Transcript Napędy dyskowe

Napędy dyskowe
Rozpoznawanie i obsługa
z poziomu systemu operacyjnego
Autor: Longin Sobociński
Spis treści
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Zanim zaczniesz
Wstęp
Rozpoznawanie urządzeń dyskowych
Oznaczenia napędów dyskowych
Typowe konfiguracje napędów dyskowych
Zarządzanie napędami z poziomu SO
Urządzenia pamięci zewnętrznych
Edyski
Napędy dyskowe w pytaniach
Słownik pojęć
Słownik ilustrowany
główna
Zanim zaczniesz
Czy wiesz:
•
•
•
•
•
jak system operacyjny oznacza napędy dyskowe?
jak system rozpoznaje nowe urządzenia ?
jak system zarządza dyskami?
co to są dyski zewnętrzne?
co to są edyski?
Jeżeli masz wątpliwości chociażby w jednym punkcie,
prezentacja jest dla Ciebie.
spis treści
Wstęp
Napędy dyskowe kojarzone są z urządzeniami mechanicznoelektronicznymi, służącymi do zapisu i odczytu informacji na nośnikach
magnetycznych pamięci masowych.
Jednym z zadań systemu operacyjnego np. MS Windows
jest obsługa napędów dyskowych, które wchodzą w skład podstawowej
konfiguracji zestawu komputerowego, również przy jego rozbudowie.
Przy omawianiu budowy zestawu komputerowego, na jednostkę
centralną mówi się potocznie stacja dysków. Dlatego, że wyposażona jest ona
w co najmniej 3 napędy dyskowe:
• napęd dysków elastycznych, w skrócie FDD.
• napęd dysków twardych, w skrócie HDD.
• napęd CD ROM lub DVD.
•napęd HD DVD lub BLU RAY.
spis treści
Rozpoznawanie urządzeń dyskowych
Basic Input/Output System – podstawowy system wejścia/wyjścia, czyli
BIOS. To zestaw podstawowych procedur pośredniczących pomiędzy systemem
operacyjnym a sprzętem. Tu rozpoczyna się rozpoznawanie między innymi
wszystkich napędów dyskowych wchodzących w skład konfiguracji danego
komputera, jeszcze przed załadowaniem zasadniczego systemu operacyjnego.
Komputer może pracować pod różnymi SO, BIOS jest jeden i utożsamiany jest z
producentem płyty głównej. Jest zapisany w układzie pamięci stałej ROM.
BIOS jest programem, który może być
konfigurowany za pomocą jego
interfejsu zwanego setup.
Wykorzystując zasoby Internetu,
przedstaw inne zadania BIOS. Sporządź
plik MS Word pod nazwą napędy z
wyszukana informacją.
spis treści
następna
Rozpoznawanie urządzeń dyskowych
Zasadniczy system operacyjny np.
MS Windows XP rozpoznaje wszystkie
urządzenia zainstalowane w komputerze i
uwidacznia je w oknie
Stacja dysków = napęd dyskowy
- stacja dysków elastycznych
- stacja dysku twardego
- stacja dysków DVD RW
- stacja dysków CD-ROM
Uwaga: konfiguracja napędów
dla wybranej stacji dysków
wstecz
spis treści
następna
Rozpoznawanie urządzeń dyskowych
Sprawdź, jakie masz napędy dyskowe
rozpoznane w oknie Menedżer
urządzeń swojego komputera:
właściwości
Zanotuj napędy dyskowe komputera, na którym pracujesz do pliku napędy.
wstecz
spis treści
następna
Rozpoznawanie urządzeń dyskowych
Wszystkie urządzenia zawierające karty pamięci (aparaty cyfrowe,
telefony komórkowe, PenDrive, MP3…) można traktować jako dodatkowe
napędy przyłączane do komputera (stacji dysków) poprzez port USB. SO
rozpozna te napędy i poinformuje nas o tym ikoną na pasku zasobnika.
Przykład z podłączonym telefonem komórkowym
Przyłącz dowolne urządzenie zewnętrzne do swojego komputera i obserwuj zasobnik.
Zanotuj spostrzeżenia do pliku napędy.
wstecz
spis treści
Oznaczenia napędów dyskowych
Do oznaczania napędów wykorzystuje się litery alfabetu i symbolu
dwukropka. Pochodzi to z czasów systemów operacyjnych np. MSDOS –
dyskowego systemu operacyjnego. Przyjęło się oznaczanie wszystkich
napędów, które są rozpoznawane przez system operacyjny w następujący
sposób: (wielkość liter bez znaczenia)
- pierwszy napęd dysków elastycznych A:
- drugi, jeżeli był B:
- od litery C: rozpoczynają się dyski twarde.
