de POP-poli - WDH Breda eo
Download
Report
Transcript de POP-poli - WDH Breda eo
POP poli : borg in onze zorg
Psychiatrie Obstetrie en Pediatrie
filipowski ‘de vereniging’
Gerhard Knol
Leonard Berger
WDH-avond
10 en 13 januari 2011
Wat treft u in deze casus?
•Medisch gezien goed gegaan?
•Pte heeft het als een drama beleefd
•
•
•
•
‘als een overval’
Niet serieus genomen gevoeld
Pijn ++ door vaginaal haematoom
Postpartum depressie
•Wil dit nooit meer meemaken!
Waar liggen de verbeterpunten?
•De patiënte centraal stellen
•De patiënte serieus nemen
•De patiënte weer vertrouwen laten
krijgen
• In zichzelf
• In de hulpverleners
• Haar grenzen respecteren
•Eenduidig beleid
•Goede communicatie
Wat denkt u dat de wensen
van patiënte zijn?
keizersnede
Wat denkt u dat de wensen
van patiënte zijn?
• ‘Alles’ om dit nooit meer mee te
hoeven maken
•
•
•
•
Sowieso Keizersnede
Geen inleiding
Goede begeleiding
Begeleiding postpartum om tijdig depressie te
signaleren
de POP ontpopt
Subjectief trauma vs geen woord in verslag
controle verlies vs alles onder controle
werkelijkheid vs dé waarheid
zender
en
ontvanger
waarheid?
gij zult !
- thuis bevallen
- vaginaal bevallen
- borstvoeding geven
werkelijkheid
overvloed & openheid informatie
kritiek op hulpverlener in media
gebrek eenduidigheid
impact op vertrouwen
vertrouwen vrouw in zichzelf
in hulpverlener & goede afloop
zelfvertrouwen hulpverlener
HELLP op termijn
van Pampus
94% na 9 jr
geheugen & concentratie
angsten & depressie
23 % hulp gezocht
30 % alsnog hulpvraag
31 % “dat nooit weer”
consequenties
33% bevalling negatieve ervaring
10 % enige tijd traumatische stress respons
1-6% PTSD
DSM IV : bedreigende situatie, die oncontroleerbaar en onvoorspelbaar is geweest
en die voortduurt met heftige gevoelens van angst, hulpeloosheid of
afschuw, vanwege de onmogelijkheid van het individu zich aan te passen
zwangerschap en angst
gebrek vertrouwen hulpverlener
angst het niet te redden
angst voor dood moeder / kind
angst voor pijn
angst voor controle verlies
verder bv : afwijkend kind, kunstverlossing,ruptuur
alleen zijn in vreemde omgeving
73 %
65 %
55 %
44 %
43 %
partners
…….
angst vrouw te verliezen 37 %
vroeg / eiste sectio
22 %
signalen
zeer ‘ demanding ’
slecht slapen, braken, vaak pijnklachten
angst voor pijn , herbeleven
veel wantrouwen, niet gerust te stellen
afweer bij aanraken buik / bij VT
vraag om sectio
………..
hulpverleners
Angst voor echelon
Angst te falen
******
bewaking
*****
extra consulten
***
sneller triage & opname
**
meer kunstverlossing / sectio
*
verloochening van kunde en kunst
POP AMSTERDAM !
