Transcript Wyższy przełożony dyscyplinarny

DEPARTAMENT WYCHOWANIA I PROMOCJI OBRONNOŚCI
ODDZIAŁ DYSCYPLINY WOJSKOWEJ
ZASADY I TRYB PONOSZENIA PRZEZ ŻOŁNIERZY
ODPOWIEDZIALNOŚCI KARNEJ I DYSCYPLINARNEJ.
ROLA PRZEŁOŻONEGO DYSCYPLINARNEGO
W REAGOWANIU NA NARUSZENIA PRAWA
PRZEZ PODPORZĄDKOWANYCH ŻOŁNIERZY
Stan na 30.03.2010 r.
przedstawia
Szef Oddziału Dyscypliny Wojskowej DWiPO
płk Stanisław PIWOWAR
1
ZASADNICZE FORMY UMACNIANIA DYSCYPLINY WOJSKOWEJ
EDUKACJA:
• edukacja prawna
• „Profilaktyka i dyscyplina
wojskowa” oraz „Kształcenie
obywatelskie”
• szkolenie dowódców, wychowawców i rzeczników
PROFILAKTYKA:
• Narodowy Program Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
• Krajowy Program
Przeciwdziałania Narkomanii
• Strategia umacniania dyscypliny,
przeciwdziałania uzależnieniom
oraz zapobiegania patologiom
społecznym
D
Y
S
C
P
L
I
N
A
WYRÓŻNIANIE :
• wyróżnianie żołnierzy
• wyróżnianie byłych żołnierzy
•wyróżnianie pododdziałów,
oddziałów i instytucji
wojskowych
REAGOWANIE:
•
•
•
•
•
•
karne
dyscyplinarne
finansowe
kadrowe
inne prawne
etyczne
2
ZASADNICZE CELE I KIERUNKI ZMIAN
W PRZEPISACH DOTYCZĄCYCH DYSCYPLINY WOJSKOWEJ
WYRÓŻNIANIE
ZAPOBIEGANIE
więcej wyróżnień
niż kar i środków
poszerzenie grona
przełożonych
dyscyplinarnych
nowe środki
zapobiegawcze
zmiana zasad
odpowiedzialności
dyscyplinarnej
REAGOWANIE
OBOWIĄZKOWOŚĆ
uproszczenie
procedur
postępowania
dyscyplinarnego
nowelizacja prawa
karnego
ODPOWIEDZIALNOŚĆ
ZAANGAŻOWANIE
PROFESJONALIZM
NOWA USTAWA O DYSCYPLINIE WOJSKOWEJ ORAZ AKTY
WYKONAWCZE DO TEJ USTAWY I USTAWY O ŻW I WOP
Ustawa z dnia 9 października 2009 r. o dyscyplinie wojskowej
(Dz. U. Nr 190, poz. 1474)
Rozporządzenia do ustawy o dyscyplinie wojskowej:
1) rozporządzenie MON z dnia 23 grudnia 2009 r. w sprawie wykonywania kar
i środków dyscyplinarnych (Dz. U. Nr 223, poz. 1782)
2) rozporządzenie MON z dnia 8 lutego 2010 r. w sprawie regulaminu
postępowania dyscyplinarnego (Dz. U. Nr 24, poz. 121)
3) rozporządzenie MON w sprawie dyscyplinarnych środków
zapobiegawczych
4) rozporządzenie MON w sprawie dokumentacji i ewidencji dyscyplinarnej
5) rozporządzenie MON w sprawie wyróżniania żołnierzy, byłych żołnierzy,
pododdziałów, oddziałów i instytucji wojskowych
Rozporządzenie do znowelizowanej ustawy o Żandarmerii Wojskowej
i wojskowych organach porządkowych:
- rozporządzenie MON w sprawie izb zatrzymań
NAJWAŻNIEJSZE ZMIANY W INNYCH USTAWACH
Kodeks wykroczeń - art. 33 § 4 pkt 7, art. 51 § 2 i art. 70 § 2:
Zaostrzenie odpowiedzialności za popełnienie wykroczeń pod
wpływem alkoholu lub narkotyków
Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia - nowy art. 86a:
Ustanowienie wykroczeń, które mogłyby być ścigane na żądanie
dowódcy jednostki wojskowej lub kierownika instytucji cywilnej
Kodeks karny - art. 323 § 3 i art. 338:
Zmiana zasad wykonywania kary ograniczenia wolności przez
żołnierzy innych niż zasadniczej służby wojskowej, określenie dolnej
granicy samowolnego oddalenia będącego przestępstwem oraz objęcie
odpowiedzialnością żołnierzy wszystkich rodzajów pełnionej służby
wojskowej za nieusprawiedliwioną nieobecność w służbie
Ustawa o Żandarmerii Wojskowej … - art. 4, 26a i 46:
Określenie nowych funkcji izb zatrzymań, podporządkowania ich
Żandarmerii Wojskowej oraz łączenie dyżurnego parku technicznego
do wojskowych organów porządkowych
RODZAJE ODPOWIEDZIALNOŚCI ŻOŁNIERZY
