Transcript Structurele aanpak risicobeheersing ( powerpoint)

Inleiding
Situering
Themalessen
Slot
Structurele aanpak risicobeheersing
Begrippen
Risicoanalyse
Risicobeheersing
Welzijn op het werk
Structurele Aanpak Risicobeheersing
De werkelijkheid is complex daarom...
Analyse van de omstandigheden
beter analyseren is beter evalueren!
Mens
Materiaal
Uitrusting
Omgeving
Organisatie
Risicoverhogende factoren
Risicoverlagende factoren
W?
Praktische uitwerking
Wat zegt de reglementering inzake
risicoanalyse?
(Art. 8. KB 27 maart 1998)
De risicoanalyse gebeurt op het niveau van de
organisatie in haar geheel, op het niveau van elke
groep van werkposten of functies en op het niveau
van het individu.
RIE
Zij bestaat achtereenvolgens uit:
1°
het identificeren van gevaren voor het welzijn van
de werknemers bij de uitvoering van hun werk;
2°
het vaststellen en nader bepalen van risico’s voor
het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van
hun werk;
3°
het evalueren van risico’s voor het welzijn van de
werknemers bij de uitvoering van hun we rk.
Verklaring van de begrippen...
Inventarisatie van de gevaren
Identificatie van het gev aar
RIE
Risicoanalyse
Bepaling van de mogelijke schade
Bepalin g van
het
risic oniveau
Analyse v an de omstandigheden
Evaluatie van het risico
Bepaling verdere risicobeheersingmaatregelen
Welke zijn de risico’s?
Welke zijn de grootste risico’s?
Hoe groot zijn die risico’s dan wel?
Zijn deze risico’s aanvaardbaar?
Zo niet, hoe kan je ze beheersen?
Qu ickTime™ en een
TIFF (ongecomprimeerd)-decompressor
zijn vereist om deze afbee lding w eer te geven.
Verklaring begrippen
GEVAAR
RISICO
Oefening: zoek en omcirkel de gevaarlijke situaties,
Welk gevaar schuilt erachter?
Qu ickTime™ en een
TIFF (ongecomprimeerd)-decompressor
zijn vereist om deze afbee lding w eer te geven.
Conclusie:
• Gevaarlijke situaties zijn aanwijsbaar
• Worden vaak verward met nietconformiteiten of risicoverhogende
factoren
• Zijn moeilijk eenduidig te omschrijven
• Geven nog geen inzicht en inhoud aan het
begrip risico
» We hebben nood aan een methode om de gevaren
systematisch op te sporen en te omschrijven - met
het oog op het verder bepalen van het risico
SARIER®-methode
Systematische
Analytische
Risico
Inventarisatie
Evaluatie en
Registratie
Invulling te geven aan de
welzijnsreglementering
De methode werd
ontwikkeld, specifiek om
de welzijnsrisico’s in een
bedrijf in kaart te
brengen.
Basis voor een structureel
en planmatig
preventiebeleid
Stap 1 in de risicoanalyse (RIE)
• Identificeer en inventariseer de gevaren
– >>> Systematische en Analytische aanpak
van RIE
Gevaar - schademodel
Schadedrager
Schadeverwekker
Schade
Uitingsvorm
Blootstelling
Belasting
Gevaar
Gevaarsdriehoek
Energie/agensstroom
Aansturing/activering/vrijgave
Schade
Energie/Agensstroom
(potentiële) energie
Agens
Kan het?
Uitingsvorm?
Energie? Agens?
Gezondheidsschade?
• In België: 1.200 000 honden
• 60 000 honden zijn te beschouwen als
agressief
• 35 000 bijtongevallen per jaar (verzorging
bij arts)
• Ongeveer 1/40 honden bijt per jaar
iemand
Definitie van gevaar:
• Gevaar wordt omschreven als een
aanwezige energievorm die in
combinatie met een agens één of
andere gezondheidsschade bij een
werknemer kan veroorzaken.
•
•
•
•
•
•
Andere voorbeelden van
gevaren
Aandrijfmechanisme van een machine
Chemisch agens
Heet voorwerp
Biologisch agens
Radioactieve bron
...
