Transcript MSSF 4 faza II

MSSF 4 faza II a Solvency II
6 grudnia 2010
Adam Fornalik
Agenda
►
►
►
►
►
►
►
►
Cele i zakresy
Synergia w implementacji
Bilans MSSF i Solvency II
Wycena zobowiązań ubezpieczeniowych
Główne różnice w wycenie zobowiązań ubezpieczeniowych
Opcje i gwarancje wbudowane w umowy ubezpieczenia
Wycena aktywów i pozostałych zobowiązań
Granice umowy ubezpieczenia
strona 2
MSSF 4 faza II a Solvency II – 6 grudnia 2010
MSSF a Solvency II
Punkt widzenia Komisji Europejskiej
Komisja Europejska, Dyrektywa Solvency II, nota wprowadzająca 28
„Standardy wyceny na potrzeby nadzoru powinny być w możliwie
dużym zakresie zgodne z międzynarodowymi zasadami
rachunkowości by ograniczyć obciążenia administracyjne”
Komisja Europejska, Specyfikacja techniczna QIS5, paragraf V.4
„O ile to nie zostało uregulowane w inny sposób, wycena
wszystkich aktywów oraz zobowiązań, innych niż rezerwy techniczne
powinna być dokonana zgodnie z międzynarodowymi standardami
rachunkowości przyjętymi przez Unię Europejską”
strona 3
MSSF 4 faza II a Solvency II – 6 grudnia 2010
Cele Solvency II oraz MSSF 4 faza II
Solvency II
►
►
►
►
Dostosować wymogi kapitałowe do profilu ryzyka
Zwiększyć poziom harmonizacji w Europie w obszarze wypłacalności
Motywować do efektywnego zarządzanie ryzykiem
Zabezpieczyć interesy ubezpieczonych
MSSF 4 faza II
►
►
Wprowadzić spójne podejście do wyceny zobowiązań
ubezpieczeniowych
Zwiększyć przejrzystość i porównywalność sprawozdań finansowych
zakładów ubezpieczeń
strona 4
MSSF 4 faza II a Solvency II – 6 grudnia 2010
Zakres Solvency II oraz MSSF 4 faza II
Solvency II
►
►
Kraje Unii Europejskiej, Norwegia, Liechtenstain oraz Islandia
Zakłady ubezpieczeń oraz reasekuratorzy z przypisem składki
przekraczającym 5 mln Euro rocznie (jeżeli przypis przekroczy 5 mln
Euro w 3 kolejnych latach, Dyrektywa Solvency II obowiązuje w roku
czwartym)
MSSF 4 faza II
►
►
Globalny standard rachunkowości stosowany głównie przez spółki
giełdowe
Obejmuje umowy spełniające definicje umowy ubezpieczeniowej,
umowy reasekuracyjne oraz instrumenty finansowe zawierające tzw.
uznaniowe udziały w zyskach (discretionary participation features)
strona 5
MSSF 4 faza II a Solvency II – 6 grudnia 2010
Wdrożenie Solvency II oraz MSSF 4 faza II
Ramy czasowe
Solvency II
►
►
►
Kwiecień 2011 – publikacja wyników QIS5
2011-2012 publikacja aktów wykonawczych i ich przyjęcie przez
państwa członkowskie
Oficjalnie Solvency II ma wejść w życie 31 października 2012 lecz
pojawiła się propozycja przesunięcia daty wdrożenia na 1 stycznia
2013
MSSF 4 faza II
►
►
►
Czerwiec 2011 publikacja standardu
Planuje się wdrożenie w roku 2013 lub 2014
Zakładając, że nowy standard wejdzie w życie 1 stycznia 2014,
wymagać to będzie sporządzenie bilansu otwarcia zgodnie z nowymi
regułami na datę 31 grudnia 2012 (dane porównawcze)
strona 6
MSSF 4 faza II a Solvency II – 6 grudnia 2010
Synergia w implementacji
Solvency II i MSSF 4 faza II
►
►
►
Pomimo tego że, MSSF i Solvency II mają inne cele to istnieje wiele
podobieństw pomiędzy wymaganiami implementacyjnymi dla obu
systemów i będzie można cieszyć się pewnym efektem synergii przy
ich wdrażaniu
Przewiduje się, że synergia implementacji powinna wystąpić głównie w
obszarze wyceny zobowiązań ubezpieczeniowych
