Uitleg H15

Klas 4G

Collectieve sector

= de overheid en de instellingen voor sociale zekerheid en zorg.

Overheid bestaat uit: - Rijk - Provinciën - Gemeente In bron 15.3 wordt dit allemaal samengevat!

Collectieve sector

• Instellingen voor sociale zekerheid zorgen voor de uitvoeringen van de sociale zekerheid.

VB: AOW + WW+ AKW+ ANW

• •

Collectieve sector v.s particuliere sector

Collectieve sector: algemeen belang Particuliere sector: eigen belang Collectivisatie sector = van particuliere sector naar collectieve Privatisering sector = van collectieve sector naar particuliere Leer de redenen voor collectivisatie en privatisering!!

Regulering v.s deregulering

• • Regulering : bemoeienis overheid wordt meer Deregulering : bemoeienis overheid wordt minder/versoepeld Gebod : je bent verplicht iets te doen Verbod : Je mag iets juist niet doen

Rijksuitgaven

• Miljoenennota : schatting van de uitgaven en inkomsten van het komende kalenderjaar.

• Meest voorkomende uitgaven: - Rente staatsschuld - Gemeenten en provincies - Uitkeringen - Onderwijs Je moet kunnen rekenen met uitgaven van de overheid!

Rijksinkomsten

• Belastingen: verplichte betalingen waar geen rechtstreekse overheidsprestatie tegenover staat.

Overzicht: - Directe belastingen : inkomstenbelasting en vennootschapsbelasting - Indirecte belastingen : BTW, BPM, accijnzenmotorrijtuigenbelasting en milieuheffingen - Niet – belastingontvangsten : winstuitkering, leges voor paspoorten en boetes

Begrotingstekort v.s

financieringstekort

• • Begrotingstekort : begrote rijksuitgaven zijn hoger dan de begrote rijksinkomsten.

Financieringstekort : begrotingstekort verminderd met de aflossingen op de staatsschuld. Het financieringstekort geeft aan met welk bedrag de staatsschuld toeneemt. Hoe kan de overheid het tekort verkleinen?

Gemeentelijke uitgaven en inkomsten

• • Uitgaven: tabel 15.19

Inkomsten: tabel 15.20

Hierover kun je rekenopgaven verwachten!