Transcript Zorgen voor jezelf!!!

Klik op het pictogram als u een afbeelding
Suïcidepreventie
David Van Gysel
David Kelly
Kurt Cobain
Hilde Rens
Jotie t’hooft
Marilyn Monroe
Michael Hutchence
Herman Brood
?
Bernard Loiseau
Marco Pantani
Soer Sourire
Benji – Good Charlotte
Halle Berry
John Massis
Frank Vdb
Het Profiel van een suïcidale persoon
•
Suïcide, een uniek complex
Definities
•
Zelfmoord/zelfdoding/suïcide
•
Daad met dodelijke afloop
•
Gesteld door de betrokken persoon zelf
•
Met de wetenschap van de (potentieel) dodelijke afloop.
•
Met als doel gewenste veranderingen bewerkstellingen
Definities
•
•
Suïcidepoging
•
Niet-habitueel gedrag zonder dodelijke afloop
•
Gesteld door de betrokken persoon zelf
•
Zichzelf verwonden of het innemen van een zodanige
hoeveelheid van een bepaalde stof dat de therapeutische norm
is overschreden
•
Opzettelijk en weloverwogen uitgevoerd
•
Met als doel gewenste veranderingen bewerkstellingen
Suïcidale ideatie
Cijfers
•
•
•
Wereld
•
Elke 40 seconden een suïcide
•
Elke 3 seconden een suïcidepoging
België
•
Elke dag 6 à 7 zelfdodingen
•
Elk jaar ± 2500 zelfdodingen
Vlaanderen
Feiten
•
Suïcide is voor vrouwen tussen 20-40 jaar de
belangrijkste doodsoorzaak.
•
•
•
Tussen 15-19 jaar een gedeelde plaats met vervoersongevallen
Suïcide is voor mannen tussen 35-50 jaar de
belangrijkste doodsoorzaak.
Suïcidepoging is belangrijkste klinische risicofactor!!
•
Verhouding
zelfdoding/poging
50%
heeft contact met de huisarts in de 2 maanden vooraf
Gemiddeld
aan de suïcidepoging
1 : 10/20
Achtergrond van suïcidaal gedrag
Feit
Bij ieder individu wordt het suïcidaal gedrag
veroorzaakt door een uniek complex van biologische,
psychologische en sociale factoren
Suïcide, een uniek complex
Achtergrond van suïcidaal gedag (Stress)
•
Risicogroep in onze samenleving
•
Mannen > vrouwen
•
Alleenstaanden
•
Werklozen
•
Ouderen > jongeren
•
Holebi’s
•
Bepaalde beroepsgroepen (politie, apothekers,…)
•
Migrantenmeisjes
•
4de wereld (armoede)
Klik op het pictogram als u een afbeelding
•
Nabestaande een kwetsbare
www.werkgroepverder.be
doelgroep
Concept voor hulpverlening en
preventie
•
Wat kan je doen?
Wat kan je doen?
Kan je iets doen aan
zelfdoding?
Akkoord
Geen mening
Niet akkoord
Suïcidaal proces
concept voor hulpverlening en preventie
Vernauwing, tunnelzicht, hopeloosheid,…
Belangrijk
•
Aan suïcide gaat een proces vooraf
•
Van gedachte naar plan naar daad
•
•
Deels observeerbaar (verbale en nonverbale signalen), deels niet
Tijdspanne verschilt van persoon tot persoon
•
Over het algemeen sneller bij mannen
•
Poging als belangrijkste signaal
•
Catharsiseffect van een poging is tijdelijk
Preventie van zelfdoding
Drie belangrijke pijlers!
1.
Het suïcidaal proces is in veel situaties omkeerbaar
1.
Ambivalentie tussen leven en dood, willen sterven gaat
vaak samen met een kreet met hoop op redding
1.
Er blijft een behoefte aan communicatie, praten met
anderen
Uit onderzoek blijkt dat suïcidale patiënten blij zijn te kunnen
spreken met een onpartijdig persoon die kan luisteren
Huisman & Kerkhof (2010)
Wat kan je doen?
•
Stap 0: Alert zijn voor signalen
Signalen Herkennen - verbaal
Directe « Ik wou dat ik dood was »
« Ik wil er een eind aanmaken »
Indirecte
« Ik zie het niet meer zitten »
« Deze dingen heb ik straks niet meer nodig »
« Ik ben mijn kinderen alleen maar tot last »
« Ik zou willen slapen en nooit meer wakker
worden»
Misvatting: Wie erover praat doet het niet.
« Ik heb er genoeg van »
Signalen herkennen - gedrag
•
Zich isoleren, terugtrekken, stiller zijn
•
Lusteloosheid, futloosheid, sombere stemming
•
Slaapstoornissen
•
Concentratiestoornissen – vergeetachtigheid
•
Plotse huilbuien
•
Woede-uitbarstingen, agressieve buien
•
•
Stoornissen in het activiteitenniveau (sterke
inactiviteit of juist hyperactiviteit)
De neiging om vroeger interessante activiteiten te
Signalen herkennen - gedrag
•
•
Opduikende problemen, met belangrijke personen
(vrienden, collega’s)
Opvallende verandering en/of verwaarlozing van
uiterlijk
•
(vermeerderd) alcohol- en druggebruik
•
Stelen of ander delinquent gedrag
•
Interesse on bepaalde boeken/muziek/internetsites
•
•
Neiging om onverantwoorde risico’s te nemen,
kleine ongelukjes
Weggeven van persoonlijke spullen
Signalen Ouderen
•
Ijsberen
•
Handenwrijven
•
Plukken aan haren en kleding
•
Verminderde eetlust, voedsel weigeren
•
Moeilijk kunnen accepteren van hulp bij alledaagse
activiteiten (wassen, aankleden, eten)
•
Zichzelf tot last vinden van anderen
•
Opmaken van een testament
•
Overmaken van geld naar kinderen,
Signalen herkennen - Aandachtspunten
•
•
•
•
Elke plotse gedragsverandering kan betekenisvol zijn, zeker
tegen een achtergrond van eerder genoemde risicofactoren,
somberheid, hopeloosheid en depressie
Vooral zelfmoordgedachten, plannen, voorbereidingen en
eerdere poging(en) zijn uitermate belangrijke signalen.
Bespreekbaar maken van signalen als preventieve stap!
Steeds bevragen!
Ernstige Flutpogingen
Wat kan je doen?
•
Stap 1: Zelf bespreekbaar maken van mogelijke
suïcidegedachten
Achtste
overzichtsni
preventiefveau