ZA NARUSZENIA PRAWA
ODPOWIEDZIALNOŚĆ JAKO OBYWATELA
WYKROCZENIA
PRZESTĘPSTWA
I WYKROCZENIA
POWSZECHNE
SKARBOWE
CZYNY W KOGNICJI
I SKARBOWE
NARUSZENIA
DYSCYPLINY
FINANSÓW
PRZEWINIENIA
ZWIĄZANE ZE
SPECJALNOŚCIĄ
ZAWODOWĄ
WOJSKOWEJ
PUBLICZCZYNY W KOGNICJI
ODPOWIEDZIALNOŚĆ
DYSCYPLINARNA
NYCH
WOJSKOWEJ
Jeżeli czyn ma jakikolwiek związek ze służbą wojskową
„TYPOWE”
albo
na
podstawie
ustawy
złożono wniosek
PRZEWINIENIA
PRZESTĘPSTWA
o ukaranie dyscyplinarne
DYSCYPLINARNE
WOJSKOWE
INNE CZYNY
ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA
ODPOWIEDZIALNOŚĆ DYSCYPLINARNA
ODPOWIEDZIALNOŚĆ JAKO ŻOŁNIERZA
6
OKOLICZNOŚCI CZYNÓW KARALNYCH
PODLEGAJĄCE KOGNICJI SĄDÓW WOJSKOWYCH
1. Przestępstwa z części wojskowej Kodeksu karnego.
2. Przestępstwa pospolite popełnione w następujących okolicznościach:
1) przeciwko organowi wojskowemu
2) przeciwko innemu żołnierzowi
3) podczas pełnienia obowiązków służbowych
4) w związku z pełnieniem obowiązków służbowych
5) w obrębie obiektu wojskowego
6) w obrębie wyznaczonego miejsca przebywania
7) na szkodę wojska
8) z naruszeniem obowiązku wynikającego ze służby wojskowej.
3. Przestępstwa popełnione za granicą, podczas użycia lub pobytu Sił Zbrojnych RP poza
granicami państwa, w rozumieniu ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o zasadach użycia
lub pobytu Sił Zbrojnych RP poza granicami państwa.
Punkty 2 i 3 odnoszą się również do przestępstw skarbowych, wykroczeń oraz
wykroczeń skarbowych.
TRYBY ODPOWIEDZIALNOŚCI ŻOŁNIERZY
ZA PRZESTĘPSTWA
Przestępstwo
wojskowe
„na wniosek
dcy JW”
Przestępstwo
wojskowe
ścigane
z urzędu
Postępowanie
dyscyplinarne
Przestępstwo
pospolite w
okolicznościach
związanych ze
służbą wojskową
Przestępstwo
pospolite
ścigane
z urzędu
Przestępstwo
prywatnoskargowe
Postępowanie
przygotowawcze
(ŻW, prokuratura
wojskowa)
Postępowanie
przygotowawcze
(Policja, prokuratura
powszechna)
Postępowanie
przed sądem
wojskowym
Postępowanie
przed sądem
powszechnym
OKOLICZNOŚCI WYŁĄCZAJĄCE TRYB ŚCIGANIA
WYKROCZEŃ NA ŻĄDANIE DOWÓDCY JW
Ściganie wykroczenia, którego sprawca podlega jurysdykcji wojskowej,
odbywa się:
1) poza granicami państwa oraz warunkach szczególnych – w trybie
dyscyplinarnym;
2) na żądanie dowódcy jednostki wojskowej (kierownika instytucji cywilnej),
z wyłączeniem przypadku gdy za wykroczenie można orzec albo orzeka
się środki karne:
a) zakazu prowadzenia pojazdów,
b) przepadku przedmiotów,
c) nawiązki;
3) w pozostałych przypadkach – z urzędu, w tym:
a) w trybie mandatowym,
b) na zawiadomienie prokuratora wojskowego lub Żandarmerii Wojskowej.
TRYBY ODPOWIEDZIALNOŚCI ŻOŁNIERZY
ZA WYKROCZENIA
Postępowanie
mandatowe
Wykroczenie
związane ze służbą
wojskową ścigane
na żądanie dcy JW
Wykroczenie
w szczególnych
warunkach
Wykroczenie
związane ze
służbą wojskową
ścigane
na żądanie
pokrzywdzonego
Postępowanie
dyscyplinarne
Postępowanie
przed sądem
garnizonowym
Wykroczenie
związane ze
służbą
wojskową
ścigane
z urzędu
Postępowanie
w sprawie
wykroczenia
(prokuratura
wojskowa)
Wykroczenie
nie związane ze
służbą wojskową
ścigane
na żądanie
pokrzywdzonego
Wykroczenie
pospolite
ścigane
z urzędu
Postępowanie
przed sądem
powszechnym
REAGOWANIE NA NARUSZENIA PRAWA
W ZWIĄZKU Z UŻYCIEM ALKOHOLU
przestępstwo
wnioskowe
art. 357
Wprawienie się w stan nie§ 1 kk
trzeźwości po wyznaczeniu
do służby lub będąc w niej
przewinienie
dyscyplinarne
art. 16 ustawy
o wychowaniu
w trzeźwości...
