Transcript Nauki ekologiczne Jana Pawła II | 170 kB

NAUKI EKOLOGICZNE JANA PAWŁA II
W SWYM NAUCZANIU EKOLOGICZNYM JAN PAWEŁ II
WSKAZYWAŁ NA JEDNOŚĆ LOSÓW JEDNOSTKI,
SPOŁECZEŃSTWA I PRZYRODY ORAZ WIĄZAŁ JE Z
BOGIEM.
JEGO ZDANIEM, WSPÓŁCZESNY KRYZYS EKOLOGICZNY
JEST ZWIĄZANY Z UPOKORZENIEM LUDZI, WYNIKA Z
NIETOLERANCJI, PRZEMOCY, WOJEN, UBÓSTWA ORAZ
GŁODU.
W ZWIĄZKU Z TYM UWAŻAŁ, ŻE ISTNIEJE KONIECZ-
NOŚĆ BUDOWANIA SOLIDARNOŚCI W SKALI GLOBALNEJ, OPARTEJ NA UZNANIU PRAW CZŁOWIEKA, TROSCE
O UBOGICH I ZEPCHNIĘTYCH NA MARGINES, PRZECIW-
STAWIANIA SIĘ PRZEMOCY I BUDOWANIA KULTURY
POKOJU.
ZDANIEM JANA PAWŁA II, MOŻLIWOŚĆ OCHRONY
WARTOŚCI HUMANISTYCZNYCH WE WSPÓŁCZESNYM
ŚWIECIE NOWOCZESNYCH TECHNOLOGII ISTNIE
TYLKO W PRZYPADKU UWZGLĘDNIENIA OBIEKTYWNE-
GO ŁADU PRZYRODY.
POSZUKUJĄC PRZYCZYN KRYZYSU WSPÓŁCZES-
NOŚCI PAPIEŻ DOSZEDŁ DO WNIOSKU, ŻE JEDNĄ Z
NICH JEST KONFRONACJA CYWILIZACJI MIŁOŚCI I
ŻYCIA Z CYWILIZACJĄ ŚMIERCI.
PRZEJAWEM TEJ KONFRONTACJI SĄ m.in..
a) ABORCJA I EUTANAZJA JAKO WYRAZ DOMNIEMANEJ WOLNOŚCI JEDNOSTKI;
b) WOJNA I PRZEMOC JAKO METODY ROZWIĄZYWANIA KONFLIKTÓW SPOŁECZNO-POLITYCZNYCH;
c) ALIENACJA CZŁOWIEKA WOBEC PRZYRODY I
PREFEROWANIE SZTUCZNYCH, WIRTUALNYCH
ŚWIATÓW W MIEJSCE NATURALNEGO ŚRODOWISKA.
WYMIENIONE CZYNNIKI PAPIEŻ PROPONOWAŁ
ROZWAŻAĆ Z PUNKTU WIDZENIA
• PIERWSZEŃSTWA ETYKI PRZED TECHNIKĄ,
• PRYMATU OSOBY W STOSUNKU DO RZECZY,
• PRIORYTETU DUCHA PRZED MATERIĄ ORAZ
POSTAWY, ABY NIE TYLE „WIĘCEJ MIEĆ” ILE
„BARDZIEJ BYĆ”.
CELEM PROGRAMÓW OCHRONY ŚRODOWISKA
POWINNA BYĆ POPRAWA JAKOŚCI LUDZKIEGO ŻYCIA.
W PAPIESKIEJ HOMILI OECOLOGICA HUMANA, TROSKA O PRZYRODĘ I OCHRONĘ ŚRODOWISKA JEST TEŻ
TROSKĄ O STWORZENIE.