Synergia w wycenie zobowiązań w obu systemach wynika z
zastosowania podobnych reguł w szczególności z podobnej konstrukcji
zobowiązania z najlepszym oszacowaniem zobowiązania i narzutem na
ryzyko jako wyodrębnionymi częściami składowymi
strona 7
MSSF 4 faza II a Solvency II – 6 grudnia 2010
Bilans MSSF i Solvency II
MSSF 4 faza II
Solvency II
Bilans – Solvency II
Bilans MSSF
Aktywa
Goodwill
Pasywa
Aktywa
Nadwyżka
Kapitały
Residual
margin
Pasywa
Środki
własne
MCR
Risk margin
Risk margin
Rezerwy
Techniczne
Zobowiązanie
‘best estimate’
strona 8
Solvency
Capital
Requirement
(SCR)
MSSF 4 faza II a Solvency II – 6 grudnia 2010
Zobowiązanie
‘best estimate’
Rezerwy
Techniczne
Wycena zobowiązań ubezpieczeniowych
Solvency II
►
►
►
Rezerwy techniczno – ubezpieczeniowe muszą być wykazane w
kwocie, w której inny zakład ubezpieczeń mógłby je przejąć („exit value”)
w sposób spójny z danymi rynkowymi („market consistent basis”)
Jeśli przyszłe przepływy środków pieniężnych ze zobowiązań z tytułu
ubezpieczeń mogą być zreplikowane przy użyciu dostępnych
instrumentów finansowych (to znaczy są możliwe do zabezpieczenia),
związane z nimi rezerwy powinny być wyceniane po wartości rynkowej
tych instrumentów
Dla ryzyk niemożliwych do zreplikowania, rezerwy powinny być
wyliczane jako suma najlepszego oszacowania i marży na ryzyko
liczoną oddzielnie metodą kosztu kapitału
► Najlepsze oszacowanie musi być równe przepływom środków
pieniężnych ważonych prawdopodobieństwem, biorąc pod uwagę
wartość pieniądza w czasie
► Narzut na ryzyko musi być wyliczany jako najbardziej prawdopodobny
koszt kapitału wymaganego do pokrycia zobowiązań z tytułu
ubezpieczeń
strona 9
MSSF 4 faza II a Solvency II – 6 grudnia 2010
Wycena zobowiązań ubezpieczeniowych (1)
MSSF 4 faza II
Na wartość zobowiązania ubezpieczeniowego składa się wartość
przepływów pieniężnych realizujących zobowiązanie (fulfilment cash
flows):
►
►
►
nieobciążona, ważona prawdopodobieństwami wartość
oczekiwanych przepływów pieniężnych, powstających w miarę
wywiązywania się ubezpieczyciela ze swoich zobowiązań
wartość pieniądza w czasie (stopa dyskonta)
narzut na ryzyko (risk adjustment)
oraz narzut eliminujący zysk w chwili zawarcia umowy (residual margin)
strona 10
MSSF 4 faza II a Solvency II – 6 grudnia 2010
Wycena zobowiązań ubezpieczeniowych (2)
MSSF 4 faza II
Kalkulacja narzutu na ryzyko (risk margin) ma zostać dokonana w
oparciu o jedną z trzech poniższych metod:
►
►
►
Wartość zagrożona (Value at Risk, VaR)
Warunkowa wartość zagrożona (Tail VaR, tVaR)
Metoda kosztu kapitału (Cost of Capital, CoC)
W Solvnecy II do kalkulacji narzutu na ryzyko będzie można stosować
jedynie metodę kosztu kapitału
strona 11
MSSF 4 faza II a Solvency II – 6 grudnia 2010
Podobieństwa w wycenie rezerw technicznych w
Solvency II i MSSF 4 faza II
Wybrane podobieństwa
►
►
►
►
Przepływy ważone prawdopodobieństwami
Wycena opcji i gwarancji wbudowanych w umowy ubezpieczeniowe
Stopa dyskonta wolna od ryzyka
Premia za niepłynność
strona 12
MSSF 4 faza II a Solvency II – 6 grudnia 2010
Główne różnice (1)
MSSF 4 faza II oraz Solvency II
►
W Solvency II zysk na polisie jest rozpoznany od razu a w MSSF 4
faza II jest rozliczany w czasie
►
