Transcript Krajowe Ramy Kwalifikacji (KRK)

Krajowe Ramy Kwalifikacyjne
Warsztaty PIFS
20-21 maja 2011
KRK – podstawowe fakty i pojęcia
- Założenia LLL
- Europejskie Ramy Kwalifikacji
- Krajowe Ramy Kwalifikacji
- Walidacja
- Kwalifikacje
- Jednostka uczenia się
- Pracodawcy, a sektor edukacyjni
- Użytkownicy systemu KRK
- IBE Instytut Badań Edukacyjnych
- PIFS, a KRK
Główne założenia LLL:
• Osoba ucząca się w centrum zainteresowania
• Pełniejsze wykorzystanie efektów uczenia się osób w
różnych miejscach, formach i okresach życia, a przede
wszystkim lepsze wykorzystanie doświadczenia
życiowego, w tym zawodowego
• Gwarantowanie przez państwo równego traktowania
różnych dróg uczenia się, poprzez opieranie krajowych
systemów kwalifikacji na efektach uczenia się
• Wskaźnikiem skuteczności polityki skupionej na
osobach uczących się jest ich wiedza, umiejętności i
inne kompetencje, a nie cechy dotyczące instytucji (np.
wzrost nakładów na szkolnictwo i szkolenia w firmach,
jakość programów, podręczników i kadry.
Cele LLL z dokumentu:
Perspektywa uczenia się przez całe
życie
• Kreatywność ́ i innowacyjność
• Przejrzysty i spójny krajowy system kwalifikacji
• Różnorodna i dostępna oferta form wczesnej opieki i
edukacji
• Kształcenie i szkolenie dopasowane do potrzeb
gospodarki i zmian na rynku pracy
• Środowisko pracy i zaangażowania społecznego
sprzyjające uczeniu się przez całe życie
Europejskie Ramy Kwalifikacji (ERK)
ERK są wspólnym europejskim układem
odniesienia umożliwiającym wzajemne
porównywanie i powiązanie systemów
kwalifikacji w poszczególnych krajach
Krajowe Ramy Kwalifikacji (KRK)
Krajowe Ramy Kwalifikacji dla uczenia się
przez całe życie:
są narzędziem służącym w danym kraju do
klasyfikowania kwalifikacji według poziomu
danej kwalifikacji; KRK ma jasne odniesienie
do ERK
Z prac Zespołu Ekspertów ds. KRK
Założenia KRK
• Możliwość ́ odniesienia kwalifikacji do EQF
• Czytelność ́ systemu edukacyjnego dla
obywateli
• Dialog z rynkiem pracy
• Integracja edukacji ogólnej, zawodowej i
wyższej
• Spójność systemu kwalifikacji
• Wspólny aparat pojęciowy
• Przesunięcie akcentu z procesu na wynik
• Promocja i wsparcie uczenia się przez całe
życie
Jens Bjornavold, Cedefop (Warszawa, listopad 2009)
Cele wprowadzenia KRK
1. Przejście z systemu edukacji
skoncentrowanego na procesie nauczania
do systemu opartego na efektach uczenia
się ̨
2. Stworzenie systemu umożliwiającego
uznawanie efektów uczenia się
pozaformalnego i nieformalnego
3. Stworzenie praktycznych możliwości
szybkiego reagowania na nowe potrzeby
społeczeństwa, w tym rynku pracy
Cele wprowadzenia KRK II
4. Zapewnienie większej integracji wszystkich
trzech rodzajów (sektorów) edukacji w
Polsce (ogólnej, zawodowej, wyższej)
5. Stworzenie warunków umożliwiających
uznawanie kwalifikacji nadawanych w
Polsce w innych krajach, w tym zwłaszcza
w państwach członkowskich UE
6. Zrealizowanie zobowiązań, które wynikają
z uzgodnionych w ramach UE uregulowań
dotyczących tego obszaru
Walidacja
walidacja efektów uczenia się to:
„proces potwierdzania, że określone,
poddane ocenie efekty uczenia się uzyskane
przez uczącego się odpowiadają konkretnym
efektom wymaganym w ramach jednostki
(uczenia się) lub kwalifikacji”
Załącznik nr 1. do dokumentu Komisji Wspólnot Europejskich pt.: ZALECENIE
PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie ustanowienia Europejskiego
systemu transferu i akumulacji punktów w kształceniu i szkoleniu zawodowym
(ECVET) [SEK(2008) 442 SEK(2008) 443] (Bruksela, dnia 9.4.2008)
Europejski kontekst walidacji
Zaleca się:
• stosowanie podejścia opartego na
efektach uczenia się przy definiowaniu i
opisywaniu kwalifikacji
• należy propagować walidację ocenionych
efektów uczenia się pozaformalnego i
nieformalnego
Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady w z dnia 18 czerwca 2009 r. w
sprawie ustanowienia europejskiego systemu transferu osiągnięć w
kształceniu i szkoleniu zawodowym (ECVET)
Kontekst europejski II
„każdy poziom kwalifikacji powinien
być zasadniczo osiągalny przez osoby
podążające różnymi ścieżkami
edukacji i kariery”
Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 r. w
sprawie ustanowienia europejskich ram kwalifikacji dla uczenia się przez całe
życie (EQF)
Cele wprowadzenia walidacji
kompetencji
1. Umożliwienie nadania statusu
formalnego kompetencjom zdobywanym
w toku uczenia się pozaformalnego i
nieformalnego, w tym – w toku pracy
2. Ułatwienie migracji zarobkowej i
edukacyjnej w ramach UE
3. Zdobywanie zatrudnienia zgodnego z
posiadanymi kwalifikacjami
4. Ukierunkowanie dalszego uczenia się
Walidacja jako odpowiedź na
potrzeby
• Doświadczenia wynikające z migracji
• Potrzeby osób indywidualnych
potwierdzone w ramach projektów
walidacyjnych
• Mobilność na dynamicznym rynku
• Rozwój idei i praktyki LLL
• Brak rozwiązań kompleksowych
Kwalifikacje, a jakość
Mówimy̨ o wysokiej jakości - ale czego?