Każdy następny napęd otrzymuje kolejną literę alfabetu np.:
- CD ROM D:
- DVD R/RW E:
- napęd wymienny F:
spis treści
Typowe konfiguracje napędów dyskowych
1
2
Jeden napęd dysków elastycznych A:
Jeden napęd dysków twardych podzielony na 4
części lub 4 dyski twarde lub 2 podzielone…
C:
D:
E:
lub
F:
Nagrywarka DVD RW G:
- jeden napęd dysków elastycznych A:
- jeden napęd dysku twardego C:
- jeden napęd DVD/CD-RW lub DVD RW D:
Napęd CD ROM H:
spis treści
następna
Typowe konfiguracje napędów dyskowych
3
4
- napęd dysków elastycznych A:
- pierwszy napęd dysków twardych C:
- drugi napęd dysków twardych D:
- napęd dysku sieciowego H:
- brak napędu dysków elastycznych A:
- jeden napęd dysków twardych C:
- jeden napęd DVD/CD-RW lub DVD RW D:
- napęd dysku wymiennego E:
- napęd dysku wymiennego F:
wstecz
spis treści
następna
Oznaczenia napędów dyskowych
Otwórz okno Mój komputer i sporządź tabelę zawierającą uwidocznione napędy
dyskowe. Przyłącz dowolne urządzenie zewnętrzne do swojego komputera i obserwuj
zmiany. Uzupełnij tabelę. Zanotuj spostrzeżenia do pliku napędy.
Rodzaj napędu
Podłączony tak/nie
FDD
HDD (z partycją)
Dysk wymienny
Dysk sieciowy
Inne urządzenie
wstecz
spis treści
Nazwa napędu
Oznaczenie
Zarządzanie napędami z poziomu SO
Po rozpoznaniu napędu i przypisaniu oznaczenia literowego oraz identifikacji
poprzez nazwę, można wykorzystywać go jako nośnik pamięci zewnętrznej. Staje się on
źródłem danych, informacji, różnego rodzaju kopii dokumentów, multimediów, itp…
Zarządzanie napędami rozpoczynamy od wyświetlenia
wszyskich napędów zainstalowanych w kompterze,
z poziomu okna:
spis treści
następna
Zarządzanie napędami z poziomu SO
Do zasobów danego napędu odwołujemy się poprzez wskazanie go
myszką lub z poziomu wiersza adresu okna Mój komputer np.
Odwołanie do dysku lokalnego C:
Odwołanie do dysku sieciowego (sieć lokalna).
Odwołanie do dysku usługodawcy internetowego.
Przykład wykorzystania napędów dyskowych
przez program np.. manager plików.
wstecz
spis treści
następna
Zarządzanie napędami z poziomu SO
Najistotniejszym z racji funkcji w grupie nośników pamięci zewnętrznych
(urządzeń pamięci masowych) jest dysk twardy. To z niego najczęściej startuje system
operacyjny, instalowane są programy narzędziowe z poziomu, których tworzone są
nowe dokumenty. To na nim gromadzone są pliki multimedialne i strony WWW.
W zastosowaniach sieciowych udostepnia swoje zasoby, oferuje miejsce na
konto e-mail i WWW. Dzięki bardzo dużej pojemności nadają się do przechowywania,
ale równiż przenoszenia ogromnej ilości danych. Dla optymalnego zarządzania i
gospodarowania jego zasobami najczęściej jest on dzielony na części, czyli partycje
(partycjonowanie i formatowanie nie jest przedmiotem tego opracowania).
Dysk twardy może zostać podzielony na:
• jedną partycje podstawową i rozszerzoną, rozszerzona na dyski logiczne,
• cztery partycje podstawowe,
• trzy partycje podstawowe i jedna rozszerzoną.
wstecz
spis treści
następna
Zarządzanie napędami z poziomu SO
Rozszerzona
Podstawowa
C:
Dyski logiczne
D:
E
Każda część widziana jest przez SO jako odzielny dysk. Co daje taka
organizacja dla np. 3 części ?:
• z podstawowej C: startuje SO, kopia SO w postaci obrazu jest na dysku logicznym np.
