Transcript IGZ Geboortezorg asielzoekers

IGZ-onderzoek
naar geboortezorg
aan asielzoekers
Geboortezorg aan asielzoekers | 03-10-2014
Inhoud
1.
2.
3.
4.
Opzet onderzoek
Conclusies
Maatregelen en aanbevelingen
Vervolg
Geboortezorg aan asielzoekers | 03-10-2014
1. Opzet onderzoek
Aanleiding
•
•
•
In 2011-2013 deed IGZ onderzoek naar het netwerk van geboortezorg in NL
Apart aandacht voor geboortezorg aan asielzoekers
Uit onderzoek blijkt dat asielzoekers een verhoogd risico hebben op
zwangerschapscomplicaties en op perinatale en maternale sterfte
Specifieke risico’s in de geboortezorg aan asielzoekers
•
•
•
•
•
Onbekendheid met het systeem van geboortezorg in NL
Communicatieproblemen/laaggeletterdheid
Discontinuïteit van zorg door overplaatsingen/verhuizingen
Discontinuïteit van de coördinatie bij verwijzing in de keten
Gebrek aan tijdige beschikbaarheid van (niet acuut) vervoer rond de bevalling
Geboortezorg aan asielzoekers | 03-10-2014
Hoofdvraag
In hoeverre is er, gegeven de risico’s die specifiek zijn voor de
geboortezorg aan asielzoekers, sprake van verantwoorde geboortezorg?
De
1.
2.
3.
4.
5.
6.
inspectie heeft gekeken naar de normen op het gebied van:
Voorlichting over het systeem van geboortezorg
Communicatie (taalproblematiek/laaggeletterdheid)
Continuïteit bij overplaatsingen/verhuizingen
Continuïteit van de coördinatie bij verwijzing
Vervoer rond de bevalling
Organisatie van het netwerk
Geboortezorg aan asielzoekers | 03-10-2014
Toezichtbezoeken
•
•
•
Netwerken voor geboortezorg asielzoekers bezocht rond 9 opvanglocaties
Netwerk: COA, GC A, verloskundige, kraamzorg en ziekenhuis
6 VSV’s al bezocht bij ander deelonderzoek IGZ, bij 3 VSV’s extra
informatie uitgevraagd
Onderzoek op casusniveau
•
•
Zorgdossiers onderzocht bij: verloskundige (31), GC A (31), gynaecoloog
(23) en kraamzorg (29)
Interviews met pas bevallen asielzoekers (31)
Onderzoek op netwerkniveau
•
Groepsinterview met COA, GC A, verloskundige, kraamverzorgende en
gynaecoloog
Geboortezorg aan asielzoekers | 03-10-2014
Tevredenheid onder asielzoekers over geboortezorg
Pas bevallen asielzoekers uit Afrika (14), Azië (8), Midden Oosten (6), Europa (1),
Rusland (1), Zuid Amerika (1) geïnterviewd.
•
•
•
“Ik ben heel erg tevreden, iedereen is erg betrokken”
“Je wordt gelijk behandeld, er is geen discriminatie”
“Ik ben met respect behandeld; veel beter dan in het thuisland.”
Asielzoekers minder tevreden over:
•
niet gebruiken van professionele tolken
•
tijdens de bevalling geen opvang voor een ander kind
•
bejegening door taxichauffeurs
•
begeleiding door verschillende hulpverleners bij veelvuldige overplaatsingen
Geboortezorg aan asielzoekers | 03-10-2014
2. Conclusies
Hoofdvraag
In hoeverre is er, gegeven de risico’s die specifiek zijn voor de geboortezorg
aan asielzoekers, sprake van verantwoorde geboortezorg?
Algemene conclusie
Inzet professionele tolken en overdracht bij overplaatsing moeten beter voor
verantwoorde geboortezorg aan asielzoekers
Geboortezorg aan asielzoekers | 03-10-2014
Deelconclusie 1. Voorlichting over het systeem van geboortezorg
Onvoldoende voorlichting door COA, maar andere
netwerkpartners pakken dit op
De voorlichting over het systeem van geboortezorg verliep bij enkele
normen niet zoals in de processtappen staat omschreven:
• Netwerkpartners namen taken van elkaar over
• Netwerkpartners vulden de taken anders in
Deze andere werkwijze stond in de regel niet op papier en was niet altijd bij
alle netwerkpartners bekend.