•
•
•
•
•
Efektów uczenia się?
Kwalifikacji?
Procesu walidacji?
Szkoleń i kształcenia? – procesu??
Usług edukacyjnych ? – zadbanie o klienta czy
jakość kwalifikacji?
Podkreślić należy niezależność procesu
kształcenia i procesu oceniania
Kwalifikacja
• „Kwalifikacja „ oznacza formalny wynik procesu oceny i
walidacji uzyskany w sytuacji w której właściwy organ
stwierdza, że dana osoba osiągnęła efekty uczenia się
zgodne z określonymi standardami”
Definicja przyjęta przez Parlament Europejski w ramach zalecenia w sprawie
wprowadzenia Europejskich Ram Kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie
(kwiecieo 2008)
• Kwalifikacja (qualification) – dyplom, świadectwo,
certyfikat lub inny dokument, wydany przez
uprawnioną instytucję, stwierdzający że dana osoba
osiągnęła efekty uczenia się zgodne z odpowiednimi
wymaganiami.
Definicja przyjęta uchwałą nr 7/VII/10 Komitetu Sterującego do spraw Krajowych
Ram Kwalifikacji dla uczenia się przez całe życie w dniu 29 lipca 2010 r.
http://www.nauka.gov.pl/finansowanie/fundusze-europejskie/program-operacyjnykapital-ludzki/krajowe-ramy-kwalifikacji/zestawienie-definicji-krk/
Kwalifikacja jako zbiór efektów
uczenia się
• Kwalifikacja nadana „uczącemu się” może być
traktowana jako zbiór efektów uczenia się
• Efekty uczenia się muszą podlegać ocenianiu i
potwierdzeniu
• Po zbadaniu zgodności efektów uczenia się ̨ z
obowiązującymi standardami wydawane jest
potwierdzenie odpowiedniej kwalifikacji –
dyplom/świadectwo
• Kwalifikacja może być uzyskana na drodze:
 kształcenia formalnego
 kształcenia poza-formalnego
 Uczenia się nieformalnego
• Kwalifikacja cechuje się zawsze określoną
„objętością”
Jednostka uczenia się (learning
unit)
• Ma jasno i ściśle określone efekty uczenia
się ̨
• Jest, może być częścią ̨ składową
kwalifikacji
• Jest najmniejszym (?) zbiorem efektów
uczenia się ̨ podlegającym ocenianiu i
potwierdzaniu.
• W ECVET – Europejskim Systemie
Transferu i Akumulacji Osiągnięć
przypisywane są jej punkty ECVET i może
być przenoszona i akumulowana w celu
nadania kwalifikacji
Różnice pomiędzy kwalifikacją
a jednostką uczenia się
• Kwalifikacja musi zawsze posiadać
określony, zatwierdzony przez uprawnioną
instytucję standard
• Jednostka uczenia się ̨ –
 nie musi posiadać zatwierdzonego standardu
 oceny uzyskanych efektów uczenia się ̨ dokonuje się ̨ w
odniesieniu do opisu jednostki uczenia się ̨ – dokonanego
językiem efektów uczenia się ̨
• Jednostka uczenia się powstaje szybciej –
istnieje możliwość szybszej reakcji na
potrzeby rynku pracy
Trzy rodzaje zbiorów
„efektów uczenia się”
• Kwalifikacja „pełna”
 Uzyskanie kwalifikacji pełnej na określonym poziomie
KRK umożliwia ubieganie o nadanie kwalifikacji pełnej na
wyższym poziomie
 Kwalifikacja pełna podnosi „znacząco” kompetencje
uczącego się w wszystkich trzech obszarach – wiedza,
umiejętności (w tym wyższe umiejętności kognitywne),
kompetencje personalne i społeczne
• Kwalifikacja „cząstkowa”
 Może być częścią składową kwalifikacji pełnej
 Nie uprawnia do ubiegania się o kwalifikację pełną na
wyższym poziomie
 Nie musi podnosić kompetencji w trzech obszarach
• Jednostka uczenia się
Jak pracodawcy oceniają sektor edukacyjny?
