Transcript Optimalisatie en Dosisreductie op CT

Optimalisatie en Dosisreductie
op CT
Hilde Bosmans
Dec 2012
Bedanking
• F. Zanca en X. Lopez
• Kim Lemmens en het QA team van het
UZ Leuven
• J. Jacobs, Qaelum NV
Overzicht
Wat bepaalt dosis en kwaliteit ?
Wat kunnen we er dus aan doen ?
1. Technische factoren
2. Menselijke factoren
Technische factoren
kiloVolt
-----The same old story-----Bij gelijke (effectieve) mAs, betekent
hogere kV hogere dosis
Lagere kV verhoogt het contrast
Technische factoren
(effectieve)
mAs
Definitie:
De ‘effectieve’ mAs is de mAs die
eenzelfde totale hoeveelheid stralen zou
gebruiken als ‘de gewone mAs’ bij pitch 1
Hogere (effectieve) mAs betekent hogere
dosis en minder ruis in de beelden
Technische factoren
CTDIvol
is de dosis die we meten als we hetzelfde
scanprotocol zouden doorvoeren op het
testobject
Technische factoren
CTDIvol
• CTDIvol is niet hetzelfde als patiëntendosis
• Hogere CTDIvol betekent gewoonlijk wel een
hogere dosis aan de patiënt
• CTDIvol kan gedefineerd zijn voor een
32cm of een 16cm fantoom
Technische factoren
mA modulatie
is het aanpassen van de mA aan de
densiteit van de patiënt
a
Thanks Xochitl
c
Technische factoren
mA modulatie
mA modulatie zorgt ervoor dat de RX
straling optimaal verdeeld wordt over de
patiënt
Bij goede standaardinstellingen is de
totale hoeveelheid straling en de
verdeling over de patiënt optimaal
Technische factoren
kiloVolt
(effectieve)
mAs
CTDIvol
mA modulatie
Menselijke factoren
Scan volume
-----The same old story-----Moet zo klein mogelijk zijn
Menselijke factoren
Scan volume & anatomische ref. punten
Menselijke factoren
Gevolgen van overscan
F Zanca, Europ Radiol. 2012, Apr;22(4):779-88
Menselijke factoren
Centrage in de scanner
----- in tijden van mA modulatie
belangrijker dan ooit ! -----
Menselijke factoren
Centrage in de scanner
Ziehier het probleem:
Huid dosis
Dit toont een reusachtige patiënt
Menselijke factoren
Scan procedures en protocols
Moeten er zijn
Moeten gevolgd worden (als ze
goedgekeurd zijn)
Orde en netheid: vermijd repeat exams;
Scan meteen juist
Menselijke factoren
Scan procedures en protocols
Een kind is geen ‘kleine volwassene’ !
Specifieke protocollen zijn nodig en moeten
systematisch gebruikt worden
Dosis kinderen >> dan wat CTDIvol suggereert
Menselijke factoren
Nieuwe procedures
Leer ze kennen !
Auto kV hints
Vb: à blanc berekend uit dual energy post
contrast scan
Betere reconstructie, minder dosis?
Menselijke factoren
Centrage
Scan volume
Nieuwe
Scan opties
Procedures
Evaluatie
• ‘Core team’: radioloog – medisch
beeldvormer – fysicus
• Analyseer klachten en suggesties
• Inventariseer CT protocollen en houd
ze up-to-date
• Klare proceduremappen die iedereen
op zaal kent
• Software tools voor kwaliteitsmonitoring
Evaluatie met de medisch fysicus:
dosis op test object
• Jaarlijkse test
?
Jaarlijkse patiëntendosimetrie
• Deelname aan steekproef voor het
FANC
– Omdat het wettelijke verplicht is
– Omdat het een logische eis is
1%
4%
1%
RX longen
0%
6%
RX aan bed
RX ledematen
12%
1%
RX hoofd - abdomen - bekken
- heup
RX ruggewervels
mammografie (diagnostisch +
screening)
onderzoeken met fluoroscopie
9%
59%
arthrografie
0%
7%
bloedvatenbeelden
CT
Jaarlijkse patiëntendosimetrie
• Voorbeeld:
Dosis reductie….
Bv als men ‘hoog’ scoort
• Elke dag of week (effectieve mAs) van een
specifiek onderzoek met 10% verlagen
• Beeldkwaliteit scoren & klachten noteren
• Doorgaan tot kwaliteit niet meer voldoet
• Verhoog deze laagste dosis met 10%
• Controleer de nieuwe dosissen (voldoende
grote steekproef)
Kwaliteits - check
kiloVolt
(effectieve)
mAs
CTDIvol
Procedures
mA modulatie
Nieuwe
Centrage
Scan
Dank voor uw aandacht !
Dank voor uw kwaliteitszorg !