Podejmowanie wykroczenie
czynności
na żądanie
zawodowych po art. 70 § 2 kw
użyciu alkoholu
Sprzedaż, podawanie, wykroczenie
Wnoszenie alkoholu
spożywanie alkoholu z urzędu
na teren JW.
art. 43 ustawy
na terenie JW.
Pozostawanie po użyciu
alkoholu, w stanie nietrzeźwości
lub odurzenia na terenie JW
przewinienie dyscyplinarne
pkt 35 Regulaminu Ogólnego SZ RP
o wychowaniu
w trzeźwości...
ISTOTA DYSCYPLINY WOJSKOWEJ
I ODPOWIEDZIALNOŚCI DYSCYPLINARNEJ
Przepis ustawy o dyscyplinie wojskowej (art. 3 pkt 1):
1) dyscyplina wojskowa – przestrzeganie przez żołnierza przepisów
prawa dotyczących służby wojskowej i innych przepisów prawa
przewidujących odpowiedzialność dyscyplinarną na zasadach
i w trybie określonych w ustawie oraz wykonywanie rozkazów
i decyzji wydanych w sprawach służbowych;
Przepis ustawy o dyscyplinie wojskowej (art. 17 ust. 1):
1. Żołnierz ponosi odpowiedzialność dyscyplinarną za popełnienie
przewinienia dyscyplinarnego, posiadającego jednocześnie
znamiona innego czynu zabronionego, jeżeli to naruszenie prawa
miało związek ze służbą wojskową, niezależnie od
odpowiedzialności ponoszonej na podstawie innych przepisów.
12
INNE CZYNY, ZA KTÓRE ŻOŁNIERZ PONOSI
ODPOWIEDZIALNOŚĆ DYSCYPLINARNĄ
Przepis ustawy o dyscyplinie wojskowej (art. 17 ust. 2):
1) czyny, za które właściwe organy są uprawnione do nakładania kar
porządkowych lub wymierzania kar pieniężnych, jeżeli właściwy organ
wystąpił z wnioskiem o ukaranie dyscyplinarne do dowódcy jednostki
wojskowej lub kierownika instytucji cywilnej;
2) czyny o znamionach przestępstwa ściganego na wniosek dowódcy
jednostki wojskowej albo wykroczenia ściganego na żądanie dowódcy
jednostki wojskowej lub kierownika instytucji cywilnej, jeżeli uprawniony
dowódca lub kierownik instytucji cywilnej odstąpił od złożenia wniosku
albo żądania;
3) czyny o znamionach przestępstwa lub wykroczenia albo przestępstwa
skarbowego lub wykroczenia skarbowego, jeżeli sąd lub prokurator albo
inny organ uprawniony do orzekania w tych sprawach wystąpił do
dowódcy jednostki wojskowej lub kierownika instytucji cywilnej
z wnioskiem o ukaranie dyscyplinarne.
13
REAGOWANIE NA NARUSZENIA DYSCYPLINY WOJSKOWEJ
PRZEŁOŻONY
DYSCYPLINARNY
WOJSKOWY
ORGAN
PORZĄDKOWY
ŻANDARMERIA
WOJSKOWA
PRZEŁOŻONY
DYSCYPLINARNY
DZIAŁANIA WYCHOWAWCZE:
 zwrócenie uwagi
 rozmowa ostrzegawcza
ŚRODKI ZAPOBIEGAWCZE:
 niedopuszczenie do wykonywania
czynności służbowych
 osadzenie w izbie zatrzymań
 zawieszenie w czynnościach
służbowych
POSTĘPOWANIE DYSCYPLINARNE:
• uniewinnienie albo umorzenie postępowania
• odstąpienie od ukarania
• ukaranie karą lub środkiem (-kami)
dyscyplinarnym (-i)
N
A
R
U
S
Z
A
J
Ą
C
Y
D
Y
S
C
Y
P
L
I
N
Ę
ISTOTA POSTĘPOWANIA DYSCYPLINARNEGO
Postępowanie dyscyplinarne –
ogół czynności mających na celu rozpoznanie
i rozstrzygnięcie sprawy przewinienia dyscyplinarnego,
o którego popełnienie żołnierz jest obwiniony,
prowadzonej w trybie uproszczonym lub zwykłym,
a także postępowanie w sprawie wzruszenia
prawomocnego orzeczenia dyscyplinarnego
TRYB I ETAPY POSTĘPOWANIA DYSCYPLINARNEGO
Organ orzekający
w I instancji
Przełożony
dyscyplinarny
Organ orzekający
w I instancji
Kolejny przełożony
dyscyplinarny
Organ odwoławczy
Wyższy przełożony
dyscyplinarny
Kolejny wyższy
przełożony
dyscyplinarny
lub sąd wojskowy
POSTĘPOWANIE
W TRYBIE
UPROSZCZONYM
I INSTANCJA
POSTĘPOWANIE
W TRYBIE ZWYKŁYM
I INSTANCJA
II INSTANCJA
POSTĘPOWANIE
W SPRAWIE WZRUSZENIA PRAWOMOCNEGO
ORZECZENIA DYSCYPLINARNEGO
WARUNKI POSTĘPOWANIA W TRYBIE UPROSZCZONYM
Postępowanie w tym trybie wszczyna się, jeżeli
okoliczności popełnienia przewinienia dyscyplinarnego
oraz wina żołnierza nie budzą wątpliwości.