?
?
Energie ?
Agens ?
Stap 2 in de risicoanalyse (RIE)
• Bepaal de mogelijke schade
Het inventariseren van
gevaren met het strikmodel
Oefening :inventariseer de
gevaren
Qu i c k T i m e ™ a n d a
T I F F (o n g e c o m p ri m e e rd ) d e c o m p re s s o r
a re n e e d e d to s e e th i s p i c t u re .
Gevaren zien...
... vergt
inzicht
Stap 3:
Evaluatie van de risico’s
Hoe groot is het risico?
Waarom de grootte van risico’s
bepalen?
• Rangschikken in categorieën
• Laat toe grootste risico’s prioritair aan te
pakken
• Leidt tot efficiënte en verantwoorde
risicobeheersing
Definitie van risico:
• Een risico is de kans dat een welbepaalde
schade optreedt door de uitwerking van het
beschouwde gevaar.
• De grootheid “risico” omvat twee elementen:
namelijk de “kans” en de “ernst”.
• De ernst is een mate van negatief gevolg
(schade)
• De kans is een mate van waarschijnlijkheid
Kans ?
Energie
Agens
Ernst?
R = f (kans en ernst
Principe kwantificering
• Steeds 5 gradaties - aangegeven met
cijfers
1 : Kleinst
2 : Klein
3 : Middelmatig
4 : Groot
5 : Grootst
Risico-evaluatie
Praktische
werkwijze:
Risico-evaluatie
= logische
gedachtegang
Schadeverwekker
Schadedrager
SARIER-o-graaf is een leidraad
activering
schade
afw ending
0
+
++
+++
++++
B
risicoverhogend
Om s tandighe de n
risicobeperkend
W
Energie
Agens
Gevoeligheid
E
Aanvaardbaarheid
Actiebereidheid
R
Zeer
klein
Klein
Matig
Groot
Zeer
groot
Inschatten van risico
B
blootstelling
“ongunstige” omstandigheden
schade
gevaar
W
waarschijnlijkheid
E
ernst
Evaluatie van de omstandigheden
Risicofactoren
===
==
=
+
++
+++
Erg bepalende
risicoverhogende factor,
uitdrukkelijk aanwezig,
algemeen
Belangrijke risicoverhogende
factor, regelmatig vast te
stellen
Risicoverhogende factor,
doch niet algemeen of
uitdrukkelijk aanwezig
Risicobeperkende factor,
doch niet algemeen of
uitdrukkelijk aanwezig
Belangrijke risicobeperkende
factor, regelmatig vast te
stellen
In hoge mate risicobeperkend,
uitdrukkelijk aanwezig,
algemeen
Omstandigheden
5
5
5
5
5
5
4
4
4
4
4
4
3
3
3
3
3
3
2
2
2
2
2
2
1
1
1
1
1
1
M U
M O
O
Blootstellingsgraad
Blootste llingsduur Duurtijd van de blootste lling van de s chadedrager
aan het ge vaar
1
Zeer klein
Zeer kortstondig
(slechts enkele minunten per dag, of enkele uren per
maand of enkele dagen per jaar)
2
Klein
Kortstondig
(< 1 uur /dag, of < paar dagen per maand, of < dan paar
weken per jaar)
3
Matig
Beperkt (< 1/4 werkdag, of < week / maand, of < 2
maand/jaar)
4
Groot
5
Zeer groot
B
5
5
4
5
3
3
2
2
1
1
4
1
2
3
4
5
Deeltijds
(1/4 ˆ 3 /4 werkdag, of 1 ˆ 3 weken/maand, of 2 ˆ 4
maand/jaar
Voltijds ± 8u/dag, (> 3/4 werkdag)
± 20 dagen/maand
± 10 maand/jaar
Aantal
blootgeste lde n
1 Zeer klein
Aantal verschillende s chadedragers blootges teld
aan het ge vaar
Hoogstens Ž n
2
Klein
Tw ee ˆ d rie
3
Matig
Enkelen (< 10)
4
Groot
Velen (10 ˆ 100)
5
Zeer groot
Zeer velen (> 100)
Waarschijnlijkheidsgraad
O
m
s
t
a
n
d
i
g
h
e
d
e
n
W
5
5
4
4
3
3
2
2
1
1
1
2
3
B
4
5
W
1
Zeer klein
2
Klein
3
Matig
4
Groot
5
Zeer groot
Verwachtingskans
Zo goed als onmogelijk
1 kans op 500 000
Onwaarschijnlijk , maar mogelijk i n grensgevallen of bij
uitzonderlijk e samenloop van factoren
1 kans op 50 000
