Transcript Prezentacja
Jak utrzymać dyscyplinę w klasie
?
Maria Dębska CEN w Koszalinie Witam !
• Co to jest dyscyplina?
• Jakie stosujecie narzędzia do utrzymania dyscypliny w klasie?
Dyscyplina co znaczy to słowo?
• Dyscyplina pochodzi od łacińskiego słowa
discere,
które znaczy uczyć się.
• Różne rozumienie dyscypliny; a) jako intensywny nadzór, kierowanie zachowaniem, które może prowadzić do lepszego, pożądanego zachowania, ale często krótkotrwałego.
b) jako samodyscyplina, nauka dokonywania właściwych wyborów, samokontrola.
Nauczyciel a dyscyplina
• Jedyną rzeczą nad jaką nauczyciel ma pełną kontrolę w klasie, jest jego własne zachowanie!!!
• • Nauczyciel, myśląc o dyscyplinie w klasie, powinie brać pod uwagę zachowanie uczniów, ale i swoje zachowanie, i swoje postępowanie.
Dyscyplina uczenie odpowiedzialności za swoje zachowanie.
• Kontrakty klasowe • Umowy klasowe • Zasady zachowania • Co to takiego jest? • Czy macie w swoich klasach spisane zasady zachowania?
Zasady zachowania- kontrakty klasowe
• • To fundament dyscypliny, to narzędzie ułatwiające utrzymanie dyscypliny czyli dobrych warunków nauczania i uczenia się.
• • Przy tworzeniu zasad należy sobie odpowiedzieć na dwa pytania:
Przed jakim złem ma chronić nas ta zasada?
Jakiemu dobru ma służyć ta zasada?
Pogląd dotyczący zasad zachowania mających obowiązywać w klasie .
• Nieprawda • Uczniowie powinni wiedzieć jak należy się zachować. • Nauczyciel musi poświęcić zbyt wiele czasu na dydaktykę, aby móc jeszcze uczyć zasad zachowania i procedur.
• Prawda • Uczniowie mają zwykle mylne pojęcie o zasadach zachowania jakie mają obowiązywać w klasie. Jeżeli nauczyciel im ich nie wyjaśni, będą sondować, jak daleko mogą się posunąć. Będą w praktyce poszukiwać granic.
• Nauczyciel powinien poświęcić tyle czasu na nauczanie reguł ile będzie trzeba, aby zrozumieli je wszyscy uczniowie.
• Zasady to ogólne zalecenia.
• Wystarczy samo ogłoszenie zasad aby uczniowie je zrozumieli. • Jeśli na początku roku nauczyciel dobrze nauczy zasad nie będzie musiał ich przypominać.
• Ogólnym zaleceniom muszą towarzyszyć szczegółowe instrukcje • Zasad należy uczyć tak jak innych przedmiotów. Powinny one być efektem dialogu ucznia i nauczyciela.
• Uczniowie mogą zapomnieć zasad trzeba je co jakiś czas przypominać.
•
Dyscyplina to ścisłe i rygorystyczne przestrzeganie zasad.
•
Uczniowie nie lubią zasad obowiązujących w klasie.
• • •
Zasady nie powinny być przestrzegane w dyktatorski sposób.
Dyscyplinujący nauczyciel powinien być rozluźniony i życzliwy w stosunku do ucznia.
Większość uczniów widzi korzyści wynikające z istnienia reguł zachowania. Rozumieją, że zapobiegają one chaosowi.
Z zachowaniami naruszającymi dyscyplinę w klasie mamy do czynienia gdy: 1) Zachowania te naruszają tok lekcji 2) Zakłócają prawo innych do nauki 3) Zachowania te są dla kogoś fizycznie lub psychicznie niebezpieczne 4) Zachowania polegające na niszczeniu czyjejś własności Inne zachowania są niewłaściwe i nie wymagają natychmiastowej interwencji.
Cele dla których uczniowie zachowują się niewłaściwie • Poszukiwanie uwagi • Dążenie do władzy • Szukanie zemsty • Ujawnienie niedoskonałości
Uczucia wzbudzane w nauczycielu Irytacja rozdrażnienie Poczucie zagrożenia Reakcja dziecka na interwencję Prawdopodobne cele ucznia Zaprzestaje niewłaściwego zachowania, ale po pewnym czasie próbuje w taki sam lub inny sposób zwracać na siebie uwagę.
Intensyfikuje niewłaściwe zachowanie, dąży do kontroli lub stosuje pasywny opór Poszukiwanie uwagi Dążenie do władzy Poczucie krzywdy Staje się agresywne, wyzywające lub wrogie. Nasila niewłaściwe zachowanie lub szuka innej metody rewanżu.
Bezradność, zwątpienie, depresja Pozostaje bierne, odmawia uczestnictwa lub współpracy z nadzieją, że zostawi się je w spokoju Szukanie zemsty Ujawnienie niedodskonałości
5 stopniowa procedura uczenia zachowania się uczniów.
1) Skoncentruj na sobie uwagę wszystkich uczniów, zanim zaczniesz jakiekolwiek zajęcia. ( przed klasą) 2) Przedstaw każdą czynność i dokładnie opisz swoje oczekiwania dotyczące zachowania uczniów podczas wykonywania tej czynności.
Procedury….
3) Zareaguj pozytywnie jeżeli uczniowie spełniają twoje oczekiwania.
4) Zareaguj natychmiast, kiedy uczniowie nie spełniają twoich oczekiwań.
5) Pod koniec każdych zajęć, powiedz uczniom w jakim stopniu realizowali swoje oczekiwania.
Trio Glassera - pytanie Co jak?
1) Co robisz?
2) Czy to jest zgodne z naszymi zasadami?
3) Co powinieneś robić?
pytanie - Co jak?
