Transcript Tham vấn chụp nhũ ảnh

Nhs Phùng Thị Thanh Vân
1
Mục tiêu
 Giúp khách hàng hiểu tầm quan trọng của chụp
nhũ ảnh
 Mô tả về cách chụp nhũ ảnh
 Nêu hạn chế của phương pháp
 Theo dõi định kỳ
2
Nội dung
 Tại sao phải chụp nhũ ảnh?
 Cách chụp ra sao?
 Hạn chế chụp nhũ ảnh?
 Ai và khi nào cần chụp nhũ ảnh?
3
Chụp nhũ ảnh là gì
 Chụp nhũ ảnh - chụp X quang vú
 Là kỹ thuật đặc biệt, chụp hình vú với tia X
nhằm phát hiện các tổn thương ở vú
4
Tại sao cần chụp nhũ ảnh
 Ung thư vú là căn bệnh đáng sợ, dễ ảnh hưởng tính
mạng của người phụ nữ nhất
 Hiện nay trên thế giới & Việt Nam ung thư vú chiếm
cao nhất trong các ung thư ở phụ nữ
 Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời hiệu quả giúp
chữa khỏi bệnh, mang lại cuộc sống cho người phụ nữ
5
Tại sao cần chụp nhũ ảnh
 Cho đến thời điểm hiện tại trên thế giới, chụp nhũ
ảnh(CAN) là phương tiện tầm soát ung thư vú hiệu
quả nhất
 Tầm soát ung thư vú bằng CNA làm giảm tử vong do
ung thư vú 23 - 65%
 Vì CNA phát hiện ra được các tổn thương vôi hóa, rất
nhỏ <5mm, tổn thương tiền lâm sàng mà khám vú
bằng tay hay siêu âm vú không phát hiện được
6
Tại sao cần chụp nhũ ảnh
7
Cách chụp nhũ ảnh
 Khi bạn được CNA, một kỹ thuật viên thành thạo sẽ
đặt vú của bạn lên một mặt phẳng & ép lại dưới một
tấm plate trong suốt. Tấm plate gắn với một hệ thống
ống chuyên biệt phát ra tia X lên mô vú
 KTV sẽ chụp 2 tấm ảnh từ hai thế khác nhau & lặp lại
bên vú đối diện
 Nếu nghi ngờ bệnh lý có thể chụp nhiều hơn 2 tấm
phim
 Thời gian từ lúc chụp đến rửa phim # 20phút
8
Cách chụp nhũ ảnh
9
Những hạn chế của chụp nhũ ảnh
CNA không thể chẩn đoán chính xác bệnh lý vú
 Chỉ là một phần trong quá trình khám chẩn đoán
bệnh vú
 Không thể xác định tính lành ác của tổn thương ở vú
 Chỉ gợi ý chẩn đoán
 Muốn chẩn đoán đúng, cần kết hợp khám vú và các
phương pháp khác (siêu âm, chọc hút tế bào vú, sinh
thiết tổn thương ở vú, …)
10
Những hạn chế của chụp nhũ ảnh
CNA có gây đau do ép vú không?
 Vú được ép nhẹ nhàng, vừa phải bằng tấm plate
trong suốt trong vài giây
 Điều quan trọng là mô vú được nén ép cho hình ảnh
rõ & liều tia xạ thấp nhất
 Ép làm mô vú không di chuyển trong lúc chụp
11
Những hạn chế của chụp nhũ ảnh
Ép vú
 Có thể khó chịu, đau vú nhưng chỉ kéo dài vài giây
 Có thể giảm đau bằng cách chọn thời điểm chụp lúc
vú mềm không căng đau hay uống thuốc giảm đau
trước chụp
12
Những hạn chế của chụp nhũ ảnh
Liều tia X của CNA có gây hại?
 Máy CNA phát liều tia X thấp hơn máy
Xquang thông thường
 Hơn nữa, CNA bằng máy thế hệ trước 19601970, liều tia X cao hơn rất nhiều so với các
máy hiện đại
13
Những hạn chế của chụp nhũ ảnh
Tia X của CNA có gây hại không?
 Theo Hiệp Hội Ung Thư Hoa Kỳ

liều tia X nhận được trong CNA tầm soát # liều tia xạ 1
người nhận được từ môi trường sống xung quanh (bức xạ
nền) trong khoảng trung bình 3 tháng
 Nguy cơ chính bị nhiễm tia xạ là khả năng bị ung
thư vú (UTV) sau nhiều năm
14
Những hạn chế của chụp nhũ ảnh
Nguy cơ UTV của CNA liên quan liều tia & tuổi
 Nguy cơ UTV/CNA trong suốt cuộc đời PN 45t
=1/100.000 & PN 65t <1/500.000
 CNA lợi ích trong tầm soát UTV



Tần suất phát hiện UTV PN 45t =1/3500
→ tỷ lệ nguy cơ–lợi ích = 1/25
Ở phụ nữ 65 tuổi, tỷ lệ nguy cơ-lợi ích là 1/5000
Như vậy, CNA tầm soát UTV thực sự có lợi & hiệu quả nếu thực
hiện định kỳ thường xuyên
(BREAST IMAGING ,Debra M. Ikeda, Elsevier Mosby 2004)
15
Những hạn chế của chụp nhũ ảnh
 Tầm soát UTV bằng nhũ ảnh làm giảm tử vong
do UTV 23 - 65% đã được chứng minh qua các
thử nghiệm lâm sàng
(WB Lawrence, Chapter 31, The Breast, Elsevier Mosby 2004)
16
Ai và khi nào cần chụp nhũ ảnh
 Nếu PN không có nguy cơ UTV
 CNA tầm soát ≥ 40 tuổi
 CNA chẩn đoán nếu có chỉ định của BS
 Nếu KQ BIRADS 1,2 lập lại mỗi 2 năm
 Nếu KQ BIRADS >3 thời gian ngắn hơn tùy chỉ
định
 Nếu PN có nguy cơ UTV bắt đầu 30t
17
Ai và khi nào cần chụp nhũ ảnh
 Thời điểm CNA
 Chụp tầm soát UTV sau sạch kinh lúc vú
mềm N7-N8
 Chụp chẩn đoán bất kỳ thời điểm
18
Kết luận
 Chụp nhũ ảnh rất là quan trọng trong tầm soát
ung thư vú, một căn bệnh hiểm nghèo, hay gặp
nhất trong các loại ung thư ở phụ nữ
 Tuy có một số hạn chế nhỏ nhưng chụp nhũ
ảnh vẫn là phương pháp tuyệt vời nhất, mang
lại nhiều lợi ích cho sức khỏe của bạn
19