Denkbaar, bij samenloop van enkele factoren
1 kans op 5000
Zeer goed mogelijk
1 kans op 500
Te verwachten
1 kans op 50
Bepaling grootte van het risico
W
R
5
5
4
4
3
3
2
2
1
1
1
2
3
E
4
5
1
R
Zeer klein risic o
2
Klein risic o
3
Matig risic o
4
Groot risic o
5
Zeer groot risico
Ernstgraad van letsels
Erns tgraad (E) Omschrijving
1
Zeer klein Letsel zonder werkonbekwaamheid
2
Klein
Letsel met tijdelijke werkonbekwaamheid < 30 dagen
3
Matig
4
Groot
Letsel met tijdelijke werkonbekwaamheid > 30 dagen
of blijvend letsel van geringe ernst (minder dan 20 %
ongeschiktheid)
Letsels met langdurige werkonbekwaamheid
of ernstig blijvend letsel (meer dan 20 % ongeschiktheid)
5
Zeer
groot
Letsels met fatale afloop of zware invaliditeit (meer dan
50 % ongeschiktheid)
of langdurige revalidatie
Ernstgraad van aandoeningen / (beroeps)ziekten
Erns tgraad (E) Oms chrijving
1
2
3
4
5
Zeer klein tijdelijk e hinder/ongemak
Geen ziekteverzuim of werkonbekwaamheid
Klein
Langdurige, doch niet blijv ende hinder
of kortstondig ziekteverzuim
Matig
Blijvend ongemak
of langdurig ziekteverzuim > 30 dagen
of gedeeltelijke werkonbekwaamheid
Groot
Blijvende gedeeltelijk e werkonbekwaamheid
Ernstige aandoening
Zeer
Volledige werkonbekwaamheid
groot
of fataal aflopende ziekte
Ernstgraad van psychosociale effecten
Erns tgr aad (E)
1
Zeer klein
2
Klein
3
Matig
4
Groot
5
Zeer groot
Oms chrijving
- kortstondige effecten of hinder
- niet merkbaar voor de omgeving
- geen invloed op het normale beroeps- en / of familiale
en / of sociale leven
- tijdelijke ef f ecten of hinder
- merkbaar voor de omgeving
- lichte verstoring van het normale beroeps- en / of
f amiliale en / of sociale leven
- ef f ecten of hinder die aanleiding zijn tot kortdurend
werkverzuim
- belangrijke onvrede
- als de gelegenheid zich voordoet verandert de
werknemer van werk
- verstoring van het normale beroeps- en / of familiale
en / of sociale leven
- ef f ecten of hinder die aanleiding zijn tot langdurig
ziekteverzuim
- grote onvrede
- indien de werknemer kan verlaat hij zij n job op korte
termijn
- ingrijpende verstoring van het normale beroeps- en /
of familiale en / sociale leven
- ef f ecten of hinder die leiden tot blijv end
werkonbekwaamheid
- onhoudbare toestand voor de getroffene
- verder f unctioneren in de job is niet meer mogelijk
- een dramatische afloop voor de persoon in kw estie of
anderen kan gevreesd worden
Het risico wordt subjectief beïnvloed - is
afhankelijk van aanvaarding en actiebereidheid
R
Actieniveau (RB)
5
5
4
4
3
3
2
2
1
1
1
2
3
4
5
Aanvaardingsgraad
RB
Aanvaardingsniveau/actiebereidheid
1
Zeer klein
Zeer goed aanvaardbaar
Geen maatregelen nodig
2
Klein
Goed aanvaardbaar
Mits handhaving van de bestaande maatregelen
3
Matig
Twijfelachtig
Stelselmatige verbetering van de maatregelen is nodig
4
Groot
5
Zeer groot
Boven aanvaardingsniveau
Bijkomende maatregelen dienen te worden genomen op korte
termijn
Onaanvaardbaar
Ingrijpende maatregelen zijn noodzakelijk
Onmiddellijke actie
Oefening:
Bepaal het risico
voor verbranding
aan hete koffie in
de refter/keuken
Identificeer het gevaar
1) Iden tifi ce e rhet ge vaar
Energie
Thermisch
100 °C
Agens
Water, koffie,
soep...
