Transcript Nói giảm nói tránh

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô về dự tiết học
KiÓm tra bµi cò
H·y chØ ra biÖn ph¸p nãi qu¸ vµ t¸c dông cña
nãi qu¸ trong hai c©u th¬ sau:
B¸c ¬i tim B¸c mªnh m«ng thÕ,
¤m c¶ non s«ng mäi kiÕp ngêi!
(Tè H÷u)
Nãi qu¸: ¤m c¶ non s«ng mäi kiÕp ngêi!
T¸c dông:NhÊn m¹nh t×nh th¬ng yªu bao la cña
B¸c Hå.
Em thích câu nói nào hơn ? Vì sao?
Con ngựa cña
cậu xÊu qu¸.
Thủy
Lan
NamNam
Con ngựa
cña m×nh
kh«ng ®îc
®Ñp.
TiÕt 40 Nãi gi¶m nãi tr¸nh
VÝ dô:1
V× vËy, t«i ®Ó s½n mÊy lêi nµy, phßng khi t«i sÏ ®i gÆp cô
C¸c M¸c,
cô Lª-nin vµ c¸c vÞ c¸ch m¹ng ®µn anh kh¸c, th× ®ång bµo
c¶ níc, ®ång chÝ trong §¶ng vµ bÇu b¹n kh¾p n¬i ®Òu khái
c¶m thÊy ®ét ngét.
a)
(Hå ChÝ Minh, Di chóc)
b)
B¸c ®· ®i råi sao, B¸c ¬i!
Mïa thu ®ang ®Ñp, n¾ng xanh trêi.
(Tè H÷u, B¸c ¬i)
c) Lîng con «ng §é ®©y mµ ... Râ téi nghiÖp, vÒ ®Õn nhµ th×
bè mÑ ch¼ng cßn.
(Hå Ph¬ng, Th nhµ)
?Nh÷ng tõ in ®Ëm trong c¸c ®o¹n trÝch cã ý nghÜa g×? T¹i
sao ngêi viÕt, ngêi nãi l¹i dïng c¸ch diÔn ®¹t ®ã?
TiÕt 40
Nãi gi¶m nãi tr¸nh
VÝ dô: 2
+ Ph¶i bÐ l¹i vµ l¨n vµo lßng mét ngêi mÑ, ¸p
mÆt vµo bÇu s÷a nãng cña ngêi mÑ, ®Ó
bµn tay ngêi mÑ vuèt ve tõ tr¸n xuèng c»m,
vµ g·i r«m ë sèng lng cho, míi thÊy ngêi mÑ
cã mét ªm dÞu v« cïng.
(Nguyªn Hång, Nh÷ng ngµy th¬ Êu)
? V× sao trong c©u v¨n, t¸c gi¶ dïng tõ bÇu
s÷a mµ kh«ng dïng mét tõ ng÷ kh¸c cïng
nghÜa?
TiÕt 40
Nãi gi¶m nãi tr¸nh
VÝ dô: 3
+ Con d¹o nµy lêi l¾m.
+ Con d¹o nµy kh«ng ®îc ch¨m chØ l¾m.
? So s¸nh hai c¸ch nãi trªn vµ cho biÕt c¸ch
.
nãi nµo nhÑ nhµng, tÕ nhÞ h¬n ®èi víi ngêi
nghe?
TiÕt 40
Nãi gi¶m nãi tr¸nh
Nói giảm nói tránh là một biện pháp tu từ
dùng cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyển,
tránh gây cảm giác quá đau buồn,
ghê sợ,nặng nề, tránh thô tục, thiếu lịch sự.
Th¶o luËn nhãm
Dùa vµo vÝ dô cña nhãm m×nh, h·y cho biÕt ngêi viÕt (nãi)
®· thùc hiÖn phÐp nãi gi¶m nãi tr¸nh b»ng c¸ch nµo ?
Nhãm I
Nhãm II
¤ng cô chÕt råi .
¤ng cô ®· quy tiªn råi.
Dïng c¸c tõ ng÷ ®ång
nghÜa,®Æc biÖt lµ tõ H¸n
ViÖt. Nhãm III
Anh cßn kÐm l¾m.
Anh cÇn ph¶i cè g¾ng h¬n
n÷a.
C¸ch nãi vßng.
Bµi th¬ cña anh dë l¾m.
Bµi th¬ cña anh cha ®îc hay
l¾m
Dïng. c¸ch nãi phñ ®Þnh tõ
ng÷ tr¸i nghÜa.
Nhãm IV
Anh Êy bÞ th¬ng nÆng thÕ th×
kh«ng sèng ®îc l©u n÷a ®©u
chÞ ¹.
Anh Êy(…) thÕ th× kh«ng(…)
®îc l©u n÷a ®©u chÞ ¹.
C¸ch nãi trèng (tØnh lîc)
* B¹n L©m thêng xuyªn ®i häc muén, ®· gãp ý
nhiÒu lÇn nhng L©m cha nhËn ra khuyÕt
®iÓm.Trong mét cuéc häp líp b¹n Lan nãi:"Tõ
nay cËu kh«ng ®îc ®i häc muén n÷a v× nh vËy
kh«ng nh÷ng ¶nh hëng ®Õn viÖc rÌn luyÖn ®¹o
®øc cña b¶n th©n cËu, mµ còng ¶nh hëng ®Õn
phong trµo thi ®ua cña líp". B¹n Trinh cho
r»ng:Lan nãi nh vËy lµ qu¸ gay g¾t,chØ nªn
nh¾c nhë b¹n L©m:CËu nªn ®i häc ®óng
giê.Em ®ång ý víi ý kiÕn nµo ?V× sao?
