Transcript Responsible Parenthood and All-Natural Family - RP

PAGKAMABUNGAHON
SA TAWO
Responsible Parenthood and AllNatural Family Planning Program
Kabahin sa “Responsableng
Pagkaginikanan” mao ang
obligasyon sa pagsabot sa
kinaiyahang biological ug sa
mga proseso sa tawhanong
pagsanay. . . gi-unsa sa Ginoo
pagmugna ang maanindot nga
pagkamabungahon sa tawo
aron kini maampingan ug
magamit sa saktong paagi.
Humanae Vitae, no 10
Responsible Parenthood and All-Natural Family Planning Program
ANG PAGKAMABUNGAHON SA TAWO
• Ang katakos sa tawo
sa pagpanganak.
• Maglangkob kini sa
nagkalain-laing
organo sa
pagpasanay, apil ang
utok.
Organo sa Pagpasanay
Responsible Parenthood and All-Natural Family Planning Program
ANG PAGKAMABUNGAHON SA LALAKI
Vas deferens
Seminal vesicles
Prostate gland
Cowpers gland
Urethra
Penis
Testes
Scrotum
Epididymis
Responsible Parenthood and All-Natural Family Planning Program
ANG PAGKAMABUNGAHON SA LALAKI
• Magsugod sa unang “wet dream”panahon nga siya
bayongbayong.
 nagpasabot nga ang lawas sa lalaki mimugna na’g binhi o “sperm”
ug pwede na siya nga makapamabdos.
• Ang “sperm” mao ang kontribusyon sa lalaki diha sa
pagkahimugso sa bata.
 mabuhi kini ngadto sa 3-5 ka-adlaw sulod sa lawas sa babaye
• Ang lalaki mabungahon sa matag adlaw sa iyang kinabuhi
hangtod sa kamatayon.
Responsible Parenthood and All-Natural Family Planning Program
ANG PAGKAMABUNGAHON SA BABAYE
Fallopian
Tube
Uterus
Ovary
Uterine
lining
Cervix
Vagina
Responsible Parenthood and All-Natural Family Planning Program
ANG PAGKAMABUNGAHON SA BABAYE
• Magsugod sa iyang unang regla.
Kini nagpasabot nga nipahinog na og usa ka itlog ang babaye
ug pwede na siyang maburos.
• Ang itlog mao ang kontribusyon sa babaye diha sa
pagkahimugso sa bata.
• Ang babaye mabungahon lamang panahon sa pagpangitlog o
“ovulation”
• Ang pagpangitlog mahitabo kaisa sa usa ka sikolo sa regla
panahon sa sa “ovulatory phase”
• Ang pagkamabungahon sa babaye matapos diha sa iyang pag”menopause”.
Responsible Parenthood and All-Natural Family Planning Program
The MENSTRUAL CYCLE
• Magsugod sa unang adlaw sa regla ug mahuman
sa kataposang adlaw sa dili pa magsugod ang
sunod nga pagregla.
• Adunay upat (4) ka hugna
MENSTRUATION
PRE-OVULATORY
OVULATORY
Responsible Parenthood and All-Natural Family Planning Program
POST-OVULATORY
PANAHON SA PAGREGLA (Menstrual Phase)
• Magsugod sa unang adlaw sa regla.
• Ang pagdugo resulta sa pag-agas sa hapin sa matris.
Kini magpasabot nga ang babaye dili buros.
• Maglangkob sa tanang
adlaw sa pagregla.
Kasagaran 4-6 ka adlaw.
• Ang pagregla usa ka normal
nga panghitabo sa lawas sa
babaye ug wala
magpasabot nga aduna
siya’y sakit.
MENSTRUAL PHASE
Responsible Parenthood and All-Natural Family Planning Program
PANAHON SA DILI PA ANG PAGPANGITLOG
(Pre-Ovulatory Phase)
• Mohunong na ang pagdugo.
• Ang itlog magsugod na sa iyang
pag- tubo.
• Ang hapin sa matris magsugod
usab sa pagbaga.
• Adunay sampong o “mucus
plug” sa “cervix”.
• Ang pamati sa babaye uga ug walay mucus nga
makita.
• Ang pre-ovulatory phase giila nga “relatively
infertile days”.
Responsible Parenthood and All-Natural Family Planning Program
PANAHON SA PAGPANGITLOG (Ovulatory Phase)
• Abli na ang cervix.
• Basa ang pamati sa babaye.
• Ang mucus nga makita
tubigon, danlog ug tin-aw
(mabungahon nga mucus).
• Ang mucus magpabuhi sa “sperms” ug mosala sa
mga abnormal o daot nga binhi.
• Ang hapin sa matris magpadayon sa pagbaga
• Ang usa ka hinog nga itlog mogawas sa obaryo ug
maghulat diha sa fallopian tube.
• Ang itlog mabuhi lamang sulod sa 24 ka oras.
Responsible Parenthood and All-Natural Family Planning Program
PANAHON HUMAN SA PAGPANGITLOG
(Post-Ovulatory Phase)
• Kon walay mahitabo nga
panagtagbo sa itlog ug sa binhi,
ang itlog mamatay ug matunaw.
• Masirado pagbalik ang “cervix”.
• Ang pagbati sa babaye uga ug
walay mucus nga makita.
• Ang post-ovulatory phase giila nga “absolutely
infertile days ” o dili mabungahong mga adlaw.
• Baga na ang hain sa matris.
• Tungod kay dili man buros ang babaye, aduna na usay
mahitabo nga pagregla.
Responsible Parenthood and All-Natural Family Planning Program
Menstruation
Ovulatory
Menstruation
Less than 26 days
Menstruation
Pre-Ovulatory
Ovulatory
Post- Ovulatory
Menstruation
26-32 days
Menstruation
Post- Ovulatory
Pre-Ovulatory
Above 32 days
Ovulatory
Post- Ovulatory
Menstruation
Responsible Parenthood and All-Natural Family Planning Program
JOINT FERTILITY DIAGRAM
+
Male
Death
Puberty
Lovemaking
Menstruation
Female
Puberty
Ovulation
☼
☼
Cycle
Menopause
FIRST
Trimester
SECOND
Trimester
THIRD
Trimester
3 months
(12 Weeks)
6 months
(24 Weeks)
9 months
(38 Weeks)
Setting up A Responsible Parenthood-Natural Family Planning Program
NATURAL FAMILY PLANNING
• Paagi sa kinabuhi nga makapahimo sa mga magtiayon
nga mga responsableng ginikanan.
• Pamaagi sa pagplano sa pamilya nga dili makadaot sa
tawo. NO DIDO: D – rugs, I – njection, D – evice, O – peration
•




Usa ka proseso sa pagtuon sa:
Mabungahon o dili mabungahon nga mga adlaw sa
babaye
pinaagi sa pag-observe ug pag-record sa mga nakita,
gibati, timailhan, o simtoma sa “menstrual cycle”.
Tukmang panahon sa pagpakighilawas
Aron makab-ot ang mga maayong tinguha sa mga
magtiayon.
Responsible Parenthood and All-Natural Family Planning Program
BASAL BODY
TEMPERATURE
LACTATIONAL
AMENORRHEA
METHOD
BILLINGS
OVULATION
METHOD
STANDARD
DAYS
METHOD
SYMPTO-THERMAL
METHOD
TWODAY
METHOD
Responsible Parenthood and All-Natural Family Planning Program