MC feb 2009
psi spreekuur al jaren
‘opstellen’
POP Amphia
Psychiatrie Michel Yu / Idris Bakker
Obstetrie
Leonard Berger / Gerhard Knol
Pediatrie
Anthon Hulsman / Ron van Beek
poppers van het eerste uur
breda
amsterdam
arnhem
apeldoorn
just take her seriously
en ….. via de psychiatrie rotterdam
POP-poli richt zich op
mensen met:
•Ernstige hyperemesis
•Traumatische obstetrische VG
•Angst voor zwangerschap / bevalling
•Angst of paniekstoornis
•Sexueel misbruik in VG
•Psychiatrische klachten (in VG)
•Psychofarmacagebruik
•1e gr. Verwant met psych. problematiek
de feiten
2 op 10 zwangere vrouwen en
kraamvrouwen hebben
psychiatrische aandoening
Angst / Paniekstoornis
Ernstige depressie
Postpartum depressie
Postpartum psychose
de feiten
10-15% vd zwangere vrouwen
en kraamvrouwen heeft
depressieve klachten
40-60% van de mensen die het
ziekenhuis binnenkomt heeft
psychiatrische problematiek (of
in anamnese)
Voorspellers van pre- en postpartum
psychiatrische problemen:
psychiatrische
voorgeschiedenis
middelenafhankelijkheid
partner met psychiatrische
problemen
tienerzwangerschap
allochtone afkomst
ongeplande zwangerschap
alleenstaand
somatische problemen
kind opgenomen
Sexueel misbruik
POP-poli
Maternale sterfte
aan psychiatrische stoornissen tot 1 jaar pp
UK = nr 1
Oorzaken maternale sterfte in GB
Conclusie Why Mothers Die
gebrek samenwerking disciplines
communicatie 1ste – 2e lijn
interdisciplinair
negeren / onwetend psychiatrische VG
psychiatrische diensten
weinig rekening met zwangerschap
non-communicatie met gynaecoloog en vv
Maternale sterfte tgv psychiatrische
stoornissen in NL
Officieel CBS 1996-2004: 0
cie maternale sterfte (suicide) 9 in 9 jaar
CBS cijfers (1996-2005) na koppeling bestanden:
50 sterftes tgv psychiatrische stoornissen tot 1
jaar post partum in NL = 30.7% indirect
maternale sterfte
> 50% in 3e trim – 3 mnd pp
Hink et al. NTVG 2008
JPsOG 2008
Schutte et al.
*Cox et al, EPDS, BJP, 1987
*Cox et al, EPDS, BJP, 1987
POP-poli
EPDS bij
intake en
postpartum
Risico inschatting
depressie in zwangerschap en
in het kraambed
Psych. voorgeschiedenis
dan meer dan 70% kans!
90% tussen 7 dagen p.p.3 maanden p.p.
risico psychose
normaal frequentie
0,1 – 0,2 %
bij bipolaire stoornis
25 – 50 %
Brockington,1996
bipolair + eerdere pp psychose
Jones & Craddock,2001 Robertson et al,2005
60 %
POP-poli Amphia Breda
Doel:
Expertise-centrum vormen
Verbeteren communicatie tussen (vaak vele)
betrokkenen
Betere zorg zwangeren met psychiatrisch
probleem en hun kind
Service aan verwijzers (1e lijns verloskundigen,
huisartsen, externe psychiaters)
POP-poli Amphia Breda
Basisteam:
Psychiatrie Yu / Bakker
Obstetrie Berger/Knol
Knol/Lunshof
Pediatrie Hulsman/van Beek
Pop poli versie 5
maart 2009
Vrouwen met een kinderwens of zwangeren met:
- met een ernstige psychiatrische aandoening (in de voorgeschiedenis)
DSM as 1
- die psychofarmaca gebruiken zoals beschreven in de TWA
zwangerschap en psychofarmaca
- met een eerstelijns verwante met een psychotische of depressieve
stoornis
- met verslavingsproblematiek (alcohol, drugs en/of medicatie)
- een complexe sociale setting (evt verstandelijke beperking)
POP-poli
Aanmelding via poli
Aanmelding via
poli gynaecologie
Gynaecologie
o.v.v. POP-poli
ovv POP poli
Beoordeling op
urgentie
Beoordeling op urgentie
1e consult bij
gynaecoloog
Voorstel invulling deeltijdprogramma:
3 keer per week 1 1/2 uur
- beeldend
- CGT
- ontspanning/PMT
1e consult bij
psychiater
MDO
dinsdagmiddag
16.30 - 17.30 uur
MDO
1 keer per 3 weken
- gynaecoloog
- psychiater
- kinderarts