Opvallend was de grote inzet van veel professionals om de signalering en
doorverwijzing goed te laten verlopen.
Geboortezorg aan asielzoekers | 03-10-2014
Deelconclusie 2. Communicatie (taalproblematiek/laaggeletterdheid)
Te weinig gebruik van professionele tolken en onvoldoende
aandacht voor laaggeletterdheid
Te weinig gebruik van professionele tolken doordat netwerkpartners:
•
onvoldoende op de hoogte waren van de veldnorm
•
niet altijd bekend waren met beschikbaarheid van tolken
•
het belang van inschakelen van tolken onderschatten
“Er werd geen tolk gebruikt, mijn zoon van 12 tolkte.”
“Ik begreep de informatie die ik kreeg niet”
Laaggeletterdheid was geen aandachtspunt van de VK
Geboortezorg aan asielzoekers | 03-10-2014
Deelconclusie 3. Continuïteit bij overplaatsingen/verhuizingen
Onvoldoende continuïteit van zorg bij overplaatsing zwangere
asielzoekers
Bij 15 (N=31) casussen overplaatsing tijdens de zwangerschap
Totaal 21 (N=31) overplaatsingen
Bij 9 (N=15) casussen bleek uit dossier dat vorige VK of GYN bekend was
Bij 6 (N=9) was inhoudelijke informatie terug te vinden in dossier
• Verhuisregel werd gehanteerd, m.u.v. 2 netwerken
• Afspraken over informatieoverdracht bij overplaatsing ontbraken
• Onduidelijkheid over overdracht casemanagement bij overplaatsing
Geboortezorg aan asielzoekers | 03-10-2014
Deelconclusie 4. Continuïteit van de coördinatie bij verwijzing
Continuïteit van zorg voldoende geborgd bij verwijzing naar
tweedelijn
Continuïteit van de coördinatie bij verwijzing verliep op onderdelen anders dan in
de processtappen staat omschreven:
•
Niet VK, maar GYN informeerde GC A en KZ na bevalling in 2e lijn
•
GC A vernam doorverwijzing naar GYN via tussentijdse rapportage of
ontslagbrief van GYN
•
Na verwijzing naar 2e lijn lag casemanagement rol bij 2e lijn en niet bij 1e lijn.
Dit was duidelijk voor GYN en VK
Geboortezorg aan asielzoekers | 03-10-2014
Deelconclusie 5. Vervoer rond de bevalling
Voldoende naleving normen bij (niet acuut) vervoer rond
bevalling, maar veel ergernis bij netwerkpartners
•
•
•
Taxi liet vaak meer dan een half uur op zich wachten
Taxi weigerde soms partner/begeleider mee te nemen
Onattent gedrag van taxichauffeurs
Vervoer rond de bevalling verliep op onderdelen anders dan in de processtappen
staat. Deel VK-en nam zwangere asielzoeker mee naar ziekenhuis in eigen auto.
•
•
“Ik werd door de taxi in de regen met mijn baby afgezet bij de receptie van het
opvangcentrum, in plaats van voor mijn deur.”
“Na de bevalling in het ziekenhuis mocht mijn partner niet mee terug in de taxi
naar de opvanglocatie.”
Geboortezorg aan asielzoekers | 03-10-2014
Deelconclusie 6. Organisatie van het netwerk
Netwerk rond zwangere asielzoekers nog onvoldoende
georganiseerd
• Organisatie van jaarlijks overleg COA, GC A en VK moest in veel locaties nog op
gang komen, maar de netwerkpartners zagen wel het belang hiervan
• Koppeling met VSV ontbrak veelal
Geboortezorg aan asielzoekers | 03-10-2014
3. Maatregelen en aanbevelingen
Algemeen
Geen hoge risico’s, dus geen acute en zware maatregelen.
Bovendien bereidheid bij partners tot verbeteren.