• • •
1)
Co robisz?
•
2) Jaka jest zasada?
3) Co zrobisz, żeby uniknąć konsekwencji?
4) Co zrobisz, żeby tej zasady nie łamać w przyszłości? (ćwiczenie)
Procedura stopniowania reakcji P. Butler
• •
Etap pierwszy
–
udzielanie informacji
Jest pierwszą informacją o naszym odbiorze czyjegoś zachowania.
Etap drugi wyrażenie uczuć
Ponownie informujemy co dana osoba robi ( zachowanie nie musi wypływać ze złych intencji) i informujemy o naszych uczuciach jakie to zachowanie w nas wywołuje
•
Etap trzeci przywołanie zaplecza
To informacja, co mamy zamiar uczynić, jeśli zachowanie osoby, która nam przeszkadza nie ulegnie zmianie.
• •
Zaplecze musi być realne i wykonalne Zapleczem może być wsparcie osoby, grupy, nasze działanie lub jego brak.
Etap czwarty – skorzystanie z zaplecza
• Jeśli sytuacja nie ulega zmianie konsekwentnie korzystamy z zapowiedzianego zaplecza.
Dyscyplinuj jak najdłużej w konspiracji
• • • • • • • •
Ignoruj Utrzymuj kontakt wzrokowy Zmniejsz dystans Dotknij ucznia w ramię Połóż na ławce kartkę żółtą albo z napisem:
Wróć do nas. Zacznij pracować.
Mów do całej klasy czego potrzebujesz.
Na końcu do ucznia np. samo imię.
Powiedz imię a później możesz spytać.
• • •
Chwalenie kolegi
, który zachowuje się właściwie;
Cieszę się, że szybko zabrałeś się do pracy
.
Dobrze rozpocząłeś test. Tak należy przystąpić do wykonywania tego zadania.
Gdy nastąpi zmiana
powiedz: zachowania
Dziękuję, Doceniam.
Pamiętaj o stopniowaniu środków dyscyplinujących, od najsłabszego do najmocniejszego.
Rozwijaj w uczniu poczucie odpowiedzialności za własne zachowanie
• Omawiaj z nimi reguły, jakie powinny obowiązywać w klasie, ich uzasadnienie i konsekwencje ich łamania.
• Staraj się kontrolę zastępować zachętą do współpracy.
• Pozwalaj uczniom wybierać między wykonaniem polecenia a poniesieniem konsekwencji, zamiast zmuszać do posłuszeństwa lub grozić przymusem.
Izolowanie/ odsyłanie
• Poziom odsyłania • Izolowanie niewykluczające • Izolowanie warunkowe • • • • Co dzieje się z uczniem
Pozostaje w klasie/pozbawiony jest bodźca (zabawki telefonu
)
Pozostaje w klasie Uczeń oddzielony jest od grupy, może ją obserwować, ale nie może z nią pracować.
Może powrócić do grupy, jeśli zdecyduje się przestrzegać zasad
.
Izolowanie / odsyłanie
•
Izolowanie wykluczające
•
Odizolowanie
• • • • •
Pozostaje w klasie Oddzielony jest od grupy Nie może jej obserwować, nie uczestniczy w pracy Pozostaje poza klasą, przebywa w innej klasie, Przebywa w innym miejscu( dyrektor, pedagog, pokój odesłań)
Stanowcze, dominujące zachowanie wyraża osobistą władzę
• Sygnalizuj ją uczniom poprzez: • Wkraczanie w przestrzeń osobistą ucznia • Stawianie przodem do ucznia i ewentualne pochylenie się nad nim • Mówienie do ucznia groźnym tonem, w bezruchu • Podnoszenie głosu • Tego rodzaju zachowania są formą tyranizowania
Skłanianie uczniów do współpracy
• Kierujemy prośby do całej klasy, a nie do określonej osoby, np.. Bardzo proszę o rozpoczęcie pracy.
• Zwracamy uwagę cicho lub w cztery oczy.
• Używamy słów: czy mógłbyś? Chciałabym, zależy mi, oczekuję….
Ingerencje bezpośrednie, którymi przerywamy czynności ucznia, mają większą siłę , jeżeli:
• Stosujemy je tylko w koniecznych przypadkach • Nawiążemy wcześniej kontakt; uczniowie muszą uważać i być cicho.
• Ingerencje są krótkie i spójne wewnętrznie. • W formie jasnych poleceń określają to co mają zrobić, a nie to co mają przestać robić. • Słowa i komunikaty kierujemy bezpośrednio do adresata, gesty wykonujemy wysuniętą ręką, z dłonią odwróconą do dołu.
• W ten sposób nasze działania wygląda stanowczo i profesjonalnie.
Pochwały
• Korzystnie wpływają na podtrzymywanie starań uczniów i dobre zachowanie.
• Jeżeli są stosowane nieodpowiedni sposób to mogą wprowadzić ucznia w zakłopotanie, zwłaszcza gdy są stosowane publicznie.
• Mogą zabrzmieć protekcjonalnie i podkreślić niższą pozycję ucznia.
• Mogą wydać się próbą manipulowania uczniem.
• Pochwały powinny być stosowane szczerze i dotyczyć konkretnego zachowania lub konkretnej pracy. Mogą wyrażać podziw, wdzięczność i zadowolenie, dzięki czemu podniesie się pozycja ucznia względem nauczyciela.
Literatura
• J. Kołodziejczyk, Dyscyplina w klasie. Sophia Kraków 2005 • B. Rogers, Trudna klas. Fraszka Edukacyjna Warszawa 2006 • J. Robertson, Jak zapewnić dyscyplinę ład i uwagę w klasie? WSiP Warszawa 1998 • K. Słupek, Dyscyplina w klasie. Rubikon Kraków 2010
Dziękuję za uwagę