- maatschappelijk werk
- lid preventie team
- verslaglegging in EPD
- aanwijzen casemanager
- brief naar huisarts, verwijzer en verloskundige
Aanmelding via
poli gynaecologie
ovv POP poli
POP-poli
Beoordeling op
urgentie
1e consult bij
gynaecoloog
Voorstel invulling deeltijdprogramma:
3 keer per week 1 1/2 uur
- beeldend
- CGT
- ontspanning/PMT
1e consult bij
psychiater
MDO
1 keer per week
- gynaecoloog
- psychiater
- kinderarts
- SPV
- aanwijzen casemanager
- brief naar huisarts, verwijzer en verloskundige
MDO
donderdagmiddag
Vervolg bij
eigen
verloskundige
evt
gezamenlijke
controle met
gynaecoloog
Onder
behandeling
bij de
gynaecoloog
Deeltijdprogramma
voor
zwangeren
Advies naar eigen
psychiater
Behandeling
gedurende
zwangerschap bij
psychiater PAAZ
of psycholoog
Consult
kinderarts
Consult
maatschappelijk werk
Consult
SPV
Inschakelen
AMK
Aanmelding via
poli gynaecologie
ovv POP poli
POP-poli
Beoordeling op
urgentie
1x per week
1e consult bij
gynaecoloog
Voorstel invulling deeltijdprogramma:
3 keer per week 1 1/2 uur
- beeldend
- CGT
- ontspanning/PMT
1e consult bij
psychiater
- gynaecoloog
- psychiater
MDO
- kinderarts
1 keer per week
SPV
- -gynaecoloog
- psychiater
- MMW
- kinderarts
- -SPV
psycholoog
- aanwijzen casemanager
aanwijzen
- -brief
naar huisarts, behandelaar
verwijzer en verloskundige
Multidisciplinair overleg
MDO
donderdagmiddag
Psychiater/Gynaecoloog/Kinde
rarts/
SPV/MMW
Vervolg bij
eigen
verloskundige
evt
gezamenlijke
controle met
gynaecoloog
Onder
behandeling
bij de
gynaecoloog
Deeltijdprogramma
voor
zwangeren
Advies naar eigen
psychiater
Behandeling
gedurende
zwangerschap bij
psychiater PAAZ
of psycholoog
Consult
kinderarts
Consult
maatschappelijk werk
Consult
SPV
Inschakelen
AMK
POP-poli Amphia Breda
Basisteam:
Psychiatrie Yu/Resida
Obstetrie Berger/Knol
Knol/Lunshof
Pediatrie Hulsman/van Beek
SPV
MMW
Psycholoog
AMK-coordinator
POP Arnhem
NTVG 27 nov 2010
screenen EPDS > 11
12 % PND kans
gynaecologische anamnese
5,3%
misten ¾ patiënten EPDS >11 ( met actieve depressie symptomen )
merendeel aangemeld op andere psy-soc indicatie
onvoldoende gericht
angst / depressie
serieus nemen ?
meest onderbelicht !
Signalen
Reactie
hyperemesis vroeg / laat
ketonen opname
bekkenpijn
rust, band, fysio
minder leven
triage ongezien, CTG
premature “weeën”
cx meting, infuus
hoofdpijn
lab ongezien, katheter
vroege start
vi-top ‘ontsluiting’
paniek << ? >> geruststelling
gijzeling arts/patiënt
…………………
angst om zieke gezond te verklaren
>>>>>>>
angst gezonde ziek te verklaren
Bert Keijzer
hoe beter ?
kijken
: lichaamstaal
luisteren : oog voor beleving
vragen
: pijnangstgeweldabususdepressie
signalen,
voor specialist en huisarts
voort durend
somber / lusteloos
gestoorde eetlust
mindere concentratie
slaapstoornissen
moeheid
piekeren ( lijstjes )
schuldgevoelens
minder seksuele actief
secundaire en tertiaire preventie
belangrijkste vragen:
1. Wordt / werd u behandeld voor
psychische klachten
2. Heeft u daarvoor medicatie (gehad)
3. Zijn in uw familie mensen behandeld
voor psychische klachten
4. Aandacht angst en controle behoefte
last but not least
Niet depressie maar angst = predictor voor PND en
PTSS (Fairbrother dec 07)
En psychofarmaca?
Graag preconceptioneel overleg
Altijd nadeel van stoppen afwegen
Veel medicatie kan wél
Uitgebreid Amphia protocol
doel POP : borg voor zorg
verbeteren communicatie : eenduidig
goed samenwerkend team : bevalplan
respect voor afspraken
: pat centraal
zorg op maat psychiatrische zwangere en haar kind
service : verloskundige & huisarts & ext psychiater