Transcript wprawki dykcyjne

Nie tylko dla Ani,
co ma wymowę do bani.
Wprawki dykcyjne powstały z myślą o pewnej
młodej recytatorce, ale myślę, że wielu innych
przyszłych zwycięzców konkursów
recytatorskich mogłoby zrobić z nich dobry
użytek.
Cierpliwości!
Wytrwałości!
Powodzenia!
Jeżeli chcesz rzetelnie przerobić ten kurs, nie
wolno Ci przejść do następnej lekcji, dokąd
nie opanujesz doskonale poprzedniej.
Poświęć każdej przynajmniej trzy dni. Bo jak
nie...to będzie źle! Oczywiście, ciągle
obowiązują ćwiczenia artykulacyjne. Dobrze
byłoby, codziennie przez 5-10 minut czytać
na głos – powoli i starannie, aby żadna głoska
nie umknęła.
Zdaje się, że Twój problem polega w dużej mierze na słabości samogłosek. Biedne te
sierotki ledwo żyją, więc spróbuj je trochę wzmocnić. Trenuj je najpierw osobno,
patrząc w lustro.
 A o u są okrągłe
Eiy
- płaskie
Wymawiaj na przemian ostro i łagodnie: a e i o u y
 najpierw wszystkie ostro;
 potem wszystkie łagodnie
 w końcu na zmianę: a – ostro, a – łagodnie, e – ostro, e – łagodnie ...
Wymawiaj samogłoski parami, staccato (rwane), potem legato (ciągłe)
 A e
ea
ae
 A i
ei
ai
 A o
eo
ao
 A u
eu
au
 A y
ey
ey
A teraz gwałtownie, wiele razy:
ni-ny, ni-ny...
ny-ni, ny-ni...
te-de, te-de...
de-te, de-te...
Twoje samogłoski, które w zamyśle Stwórcy miały być dumą i potęgą mowy,
są niezbyt czyste. Zlewają się. A podobne do E, E podobne do Y, a U do
niczego nie podobne. Stajnia Augiasza! Drogi Herkulesie, trzeba by zrobić z
tym wreszcie porządek. Oto zadania dla Ciebie:
a-u-a-u... – staccato i legato, a teraz wyrazy różniące się tylko jedną głoską.
Muszą zabrzmieć dobrze, tak by było wyraźnie słychać różnicę:
kraj-krój, klacz-klucz, ślaz-śluz, grad-gród, brak-bruk, sama-suma, taratura, rafa-rufa,
pasta-pusta, płaca-płuca, pałka-półka, paszcza-puszcza, kalka-kulka,
strata-struta
a-o-a-o...
bar-bor, sak-sok, kat-kot, Jan-jon, klan-klon, Krak-krok, płat-płot, planplon ,palec-polec, sala-sola, kapeć-kopeć, walny-wolny, raczek-roczek,
kalia-kolia
o-e-o-e...
bok-bek, lok-lek, koks-keks, tron-tren, trop-trep






Świetnie! Więc utrudnijmy trochę. „Ty nad poziomy
wzlatuj”, jak mawiał mistrz Mickiewicz.
a-e-i-o...
lada-Leda-Lida, masa-mesa-misa, kara-kora-Kira, skwarskwer-skwir, wiano-wino, wiotka-witka, wirki-worki
a-e-y-o...
bak-bek-byk-bok, sak-syk-sok, smak-smyk-smok, rakryk-rok, tan-ten-ton, kraska-kreska-kryska, krata-kretakryta, tran-tren-tron, bosa-bose-bosy-boso
a-y-o-u...
tam-tym-tom-tum, bat-byt-but, lak-lek-luk, brak-brykbruk, kasa-kosa-kusa, karna-korna-kurna, kacyk-kocykkucyk, damy-dymy-domy, rady-rody-rudy, dach-duch,
stok-stuk
Repetitio mater studiorum est, a więc...
do dzieła!
Zanim przejdziemy dalej powtórz pierwsze
trzy lekcje (każdej poświęć jeden dzień).
Dzisiaj będziesz czytać wiersz Aleksandra Wata o celu. Ma być dla Ciebie nie
tylko wprawką dykcyjną, ale i mottem na dalszą pracę:
Ręka mówi cięciwie:
Posłuszną bądź.
Cięciwa odpowiada ręce:
Dzielnie trąć.
Strzale mówi cięciwa:
Strzało leć.
Strzała odpowiada cięciwie:
Pęd mój wznieć.
Strzała celowi mówi:
Celu świeć.
Cel odpowiada strzale:
Kochaj mnie!
Bardzo dokładnie wymawiaj końcówki (dobrze wiem, że masz ochotę je zjeść) a
przede wszystkim kochaj swój cel czyli piękno polskiej mowy.
Bihułbałambaobambułagohamba!
Tym zawołaniem znanego z ekstrawagancji pisarza
Witkacego zaczynamy serię łamańców językowych.
Powtórz kilkakrotnie witkacowski okrzyki i do dzieła:
tpa
tpe
tpi
tpo
tpu
dba
dbe
dbi
dbo
dbu
tka
tke
tki
tko
tku
dga
dge
dgi
dgo
dgu
pta
pte
pti
pto
ptu
bda
bde
bdi
bdo
bdu
kta
kte
kti
kto
ktu
gda
gde
gdi
gdo
gdu


Powoli i starannie wymawiaj teraz podane słowa.
One różnią się tylko troszeczkę, ale...
Obraziłby się Paweł Pałka, gdybyś go zwała Gaweł
Gałka!
Tata-data, kary-gary, koić-goić, kąt-gont, KretaGreta, klon-glon, trop-drop, trup-drób, kłąb-głąb,
klej-glej, lata-lada, łapa-łaba, Opole-obole, metalmedal, luty-ludy, opalić-obalić, potaż-podaż,
niebijący-niepijący, kopra-kobra
młoty-młody, poprać-pobrać, paprać-babrać,
łkanie-łganie, wrota-wroga, bary-dary
Zasssyczymy jak żmij głodnych ssstosss, posssuwiście z
ussst ssspłynie ssssyk
Gdy wymawiamy S i Z usta są bardzo wyraźnie spłaszczone
(przy SZ i Ż tworzą śliczne małe kółeczko).
Ska szka
Ske szke
Ski szki
Sko szko
Sku szku
Ską szką
fka
fke
fki
fko
fku
fką
chka
chke
chki
chko
chku
chką
śka
śke
śki
śko
śku
śką
zga
zge
zgi
zgo
zgu
zgą
żga
żge
żgi
żgo
żgu
żgą
◦ Na strych ostrygi dla starosty z Rygi.
◦ To brezent w prezencie, panie prezydencie!
◦ W Prowansji na pensjach panny w pretensjach.
wga
wge
wgi
wgo
wgu
wgą
źga
źge
źgi
źgo
źgu
źgą
„Chodzi mi o to, aby język giętki powiedział
wszystko, co pomyśli głowa”, jeżeli i Tobie o to
właśnie chodzi czeka Cię wprawek-głupawek ciąg
dalszy:
Zna
Zne
Zny
Zno
Znu
żna
żne
zny
zno
żnu
wna
wne
wny
wno
wnu
źna
źne
źny
źno
źnu
zra
zre
zry
zro
zru
żra
żre
żry
żro
żru
◦ Przy karczmie sterczy warsztat szlifierczy.
◦ Chwat mat szedł w świat.
wra
wre
wry
wro
wru
źra
źre
źry
źro
źru
Mysz ryż żre,
żre mysz ryż,
ryż mysz żre,
Jeż żre też.
Mam nadzieję (co daj Boże), że ten zestaw Ci
pomoże!