Jedynym możliwym do wydania orzeczeniem jest
ukaranie!
W postępowaniu dyscyplinarnym w trybie uproszczonym
stosuje się przepisy o trybie zwykłym, jeżeli przepisy
art. 57 ustawy nie stanowią inaczej.
ustnie
Organ orzekający
w I instancji
Przełożony
dyscyplinarny
pisemnie
ALGORYTM POSTĘPOWANIA DYSCYPLINARNEGO
W TRYBIE UPROSZCZONYM
Wezwanie obwinionego do raportu dyscyplinarnego z podaniem
terminu i miejsca jego przeprowadzenia oraz przedstawienie mu
zarzutu popełnienia przewinienia dyscyplinarnego
Rzecznik
dyscyplinarny
RAPORT DYSCYPLINARNY
 Zapoznanie obwinionego z całością materiałów sprawy
Organ orzekający
w I instancji
Przełożony
dyscyplinarny
 Możliwość wysłuchania rzecznika dyscyplinarnego
 Możliwość wysłuchania obwinionego i jego obrońcy
 Wydanie orzeczenia o ukaraniu z pouczeniem o prawie
do złożenia sprzeciwu
Obwiniony
Rzecznik
dyscyplinarny
Obwiniony
Możliwość złożenia sprzeciwu przez obwinionego
Nie wniesienie sprzeciwu:
 wpisanie orzeczenia o
ukaraniu do karty
ukarania żołnierza
 złożenie podpisów
Doręczenie obwinionemu
lub jego obrońcy odpisu
karty ukarania za
podpisem na oryginale tej
karty
WZÓR
KARTA UKARANIA ŻOŁNIERZA
Stopień wojskowy, imię i nazwisko, imię ojca, nr ewidencyjny
PESEL ukaranego
Zajmowane stanowisko służbowe*) ukaranego
i rodzaj pełnionej służby wojskowej
Oznaczenie pododdziału lub komórki
wewnętrznej ukaranego
Oznaczenie organu dyscyplinarnego, który
wydał prawomocne orzeczenie o ukaraniu
Data wydania prawomocnego orzeczenia
o ukaraniu
Oznaczenie przewinienia dyscyplinarnego*),
innego czynu zabronionego*)
Rodzaj i wymiar wymierzonej kary dyscyplinarnej lub
zastosowanego środka dyscyplinarnego albo środków
dyscyplinarnych
Adnotacja o zapoznaniu obwinionego z całością materiałów
sprawy w postępowaniu dyscyplinarnym w trybie
uproszczonym*)
Data i czytelny podpis ukaranego o niewniesieniu sprzeciwu do Data i czytelny podpis organu orzekającego i rzecznika
orzeczenia wydanego podczas postępowania w trybie
dyscyplinarnego podczas raportu dyscyplinarnego w postępowaniu
uproszczonym*)
dyscyplinarnym prowadzonym w trybie uproszczonym*)
…………………………………………………………………
wykonania*),
wykonywania*)
Data lub okres
kary dyscyplinarnej
lub środka dyscyplinarnego*) albo środków dyscyplinarnych*),
albo termin warunkowego zawieszenia wykonania ukarania*)
Termin przedawnienia się wykonania ukarania
Termin zatarcia ukarania
Zmiana orzeczenia o ukaraniu w wyniku wzruszenia
prawomocnego orzeczenia dyscyplinarnego*)
…………………………
……………..…….……………
(podpis rzecznika dysc.)
