Transcript Hendrik Kok - RGF Groot IJsselland

KINDEREN MET OVERGEWICHT
Leefstijlprogramma
Dorine van Ravensberg
Programmaleider Kwaliteit en Doelmatigheid
Hendrik Kok
kinderfysiotherapeut Amsterdam
RGF Groot IJselland 2010
1
ONDERDELEN
Deel I inleiding
• gegevens over dikke kinderen
• mogelijke oorzaken
• schets probleem en toekomstverwachtingen
• probleemeigenaar en gedragsverandering
• taken en mogelijkheden ft / integrale hulp
• voorbeeld: VettePret A'dam
• EB aanbevelingen
Deel II opdrachten in groepen
Deel III terugkoppeling
RGF Groot IJselland 2010
2
MONDIAAL PROBLEEM
• WERELDWIJD 10% kinderen 5-17 jaar
overgewicht, 2-3% obesitas
• Nrd en Zd Amerika 30% overgewicht
• Europa 20% overgewicht
• Nederland 0-21aar: circa 13%, 1,5%
obesitas
• Verschil ontwikkelingslanden en rijke
landen qua relatie ses en overgewicht
RGF Groot IJselland 2010
3
NOORD-OOST NEDERLAND
• Regionale verschillen in bevolking
• Z-O Drenthe 53% overgewicht, 13%
obesitas
• Emmen 55%, AA en Hunze, Borger-Odoorn
en Hoogeveen
• Kinderen 14% overgewicht, 3% obesitas
• Friesland, Twente en Groningen idem
• Lage ses 2,5 x zo vaak obesitas als hoge ses
RGF Groot IJselland 2010
4
MOGELIJKE OORZAKEN
• Gezondheidskennis en – begrip
• ”Cultuur”
• Fysieke omgeving
•
•
•
•
•
Zoete dranken, energierijk eten
Tv kijken/ computeren
Niet ontbijten en andere eetgewoonten
Weinig bewegen
Onvoldoende voorbeeldgedrag en opvoeding
RGF Groot IJselland 2010
5
2-4 JARIGEN (534 ouders)
•
•
•
•
•
•
•
15% 2-4 jarigen overgewicht, incl. 3,7% obesitas
1 op de 7 gezinnen: geen ontbijt
43% gezoete melkdranken=melk
39% van de kinderen hadden altijd frisdrank
20% ouders geen tijd om naar buiten te gaan
1 op de 10 2-4 jarigen had tv op de eigen kamer
22% mocht zelf zeggen of en hoe lang tv kijken
Risicogroepen: lage ses, allochtoon, uitkering
Kinderopvang of peuterspeelzaal op enkele punten
positief
Boere et al. 2008
RGF Groot IJselland 2010
6
SCHETS PROBLEEM EN
TOEKOMSTVERWACHTINGEN
• Overgewicht 20-34 jaar enorme toename
• Kind overgewicht/obesitas  grote kans
later ook
• Verhoogd risico op ziekten en mortaliteit:
DM2, hart&vaat, soorten kanker, galstenen,
bewegingssysteem, psychosociaal
• Kosten gezondheidszorg
• Arbeid en uitkeringen
• Toekomstige generaties
RGF Groot IJselland 2010
7
RGF Groot IJselland 2010
8
PROBLEEMEIGENAAR EN
GEDRAGSVERANDERING
• Ongeacht ses alle kinderen in NL dikker
• Probleemeigenaar?
kind zelf, ouders, omgeving, gemeente en
GGD, zorgverzekeraar, regering
• Gedragsverandering, bij wie en hoe?
RGF Groot IJselland 2010
9
GEZONDER LEVEN: GEDRAGSVERANDERING
RGF Groot IJselland 2010
10
KENNIS, AANDACHT, BELIEFS
1.
weinig alg. kennis gezondheidsproblemen
(mogelijke oorzaak, mogelijke consequenties overgewicht , dm, astma, chron.pijn)
2. onbekend met eigen situatie
(overgewicht, stress, leefstijl)
3. weinig aandacht risico’s van leefstijl
(andere problemen)
4. opvattingen over wat te doen, door wie (extern)
5. erkennen & aanvaarden eigen verantwoordelijkheid
(??)