E: w razie awarii, zawirusowania, można przywrócić SO,
• na D: znajdują się pliki dokumentów tworzonych z poziomu programów narzędziowych
multimedialne, grafika…
• każda może zawierać inny system operacyjny.
wstecz
spis treści
następna
Zarządzanie napędami z poziomu SO
Zarządzanie dyskami z poziomu Zarządzanie komputerem. W
systemie Windows XP przystawka Zarządzanie dyskami służy do
wykonywania zadań związanych z dyskami, takich jak tworzenie partycji i
woluminów, formatowanie ich i przypisywanie liter dysków.
Przykład dysku C: nie podzielonego na
partycje.
E: to karta pamięci włożona do czytnika
wstecz
spis treści
następna
Zarządzanie napędami z poziomu SO
Ten sam dysk podzielony na partycje:
- jedna podstawowa C:
- rozszerzona podzielona na 3 logiczne D: E: F:
Dysk1 - napęd wymienny (podłączony do stacji np. telefon komórkowy z pamięcią 62 MB).
wstecz
spis treści
następna
Zarządzanie napędami z poziomu SO
Przykład przedstawia zarządzanie dyskami z poziomu Zarządzanie
komputerem serwera Windows Server 2003.
Dysk dynamiczny - Dysk fizyczny, do którego można uzyskać dostęp tylko za
pośrednictwem systemu Windows 2000 i Windows XP.
wstecz
spis treści
następna
Zarządzanie napędami z poziomu SO
Jeżeli pracujesz w sieci lokalnej sprawdź, które napędy są dostępne (udostępnione) i na
jakiej stacji.
Sprawdź, jakie napędy udostępnia twoja stacja (rozpoznasz po)
Wynik zapisz do pliku napędy.
Utwórz screen (ALT+PrintScreen) ekranu (aktywnego okna) Zarządzanie
komputerem/Zarządzanie dyskami przedstawiającego napędy dyskowe komputera, na
którym pracujesz. Jeżeli pracujesz w sieci poproś administratora o udostepnienie opcji
zarządzania.
Jeżeli masz komputer w domu, to wykonaj screen zarządzanie dyskami. Wynik zapisz
do pliku napędy.
wstecz
spis treści
Urządzenia pamięci zewnętrznych
Jeszcze niedawno, można było spotkać stacje dysków z dyskiem
twardym wymiennym, zamiast tradycyjnego. Był on włożony do specjalnej kieszeni
5.25’. Korzyści wynikające z takiej konfiguracji napędów to przed wszystkim
możliwość przenoszenia oprogramowania, utworzonych dokumentów…Warunek w innym miejscu pracy, komputer musiał posiadać taką kieszeń.
Nie ma obecnie żadnego nośnika pamięci zewnetrznej, który miałby
taką pojemność jak dysk twardy. Jeżeli nasz dysk ma służyć do przenoszenia
danych, to wybieramy dysk zewnętrzyn 2,5 ‘, zasilany poprzez port USB
komputera, do którego jest podłączany.
Kolejną cechą po mobilności – patrz wyżej - jest pojemność. Dyski
zewnętrzne 2,5’ to pojemność od 40 do 120 GB, a 3,5 ‘ – od 80 do 400 GB. Dyski
3,5 ‘ stosowane są w urządzeniach stacjonarnych, natomiast 2,5’ w przenośnych.
Oddzielną grupę stanowią dyski sieciowe o pojemnościach powyżej 1TB.
spis treści
następna
Urządzenia pamięci zewnętrznych - przykłady
Każde urządzenie będące nośnikiem pamięci zewnętrznej po przyłączeniu do
stacji dysków, zostanie przez system operacyjny rozpoznane celem jego późniejszej
obsługi. Karta pamięci takiego urządzenia zastępuje dyskietkę, płytę CD, DVD. Przykłady:
Odtwarzacz MP4
Odtwarzacz plików mp3
Czytnik kart pamięci SD/MMC
Telefon komórkowy
Szybki czytnik kart pamięci „15 w 1”
wstecz
spis treści
następna
Urządzenia pamięci zewnętrznych - przykłady
Przykłady dysków zewnętrznych:
Zewnętrzny dysk twardy z interfejsem
Zewnętrzny dysk twardy 2TB
FireWire 800
Zewnętrzny dysk twardy 1TB, z
interfejsem SerialATA i USB2.0 do
zastosowań multimedialnych
wstecz
Zewnętrzny dysk twardy z interfejsem
FireWire 800
spis treści
Edyski
Edyski należy kojarzyć z usługą internetową oferowaną przez firmy
internetowe. To internetowy magazyn informacji, inaczej są one określane mianem dysku
wirtualnego, dysku internetowego lub wirtualnego backupu. Dyski wirtualne przydatne są
wszędzie tam, gdzie musimy przenieść pliki, ale także wtedy, gdy chcemy udostępnić
projekt w ramach pracy grupowej lub na przykład znajomym. Na edyskach możemy
przechowywać i następnie udostępniać swoje pliki. Dobrym pomysłem wykorzystania
dysku wirtualnego jest użycie go jako magazynu dla załączników. Takie rozwiązanie ma tę
zaletę, że udostępniane dane mogą być większe niż pojemność skrzynki pocztowej
odbiorcy.
