Transcript Presentatie Marjolein Knaap

Decentralisatie, een oplossing voor
het toenemend beroep op jeugdzorg?
Marjolein Knaap
Nederlands Jeugdinstituut
Bron Tom van Yperen
[email protected]
Waarom een stelselwijziging?
Grote druk op gespecialiseerde zorg terug
dringen
Verkokerde manier van werken binnen de
jeugdhulp aanpakken
2
Quote van een collega
“Met mij is het net als met de decentralisatie
van de jeugdzorg: Het wordt anders en het
wordt vast beter maar wanneer en hoe
precies dat blijft de vraag”
3
1e lijn
0e lijn
Huidige jeugdstelsel (vereenvoudigd)
Zie ook:
www.nji.nl
Voorzieningen gewone opgroeien en opvoeden jeugdigen
BSO
School
Sport
Aanbod van algemene en selectieve preventieve programma’s
GGD
Signalering opgroei- en opvoedproblemen
Thuisz
(S)MW
CB
Vroeginterventie, lichte pedagogische ondersteuning
BJZ
Indicatie voor specialistische hulp / maatregel
2e lijn
Nazorg?
J&O-hulp
Jeugd-GGZ
JeugdBescherming
&
Reclassering
Zorg voor
Jeugd-LVG
Speciaal
onderwijs
(Cluster IV)
4
0e lijn
Huidige problemen
Voorzieningen gewone opgroeien en opvoeden jeugdigen
*
1.
Enorme
groei gespecialiseerde
zorg:programma’s
Aanbod
van algemene
en selectieve preventieve
1e lijn
o Jeugd- & opvoedhulp gemiddeld ± 7,4% per jaar
o Jeugd GGZ
± 12,5% per jaar
Signalering
opgroei- en opvoedproblemen
o Cluster
4 onderwijs
± 17,5% per jaar
2. Eerste lijn ontbreekt of is versnipperd
Vroeginterventie, lichte pedagogische ondersteuning
3. Systeem verwijst veel door
4. Weinig
aandacht gewone opgroeien/opvoeden
Indicatie voor specialistische hulp / maatregel
2e lijn
5. Versnippering in deelsectoren
Jeugd-GGZ
(AWBZ
pgb
zorgverz.)
*
Vrijwillige
Zorg voor
JeugdSpeciaal
J&O-hulp:
Bescherming Jeugd-LVG
onder(ambulant,
(AWBZ
&
wijs
dag/nacht,
… etc)
Reclassering
(Cluster IV)
Gemeten over 2004-2007. Conservatieve schattingen. Cijfers t/m 2007. Bronnen: SCP 2009 ;
pleegzorg)
De Graaf e.a. 2005, CVZ
& Prismant 2004; Rouvoet 2007, 2008; www.cijfers.minocw.nl, 2009
5
2e lijn
1e lijn
0e lijn
Transitie en Transformatie
Voorzieningen gewone opgroeien en opvoeden jeugdigen
1.
Jeugdzorg
naar
(transitie)
Aanbod
van algemene
engemeente
selectieve preventieve
programma’s
Niet voldoende.
SignaleringDaarom
opgroei- enook:
opvoedproblemen
2. Inhoudelijke zorgvernieuwing
(transformatie)
m.b.t.
eerste en
Vroeginterventie, lichte
pedagogische
ondersteuning
tweede lijn
Indicatie voor specialistische hulp / maatregel
Niet voldoende.
Daarom ook:
3. Verbinding
jeugdzorg
en Zorg voor
Jeugd-GGZ
Vrijwillige
JeugdSpeciaal
(passend)
onderwijs
(AWBZ
J&O-hulp:
Bescherming Jeugd-LVG
onderpgb
zorgverz.)
(ambulant,
dag/nacht,
pleegzorg)
&
Reclassering
(AWBZ
… etc)
wijs
(Cluster IV)
6
1e lijn
0e lijn
Ingredienten
Voorzieningen gewone opgroeien en opvoeden jeugdigen
1. Samenhangende
zorgstructuur
Aanbod van algemene
en selectieve preventieve
programma’s
2.Signalering
Sterke pedagogische
basis en eerste
opgroei- en opvoedproblemen
lijn
Vroeginterventie, lichte pedagogische ondersteuning
3. Sterke tweede lijn
2e lijn
Indicatie voor specialistische hulp / maatregel
Jeugd-GGZ
(AWBZ
pgb
zorgverz.)