6. mening over self efficacy (kunnen)(belemmeringen)
RGF Groot IJselland 2010
11
UITDAGINGEN
• ‘op maat’ incl. inbedden in sociaal-culturele leven
leeftijd, sekse, ses, religieus-culturele achtergrond
• problemen, zorgvraag, opvattingen helder krijgen
• verwachtingen tav gedrag kind en omgeving uitspreken
• motiverende gespreksvoering
• omgevingsfactoren belangrijk
• multisectorale samenwerking nodig
RGF Groot IJselland 2010
12
VOORBEELD: VETTEPRET A'DAM
• Programma en meetinstrumenten
• Samenwerking en integrale aanpak
• Programma ‘op maat’
• Steeds vernieuwing
• NB allochtone afkomst en speciaal onderwijs
RGF Groot IJselland 2010
13
RGF Groot IJselland 2010
14
Programma en meetinstrumenten
Auteurs-team: H.Kok, M.Perquin-de Koning, M.Schoenmakers,
M.Perquin, R.IJkelenstam
•
•
•
•
•
•
•
Kinderen met overgewicht (leeftijdsgerelateerde BMI
tabellen), score op een fitheidstest van
maximaal -2 s.d. : gemodificeerde Shuttle walk test en/of
een loopbandtest
lessen in groepen: 5-8 jaar, 9-11, 12-16 jaar.
kind en ouders zijn gemotiveerd voor deelname
voldoende Nederlandse taal voor communicatie
Programma 26 weken ft, 2 x per week les, tussendoor zelf
meer bewegen/opdrachten
4 uur diëtetiek
Informatie /coaching / effecten besproken met ouders
RGF Groot IJselland 2010
15
Beschrijving Programma VettePret
www.vettepret.nl
•
•
•
•
•
•
•
Korte geschiedenis
Doelgroep
Doelstellingen en effecten
Begin- en eindsituatie
Werkwijze
In te zetten middelen
Termijnen
• Samenwerking met andere
disciplines
• Specifieke deskundigheid
• Evaluatie en Rapportage
• Kosten
• Netwerk
• Literatuur
Extra producten:
Speciaal beweeg- en eetdagboekje met evaluatie-verslag
Rapport: Aanbevolen meetinstrumenten
Rapport: Evidence-based aanbevelingen
RGF Groot IJselland 2010
16
Bijlagen programma VettePret
•
•
•
•
•
•
•
Intakeformulier fysio
Sportkeuzetest
Intakebrief voor de ouders
Intake formulier diëtiste
Portiegrootte naar leeftijd
Fitheidstest / Metingen
Eindevaluatie formulier +
Follow up
• Bewegingsactiviteiten,
testen, metingen, normen
• Lichaamssamenstellingen
• Beloningssysteem
• Planning fysiotherapie en
diëtetiek etc.
• Huiswerkopdrachten
• Certificaat deelname
leefstijlprotocol
• Rapportage naar verwijzers
• Vergoedingen en
organisaties;
Scholierenvergoeding,
Sportjeugdfonds, Jump-in
RGF Groot IJselland 2010
17
NOTA BENE
• Kinderen hebben geen idee van wat ‘bewegen’ is
• Leer hen letten op lichaamssignalen
• Bespreekvoorbeelden van bewegen
• Zeggen/goed antwoord is niet: weten en erkennen
• Voedingsgedrag opmerkelijk
• Allochtone en lage ses ouders kunnen hun kinderen
vaak niet adequaat helpen bij kennisverwerving of
uitvoeren van opdrachten
RGF Groot IJselland 2010
18
EB AANBEVELINGEN
• veilige en effectieve training
• bewustmaking van het beweeggedrag- bevordering
gezonde leefstijlverandering vergroten dagelijkse
activiteiten - effectmetingen
• bevordering van therapietrouw
• langdurige 'nazorg'
• betrekken van de ouders / opvoedingsondersteuning
• activiteiten in de wijk incl verkenning en
samenwerking
• aanbevelingen in breder verband: gemeente,
provincie, rijk
RGF Groot IJselland 2010
19
VRAGEN ?
RGF Groot IJselland 2010
20
DEEL II WORKSHOP
Inventariseer:
• probleem in eigen praktijk: % kinderen/ouders
• omgeving: sociaal-cultureel en fysiek/ groen
• samenwerkingspartners: diëtisten, GGD, huisartsen,
school/bso/creches, zorgverzekeraars, gemeente
• maak kort plan van aanpak, incl. eigen doelstellingen
• behoefte aan extra scholing: op welk gebied?
• behoefte aan netwerk, vraagbaak, overlegstructuur?
• vragen aan Hendrik of Dorine?
RGF Groot IJselland 2010
21
DEEL III
KORTSLUITEN
Nog vragen of opmerkingen?
• Dorine van Ravensberg:
[email protected]
• Hendrik Kok:
[email protected]
RGF Groot IJselland 2010
22