(waterkoker –
microgolfoven
– automatisch
koffieapparaat
– fornuis...)
Uit ingsvorm
Verbranding
aan hete
vloeistoffen
Schade
Brandwonden
eerst e graad
naakte
lichaamsdelen
(handen)
Schadedrager
Werknemers,
bezoekers
Bepaal de Ernst
1) Iden tifi ce e rhet ge vaar
Energie
Thermisch
100 °C
Agens
Water, koffie,
soep...
(waterkoker –
microgolfoven
– automatisch
koffieapparaat
– fornuis...)
Uit ingsvorm
Verbranding
aan hete
vloeistoffen
Schade
Brandwonden
eerst e graad
naakte
lichaamsdelen
(handen)
E=1
Schadedrager
Werknemers,
bezoekers
Analyseer de
omstandigheden
1) Analyseer de omstandigheden
Aanwezige risicoverhogende en risicobeperkende factoren
Mens
Bezoekers
en
personeel
dat
sporadisch
gebruik
maakt van
de refter is
niet
vertrouwd
met de
apparaten
Uit rust ing
Materiaal
Bedieningsinst ruct ies Geen
niet duidelijk.
dienborden
Vaak haperingen
Weinig preventief
onderhoud
Omgeving
Organisat ie
Moeilijke
Zelfbediening
opst elling aan
ingang
Onstabiele
Naar
wegw erptasjes binnendraaiend
kunnen
deur
gebruikt
Kruising van
worden
personen die
naar frigo
gaan.
Smalle
doorgang door
opst elling
tafels
Degelijke
tassen en
ondertassen
beschikbaar
Snelle
koeling
brandwonden
mogelijk in
keuken
Bepaal de Waarschijnlijkheid
Mens
Bezoekers
en
personeel
dat
sporadisch
gebruik
maakt van
de refter is
niet
vertrouwd
met de
apparaten
Uit rust ing
Materiaal
Bedieningsinst ruct ies Geen
niet duidelijk.
dienborden
Vaak haperingen
Weinig preventief
onderhoud
Omgeving
Organisat ie
Moeilijke
Zelfbediening
opst elling aan
ingang
Onstabiele
Naar
wegw erptasjes binnendraaiend
kunnen
deur
gebruikt
Kruising van
worden
personen die
naar frigo
gaan.
Smalle
doorgang door
opst elling
tafels
Degelijke
tassen en
ondertassen
beschikbaar
3
4
Omst andigheden
score
=
Bloot stelling
B =
Waarschijnlijkheid van optreden
W=
3
4
2
3
5
Snelle
koeling
brandwonden
mogelijk in
keuken
3
Bepaal het Risico en
evalueer
Bepaal en e value e rhe t risico
E= 1
W=3
Risicoscore R = 2
Aanvaardbaarheid?
Belangrijkheid van het
voordeel?
Beheersbaarheid?
Geneesbaarheid?
Betrokkenheid bij de
schade(drager)...
Kostprijs
Actieniveau voor
risicobeheersing
RB = 3
Bedrijf heeft een voorbeeldfunctie
Kleine haalbare ingrepen
De werkelijkheid is complex daarom...
Analyse van de omstandigheden
beter analyseren is beter evalueren!
Mens
Materiaal
Uitrusting
Omgeving
Organisatie
Risicoverhogende factoren
Risicoverlagende factoren
W?
Praktische uitwerking