Solvency II dopuszcza tylko metodę kosztu kapitału do kalkulacji
narzutu na ryzyko podczas gdy MSSF 4 faza II dopuszcza
dodatkowo VaR oraz tVaR
►
MSSF 4 faza II dopuszcza zastosowanie metody uproszczonej dla
krótkoterminowych umów ubezpieczenia
►
Solvency II dopuszcza ujemne rezerwy techniczne natomiast MSSF
4 faza II takiej możliwości nie daje
►
Przy kalkulacji narzutu na ryzyko (risk margin) Solvency II dopuszcza
dywersyfikację na poziomie spółki natomiast w MSSF 4 faza II
dywersyfikacja jest możliwa tylko w ramach danego portfela
ubezpieczeń. Portfel ubezpieczeń zdefiniowany jest jako zarządzana
razem grupa polis podlegająca podobnym ryzykom
strona 13
MSSF 4 faza II a Solvency II – 6 grudnia 2010
Główne różnice (2)
MSSF 4 faza II oraz Solvency II
►
Przy kalkulacji narzutu na ryzyko Solvency II dopuszcza podejście
netto (w sensie reasekuracji) natomiast w MSSF 4 faza II
reasekuracja jest traktowana osobno
►
Według MSSF 4 faza II przepływy pieniężne brane do wyceny
zobowiązań ubezpieczeniowych powinny zawierać tylko zmienne
(incremental) koszty akwizycji natomiast w Solvency II nie ma
takiego ograniczenia
►
W MSSF 4 faza II dzięki istnieniu narzutu eliminującego zysk
(residual margin) efektywnie zmienne koszty akwizycji są odraczane.
W Solvency II nie ma odraczania kosztów akwizycji
►
Ze względu na różne definicje granic czasowych umowy
ubezpieczeniowej mogą wystąpić różnice w tym obszarze
►
W MSSF 4 faza II ogólne koszty administracyjne (overheads) nie są
brane do przepływów pieniężnych wyceniających zobowiązanie
natomiast w Solvency II powinny być wzięte do przepływów
pieniężnych
strona 14
MSSF 4 faza II a Solvency II – 6 grudnia 2010
Opcje i gwarancje wbudowane w umowy
ubezpieczenia
►
►
Zarówno Solvency II jak i MSSF 4 faza II wymaga wyceny opcji i
gwarancji wbudowanych w umowy ubezpieczenia
Przykłady opcji w umowach ubezpieczenia:
►
►
►
►
►
Ubezpieczony ma prawo w pełni lub częściowo zrezygnować z ubezpieczenia
dostając zdefiniowaną kwotę
Ubezpieczony ma prawo do przejścia na ubezpieczenie bezskładkowe
Ubezpieczony ma prawo zamiany świadczenia z tytułu dożycia na zdefiniowaną
rentę
Ubezpieczony ma prawo przedłużenia okresu ubezpieczenia na dotychczasowych
warunkach
Przykłady gwarancji w umowach ubezpieczenia:
►
►
►
strona 15
Gwarancja zainwestowanego kapitału
Gwarantowana stopa zwrotu
Udział w zyskach
MSSF 4 faza II a Solvency II – 6 grudnia 2010
Wycena aktywów i pozostałych zobowiązań (1)
Ogólnie w Solvency II aktywa i zobowiązania wyceniane są po wartości
godziwej a w MSSF zgodnie z odpowiednimi standardami
MSSF
Solvency 2
Goodwill
MSSF 3, MSSF 4, rozpoznaje się nabyty
goodwill po koszcie, testuje się na utratę
wartości
nie rozpoznaje się
Wartości
niematerialne i
prawne
IAS 38, po koszcie pomniejszonym o umorzenie
lub w wartości godziwej
w wartości godziwej
Środki trwałe
MSR 16, po koszcie pomniejszonym o
umorzenie lub w wartości godziwej
w wartości godziwej
Zapasy
MSR 2, po koszcie lub wartości realizowalnej,
jeżeli ta jest mniejsza od kosztu
w wartości godziwej
Leasing
finansowy
MSR 17, wartość godziwa lub wartość bieżąca
minimalnych płatności leasingowych jeżeli są
mniejsze
w wartości godziwej
strona 16
MSSF 4 faza II a Solvency II – 6 grudnia 2010
Wycena aktywów i pozostałych zobowiązań (2)
MSSF