Praten werkt
‘Denk je aan zelfmoord?’
Negende
•

•
•
•
•
•
•
Patiënt
Hoge
Klik om
drempel
de opmaak
van de overzichtstekst
Taboe
te bewerken
Wil
tot last zijn
 niet
Tweede
overzichtsniveau
Bang
 Derde
Onwennigheid,
overzichtsniveau
schaamte
 Vierde
overzichtsnive
Wil niet ‘gered’
worden
au
•

•
•
•
•
overzichtsniveauKlik om
de modelstijlen te
HV
bewerken
Breng
Klik om
ik de
henopmaak
niet op
ideeën
van de overzichtstekst
te bewerken
Geef ik de patiënt door
 Tweede
het
bespreekbaar te
overzichtsniveau
maken
niet de
boodschap
dat het ok
 Derde
is en dat
hij het mag
overzichtsniveau
doen?
 Vierde
Wat als zeoverzichtsnive
ja zeggen?
au
Tijdsgebrek
Praten werkt preventief
‘Denk je aan zelfmoord?’
•
•
•
•
Het kan de patiënt uit zijn isolement halen.
Je vraagt naar iets dat heel sterk leeft bij de
persoon.
Je maakt contact, erkennen en benoemen van het
lijden.
Je creëert de mogelijkheid tot het inschatten van
het risico.
•
Je krijgt vat op het suïcidaal proces.
•
Verbreden van de tunnelvisie.
Wat kan je doen?
•
Zorgen voor jezelf!!!
Klik op het pictogram als u een afbeelding
‘Erbij blijven’
•
Werken met suïcidale mensen confronteert
Zorgen voor jezelf
•
•
•
Als het woord zelfmoord valt, stijgt het
spanningsniveau.
Kwaadheid, angst, onbegrip en machteloosheid bij
de hulpverlener zijn normale gevoelens.
Het is belangrijk te weten hoe deze het gesprek met
een cliënt kunnen beïnvloeden.
Zorgen voor jezelf
•
Hoe dan ook… je komt het tegen.
•
Aandachtspunten:
•
Kennis op doen
•
En vertalen naar de praktijk
•
Zorg voor een ‘veilige omgeving’ om er in te werken
•
Omring je met collega’s
•
Neem je ruimte in het team
•
Kruip niet in een hoekje
Meer informatie
•
www.suïcidepreventievlaanderen.be
•
www.vlasp.be