Idea edysku
spis treści
następna
Edyski
Funkcjonowanie edysku
Korzyści z posiadanego edysku:
- przechowywanie plików: graficznych, dźwiękowych, zdjęc…
- wykonanie kopii wszystkich swoich plików,
- oferowanie swoich zasobów dyskowych innym użytkownikom Internetu,
- wymiana plików,
- elimincję nośników pamięci masowych: płyt DVD, CDROM…
- przeznaczenie swojego dysku do inych celów niż magazynowanie zasobów…
wstecz
spis treści
następna
Edyski
Wykorzystując zasoby Inyternetu znajdź kilka adresów usługodawców
oferujących możliwość założenia i korzystania z e-dysku. Podaj
charakterystyczne dane dla tej usługi np. wolne od opłat lub płatne,
pojemność dysku, transfer danych i inne.
Wynik zapisz do pliku napędy.
wstecz
spis treści
Napędy dyskowe w pytaniach
1. Jakie są zadania BIOS?
2. Jak oznaczane są napędy dyskowe?
3. Jakie korzyści daje udostępnianie w sieci zasobów dyskowych?
4. Co to jest partycja dyskowa?
5. Jakie są korzyści w stosowaniu dysków zewnętrznych?
6. Kiedy skorzystasz z usługi e-dysk?
Odpowiedzi na pytania sporządź w pliku MS Word pod nazwą odpowiedzi.
spis treści
Słownik pojęć
FDD – floppy disk drive: stacja dyskietek to element komputera.
Przeznaczona jest do obsługi jednego z rodzajów zewnętrznej pamięci komputerowej,
jakim jest dyskietka.
HDD – hard disk drive: dysk twardy – jeden z typów urządzeń pamięci
masowej, wykorzystujących nośnik magnetyczny do przechowywania danych. Nazwa
twardy dysk (hard disk drive) powstała w celu odróżnienia tego typu urządzeń od tzw.
miękkich dysków, czyli dyskietek (floppy disk), w których nośnik magnetyczny
naniesiono na elastyczne podłoże, a nie jak w dysku twardym na sztywne.
CD-ROM, DVD - napęd optyczny jest to urządzenie, które za pomocą wiązki
lasera odczytuje dane z następujących nośników: CD (R, RW), DVD (-R, -RW, +R, +RW)
lub najnowszych Blu-Ray. Prędkość napędów optycznych podaje się w
wielokrotnościach podstawowej prędkości 1x, która odpowiada przepustowości 150 kB/s
(napędy CD) lub 1350 kB/s (napędy DVD).
HD DVD – nowy format zapisu optycznego danych, opracowany przez firmy
Toshiba, NEC i Memory-Tech zrzeszone w organizację AOSRA. Podobny do płyt DVD,
jednak znacznie bardziej pojemny dzięki zastosowaniu niebieskiego lasera.
Napęd holograficzny - Holografia, czyli technika zapisu i odczytu informacji
w postaci trójwymiarowych obrazów, znana jest od połowy lat sześćdziesiątych ubiegłego
wieku. Początkowo umożliwiała ona zarejestrowanie monochromatycznych zdjęć na
specjalnych szklanych płytach pokrytych emulsją fotograficzną. Nośniki holograficzne
mają posiadać pojemność ponad 1TB.
spis treści
następna
Słownik pojęć
USB (ang. Universal Serial Bus - uniwersalna magistrala szeregowa) to
opracowany przez firmy Microsoft, Intel, Compaq, IBM, DEC rodzaj portu
komunikacyjnego komputerów, zastępującego stare porty szeregowe i porty
równoległe. Port USB jest uniwersalny, pozwala na podłączanie do komputera wielu
urządzeń, na przykład: kamery wideo, aparatu fotograficznego, skanera lub drukarki.