4. Samenwerking onderwijs en
jeugdzorg
Vrijwillige
Zorg voor
JeugdSpeciaal
J&O-hulp:
(ambulant,
dag/nacht,
pleegzorg)
Bescherming
&
Reclassering
Jeugd-LVG
(AWBZ
… etc)
onderwijs
(Cluster IV)
7
Samenhangende zorgstructuur
Pedagogisch klimaat gezin, klas, buurt (info, advies)
Gedragsproblemen/opvoedvragen goed signaleren
Nazorg
Ondersteun gezin (bv Triple P) e/o klas (bv. Taakspel)
in eigen omgeving
(‘resistentie’)
Intensieve interventies Jeugdzorg/Rebound/Cluster 4
Bron: Yperen, T.A. van (2007). Schakelen. Utrecht: NJi
8
Samenhangende zorgstructuur
Versterkt pedagogisch klimaat gezin, klas,
Buurt (info, advies)
Nazorg
Moet zo
worden
Problemen/opvoedvragen goed signaleren
Ondersteun gezin (bv Triple P) e/o klas (bv.
Taakspel) in eigen omgeving
(‘resistentie’)
Intensieve interventies Jeugdzorg/Rebound/Cluster 4
Bron: Yperen, T.A. van (2007). Schakelen. Utrecht: NJi
9
Een sterke pedagogische basis
Veel problemen zijn normaal gedrag
• 0-6 jaar: Angst, ongehoorzaam, druk, driftig
• 6-12 jaar: Kattenkwaad, regelovertreding, rituelen
• 12-16 jaar: Risicovol gedrag, autoriteiten uitdagen
Wat is een probleem waarvoor gespecialiseerde
hulp nodig is?
10
Een sterke pedagogische basis
Veel problemen zijn normaal gedrag
• 0-6 jaar: Angst,Visie
ongehoorzaam,
druk, driftig
gemeente/school:
• 6-12 jaar: Kattenkwaad, regelovertreding, rituelen
• 12-16 jaar: Risicovol gedrag, autoriteiten uitdagen
Gezin, opvang, school belangrijkste
opvoedmilieu’s.
Normaal opvoedersgedrag leidt het in goede banen
Dusdat
organiseer
• Veel ouders doen
van natureversterking
pedagogisch
klimaat,
via
• Velen kijken het
af van anderenn
zijn bijv.
opgeleid
- Triple P
- Inzet expertise Jeugdzorg / SO
(Alert4You)
11
3. Een sterke eerste lijn !
• Matching van vraag en aanbod
• Effectieve programma’s
• Wrap around care
• Diagnostiek en zorgtoeleiding
• Deskundigheid tweede lijn
naar voren
12
3. Een sterke tweede lijn !
• Laat zien om welke doelgroep het gaat
• Effectieve programma’s en
• Intensieve hulp in eigen omgeving
• Samenwerking met onderwijs
13
4. Hou het simpel
De rol van jeugdigen en opvoeders:
Maak het simpeler, zodat
opvoeders/jeugdigen
grip
- Niet praten
over, maar met jeugdigen
- Informant: wat loopthouden
niet goed, wat wel?
Wat is nodig?
• Zo
min jeugdige)
mogelijk smoelen
- De opvoeder
(en/of
altijd lid zorgteam
• Zo
min jeugdige)
mogelijk doelen
- De opvoeder
(en/of
als regisseur
Alsof
het uzelf
- Zo min mogelijk
doelen
(watbetreft!
zijn de 5 belangrijkste?)
- Zo min mogelijk smoelen
*Bron: Van Yperen & Van Woudenberg (2011). Werk in Uitvoering. Utrecht: NJi / ministerie van VWS
14
0e lijn
Conclusie :Ja, het kan mits...
Voorzieningen gewone opgroeien en opvoeden jeugdigen
Aanbod van algemene en selectieve preventieve programma’s
1. Samenhangende zorgstructuur
1e lijn
Signalering opgroei- en opvoedproblemen
2. Sterke pedagogische basis en eerste
lijn
Vroeginterventie, lichte pedagogische ondersteuning
3. Sterke tweede lijn
Indicatie voor specialistische hulp / maatregel
2e lijn
4. Eenvoud
Jeugd-GGZ
(AWBZ
pgb
zorgverz.)
Vrijwillige
J&O-hulp:
(ambulant,
dag/nacht,
pleegzorg)
JeugdBescherming
&
Reclassering
Zorg voor
Jeugd-LVG
(AWBZ
… etc)
Speciaal
onderwijs
(Cluster IV)
15