( podpis organu orzekającego)
Rzecznik
dyscyplinarny
Organ orzekający
w I instancji
Przełożony
dyscyplinarny
Obwiniony
Organ orzekający
w I instancji
Przełożony
dyscyplinarny
ustnie
Organ orzekający
w I instancji
Przełożony
dyscyplinarny
pisemnie
ALGORYTM POSTĘPOWANIA DYSCYPLINARNEGO
W TRYBIE UPROSZCZONYM
Wezwanie obwinionego do raportu dyscyplinarnego z podaniem
terminu i miejsca jego przeprowadzenia oraz przedstawienie mu
zarzutu popełnienia przewinienia dyscyplinarnego
RAPORT DYSCYPLINARNY
 Zapoznanie obwinionego z całością materiałów sprawy
 Możliwość wysłuchania rzecznika dyscyplinarnego
 Możliwość wysłuchania obwinionego i jego obrońcy
 Wydanie orzeczenia o ukaraniu z pouczeniem o prawie
do złożenia sprzeciwu
Możliwość złożenia sprzeciwu przez obwinionego
Wniesienie sprzeciwu do orzeczenia albo nieusprawiedliwiona
nieobecność obwinionego (bez wydania orzeczenia):
 konieczność wystąpienia o wszczęcie postępowania
w trybie zwykłym do kolejnego przełożonego dyscyplinarnego
Organ orzekający
w I instancji
Przełożony
dyscyplinarny
Rzecznik
dyscyplinarny
Organ orzekający
w I instancji
Obwiniony
Rzecznik
dyscyplinarny
pisemnie
ALGORYTM POSTĘPOWANIA DYSCYPLINARNEGO
TRYBIE ZWYKŁYM
Wydanie postanowienia o wszczęciu postępowania
dyscyplinarnego:
z poleceniem wykonania
czynności wyjaśniających
bez polecenia wykonania
czynności wyjaśniających
czynności wyjaśniające
zawiadomienie obwinionego
o wszczęciu postępowania
oraz zapoznanie go z
całością materiałów
postępowania dyscyplin.
możliwość zawieszenia
postępowania dyscyplinarn.
możliwość zawieszenia
postępowania dyscyplinarn.
możliwość złożenia wniosku
w sprawie dobrowolnego
poddania się ukaraniu
możliwość złożenia wniosku
w sprawie dobrowolnego
poddania się ukaraniu
zawiadomienie obwinionego
o wszczęciu postępowania
zapoznanie obwinionego z
całością materiałów postęp.
złożenie wniosku z
propozycją orzeczenia
złożenie wniosku z
propozycją orzeczenia
ORZEKANIE W I INSTANCJI W POSTĘPOWANIU
DYSCYPLINARNYM W TRYBIE ZWYKŁYM
Organ orzekający w I instancji
Przełożony dyscyplinarny
Uprawniony do orzekania
kary lub zastosowanie środka
Organ orzekający w I instancji
Przełożony dyscyplinarny
Nieuprawniony do orzekania
kary lub zastosowanie środka
Organ orzekający w I instancji
Kolejny przełożony dysc.
Uprawniony do orzekania
kary lub zastosowanie środka
Orzekanie w I instancji:
Bez raportu dyscyplinarnego,
w przypadku:
 uniewinnienia,
 umorzenia postępowania,
 odstąpienia od ukarania,
 przyjęcia wniosku o dobrowolne
poddanie się ukaraniu
Podczas raportu dyscyplinarnego
Wezwanie do raportu dyscyplinarnego
z podaniem terminu i miejsca raportu
dyscyplinarnego
– pisemne lub ustne
PRZEBIEG RAPORTU DYSCYPLINARNEGO W POSTĘPOWANIU
DYSCYPLINARNYM W TRYBIE ZWYKŁYM
Organ orzekający
w I instancji
Przełożony
dyscyplinarny
Rzecznik
dyscyplinarny
Organ orzekający
w I instancji
Przełożony
dyscyplinarny
Obwiniony lub
jego obrońca
Rzecznik
dyscyplinarny
Przełożony dyscypl.
nieuprawniony do
orzekania kary lub
zastosowanie środka
 Rozpoczęcie raportu - sprawdzenie obecności wezwanych osób
oraz stwierdzenie czy nie ma przeszkód do rozpoznania sprawy
 Pouczenie uczestników o obowiązku zachowania w tajemnicy
okoliczności ujawnionych podczas postępowania
dyscyplinarnego
 Odczytanie wniosku rzecznika dyscyplinarnego
i obwinionego o dobrowolne poddanie się ukaraniu,
jeśli z takim wnioskiem wystąpił
 Wysłuchanie obrońcy obwinionego
 Wysłuchanie obwinionego
 Rozpatrzenie sprawy i wydanie orzeczenia
 Pouczenie o prawie do złożenia odwołania oraz
wniosku o wydanie orzeczenia wraz z uzasadnieniem
Możliwość odwołania się od orzeczenia i złożenia wniosku
o wydanie orzeczenia wraz z uzasadnieniem
WARUNKI ORZEKANIA O UKARANIU
Organ orzekający wymierza karę dyscyplinarną lub stosuje środek dyscyplinarny
według swojego uznania, w granicach przewidzianych ustawą, uwzględniając:
1) stopień winy, stopień szkodliwości przewinienia dyscyplinarnego oraz cele
zapobiegawcze i wychowawcze, które ukaranie ma osiągnąć
2) sposób popełnienia przewinienia dyscyplinarnego, rodzaj i stopień naruszenia
ciążących na obwinionym obowiązków, rodzaj i rozmiar następstw przewinienia
dyscyplinarnego oraz właściwości i warunki osobiste żołnierza, przebieg jego służby
przed popełnieniem przewinienia dyscyplinarnego i zachowanie się żołnierza po jego
popełnieniu
3) okoliczności
okoliczności obciążające:
obciążające
4)a)okoliczności
wspólnie lubłagodzące
w obecności innego żołnierza, w tym podwładnego lub z nim,
b) pod wpływem alkoholu lub narkotyków,
c) czyn z niskich pobudek lub zasługujący na szczególne potępienie,
d) poważne skutki dla gotowości i zdolności bojowej SZ RP,
e) przed zatarciem ukarania za inne przewinienie dyscyplinarne.