Urządzenia są automatycznie wykrywane i rozpoznawane przez system, co umożliwia
ich podłączanie i odłączanie bez konieczności wyłączania czy ponownego
uruchamiania komputera. Urządzenia USB możemy podzielić ze względu na zgodność
z przyjętymi specyfikacjami na:
-1.1 Urządzenia spełniające warunki tej specyfikacji mogą pracować z prędkościami
1.5 Mbit/s lub 12 Mbit/s.
-2.0 Urządzenia zgodne z warunkami nowej specyfikacji mogą pracować z prędkością
480 Mbit/s.
FireWire jest szeregową magistralą ogólnego przeznaczenia, jednak ze
względu na lansowanie jej przez Apple jako wyjątkowo multimedialną oraz ze względu
na powszechne jej stosowanie w kamerach (pod nazwą i.Link) jest kojarzona prawie
wyłącznie z kamerami cyfrowymi. Transfer danych następuje z prędkością 800 Mbit/s
(wersja 9-żyłowa) i nie ma ograniczenia na długość kabla. Standard ten jest znacznie
szybszy niż USB 2.0.
wstecz
spis treści
następna
Słownik pojęć
SATA (ang. Serial Advanced Technology Attachment) - szeregowa
magistrala Serial ATA jest następcą równoległej magistrali ATA. Do transmisji
przewidziane są cieńsze i bardziej elastyczne kable z mniejszą ilością styków, co
pozwala na stosowanie mniejszych złączy na płycie głównej w porównaniu do
równoległej magistrali ATA. Interfejs przeznaczony do komunikacji z przepływnością
150 MB/s, umożliwiający szeregową transmisję danych między kontrolerem a dyskiem
komputera z przepustowością ok. 1,5 Gb/s. Organizacja Serial ATA Working Group
pracująca nad tym standardem zakończyła już prace nad jego drugą wersją (SATA-2),
która umożliwia dwukrotnie większy transfer niż jej poprzednik. Planowana jest też
trzecia wersja tego interfejsu, która ma umożliwić przesyłanie danych z prędkością 600
MB/s.
Dysk podstawowy to dysk fizyczny, który zawiera partycje podstawowe,
partycje rozszerzone lub dyski logiczne. Partycje i dyski logiczne na dyskach
podstawowych nazywamy woluminami podstawowymi. Woluminy podstawowe można
tworzyć tylko na dyskach podstawowych.
Dyski dynamiczne zapewniają funkcje niedostępne na dyskach
podstawowych, takie jak możliwość tworzenia woluminów obejmujących wiele dysków
(woluminy łączone i rozłożone) czy odpornych na uszkodzenia (woluminy dublowane i
RAID-5). Wszystkie woluminy na dyskach dynamicznych są nazywane woluminami
dynamicznymi.
wstecz
spis treści
następna
Słownik pojęć
Partycja - logiczny, wydzielony obszar dysku twardego, który może być
sformatowany przez system operacyjny w odpowiednim systemie plików.
System plików – metoda przechowywania plików, zarządzania plikami,
informacjami o tych plikach, tak by dostęp do plików i danych w nich zgromadzonych był
łatwy dla użytkownika systemu; także: wolumin.
Systemy plików stosuje się dla różnych nośników danych, takich jak dyski,
dyskietki, a także w strumieniach danych, sieciach komputerowych, pamięciach. We
współczesnych systemach operacyjnych bezpośrednie operowanie na danych w plikach
zarezerwowane jest tylko dla systemu operacyjnego, aplikacje mają dostęp tylko do
operacji na plikach i mają zabroniony bezpośredni dostęp do nośnika danych.
HD DVD (z ang. High Definition DVD) – nowy format zapisu optycznego danych,
opracowany przez firmy Toshiba, NEC i Memory-Tech zrzeszone w organizację
AOSRA. Podobny do płyt DVD, jednak znacznie bardziej pojemny dzięki zastosowaniu
niebieskiego lasera.
wstecz
spis treści
Słownik ilustrowany
Stacja dyskietek
Napęd CD-ROM
Stacja dysków
Dysk twardy
spis treści
Napęd DVD
następna
Słownik ilustrowany
Napęd HD DVD
Napęd Blu Ray
Napęd holograficzny
Czytnik kart pamięci
wstecz
spis treści
następna
Słownik ilustrowany
Dysk zewnętrzny 60GB 2.5" USB 2.0
2,5" na magistrali USB 2.0 oraz FireWire.
Nagrywarki DVD zewnętrzne z
interfejsem USB 2.0
wstecz
Dysk twardy wymienny w kieszeni 5,25’
spis treści