Transcript Насељавање наше територије

Naseljavanje naše teritorije
Aleksa Đokić, III/5
Boris Paladin, III/5
Naseljavanje pre dolaska Slovena
 Prvi tragovi ljudiskih skupina na našim prostorima potiču iz
završnog perioda virmske glacijacije ledenog doba.
 Od VI milenijuma stare ere (kameno doba), razvija se kultura
Lepenskog vira, kod Đerdapske klisure, a na jugu nastaju
prva naselja doseljenika iz Prednje Azije.
 Oni razvijaju kulturu starčevačke grupe.
 Od IV milenijuma stare ere doseljava se stanovništvo
vinčanske grupe.
 Invazija Badenske grupe je uništila Vinčansku kulturu, i uvela
Srbiju u bakarno i bronzano doba.
Skulptura vinčanske kulture
Badenska kultura
 Od IV do I veka stare ere veći deo Ilira je romanizovan, a Tračani
su bili pod uticajem Vizantije.
 Kelti su osnovali Singidunum (Beograd), Taurunum (Zemun) i
ostavili još puno tragova.
 Od IV do I veka stare ere veći deo Ilira je romanizovan, a Tračani
su bili pod uticajem Vizantije.
 Velika seoba naroda, od IV do VII veka nove ere. Ovim seobama
su kroz Panonsku i Centralnu Srbiju prošla germanska plemena,
Goti, Gepidi i drugi.
 Oni su se kratko zadržali zbog osvajačkih ekspedicija Huna i
prodora Avara.
Naseljavanje Srba i ostalih Južnih
Slovena
 Tokom VI i VII veka pre nove ere Balkansko poluostrvo
naseljavaju slovenska plemena. Zaposedaju oblasti
zapadno od Karpata i dolaze do Jadrana, Egejskog mora i
Peloponeza.
 Ime “Srbi’’ potiče još od vremena kad su naseljavali
teritorije današnje Istočne Nemačke; to su današnji Lužički
Srbi.
 Srbi naseljavaju oblasi oko Cetine u Dalmaciji, preko
Hercegovine, Bosne, Zete, Raške i Ibra, do Metohije,
Kosova, Toplice, Pomoravlja sve do Šumadije, a preko
Dunava i Save obuhvataju Srem, Banat i Bačku.
 Širenjem teritorije pod
vladavinom Nemanjića,
Srbi su prihvatili znatan
deo romantizovanog
stanovništva.
 Razvili su zemljoradnju,
rudarstvo, zanatstvo,
saobraćaj sa većim
gradovima u regionu.
Srbija u vreme cara Dušana
Period Turske vladavine
 Za vreme Turske vladavine, od druge polovine XIV do druge
polovine XV veka, Srbi su naterani na migracije.
 Bežali su uglavnom u oblasti Austrijske i Mletačke vladavine.
Naseljavali su Baniju, Dalmaciju, Zagoru, Kordun, itd.
 Austrija i Venecija prihvataju srpske imigrante, i naseljavaju ih
u lanac Vojne granice.
 Od XV do XVII veka pokrenuto je iz Srbije u Panonsku niziju
osam migracionih talasa.
 Najveća seoba je bila sa Kosova i Metohije (1690. pod
patrijarhom Arsenijem III Čarnojevićem) prema Vojvodini. U
tom talasu je preseljeno 37000 porodica.
 Iseljavanje Srba sa Kosova i Metohije, dovelo je do
naseljavanja Albanaca na tu teritoriju.
Vojna krajina 1699-1718
Patrijarh Arsenije III
Čarnojević
 Prelaskom na islam Albanci dobijaju privilegije i potiskuju
Srbe najpre iz planinskih, pa iz kotlinskih naselja.
 Još u Rimskom periodu, Srbiju naseljavaju Jevreji.