4) okoliczności łagodzące:
a) wina nieumyślna,
b) nienależyte doświadczenie w wykonywaniu czynności służbowej,
c) ujawnienie istotnych i nieznanych okoliczności czynu,
d) wniosek o dobrowolne poddanie się ukaraniu.
RODZAJE ORZECZEŃ W I INSTANCJI
Orzeczenie organu orzekającego stanowi o:
1) uniewinnieniu, albo
2) umorzeniu postępowania dyscyplinarnego, albo
3) odstąpieniu od ukarania, albo
4) ukaraniu.
Ukaranie – prawomocne wymierzenie kary dyscyplinarnej
oraz prawomocne zastosowanie środka dyscyplinarnego,
w tym z warunkowym zawieszeniem ich wykonania.
ZASADY WYMIERZANIA KAR I ŚRODKÓW
DYSCYPLINARNYCH
Jedno przewinienie
dyscyplinarne
Jedna kara dyscyplinarna
Kilka przewinień
dyscyplinarnych
Jedna kara dyscyplinarna
odpowiednio surowsza
Niezależnie od liczby przewinień dyscyplinarnych można zastosować
jeden lub więcej środków dyscyplinarnych
Ukaranie za jedno przewinienie
dyscyplinarne
TYLKO
KARA
KARA
ŚRODEK ŚRODEK
ŚRODEK ŚRODEK ŚRODEK
TYLKO
ŚRODEK/ KI
28
WYMIERZANIE KAR DYSCYPLINARNYCH
Kary dyscyplinarne:
KAŻDY PRZEŁOŻONY
DYSCYPLINARNY
OD DOWÓDCY DRUŻYNY WZWYŻ
upomnienie
nagana
PRZEŁOŻONY DYSCYPLINARNY
OD DOWÓDCY KOMPANII WZWYŻ
kara pieniężna
ostrzeżenie o niepełnej przydatności na
zajmowanym stanowisku służbowym
ostrzeżenie o niepełnej przydatności do
służby kandydackiej, okresowej,
przygotowawczej albo zawodowej
odwołanie z zajmowanego stanowiska
służbowego
usunięcie ze służby
kandydackiej, przygotowawczej, okresowej
albo zawodowej
PRZEŁOŻONY DYSCYPLINARNY
OD DOWÓDCY JW WZWYŻ LUB
KIEROWNIK INSTYTUCJI CYWILNEJ
PRZEŁOŻONY DYSCYPLINARNY OD
DOWÓDCY JW (PPŁK, KMDR POR.)
