Gaius Julius Caesar

Een woelig leven in een woelige tijd

•

Gaius Julius Caesar

Gaius

: praenomen •

Julius

: nomen gentilicium De

gens Julia

was een belangrijke patricische familie uit het oude Rome. Ze beweerden van de godin Venus af te stammen.

•

Caesar

: cognomen Het cognomen

Caesar

is in de

gens Julia

al eeuwen voor Caesars geboorte in gebruik. Er bestaan 4 mogelijke etymologische verklaringen voor zijn

cognomen Caesar

: een voorvader van onze Caesar zou

1. met een grote hoeveelheid haar (

caesaries

) op zijn hoofd ter wereld zijn gekomen: lijkt de meest aannemelijke verklaring, omdat het bij de Romeinen gebruikelijk was dat een

cognomen

voor het eerst werd verleend aan iemand op basis van een uiterlijk kenmerk.

2. in Afrika in de strijd tegen Hannibal eigenhandig een olifant gedood hebben. Het Punische woord voor ‘olifant’ was ‘caesar’: kan niet bevestigd worden.

3. zou azuurblauwe (

caesii

) ogen van een bijna bovennatuurlijke aard gehad hebben

.

4. zou

caeso matris utero

(uit de opengesneden moederbuik) geboren zijn geweest. Deze operatie zou dan

sectio caesarea

genoemd zijn.

( Eng. Caesarian birth/operation Fr. opération césarienne Ned. keizersnede )

Deze verklaring, die het populairst schijnt te zijn geweest bij antieke auteurs, lijkt op een foutieve etymologie te zijn gebaseerd en mag dus worden uitgesloten.

100 v.C.: De geboorte van Caesar

uit handschrift van ca 1400

RISKANTE EN AVONTUURLIJKE JEUGDJAREN: 100 – 75 vC

Het politieke toneel in Rome tijdens Caesars jeugdjaren POPULARES ↔ OPTIMATES

MARIUS ↔ SULLA (gehuwd met de zus van Caesars vader)

CAESAR

- eindoverwinning: 82 vC - Caesar vlucht weg 81 – 78 vC - dictatuur: weerwraak op uit Rome naar Klein Azië de populares

na de dood van Sulla (78 vC) Caesar terug naar Rome: 78 – 75 vC

- Geen politieke interesse Interesse voor …

- Veel bezig met uiterlijke verzorging - Houdt van discussies met zijn vrienden en van … -Treedt ook op als succesvol advocaat

→

75 vC: Caesar trekt naar Rhodos om zich in de welsprekendheid te bekwamen

←

Rhodos

STIJGEN OP DE POLITIEKE LADDER: 68 – 59 vC

68 vC (32 j. oud):

← QUAESTOR

in Zuid – Spanje (hierdoor opgenomen in de senaat)

Caesar immens populair bij de massa

65 vC: ← AEDILIS

in Rome

63 vC: een (levenslang) tussendoortje: Caesar wordt tot

pontifex maximus

aangesteld, een ambt dat een groot moreel gezag met zich meebracht

62 vC: ← PRAETOR

Door het stadsvolk te vergasten op spectaculaire spelen gedraagt Caesar zich als een echte

popularis

en wint zo hun sympathie. Maar ondanks zijn groeiende populariteit is hij nog altijd niet de populairste man in Rome. Die eer is militaire successen en voor

Crassus

, één van de rijkste mannen van Rome en een bekwaam generaal Pompejus Crassus

60 vC: een uitzonderlijk akkoord: het eerste triumviraat

Pompejus en Crassus hebben intussen onenigheid en Caesar treedt als bemiddelaar op. Zij denken dat ze samen alle touwtjes in handen kunnen houden en gooien het met hun drieën op een akkoord. Als driemanschap regelen ze onderling de zaken en voeren besluiten door buiten de senaat om, die zijn macht ziet afzwakken.

CAESAR + POMPEJUS + CRASSUS

De onderlinge band wordt nog versterkt door het huwelijk van Caesars 22-jarige dochter, Julia, met de 48-jarige Pompejus.

Pompejus

x

Julia

59 vC

(42 j. oud)

: ← CONSUL

58 vC: PROCONSUL

Na zijn consulaat benoemt de senaat Caesar als proconsul (gouverneur) van

Gallia Cisalpina

( Po gebied),

Illyricum

(kust van het vroegere Joegoslavië) en de

Provincia Romana

(Zuid Frankrijk) voor een periode van 5 jaar. Hij krijgt 4 legioenen toegewezen, het recht om zijn eigen onderbevelhebbers te kiezen en om kolonies van Romeinse burgers in den vreemde te vestigen.