* Trong báo cáo gửi cho cô giáo chủ nhiệm, bạn lớp trưởng
nêu nhận xét về những nhược điểm của các bạn như
sau:"Tuần qua, một số bạn đi học không được đúng giờ
lắm” có được không? Vì sao?
Lu ý:
*Sử dụng nói giảm nói tránh :
-Khi th«ng tin vÒ mét sù thËt ®au buån.
-Khi chª tr¸ch mét ®iÒu g× ®ã.
-Khi ®a ra mét yªu cÇu nghiªm ngÆt .
-Khi cÇn mêi mäc mét c¸ch lÞch sù…
*Không nên sử dụng nói giảm nói tránh:
- Khi cần phê bình nghiêm khắc, nói thẳng, nói
đúng mức độ sự thật.
- Khi cần thông tin chính xác, trung thực trong
văn bản hành chính (biªn b¶n, b¸o c¸o...)
Tiết 40: Nói giảm nói tránh
I. Nói giảm nói tránh và tác dụng của nói giảm nói tránh
II. Luyện tập
Điền các từ ngữ nói giảm nói tránh cho sau đây vào
Bài tập:1(SGK): chỗ trống: đi nghỉ, khiếm thị, chia tay nhau, có
tuổi, đi bước nữa.
đi nghỉ
A / Khuya rồi, mời bà..........................
chia tay nhau ngày em còn rất bé,
B / Cha mẹ em..........................từ
em về ở với bà ngoại.
khiếm thị
C / Đây là lớp học cho trẻ em.....................
có tuổi
D / Mẹ đã ..................rồi,
nên chú ý giữ gìn sức khoẻ.
đi bước nữa nên chú nó rất
E / Cha nó mất, mẹ nó......................,
thương nó.
Tiết 40: Nói giảm nói tránh
I. Nói giảm nói tránh và tác dụng của nói giảm nói tránh
II. Luyện tập:
Bài tập:2 Trong mỗi cặp câu dưới đây, câu nào có sử dụng
cách nói giảm nói tránh?
A1/ /Anh phải hoà nhã vớí bạn bè!
A2/ Anh nên hoà nhã với bạn bè!
B1/Anh ra khỏi phòng tôi ngay!
B2/Anh không nên ở đây nữa!
C1/Xin đừng hút thuốc trong phòng học!
C2/Cấm hút thuốc trong phòng học!
D1/Nó nói như thế là thiếu thiện chí.
D2/ Nó nói như thế là ác ý.
E1/ Hôm qua em hỗn với anh, em xin anh thứ lỗi.
E2/ Hôm qua em có lỗi với anh, em xin anh thứ lỗi.
TiÕt 40
tr¸nh
Nãi gi¶m nãi
I. Nói giảm nói tránh và tác dụng của nói giảm nói tránh
II. Luyện tập
Bµi tËp 3: §Æt c©u theo mÉu:
Bµi th¬ cña b¹n dë l¾m.
->Bµi th¬ cña b¹n cha ®îc hay l¾m.
Bài tập bổ sung 1
- Hãy quan sát tranh minh hoạ trên màn hình và dùng
phép nói giảm nói tránh để diễn đạt lại các câu trong tình
huống sau và cho biết ở tình huống đó, em đã sử dụng
cách nói giảm nói tránh nào?
Anh cút
ra khỏi
nhà tôi
ngay!
TÌNH HuỐNG .
Anh
không
nên ở
đây nữa!
Nói giảm nói tránh bằng cách phủ định tõ trái nghĩa
BÀI TẬP BỔ SUNG 2
Hãy chuyển các cách diễn đạt sau đây thành
cách diễn đạt nói giảm, nói tránh?
a. Đây là ngôi trường của những trẻ em tàn tật.
Đây là ngôi trường của những trẻ em khuyết tật.
b. Các chiến sĩ đã chết để bảo vệ quê hương.
Các chiến sĩ đã hy sinh để bảo vệ quê hương.
c. Kiến thức toán của em còn kém lắm!
Kiến thức toán của em còn chưa tốt, cần cố gắng hơn.
.
d. Bác sỹ pháp y đang mổ xác chết.
Bác sỹ pháp y đang phẫu thuật tử thi.
Bµi tËp Bæ sung 3
ViÕt ®o¹n héi tho¹i (3-5
c©u) trong ®ã cã sö dông
phÐp nãi gi¶m nãi tr¸nh.
Cñng cè
Nãi gi¶m nãi tr¸nh
Nãi gi¶m nãi
tr¸nh vµ t¸c
dông cña nãi
gi¶m nãi
tr¸nh
C¸c c¸ch nãi
gi¶m nãi tr¸nh
C¶m nhËn
vµ vËn dông
nãi gi¶m nãi
tr¸nh
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ
- Hoµn thiÖn c¸c BT (SGK) +BT bæ sung vµo
vë.
- Sưu tầm một số câu ca dao và thơ văn có sử
dụng phép nói giảm nói tránh.
- Học bài chu ®¸o.
- Chuẩn bị tốt cho bài kiểm tra ng÷ văn (TiÕt 41)