ŁĄCZY SIĘ ONA Z OCHRONĄ PRZESTRZENI SOCJALNEJ, KULTUROWEJ I DUCHOWEJ, W KTÓREJ PRAWDA,
DOBROĆ I PIĘKNO OKREŚLAJĄ ŚRODOWISKO ŻYCIA
CZŁOWIEKA ORAZ PRZESTRZEŃ JEGO ROZWOJU. W
PRZESTRZENI TAKIEJ CZŁOWIEK ŻYŁBY W HARMONII
Z PRZYRODĄ, DRUGIM CZŁOWIEKIEM, Z SAMYM SOBĄ
ORAZ Z BOGIEM.
Z EKSPLOATACJĄ PRZYRODY ŁĄCZY SIĘ CZĘSTO
NADKONSUMPCJA, NIESPRAWIEDLIWY PODZIAŁ DÓBR,
UCISK BIEDNYCH, RASIZM, SEKSIZM, PONIŻAJĄCE
TRAKTOWANIE KOBIET, DZIECI I GRUP SPOŁECZNYCH.
NATOMIAST W SPOŁECZEŃSTWACH, W KTÓRYCH
PODEJMUJE SIĘ ZAGADNIENIA ODNOWIENIA ZIEMI
CZĘŚCIEJ ZWRACA SIĘ UWAGĘ NA WZAJEMNY SZACUNEK, SPRAWIEDLIWOŚĆ I ŚWIĘTOŚĆ ŻYCIA.
W ENCYKLICE REDEMPTOR HOMINIS PAPIEŻ
PODKREŚLA, ŻE STWÓRCA CHCIAŁ, ABY CZŁOWIEK
OBCOWAŁ Z PRZYRODĄ JAKO JEJ ROZUMNY I
SZLACHETNY PAN I STRÓZ, A NIE JAKO BEZWZGLĘDNY
EKSPLOATATOR.
WEDŁUG ENCYKLIKI EVANGELIUM VITAE, W CENTRUM PRZYRODY STOI CZŁOWIEK, KTÓRY JEST PRZEZ
BOGA POWOŁANY ABY UPRAWIAĆ OGRÓD ZIEMI I
STRZEC GO. WOKÓŁ NIEGO ZNAJDUJE SIĘ CAŁA STWORZONA RZECZYWISTOŚĆ, BĘDĄCA ŚRODOWISKIEM
ŻYCIA I ROZWOJU OBECNYCH I PRZYSZŁYCH POKOLEŃ. ZA OWE ŚRODOWISKO, OBEJMUJĄCE ZARÓWNO
FLORĘ I FAUNĘ, JAK I ŚODOWISKO SPOŁECZNE, JEST
CZŁOWIEK ODPOWIEDZIALNY W SZCZEGÓLNY
SPOSÓB.
W ENCYKLIKACH PAPIESKICH MOŻNA WYRÓŻNIĆ
ROZUMIENIE EKOLOGII CZŁOWIEKA W WĘŻSZYM I
SZERSZYM SENSIE.
SENS WĘŻSZY DOTYCZY WYŁĄCZNIE ŚRODOWISKA
SPOŁECZNEGO I POSTULUJE DBAŁOŚĆ O DOBRO
RODZINY, JAKOŚĆ MIĘDZYLUDZKICH STOSUNKÓW,
POSZANOWANIE LUDZKIEJ NATURY I PEŁNY OSOBISTY
ROZWÓJ CZŁOWIEKA.
SENS SZERSZY OBEJMUJE ODPOWIEDZIALNOŚĆ
CZŁOWIEKA RÓWNIEŻ ZA DOBRO ZIEMI I CAŁEJ
PRZYRODY, A NAWET ZA KOSMICZNY ŁAD I RÓWNOWAGĘ EKOLOGICZNĄ.
OBA PODEJŚIA CHARAKTERYZUJĄ SIĘ HOMOCENTRYZMEM ORAZ PODKREŚLAJĄ PRAWA I OBOWIĄZKI
CZŁOWIEKA.