WZWYŻ LUB KIEROWNIK INSTYTUCJI
CYWILNEJ
żołnierza służby kandydackiej lub przygotowawczej
– komendant szkoły wojskowej,
 służby okresowej – przełożony od dowódcy JW. wzwyż
zawodowego – organ wojskowy uprawniony do
powołania do zawodowej służby wojskowej
STOSOWANIE ŚRODKÓW DYSCYPLINARNYCH
Środki dyscyplinarne :
KAŻDY PRZEŁOŻONY
DYSCYPLINARNY
OD DOWÓDCY DRUŻYNY
WZWYŻ
PRZEŁOŻONY
DYSCYPLINARNY
OD DOWÓDCY PLUTONU
WZWYŻ
zobowiązanie do przeproszenia
pokrzywdzonego
zobowiązanie do wykonania
dodatkowych zadań służbowych
podanie informacji o ukaraniu do
wiadomości innych osób
zobowiązanie do naprawienia
wyrządzonej szkody
pozbawienie prawa do noszenia
odznaki honorowej lub odznaki
tytułu honorowego oraz udziału
w uroczystościach wojskowych
i państwowych z udziałem wojska
UPRAWNIENIA DO ROZPOZNAWANIA ODWOŁAŃ
OD ORZECZEŃ W I INSTANCJI
Organy odwoławcze
Wyższy przełożony
dyscyplinarny
Orzeczenie kary odwołania
z zajmowanego stanowiska
służbowego
Orzeczenie kary usunięcia ze
służby kandydackiej, przygotowawczej, okresowej albo
zawodowej
Orzeczenie Ministra Obrony
Narodowej, Naczelnego Dowódcy
SZ, kierownika instytucji cywilnej
Orzeczenie wojskowego sądu
garnizonowego
odwołanie
ORZECZENIE I INSTANCJI
Organ wojskowy nadrzędny
nad organem uprawnionym
do zwolnienia z danego
stanowiska służbowego
lub Minister ON
Wojskowy sąd garnizonowy
Wojskowy sąd garnizonowy
Wojskowy sąd okręgowy
ALGORYTM POSTĘPOWANIA W TRYBIE ZWYKŁYM
PRZED ORGANEM ODWOŁAWCZYM
Wyższy przełożony
dyscyplinarny
Rzecznik
dyscyplinarny
Uzupełnienie materiału dowodowego
Rzecznik
dyscyplinarny
Sporządzenie wniosku z propozycją orzeczenia
Wyższy przełożony
dyscyplinarny
Zawiadomienie obwinionego, jego obrońcę i rzecznika
dyscyplinarnego o terminie i miejscu rozpatrzenia odwołania
RODZAJE ORZECZEŃ W II INSTANCJI
Organ odwoławczy orzeka o:
1) utrzymaniu w mocy orzeczenia albo
2) zmianie orzeczenia w całości lub w części i w tym zakresie
wymierza inną karę lub środek dyscyplinarny albo odstępuje
od ukarania, albo
3) uchyleniu orzeczenia w całości lub w części i w tym zakresie
uniewinnia obwinionego albo umarza postępowanie
dyscyplinarne.
Organ odwoławczy może rozstrzygnąć na niekorzyść obwinionego
tylko wtedy, gdy odwołanie wniesiono na niekorzyść obwinionego
PRZESŁANKI WZRUSZENIA PRAWOMOCNEGO
ORZECZENIA DYSCYPLINARNEGO
Prawomocne orzeczenie organu orzekającego zmienia się albo uchyla, jeżeli:
1) ujawniono nowe okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy;
2) wydano je z rażącym naruszeniem przepisów prawa, które mogło mieć istotny
wpływ na jego treść;
3) zostało ono wydane w oparciu o orzeczenie lub decyzję innego organu, które
zostały następnie uchylone albo zmienione w istotnym zakresie,
a miały znaczący wpływ na rozstrzygnięcie sprawy.
Wzruszenie prawomocnego orzeczenia dyscyplinarnego następuje:
1) na wniosek prokuratora wojskowego lub organu kontroli;
2) w trybie nadzoru nad wykonaniem ukarania oraz w ramach działalności
kontrolnej prowadzonych w resorcie obrony narodowej, przez wyższego
przełożonego dyscyplinarnego lub właściwy sąd wojskowy;
3) na wniosek ukaranego, pokrzywdzonego lub organu, na wniosek którego
wszczęto postępowanie dyscyplinarne.
Uchylenie lub zmiana prawomocnego orzeczenia w trybie nadzoru następuje
z urzędu.
ALGORYTM POSTĘPOWANIA W SPRAWIE WZRUSZENIA
PRAWOMOCNEGO ORZECZENIA DYSCYPLINARNEGO
Rzecznik
dyscyplinarny
Wyższy przełożony
dyscyplinarny
Badanie przesłanek wzruszenia prawomocnego
orzeczenia dyscyplinarnego i sporządzenie wniosku
Wyższy przełożony
dyscyplinarny
Postanowienie o odmowie
wszczęcia postępowania
w sprawie wzruszenia
prawomocnego orzeczenia
albo
Orzeczenie o odroczeniu
wykonania albo przerwaniu
wykonania ukarania
Postanowienie o wszczęciu postępowania
w sprawie wzruszenia prawomocnego orzeczenia
z wezwaniem rzecznika dyscyplinarnego
i poleceniem zawiadomienia ukaranego o terminie
i miejscu rozpatrzenia sprawy wzruszenia
prawomocnego orzeczenia dyscyplinarnego
RODZAJE ORZECZEŃ W SPRAWIE WZRUSZENIA
PRAWOMOCNEGO ORZECZENIA DYSCYPLINARNEGO
Wyższy przełożony dyscyplinarny lub sąd wojskowy, w razie:
1) zmiany prawomocnego orzeczenia, która może nastąpić na korzyść
obwinionego, a jeżeli nie wystąpiły przesłanki, o których mowa w art.
22, na jego niekorzyść – orzeka o ukaraniu odmiennie niż
w prawomocnym orzeczeniu dyscyplinarnym albo o odstąpieniu
od ukarania;
2) uchylenia w całości lub w części prawomocnego orzeczenia
dyscyplinarnego – orzeka o uniewinnieniu, umorzeniu postępowania
dyscyplinarnego albo przekazuje sprawę do ponownego
rozpatrzenia, jeżeli nie upłynął okres przedawnienia ukarania
dyscyplinarnego.
