Transcript Ludus 7B : O tempora, o mores : mos maiorum bij de Romeinen

O TEMPORA, O MORES! MOS
MAIORUM BIJ DE ROMEINEN
Ludus 7B
VERLOEDERING VAN DE ZEDEN : WAT?
Ouders, grootouders  ‘In mijn tijd, hè’
 Conclusie : vandaag alles en iedereen slechter
dan vroeger
 Voorbeelden van evolutie in gedragscode :

Muziekoptredens: The Marvelettes (Mr. Postman) en
AC/DC (Rosie)
 Kleding tieneridolen (zie volgende dia’s)
 Respect voor leerkrachten, ouderen (voorbeelden?)
 ...

KLEDING VROEGER...
... EN KLEDING NU
MOS MAIORUM : DE IDEALE ROMEIN
Aanvankelijk : geen geschreven wetten
 Wel : gewoonten

= ongeschreven wetten
 Doorgegeven van generatie op generatie
 Streng, sober en deugdelijk leven

Mos maiorum : de gewoonten van de voorouders
 Mos maiorum : de nobele levenswijze van
voorouders en traditionele normen, waarden,
kwaliteiten en deugden  gedragscode
 Veel eerbied voor verleden en
familie(geschiedenis)

OPDRACHT 1 : DE MOS MAIORUM
Pietas
 Virtus
 Disciplina
 Industria
 Fides
 Frugalitas
 Iustitia
 Constantia

rechtvaardigheid
eenvoud/soberheid
trouw
discipline
eerbied familie, goden,...
vastberadenheid
ijver
dapperheid
ENKELE VOORNAME DEUGDEN : WELKE?
ENKELE ASPECTEN VAN MOS MAIORUM

Virtus :
dapperheid, moed
 Eer en inzet voor vaderland  eeuwige roem
 Nu ook nog dappere helden? Voorbeelden?

ENKELE VOORNAME DEUGDEN : WELKE?

Bekijk het Romeins marcherend leger hier
ENKELE ASPECTEN VAN MOS MAIORUM

Disciplina :





Verstand wint van gevoelens  orde en controle
Absolute gehoorzaamheid aan wetten en regels
Obsessie voor tucht en orde
Heeft Rome groot gemaakt (cfr. Romeinen zelf)
Op school :
Zeer strenge opvoeding
 Gehoorzaamheid en discipline basis van opvoeding
 Keihard

ENKELE ASPECTEN VAN MOS MAIORUM

Pietas

Plichtsgevoel t.o.v.
Familie
 Medeburgers
 Vaderland
 Goden




Allerbelangrijkste van de mos maiorum
Man : politiek en carrière
Vrouw : leven voor kinderen, familie, vaderland 
zelfopoffering
VROEGER WAS ALLES BETER :
VERDWIJNEN VAN MOS MAIORUM

Rome aanvankelijk : boerengemeenschap
hard leven
 geen luxe
 extra militaire taken


3de -2de eeuw v. Chr. : grote veroveringen



Luxe!
Verdwijnen van normen en waarden
Contact met andere culturen, o.a. Grieken 
verwondering en minderwaardig eigen verleden
PROTEST TEGEN NORMVERVAGING

De conservatieven
M. Porcius Cato (3de – 2de eeuw v.Chr.)
 M. Tullius Cicero (O tempera, o mores!) (1e eeuw v.C.)

Leverde weinig op
 Augustus (eerste keizer Rome) :


Terug naar de strenge mos maiorum
Strenge huwelijkswetten
 Oude en nieuwe tempels  respect voor goden

Na Augustus : definitieve verloedering van zeden
(vooral vanaf 2de – 3de eeuw)
 Discussie : regels of niet? Hoeveel?

PROTEST TEGEN NORMVERVAGING
Augustus
Cato
Cicero
DECADENTE ROMEINEN

Betekenis ‘decadent’ :
1. in verval verkerend
 2. zeer verfijnd, maar zonder innerlijke en morele
kracht


Praktisch : overdreven zoeken naar luxe,
schoonheid en het buitengewone om mee te
pronken, maar zonder inhoud
DECADENTIE :
NERO EN ZIJN DOMUS AUREA
64 n. Chr. : grote brand van Rome
 Oorzaak : ongeluk of megalomane Nero?
 Domus Aurea :

Gouden huis
 80 hectare over 3 heuvels
 Buitengewone pracht : marmer, wandschilderingen,...


Domus Aurea op wikipedia
DECADENTIE :
HELIOGABALUS (218 – 222 N. CHR.)
Keizer op zijn 14de , vermoord op 19de
 Syrische afkomst
 Huwde Aquilia Severa, de opperpriesteres van
Vestaalse maagden!
 Riep Elagabal uit tot nieuwe Romeinse oppergod!
 Na zijn dood : damnatio memoriae

HELIOGABALUS
DECADENTIE :
HELIOGABALUS (218 – 222 N. CHR.)
Gewaden van zuivere goudstof
 Verweven met edelstenen
 Diadeem (vrouwen!)
 Toilet : gouden schaaltjes
 Grote sexuele uitspattingen :



Kocht prostituees op
Bordeel binnen zijn paleis
DECADENTIE :
HELIOGABALUS (218 – 222 N. CHR.)

Etentjes/diners bij de keizer :






Ligbanken van massief zilver en gouden spreien
Diner tot 22 gangen
Tussen 2 gangen in bad met vrouwen
Banketten spreiden over heuvels van Rome
Zwembaden en badkuipen vullen met wijn en
dronken
Misselijke grapjes : dronken vrienden opsluiten bij
beren of leeuwen
DE ROZEN VAN HELIOGABALUS :
SIR LAWRENCE ALMA-TADEMA (1888)
AFBEELDINGEN DIA’S 1-15

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:GUnitBKK.JPG

http://www.flickr.com/photos/87755964@N00/2668565523

http://picasaweb.google.com/lh/photo/Wzqizz7bCGwE-qTPnXi1Eg

http://picasaweb.google.com/lh/photo/l8Kq3e_3VGW0glwcJmNBVA

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Rihanna-brisbane.jpg

http://www.flickr.com/photos/rescuedog/2699256/

http://www.flickr.com/photos/smiling_da_vinci/12656614/

http://www.flickr.com/photos/65032901@N00/2385324596

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Cicero_-_Musei_Capitolini.JPG

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Marco_Porcio_Caton_Major.jpg

http://www.flickr.com/photos/78147607@N00/2960841660/


http://www.bestweekever.tv/2009-02-12/top-chef-recap-is-top-chef-not-toppssy/
http://www.bestweekever.tv/2009-02-12/top-chef-recap-is-top-chef-not-toppssy/
AFBEELDINGEN VANAF DIA 16

http://www.teachersparadise.com/ency/nl/wikipedia/e/el/elagabalus.html

http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Alma-tadema_heliogabalus.jpg