KRYZYS EKOLOGICZNY WYKAZAŁ, ŻE CZŁOWIEK
NIE TYLKO NIEWŁAŚCIWIE POJMUJE ŚWIAT, LECZ
RÓWNIEŻ WYKAZUJE BRAK WIEDZY O SOBIE SAMYM I
SWYCH RELACJACH Z PRZYRODĄ, O TYM, KIM JEST
JAKO CZŁOWIEK, JAKA JEST JEGO ŚWIADOMOŚĆ I
SYSTEM WARTOŚCI.
U PODŁOŻA POSTAW DEGRADUJĄCYCH ŻYCIE
CZŁOWIEKA I ŚRODOWISKO SPOŁECZNO-PRZYRODNI-
CZE LEŻY ZNIEKSZTAŁCENIE PRAWDY O SAMYM
CZŁOWIEKU, O CELU I SENSIE JEGO ŻYCIA. ISTOTNĄ
PZRYCZYNĄ DEGRADACJI ŚWIATA JEST NIEWŁAŚCIWA
KONCEPCJA OSOBY LUDZKIEJ, CZYLI tzw. BŁĄD
ANTROPOLOGICZNY, KTÓRY POLEGA NA TYM, ŻE
WSKUTEK NIEWŁAŚCIWEJ KONCEPCJI CZŁOWIEKA
KSZTAŁTOWANE SĄ NIEODPOWIEDNIE ZASADY
POSTĘPOWANIA.
PAPIESKA KONCEPCJA POSTULUJE PENĄ INTEGRALNĄ REALIZACJĘ PROGRAMU UZDROWIENIA RELACJI POMIĘDZY BOGIEM,
CZŁOWIEKIEM I PRZYRODĄ. UKAZUJE RÓWNIEŻ PEWIEN WZÓR
- MODEL CZŁOWIEKA EKOLOGICZNEGO, KTÓRYM MA BYĆ św.
FRANCISZEK Z ASYŻU. DLATEGO ON, GDYŻ JEGO GŁĘBOKO RELIGIJNE, PEŁNE MIŁOŚCI I BRATERSTWA SPOJRZENIE NA PRZYRODĘ, JEGO WSPANIAŁY „HYMN STWORZENIA”, „KAZANIE DO
PTAKÓW”, CZY „UŁASKAWIENIE WILKA Z GUBBIO”, ŚWIADCZĄ O
SERDECZNYM ZBLIŻENIU DO PRZYRODY, JEGO AUTENTYCZNYM
ZAINTERESOWANIU LOSEM ZWIERZĄT I TROSCE WYKLUCZAJĄ-
CEJ JAKĄKOLWIEK CHĘĆ DOMINACJI LUB WYZYSKU.
[OPRACOWANO NA PODSTAWIE ARTYKUŁU STANISŁAWA JAROMI
pt. „PROBLEMATYKA EKOLOGICZNA W MYŚLI JANA PAWŁA II”,
AURA, nr 7, 2005 r.]
ŚWIĘTY FRANCISZEK TRAKTOWAŁ ZWIERZĘTA JAK
MŁODSZYCH BRACI CZŁOWIEKA W WIELKIEJ WSPÓL-
NOCIE ISTOT ŻYWYCH.
OTO JEGO SŁOWA:
WSZYSTKIE STWORZENIA TEJ ZIEMI ODCZUWAJĄ JAK MY,
WSZYSTKIE STWORZENIA TEJ ZIEMI SZUKAJĄ SZCZĘCIA
JAK MY,
WSZYSTKIE STWORZENIA TEJ ZIEMI KOCHAJĄ, CIERPIĄ I
UMIERAJĄ JAK MY, CZYLI SĄ ONE RÓWNYMI NAM DZIEŁAMI WSZECHMOGĄCEGO STWÓRCY.
DEKALOG św. FRANCISZKA Z ASYŻU
OPARTY NA JEGO PISMACH
1. BĄDŹ CZŁOWIEKIEM WŚRÓD STWORZEŃ I BRATEM
DLA LUDZI.