HET GROTE AVONTUUR: DE GALLISCHE OORLOG (58 – 51 vC)

Caesar voor zijn leger in Gallia

tekstuitgave ca 1500

Een Keltische krijger Een Romeins soldaat

Romeins geweld

Gallisch weerwerk

←

Gallische helden

Ambiorix Vercingetorix

En niet te vergeten…

Een fel bevochten strijd met wisselende kansen

Met de Romeinen als uiteindelijke overwinnaar

Overgave van Vercingetorix

Caesar schrijft zijn De Bello Gallico

Giogio Vasari (1574-1611)

D.B.G. I, 1

Gallia est omnis divisa in partes tres, quarum unam incolunt Belgae, aliam Aquitani, tertiam qui ipsorum lingu ā Celtae, nostrā Galli appellantur

Intussen in Rome …

• Triumviraat valt uiteen door de dood van Crassus in de strijd tegen de Parthen.

↔

† • Julia, dochter van Caesar en vrouw van Pompejus, sterft, waardoor de schakel tussen beide mannen verdwijnt.

•

Groeiende rivaliteit en vijandigheid tussen Pompejus en Caesar. Pompejus kiest de kant van de senaat en steunt de

optimates.

↔ populares optimates •

In 52 vC stelt de senaat Pompejus aan tot consul sine collega

•

Na de verovering van Gallië trekt Caesar in 50 vC naar Gallia Cisalpina om zo dichter bij Rome te zijn. Deze actie wordt beschouwd als het voorspel van of de bedreiging van een openlijke aanval.

↑

•

De senaat beslist dat Caesar zijn leger moet ontbinden. Hij weigert!

x

DE TWEEDE BURGER OORLOG: 49 - 48 vC

• Caesar legt dus het senaatsbevel om zijn leger af te danken naast zich neer. In 49 vC bivakkeert hij met zijn leger bij het riviertje de Rubico, dat de grens tussen zijn

provincia

en Italia vormt. Oversteken betekent burgeroorlog.

En dan is het zo ver… Caesar op het punt de Rubico over te steken

Zijn manschappen volgen hem

Moderne versie van de oversteek van Caesar over de Rubico

ALEA JACTA EST

• Na de oversteek rukt Caesar op naar Rome en bezet op zijn weg de ene stad na de andere

ROMA

•

Pompejus verlaat met de hele regering Rome en vlucht naar Griekenland.

•

Caesar is nu heer en meester van Italië

*

In de zomer van 48 verslaat Caesar Pompejus’ troepen in Pharsalus (noord Griekenland)

←

•

Ook van de burgeroorlog met Pompejus brengt Caesar verslag uit:

Commentarii de bello civili.

• Achternagezeten door Caesar vlucht Pompejus naar Egypte, waar de jonge koning Ptolemaeus hem laat vermoorden Vlucht van Pompejus • In Egypte helpt Caesar Cleopatra op de troon

* Met Cleopatra beleeft hij een stormachtige verhouding

•

Uit die relatie werd een zoon geboren, Caesarion

Cleopatra en Caesarion

• Terug in Rome begint Caesar met hervormingen: hij voert o.a. de Juliaanse kalender met schrikkeljaar in • Hij voert grootse bouwwerken uit: o.a. de

Basilica Julia

op het Forum

• Omwille van zijn vele militaire overwinningen krijgt Caesar ongekende eerbewijzen: hij wordt tot

dictator

voor het leven uitgeroepen (45 v.C.) CAES(ar) DIC(tator QUART(o): Caesar dictator voor de 4 de keer. Caesar was de 1 ste Romein die tijdens zijn leven op munten werd afgebeeld

Caesar als alleenheerser met de wereldbol in zijn hand

DE FATALE IDEN VAN MAART 44 v.C.

Omdat Caesar zich meer en meer als een koning gaat gedragen en zich teveel macht toeeigent, willen de patriciërs hem uit de weg ruimen. Een zestigtal aristocraten, waaronder Brutus, zijn adoptiefzoon, zweren tegen hem samen: Caesar wordt op 15 maart 44 v.C. met 23 dolksteken vermoord.

ENKELE PORTRETTEN VAN CAESAR

Portret Caesar

door P.P. Rubens

Portret Caesar

door Ingres 1862

Portret Caesar

modern

Portret Caesar

litho door Rudy Pozzatti 1965

“ Zijn jullie er klaar voor om uit mijn fantastisch werk te lezen? ”