Verbeteringen binnen 3 maanden realiseren door:
•
•
•
Maatregelen aan verloskundigen, kraamzorgorganisaties en ziekenhuizen
Aanbevelingen aan COA op locatieniveau
Landelijke aanbevelingen aan COA, MCA, GC A, KNOV en NVOG
Geboortezorg aan asielzoekers | 03-10-2014
Maatregelen
•
•
•
•
Controleer voor zwangere asielzoeker of kraamzorg is geregeld (2 VK’s)
Ondersteun zwangere asielzoeker zo nodig bij maken afspraak met kraamzorg
(2 VK’s)
Gebruik professionele tolk wanneer niet in een voor de zwangere asielzoeker
begrijpelijke taal kan worden gecommuniceerd (4 VK’s, 2 ZKH, 5 KZ)
Informeer GC A over doorverwijzing zwangere asielzoeker naar gynaecoloog
(6 VK’s)
Resultaat maatregelen
•
Alle maatregelen zijn binnen 3 maanden uitgevoerd
Geboortezorg aan asielzoekers | 03-10-2014
Aanbevelingen aan COA-locaties
•
Informeer zwangere asielzoeker over organisatie zwangerschapsbegeleiding en
belang vroeg contact met verloskundige (5x)
•
Verstrek contactgegevens verloskundigenpraktijk aan zwangere asielzoeker
(5x)
•
Bespreek factsheet zwangerschapsinformatie met zwangere asielzoeker (6x)
•
Verhuis zwangere asielzoekers niet 6 wkn voor bevalling tot 6 wkn erna (2x)
•
Regel bij bevalling in 2e lijn op aangeven van de GC A Praktijklijn taxi of
ambulance naar ziekenhuis (1x)
•
Organiseer jaarlijks lokaal overleg van COA, GC A en verloskundige (6x)
Resultaat aanbevelingen aan COA-locaties
•
Alle aanbevelingen zijn binnen 3 maanden opgevolgd
Geboortezorg aan asielzoekers | 03-10-2014
Landelijke aanbevelingen aan COA, GCA, KNOV en NVOG
Maak gezamenlijk afspraken over signaleren van en omgaan met
laaggeletterde asielzoeker
Maak afspraken over overdracht van zorg bij overplaatsing zwangere
asielzoeker
Leg gezamenlijk vast wie wanneer casemanager is en wat dit inhoudt
Evalueer ketenrichtlijn “Zwangerschapsbegeleiding asielzoekers” en pas
deze zo nodig aan. Betrek de kraamzorg hierbij
Landelijke aanbeveling aan MCA
Pas vervoerbeleid zodanig aan dat sprake is van tijdige beschikbaarheid
taxivervoer rond bevalling en correcte bejegening van zwangere asielzoeker
Geboortezorg aan asielzoekers | 03-10-2014
Resultaat landelijke aanbevelingen
•
Vernieuwde ketenrichtlijn geboortezorg asielzoekers met:
Aandacht voor laaggeletterdheid
Afspraken over overdracht van zorg bij overplaatsingen/verhuizingen van
zwangere asielzoekers
Afspraken over casemanagement
•
COA heeft voorlichtingsmateriaal zwangeren uitgebreid en toepasbaar gemaakt
voor laaggeletterden en analfabeten
•
MCA heeft ander vervoersbedrijf voor zittend ziekenvervoer asielzoekers
gecontracteerd per 1 jan. 2014
Geboortezorg aan asielzoekers | 03-10-2014
4. Vervolg
Ook niet bezochte netwerken moeten aan normen voldoen
Vertrouwen dat netwerkpartners ketenrichtlijn implementeren
• Alle maatregelen zijn uitgevoerd en aanbevelingen zijn opgepakt
• IGZ vertrouwt erop dat netwerkpartners nieuwe ketenrichtlijn implementeren
• Resultaat moet zijn:
rondom elke zwangere asielzoeker een netwerk waarin alle partijen
samenwerken om risico’s in geboortezorg aan asielzoekers te minimaliseren
IGZ blijft alert op signalen van onveilige situaties in
geboortezorg aan asielzoekers
Geboortezorg aan asielzoekers | 03-10-2014