- luki kompetencyjne wynikające z nienadążania systemu
kształcenia za potrzebami pracodawców,
- brak powiązania między programami kształcenia
zawodowego i szkoleń, a aktualnym zapotrzebowaniem
pracodawców na określone kompetencje pracowników,
- brak instrumentów pozwalających pracodawcom na
szybkie sprawdzenie faktycznych umiejętności nowo
zatrudnianych pracowników, co utrudnia i wydłuża proces
rekrutacji,
- brak możliwości formalnego uznawania umiejętności
praktycznych uzyskiwanych przez pracowników w wyniku
kształcenia nieformalnego i zdobywanych przez
doświadczenie
Jak pracodawcy oceniają sektor edukacyjny II?
- niewystarczający i często nieprecyzyjnie określany zakres
szkoleń oferowanych na rynku wynikający z braku
odpowiedniej standaryzacji wymagań zawodowych
- pracowników o dopasowanych do potrzeb rynku
kwalifikacjach, które można byłoby łatwo i skutecznie
zweryfikować na podstawie uznanego w branży
certyfikatu,
- elastycznego i szybko reagującego na potrzeby rynku
systemu kształcenia pracowników gwarantującego
uzyskanie kwalifikacji odpowiadających oczekiwaniom
pracodawców,
Użytkownicy systemu KRK
Użytkownicy systemu KRK
Użytkownicy systemu KRK
Użytkownicy systemu KRK
Projekt systemowy pt. "Opracowanie założeń
merytorycznych i instytucjonalnych wdrażania
Krajowych Ram Kwalifikacji oraz Krajowego
Rejestru Kwalifikacji dla uczenia się przez całe
życie" realizowany jest przez Instytut Badań
Edukacyjnych w okresie od lipca 2010 do końca
2013 r.
Cel ogólny projektu prowadzonego
przez Instytut Badań Edukacyjnych
Opracowanie ostatecznych założeń
merytorycznych i instytucjonalnych dla
wdrożenia Krajowych Ram Kwalifikacji
oraz krajowego rejestru kwalifikacji dla
uczenia się przez całe życie.
Cele szczegółowe projektu prowadzonego
przez Instytut Badań Edukacyjnych
- Opracowanie modelu KRK w oparciu o wypracowany ekspercki
model KRK
- Zbudowanie mapy kwalifikacji w Polsce w odniesieniu do ERK
- Opracowanie procedur potwierdzania kompetencji w celu
uzyskania kwalifikacji i weryfikacji istniejących kwalifikacji w
odniesieniu do ERK, z uwzględnieniem zasad zapewniania jakości
- Przygotowanie założeń merytorycznych, instytucjonalnych i
organizacyjnych dla instytucji do spraw Krajowego Systemu
Kwalifikacji
- Zwiększanie wiedzy na temat Krajowych Ram Kwalifikacji i
kształcenia w oparciu o efekty uczenia się wśród instytucji
edukacyjnych i szkoleniowych i uczestników rynku pracy.
Udział PIFS w kosultacjach
Powołanie czterech zespołów problemowych dla poszczególnych
obszarów debaty:
1. Model KRK dla maksymalizacji możliwości osiągania poziomu
kwalifikacji przez uczących się.
2. Proces osiągania kwalifikacji oparty o efekty uczenia się.
3. System potwierdzania efektów uczenia się oraz mechanizmy
zapewniające jakość kwalifikacji dla wiarygodności edukacji i
kwalifikacji w kraju i w Europie
4. Zakres uczestnictwa partnerów społecznych i uczestników
dialogu obywatelskiego w systemie kwalifikacji dla pełnego
zaangażowania grup interesariuszy w tworzeniu i funkcjonowaniu
systemu kwalifikacji
Jakie są potencjalne szanse i zagrożenia dla Izby
związane z reformą?
Szanse:
• Dodefiniowanie branży szkoleniowej w ramach
kształcenia pozaformalnego.
• Umocnienie głosu środowiska szkoleniowego.