Solvency 2
Nieruchomość
inwestycyjna
MSR 40, po koszcie pomniejszonym o
umorzenie lub w wartości godziwej
w wartości godziwej
Udziały w spółkach
zależnych,
stowarzyszonych, joint
ventures
Zgodnie z zasadami określonymi w
MSR 27, MSR 28 oraz MSR 31
w wartości godziwej lub
metodą praw własności
Aktywa i zobowiązania
finansowe
MSR 39, metodą kosztu
amortyzowanego lub w wartości
godziwej
w wartości godziwej
Aktywa inne niż aktywa
obrotowe przeznaczone
do sprzedaży oraz
działalność zaniechana
MSSF 5, po koszcie lub w wartości
godziwej pomniejszonej o koszty
sprzedaży jeżeli ta jest mniejsza
w wartości godziwej
pomniejszonej o koszty
sprzedaży
strona 17
MSSF 4 faza II a Solvency II – 6 grudnia 2010
Wycena aktywów i pozostałych zobowiązań (3)
MSSF
Solvency 2
Podatek odroczony
zgodnie z MSR 12
na bazie różnicy pomiędzy wartością w
bilansie SII a wartością podatkową,
możliwość kalkulacji podatku
odroczonego w oparciu o
niewykorzystane straty podatkowe
Środki pieniężne i
ekwiwalenty środków
pieniężnych
MSR 7, MSR 39, w
kwocie płatnej na
żądanie
w kwocie płatnej na żądanie
Rezerwy, zobowiązania i
aktywa warunkowe
Zgodnie z zasadami
MSR 37
w wartości oczekiwanej
Zobowiązania
pracownicze
Według zasad MSR 19
w wartości godziwej lub według zasad
MSR 19
strona 18
MSSF 4 faza II a Solvency II – 6 grudnia 2010
Granice kontraktu ubezpieczeniowego
MSSF 4 faza II
►
Zobowiązanie ubezpieczeniowe powinno zostać rozpoznane gdy
► Zakład ubezpieczeniowy jest już związany umową ubezpieczenia
lub
► Jest narażony na ryzyko ubezpieczeniowe
►
Kontrakt ubezpieczeniowy kończy się, gdy
► Zakład ubezpieczeń nie musi już udzielać ochrony
ubezpieczeniowej
lub
► Zakład ubezpieczeń ma prawo lub praktyczną możliwość zmienić
składki w celu bardziej adekwatnego pokrycia ryzyka
strona 19
MSSF 4 faza II a Solvency II – 6 grudnia 2010
Granice kontraktu ubezpieczeniowego
Solvency II
►
Początek kontraktu tak jak MSSF 4 faza II
►
Kontrakt ubezpieczeniowy kończy się gdy
► Zakład ubezpieczeń ma jednostronne prawo wycofać się z
umowy
lub
► Zakład ubezpieczeń ma jednostronne prawo odmówić przyjęcia
składek
lub
► Zakład ubezpieczeń ma nieograniczone prawo zmienić składki
lub wielkość odszkodowań
►
Ocena nieograniczonego prawa powinna być interpretowana z
perspektywy ekonomicznego sensu. Np. ograniczenie zmiany
składki nie więcej niż 1000% nie jest realnym ograniczeniem
strona 20
MSSF 4 faza II a Solvency II – 6 grudnia 2010
Podsumowanie
►
►
►
►
►
Solvency II i MSSF 4 faza II to dwa odrębne systemy mające różne
cele z pewnymi obszarami synergii w ich implementacji
Główny obszar wspólny dla Solvency II i MSSF 4 faza II to wycena
zobowiązań ubezpieczeniowych
Istnieje wiele podobnych reguł do wyceny zobowiązań
ubezpieczeniowych np. oparcie zobowiązania o najlepsze
oszacowanie przepływów pieniężnych i kalkulacja narzutu na ryzyko
Istnieje jednak znacząca liczba różnic w wycenie zobowiązań
ubezpieczeniowych
Wykorzystanie ewentualnych synergii wymaga odpowiedniej
koordynacji działań pomiędzy projektami
strona 21
MSSF 4 faza II a Solvency II – 6 grudnia 2010
Dziękuję za uwagę
Adam Fornalik
Partner
Ernst & Young Audit sp. z o.o.
Rondo ONZ 1
00-124 Warszawa
[email protected]
tel. 22 557 74 90
strona 22
MSSF 4 faza II a Solvency II – 6 grudnia 2010