Od orzeczenia w sprawie wzruszenia prawomocnego orzeczenia nie
przysługuje odwołanie, lecz jedynie od określonego w orzeczeniu sposobu
likwidacji skutków ukarania.
RODZAJE ORZECZEŃ W SPRAWIE WZRUSZENIA
PRAWOMOCNEGO ORZECZENIA DYSCYPLINARNEGO
Wyższy przełożony dyscyplinarny lub sąd wojskowy, w razie:
1) zmiany prawomocnego orzeczenia, która może nastąpić na korzyść
obwinionego, a jeżeli nie wystąpiły przesłanki, o których mowa w art.
22, na jego niekorzyść – orzeka o ukaraniu odmiennie niż
w prawomocnym orzeczeniu dyscyplinarnym albo o odstąpieniu
od ukarania;
2) uchylenia w całości lub w części prawomocnego orzeczenia
dyscyplinarnego – orzeka o uniewinnieniu, umorzeniu postępowania
dyscyplinarnego albo przekazuje sprawę do ponownego
rozpatrzenia, jeżeli nie upłynął okres przedawnienia ukarania
dyscyplinarnego.
Od orzeczenia w sprawie wzruszenia prawomocnego orzeczenia nie
przysługuje odwołanie, lecz jedynie od określonego w orzeczeniu sposobu
likwidacji skutków ukarania.
SZCZEGÓLNY ZAKRES I TRYB POSTĘPOWANIA DYSCYPLINARNEGO
W STANACH NADZWYCZAJNYCH I W WARUNKACH DZIAŁAŃ
ZBROJNYCH ORAZ UŻYCIA SZ RP POZA GRANICAMI PAŃSTWA
1) możliwość wymierzania żołnierzom kary aresztu izolacyjnego przez sąd
wojskowy,
2) możliwość orzekania pod nieobecność obwinionego, który nie
jest w stanie uczestniczyć w raporcie lub rozpatrzeniu odwołania
(wzruszenia),
3) możliwość odstąpienia od wykonywania czynności lub dokumentów jeśli
jest to niemożliwe lub szczególnie utrudnione, lecz bez narażenia uprawnień
obwinionego,
4) możliwość zastąpienia rzecznika dyscyplinarnego przez innego,
wyznaczonego żołnierza,
5) możliwość wydania przez Prezydenta RP-Zwierzchnika SZ polecenia
wszczęcia postępowania dyscyplinarnego wobec żołnierza pełniącego
służbę wojskową lub wykonującego zadania w tych warunkach.
ZASADNICZE WNIOSKI DO WDRAŻANIA
USTAWY O DYSCYPLINIE WOJSKOWEJ
W procesie wdrażania ustawy znaczenie ma nie tylko formalne stosowanie nowych
przepisów, ale przede wprowadzenie w życie nowej idei ich oddziaływania:
 podmiotem stosowania ustawy są żołnierze powołani do służby wojskowej na zasadzie
ochotniczej – w większości posiadający wyższą niż żołnierze z poboru świadomość
prawną, a także możliwość korzystania z profesjonalnego obrońcy – stanowi to
wyzwanie dla przełożonych i rzeczników dyscyplinarnych, ale za to ustawa jest
łatwiejsza w stosowaniu i posiada więcej możliwości oddziaływania dyscyplinarnego,
zwiększeniu ulegną możliwości dowódców do podejmowania adekwatnej reakcji
dyscyplinarnej na różnorodne naruszenia prawa, co powoduje, że mniej będzie
wymówek na zaniechania i zastępowania reakcji dyscyplinarnej stosowaniem innych
przepisów, czy nieformalnymi działaniami,
potrzebie rezygnacji ze stosowania zasady: najpierw wszystkie inne sposoby działania,
a dyscyplinarne, jeśli te nie przynoszą efektów”, na rzecz odpowiedniego reagowania
dyscyplinarnego, którego sposobem jest również zwrócenie uwagi, czy
przeprowadzenie rozmowy ostrzegawczej, a nie tylko ukaranie dyscyplinarne,
priorytetem jest wyróżnianie, natomiast reakcja dyscyplinarna jest wynikiem naruszenia
dyscypliny wojskowej, wymuszoną sytuacją, a nie samowolą przełożonego
dyscyplinarnego - wobec czego nie można dyskredytować dowódców za liczbę
prawidłowo podejmowanych reakcji dyscyplinarnych, w tym liczbę ukarań.
Kontakt:
Tel./fax. CA MON: 846 878, 846 854
szef ODW – płk Stanisław PIWOWAR
Gł. Specjalista: mgr Mariusz LEWANDOWSKI – 846 854
E-mail: [email protected]
Mat. pomocnicze: www.wojsko-polskie.pl/dyscyplina wojskowa