• Integracja branży szkoleniowej (jej opis poprzez projekty
badawcze, jako części kształcenia pozaformalnego).
• Dążenie do standaryzacji usług (KRK wymaga poddania
się zewn. Ocenie), kwalifikacji pełnych i cząstkowych
oraz przejrzyste zasady tego procesu.
• Nawiązanie współpracy z różnymi izbami branżowymi i
współdziałanie w zazębiających się obszarach (komitety
akredytacyjne, przepisy VAT).
• Integracja wszystkich kształcących w obszarze
pozaformalnym.
• Uzyskanie możliwości ustanawiania przedstawiciela PIFS
w komisjach akredytujących, weryfikujących kwalifikacje.
• Budowanie modelu ustanawiania kwalifikacji. Abyśmy
mogli, jako środowiska branżowe i szkoleniowe kształcące
w konkretnych zawodach (kwalifikacjach pełnych lub
cząstkowych), definiować kwalifikacje, je opisywać i
wskazywać sposób ich weryfikowania.
• Przy okazji definiowania kształcenia pozaformalnego integrowanie wokół „niego”- przepisów dotyczących
branży szkoleniowej w ramach różnych ministerstw
(wyeliminowanie sprzeczności: „VAT”, „placówki
niepubliczne”, „kształcenie i wychowanie”, uczelnie
wyższe – firmy szkoleniowe”).
• Podniesienie rangi kształcenia pozaformalngo.
• Zrównanie wszystkich dróg zdobywania kwalifikacji, tzn.
ze sfery edukacji formalnej, nieformalnej i pozaformalnej.
Zagrożenia:
• Brak badań i definicji oraz opracowań dotyczących
kształcenia pozaformalnego może skutkować
zawłaszczeniem tego rynku, błędnym jego nazywaniem:
przykład ze spotkania KRK – kształcenie pozaformalne =
szkoły językowe.
• Brak reprezentacji firm i instytucji szkoleniowych w
ciałach nazywających kwalifikacje i je weryfikujących.
• Brak kwalifikacji pełnych i cząstkowych uczonych przez
firmy szkoleniowe wśród kwalifikacji uznawanych.
• Realizowanie się zasady: „nieobecni nie mają głosu”.
• Zmarnowanie szansy na włączenie się w proces zmian,
gdy on jest inicjowany i definiowany.
• Zgoda na bycie biernym obserwatorem zmian.
• „Upaństwowienie” i zawłaszczenie LLL oraz KRK przez
kształcenia formalne.
• Komercyjny rynek szkoleń musi sobie odpowiedzieć na
pytanie, czy oferowane przez niego kwalifikacje, w tym
te poparte dyplomami i certyfikatami, zachowają swoją
wartość w oczach klientów po wdrożeniu ram
kwalifikacyjnych, jeśli nie zostaną w pełni w tych ramach
odpowiednio uwzględnione i wycenione (za A. Lechem).
Planowane i realizowane działania:
1. Aktywna praca przedstawicieli PIFS w zespołach
roboczych debaty społecznej KRK.
2. Uświadamianie środowiska firm szkoleniowych w
obszarze zachodzących zmian.
3. Inicjowanie dyskusji w tym zakresie (maile, forum PIFS,
Komisja Kształcenia Zawodowego, Pełnomocnicy
Regionalni, Newsletter PIFS)
4. Włączenie się w prace rozpoczęte przez IBE nad
badaniem obszaru kształcenia pozaformalnego.
5. Współpraca z PARP przy badaniach rynku usług
szkoleniowych.
6. Praca przedstawicieli PIFS w zespole powołanym przez
MEN w celu wypracowania zasad współpracy: szkoły
zawodowe – przedsiębiorcy.
7. Pozyskanie środków unijnych na projekt finansujący
powstanie obserwatorium kształcenia pozaformalnego.
8. Zakończenie prac nad standardem usługi szkoleniowej.
9. Udział PIFS w tworzeniu słownika pojęć w KRK.
10.Współpraca z PTI, KBiN, Izbą Rzemieślniczą –
wypracowywanie wspólnych rozwiązań i stanowisk.
11.Udział przedstawicieli kształcenia pozaformalnego w
instytucjach weryfikujących i nadających kwalifikacje.
12.Zadbanie o otwarcie dla praktyków i branż możliwości
opisywania kwalifikacji pełnych i cząstkowych.
13.Zbadanie, jakie kwalifikacje pełne reprezentowane są lub
uczone przez Członków PIFS.
Dziękujemy za uwagę!
Ewa Polańska, Andrzej Lech
(Tworząc prezentację korzystałam z opracowań
Witolda Woźniaka oraz Tomasza Saryusz-Wolskiego, Michała
Gawryszczaka, Andrzeja Lecha)