de eeuw tot een
handelscentrum van wereldklasse. De voorspoed in de
stad trok vele mensen aan die in Amsterdam gingen wonen
en werken.
Amsterdam wereldstad
• In 1585 werd Antwerpen door de Spanjaarden veroverd:
Antwerpen (de Schelde) werd afgesloten van de zee.
Veel handelaren vluchtten naar Holland en vooral naar
Amsterdam
• Politieke vluchtelingen kwamen uit alle delen van
Europa: Hoogduitse joden uit Midden-Europa,
Sefardische joden uit Spanje en Portugal, Hugenoten uit
Frankrijk
• Veel economische vluchtelingen: jonge ondernemende
mensen
• Enorme toename van kennis en internationale contacten
Amsterdam wereldstad
• Europa is in crisis – 30-jarige oorlog – oorlogen tussen
monarchieën (moordende belastingen) – minder
kinderen – epidemieën
• Geen hoge belasting van koning of adel
• Grotere koopkracht van bevolking, meer loon dan elders
• Groeiende koopkracht (1580-1650 1,5% per jaar)
• Oorlog bevordert organisatievermogen: VOC 1602
Vraag 2
Wie kregen in de 17de eeuw meer macht dan
ooit?
1.
2.
3.
4.
De burgers
Het koninklijk huis
De stadhouder
De katholieke kerk
Antwoord 2
1. De burgers
In tegenstelling tot omringende landen was
Nederland een republiek, waar burgers aan de
macht waren.
Wie heeft de macht?
• Nederland bestaat uit de Republiek der Zeven Verenigde
Nederlanden
• Holland is het rijkst, draagt van de gewesten het meest
bij aan de oorlog (60%) en heeft daarom de meeste
macht
• Raadpensionaris/landsadvocaat van de Staten van
Holland is de meest invloedrijke bestuurder
• De Staten-Generaal hebben onder zijn leiding de meeste
politieke macht
• Er is geen formele geschreven ‘grondwet’: de macht
wordt dus steeds betwist
• Stadhouder is een belangrijke functie (in een gewest)
Wie heeft de macht?
• Begin rivaliteit tussen de Oranjes en de regenten
• Tijdens het 12-jarig bestand wordt een geloofskwestie
een politieke strijd
• Centrale vraag daarbij is:
Heeft de mens invloed op zijn bestemming/lot, of is alles
vastgelegd door God?
Vraag 3
Wanneer vond de Slag bij
Nieuwpoort plaats?
1.
2.
3.
4.
1568
1600
1606
1648
Antwoord 3
2. 1600
Bij Nieuwpoort, aan de Vlaamse kust, werd
het Spaanse leger voor het eerst in een grote
veldslag door de Nederlanders onder leiding van
Maurits van Oranje verslagen.
Slag bij Nieuwpoort
Vraag 4
Hoeveel schilderijen werden er in Nederland
in
de 17de eeuw gemaakt?
1.Ongeveer 50.000
2.Ongeveer 500.000
3.Ongeveer 5 miljoen
4.Ongeveer 50 miljoen
Antwoord 4
3. Ongeveer 5 miljoen
Na 1580 zorgde de opkomst van een zeer koopkrachtige
middenklasse voor een
groeiende vraag naar schilderijen. In vrijwel elk 17de-eeuws
huis hingen dan
ook schilderijen. Dure stukken bij de rijken, de wat
goedkopere stukken bij
gewonere mensen, zoals de bakker en de slager.
De Republiek als cultureel
centrum
•
•
•
•
De kunsten bloeien in de Republiek
Eén schilder op elke 2500 burgers
Betaalbare schilderijen
Specialismen in de kunsten bevorderen de competitie
(en andersom)
Vraag 5
Welke functie had het poppenhuis
van Petronella Oortman?
1. Rijke kinderen gebruikten het als speelgoed
2. De vrouw des huizes kon hiermee bezoekers
imponeren
3. Het poppenhuis diende als een soort maquette voor de
inrichting van het eigen huis
4. Het had geen echte functie, maar was meer een soort
statussymbool
Antwoord 5
2. De vrouw des huizes kon hiermee
bezoekers imponeren
Dit soort poppenhuizen werd vooral gemaakt in opdracht
van welgestelde
vrouwen. Het poppenhuis diende als pronkstuk en werd
getoond als er bezoek
kwam.
Vraag 6
Welk feest wordt hier afgebeeld?
1.
2.
3.
4.
Pasen
Pinksteren
Sint-Nicolaas
Kerst
Antwoord 6
3. Sint-Nicolaasfeest
In de mand op de voorgrond ligt speculaas en
taaitaai: lekkernijen die nog steeds gemaakt
worden in Sinterklaastijd.
Vraag 7
Wat is het verschil tussen Delfts blauw
en Chinees porselein?
1. Delfts blauw is gemaakt van aardewerk
2. De Delfts-blauwe verf is donkerder van kleur dan de
Chinese
3. De voorstellingen hebben een verschillend thema
4. Chinees porselein werd vooral voor servies gebruikt,
Delfts blauw vooral voor siervoorwerpen
Antwoord 7
1. Delfts blauw is gemaakt van
aardewerk
Beschilderd porselein werd vanaf 1600 vanuit
China
ingevoerd in Europa. Hollandse pottenbakkers
probeerden het
na te maken, maar slaagden er niet in het fijne
materiaal te
imiteren. De Delftse aardewerkfabrieken
kwamen met een
succesvolle ‘vervanging’ gemaakt van fijn
Vraag 8
In de 17de eeuw verborgen Nederlandse
schilders soms boodschappen in hun
werk. Geef aan welke betekenis bij welk
symbool hoort.
1. trouw
2. lust
3.
vergankelijkheid
Antwoord 8
De bloemen herinneren aan de
vergankelijkheid, de
tijdelijkheid van het aardse bestaan
De hond symboliseert trouw en
waakzaamheid
Van oesters wordt beweerd dat ze
lustopwekkend: zij zijn daarom een
daarom symbool
voor genotzucht en lust
Vraag 9
Aan welke oorlog kwam in 1648 een eind?
1.
2.
3.
4.
De Tachtigjarige Oorlog met Spanje
De Tweede Engelse Oorlog
De Derde Engelse Oorlog
De Tiendaagse Veldtocht
Antwoord 9
1. De Tachtigjarige Oorlog met Spanje
De vrede van Munster werd gesloten
op 15 mei 1648 en betekende de
officiële erkenning van de Republiek
der Nederlanden als zelfstandig land.
Vraag 10
Ter gelegenheid waarvan kreeg
Michiel de Ruyter deze
pronkbeker?
1. De overwinning op de Engelsen tijdens de Slag bij
Chatham
2. Zijn bevordering tot luitenant-generaal van de marine
3. De doop van het vlaggenschip ‘De Zeven Provinciën’
4. De overwinning van de Derde Engelse Oorlog
Antwoord 10
1. de overwinning op de
Engelsen
tijdens de Slag bij Chatham
De Nederlanders en de Engelsen
voerden in de 17de eeuw vaak
oorlog op zee. Michiel de Ruyter
verraste de Engelsen in 1667 met
een vernietigende aanval op de
marinehaven bij Chatham in
Engeland.
De Engelse Zeeoorlogen
Goed gedaan?
Je hebt nu een indruk gekregen van de
Republiek in de Gouden Eeuw.
Deze kennismaking ga je voortzetten
tijdens je bezoek aan het Rijksmuseum.
Veel plezier!