Transcript Betere bijen met BeeBreed.eu

Betere bijen met Beebreed
Waarom gaat erfelijke verandering langzaam
en
wat doet Beebreed om dat te versnellen?
Pim Brascamp
Koninginnenteeltdag, Utrecht, 29 januari 2011
• Beebreed schat teeltwaardes van koninginnen.
• Imkers voeren daartoe gegevens van volken in in
een databank.
• De uitvoering berust bij het Länderinstitut für
Bienenkunde Hohen Neudorf e.V.
Kerstkaart 2010
Opzet van dit verhaal
1. Voorbeelden van erfelijke verandering
2. Waarom gaat erfelijke verandering langzaam
3. Natuurlijke en kunstmatige selectie
4. Inteelt
5. Wat doet Beebreed?
• Teeltwaardeschatting
6. Wat doet Beebreed niet?
• Selectie (dat doen imkers en verenigingen)
wikipedia NL en UK
David Shankbone, Wikimedia commons
Alexander Francis Lydon
(1836–1917)
Hobbyfokkerij in de 19e eeuw
amazon.com
aantal worpen
Selectie op worpgrootte bij muizen
Worpgrootte
15
0
1
15
Selectielijn
Controlelijn
10
5
0
5
10
15
20
25
30
Generatienummer
Bakker, Wallinga en Politiek, J Anim Sci 1978, 1572-1580
Waarom duurde de verhoging van worpgrootte zo lang?
1. Muizen
2. Worpgrootte. Alleen te meten aan vrouwtjes
3. Niet scherp geselecteerd
4. Inteelt
5. Kenmerk is beperkt erfelijk bepaald
6. Worpgrootte wordt bepaald door veel
samenwerkende genen en bovendien door
milieu-omstandigheden
Natuurlijke en kunstmatige selectie
1. Bij natuurlijke selectie veranderen populaties
dieren, planten, schimmels, bacteriën, geleidelijk
aan doordat exemplaren die zich beter aanpassen
zich voortplanten
2. Bij kunstmatige selectie ligt de beslissing welke
exemplaren zich mogen voortplanten bij de mens
3. Er is een belangrijke overeenkomst:
“Voor wat hoort wat”
Inteelt
1. Selectie en inteelt zijn onlosmakelijk verbonden: er
is sprake van een beperkt aantal ouders van de
volgende generatie. Ook al kunnen dat er veel zijn.
2. Het is verstandig de inteelttoename beperkt te
houden: voldoende ouders van de volgende
generatie
3. Het effect van een flessenhals is blijvend
Bij honden worden erfelijke gebreken in verband gebracht met
inteelt. Er is in recente generaties geen sprake van sterke
toename van inteelt, maar vermoedelijk is er wel sprake van een
flessenhals, verder in het verleden
Beebreed: teeltwaardeschatting (www.beebreed.eu)
Afstamming
Koningin (1a)
17-2-78-2006
(2a) Moeder
17-2-111-2004
(3a) Grootmoeder
17-2-28-2002
*
*
Dochters van 4a (1b)
Dochters van
(6a) = 2b
(4a) Paring
6-42-682-2003
(6a) Vader vd 1a
6-42-516-2001
(7a)
17-2-86-2000
*
Dochters van
(12a) = 4b
(12a)
17-2-42-2000
www.beebreed.eu
Beebreed: teeltwaardeschatting (www.beebreed.eu)
Inteeltcoëfficient (%)
van koningin
en werksters
Teeltwaardes worden
gepubliceerd in februari.
Ze veranderen doordat er
nieuwe info bij komt
Teeltwaarde
(gemiddelde is 100,
spreiding is 10)
Nauwkeurigheid
(tussen 0 en 1)
Teeltwaardes worden
berekend, rekening houdend
met:
•Gegevens van een volk en
van alle familievolken
•De stand waar het volk stond
Beebreed: teeltwaardeschatting varroatolerantie
Varroa-index is
mijten per 10 gram bijen
en pintest
mijtenval per dag
Die Zucht der Honigbiene, F.K. Tiesler
Abschlussbericht Varroaprojekt Arbeitsgemeinschaft Toleranzzucht (AGT), 2007
Beebreed doet niet aan selectie, maar wel ...
1. Beebreed
• Teeltwaardes van koninginnen
• Verwachte teeltwaardes en inteeltcoëfficienten van door
imker gewenste paringen
• Maakt keuze mogelijk van koninginnen met gewenste
eigenschappen
• Maakt het mogelijk kenmerken naar eigen inzicht te
wegen
2. De individuele imker beslist over de paring. Hij of zij
selecteert. Beebreed levert een service:
teeltwaardes
3. Verenigingen selecteren voor bevruchtingsstations
Bevruchtingsstations en kunstmatige inseminatie
Die Zucht der Honigbiene, F.K. Tiesler
Samenvatting
1. Erfelijke verandering is een kwestie van
volhouden
2. Kenmerken worden bepaald door veel genen en
door milieu-omstandigheden
3. Natuurlijke en kunstmatige selectie lijken op
elkaar en gaan hand in hand
4. Voorkom (teveel) inteelt
5. Beebreed is een service: teeltwaardes
6. Teeltwaardes kunnen gebruikt worden door
imkers en verenigingen om te selecteren
Websites
http://www.beebreed.eu
http://www.beebreed.nl
http://www.beebreed.be
www.beebreed.nl
Dank voor uw aandacht
http://www.beebreed.eu
http://www.beebreed.nl
http://www.beebreed.be
Apis mellifera heeft zo’n 10.000 genen. De mens heeft er ongeveer 22.500.
De westerse honingbij heeft heel veel genen die met geur te maken
hebben (163) maar weinig met smaak (10).
In vergelijking met andere insecten hebben veel genen te maken met het
gebruiken van pollen en nectar, maar verhoudingsgewijs minder genen met
ziekteweerstand en het onschadelijk maken van gif.
wikipedia UK