2. TRAKTUJ WSZYSTKIE BYTY STWORZONE Z
MIŁOŚCIĄ.
3. TOBIE ZOSTAŁA POWIERZONA ZIEMIA JAK OGRÓD,
RZĄDŹ NIĄ Z MIŁOŚCIĄ.
4. TROSZCZ SIĘ O CZŁOWIEKA, O ZWIERZĘ, O ZIOŁO,
O WODĘ I POWIETRZE, ABY ZIEMIA NIE ZOSTAŁA
ICH ZUPEŁNIE POZBAWIONA.
5. UŻYWAJ RZECZY Z UMIAREM, GDYŻ ROZRZUTNOŚĆ
NIE MA PRZYSZŁOŚCI.
6. TOBIE JEST ZADANA MISJA ODKRYCIA MISTERIUM
POSIŁKU, ABY ŻYCIE NAPEŁNIŁO SIĘ ŻYCIEM.
7. PRZERWIJ WĘZEŁ PRZEMOCY ABY ZROZUMIEĆ
JAKIE SĄ PRAWA ISTNIENIA.
8. PAMIĘTAJ, ŻE ŚWIAT NIE JEST JEDYNIE ODBICIEM
TWEGO WIZERUNKU, LECZ NOSI W SOBIE WYOBRAŻENIE BOGA NAJWYŻSZEGO.
9. KIEDY ŚCINASZ DRZEWO POZOSTAW CHOĆ JEDEN
PĘD, ABY JEGO ŻYCIE NIE ZOSTAŁO PRZERWANE.
10. STĄPAJ Z SZACUNKIEM PO KAMIENIACH, GDYŻ
KAŻDA RZECZ MA SWOJĄ WARTOŚĆ.
NAJWAŻNIEJSZE TEZY CHRZEŚCIJAŃSKIEJ EWANGELII
ŻYCIA
● ŻYCIE JEST DAREM.
● ŻYCIE LUDZKIE JEST ŚWIĘTE OD POCZĄTKU AŻ DO
KRESU.
● RODZINA JEST SZCZEGÓLNYM SANKTUARIUM ŻYCIA.
● GŁÓWNYM BOGACTWEM CZŁOWIEKA JEST WRAZ Z
ZIEMIĄ SAM CZŁOWIEK (Centessimus annus 32).
PRAWIDŁOWA RÓWNOWAGA EKOLOGICZNA JEST
NIEMOŻLIWA DO OSIĄGNIĘCIA ZANIM NIE ZOSTANIE
ROZWIĄZANA SPRAWA STRUKTURALNYCH FORM
UBÓSTWA ISTNIEJĄCEGO NA ŚWIECIE.
● OCHRONA ŻYCIA NA ZIEMI POWINNA BYĆ CELEM
WSZYSTKICH PROGRAMÓW ŚRODOWISKOWYCH.
● WOJNA JEST NAJWIĘKSZĄ KATASTROFĄ
SPOŁECZNĄ I EKOLOGICZNĄ.
● BIOSFERA JEST POWIĄZANA Z SOCJOSFERĄ, A
KULTURA WSPÓŁKONSTYTUUJE PRZYRODĘ.
● ALJENACJA CZŁOWIEKA WOBEC PRZYRODY JEST
DZIAŁANIEM PRZECIW KULTURZE ŻYCIA, DLATEGO
WSZELKIE DZIAŁANIA NA RZECZ OCHRONY PRZYRODY
MUSZĄ ZAWIERAĆ KONTEKST SPOŁECZNY.
● NOWA SOLIDARNOŚĆ EKOLOGICZNA POWINNA
OBEJMOWAĆ ZARÓWNO RELACJE WEWNĄTRZ
SPOŁECZNOŚCI LUDZKIEJ, TROSKĘ O PRZYSZŁE
POKOLENIA, JAK I STOSUNEK DO PRZYRODY I
ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO.
(STANISŁAW JAROMI, AURA nr 7, 2005 r.).