Transcript Beeldvorming J.M.

Dwang & Drang verminderen door
Concept ondersteunende Communicatie
16 mei 2014
Lonneke van den Berk, MSc.
Behandelcoordinator Waterboog
Inhoud
•
Waterboog
•
Auditieve beperking & Autismespectrumstoornis (ASS)
•
Concept ondersteunde Communicatie¹
•
Voorbeeld casus
•
Afsluiting
¹ CoC; Denteneer & Verpoorten, 2007
Waterboog
Klinische woonvoorziening voor
(jong)volwassenen met
psychiatrische problematiek (o.a.
ASS, milde persoonlijkheidsstoornis)
en een auditieve beperking,
evt. in combinatie met een licht
verstandelijke beperking,
die aangewezen zijn op 24-uurszorg
binnen een therapeutisch klimaat.
Auditieve beperking & ASS
•
Kwalitatieve beperkingen in sociale interactie en communicatie en
repetitief stereotiepe gedrag.
•
Afwijkende waarneming en betekenisverlening door verstoorde
prikkelverwerking -->
–
motorische problemen
–
spraaktaal problemen
–
leerproblemen
–
gedragsproblemen: Soms zeer ernstig, gepaard met veel
agressie en/of destructief gedrag!
Concept ondersteunende Communicatie
(CoC; Denteneer & Verpoorten, 2007)
Deze methode gaat uit van de afwijkende waarneming en
betekenisverlening bij mensen met ASS, waarbij concepten
(eenduidige en terugkerende uitgeschreven scenario’s) de
communicatie beter kunnen ondersteunen.
Niet alleen de communicatievorm wordt aangepast aan de
waarneming, maar ook dat de bedoelde betekenis (het concept)
achter de vorm op een manier kan worden waargenomen zoals
bedoeld.
Voorbeeld casus & inzet CoC
Dove man met autisme en licht verstandelijke beperking.
Geboren in Australië en vanaf 9e jaar in Nederland.
–
zeer ernstig probleemgedrag:
•
automutilatie (uitrekken tanden en kiezen)
•
destructieve reacties naar materiaal
•
agressieve reacties naar anderen (slaan, trappen, in ogen van
ander prikken)
–
beperkende leefomstandigheden: fixeren, separeren
Acties in concept ondersteuning
•
Stap 1: Analyse functioneren
Voorbeeld casus:
cliënt
–
Multidisciplinair onderzoek
Beeldvorming en verder
–
Ontwikkelingsprofiel
onderzoek naar intelligentie,
adaptief gedrag, communicatie,
sensorisch profiel
Acties in concept ondersteuning
•
Stap 2: Motivatie keuze concept
–
Waarom dit concept?
–
Wat is het doel?
Voorbeeld casus:
Concept Kado kopen
Acties in concept ondersteuning
•
Stap 3:
Voorbeeld casus:
–
Conceptanalyse
Wat ga ik doen?
–
8-puntsvragenlijst
Met wie?
Waar?
Wanneer?
Hoe lang?
Waarom?
Hoe?
Wat erna?
Acties in concept ondersteuning
•
Stap 4: Communicatieprofiel
–
Communicatievormen
–
Niveau van
Voorbeeld casus:
Vorm: visueel (schrift, plaatje)
betekenisverlening
–
Leerstrategie
Betekenisverlening:
presentatieniveau
Voordoen  zelfstandig
uitvoeren
Acties in concept ondersteuning
•
Stap 5: Aanpassing omgeving
Voorbeeld casus:
–
Materiële omgeving
–
rustige omgeving
–
Sociale omgeving
–
steunend en sturend,
–
Ondersteuningsparameters
continue toezicht
–
geen hinder van zonlicht
–
voordoen  zelfstandig
uitvoeren
–
herkenbare rituelen met
variatie
–
uitdaging nodig
Acties in concept ondersteuning
•
Stap 6: Taak analyse;
Voorbeeld casus:
“Hoe-vraag”
Taakanalyse en
–
Taak cliënt
–
Taakstappen
conceptboekje ‘Kado kopen’
Kado kopen
(datum en klokje)
C kopen kado groep
C + groepsleiding maken kado
C + groepsleiding opruimen kado in kast
C + groepsleiding praten kado kopen
C programma groep
Acties in concept ondersteuning
•
Stap 7: Resultaten
Voorbeeld casus:
implementatie
Systematisch en
–
Tabel resultaten
–
Evt. videoanalyse
–
methodisch werken door
observatie
stemmingen
en gedrag
evaluatie
Grafiek en interpretatie
interventie
registratie
analyse
Resultaten: stemmingen ↑
Stemming
100%
90%
80%
percentage
70%
fase 3
60%
fase 2
50%
fase 1
40%
fase 0
30%
20%
10%
0%
2011
2012
2013
jaar
2014
Resultaten: probleemgedrag ↓
Aantal blokkeringen
40
35
Frequentie
30
25
20
15
10
5
0
1
4
7
10
13
16
19
2011
22
25
2012
28
31
2013
34
37
2014
40
43
46
49
52
Acties in concept ondersteuning
•
Stap 8: Evaluatie
Voorbeeld casus:
procesondersteuning
Al 3 jaar geen fixatie en
separaties meer!
Niet reactief, maar proactief &
perspectief!
Maandelijkse evaluatie op
doelen en proces met team.
Minimaal 1x per jaar met
moeder erbij.
Afsluiting
•
Vragen?
•
Bedankt voor uw aandacht!
Bronnen
•
Denteneer-van der Pasch, W. & Verpoorten, R. (2007). Autisme
Spectrumstoornissen. Basisbegrippen en inleiding tot concept
ondersteunende communicatie. Sint Michielsgestel: Viataal.
•
Tips:
•
Over CoC-methode:
https://www.youtube.com/watch?v=BZTVPWaqlpE
•
Over TEACCH en ondersteunde communicatie:
https://www.youtube.com/watch?v=wMy9HuRhtdY