 U varoši se doseljavaju takozvani španski Jevreji (sefardi), a
u Beograd dolaze nemački Jevreji (aškenazi) za vreme
Austrijske okupacije. U varoši se takodje naseljavaju Cincari
(pravoslavno starobalkansko stanovništvo).
 Nakon Berlinskog kongresa iz Kosovsko-metohijske oblasti
Srbije, prognano je 150.000 Srba. U tom periodu muslimani
naseljavaju te teritorije.
Naseljavanje oslobođene Srbije
 Severna šumadijsko-moravska, posavsko-podunavska,
podrinsko-valjevska, i timočka Srbija predstavlja u poznom
periodu turske vladavine glavnu useljeničku oblast Srba.
Doseljenici su iz dinarskih, raških, kosovsko-metohijskih,
južno-moravsko-vardarski i jugoistočnih krajeva.
 Oko i u oblasti Šumadije, su doseljenici iz Crne Gore,
Hercegovine, Stare Raške i Bosne, a u Moravskoj doseljenici
sa Kosova i Metohije, i iz oblasti Timoka i Braničeva.
Period između dva svetska rata
 U Prvom svetskom ratu Srbija je pretrpela katastrofalne
demografske gubitke.
 Veliki broj doseljenika dolazi u Srbiju i ona postaje glavna
naseljenička oblast Jugoslavije.
 Razvoj industrije, saobraćaja, trgovine, školstva i mnogih
drugih urbanih karakteristika dovodi do još većeg broja
doseljenika.
 U periodu od 1919. do 1938. na Kosovo i Metohiju je
doseljeno oko 110.00 Srba, Crnogoraca, Bosanaca i
doseljenika iz Hercegovine, Banije, Slavonije i drugih regija.
Naseljavanje Vojvodine
 U XVIII veku, posle proterivanja Turaka, Austrija započinje
kolonizaciju stanovništva iz zemalja koje su bile pod njenom
upravom, u oblasti Vojvodine.
 Ukidanjem Vojne granice, sredinom XVIII veka, veliki broj
Srba se iseljava u južnu Rusiju, a ta oblast gde su se naselili je
dobila naziv Slavjano-Serbia.
 Tokom XIX veka u Banat su doseljeni Rumuni, kao i Romi,
koji su se rasuli po celoj Panonskoj niziji.
 Mađari dolaze u Panonsku niziju u IX veku i formiraju državu
Ugarsku.
 Vojvodina je jedna od regija sa najsloženijom etničkom
strukturom u Evropi.
Drugi svetski rat
 Tokom Drugog svetskog
rata i nemačke okupacije u
Srbiju je izbeglo nekoliko
stotina hiljada Srba, iz
Hrvatske, Bosne i
Hercegovine, sa Kosova i
Metohije, oko 20.000
Slovenaca iz Štajerske.
 Najveći broj Jevreja i Roma
je je pobijeno u logorima.
 Krajem rata, više od 300.000
Nemaca je iseljeno iz
Vojvodine.
Okupirana Srbija 1941-1944
Drugi svetski rat
Samo na stratištu u Jajincima ubijeno je više od 80.000
Srba, Roma, Jevreja, antifašista i pripadnika
Narodnooslobodilačkog rata.
Period posle Drugog svetskog rata
 Odmah posle rata, u Vojvodinu je doseljeno 240.000 ljudi, iz
svih krajeva Jugoslavije, od kojih je najveći deo Srbi i
Crnogorci.
 Sporazumom izmedju jugoslovenske i turske vlade, 60-tih
godina XX veka, oko 25.000 Turaka, Albanaca i muslimana je
iseljeno sa prostora Kosova i Metohije, kao i Sandžaka, u
Tursku.
 Od 60-tih do 90-tih godina XX veka s Kosova i Metohije se
iselilo u Centralnu Srbiju, Vojvodinu i Crnu goru preko
160.000 Srba i Crnogoraca.
 Glavna karakteristika migracija posle rata su migracije iz sela
u gradove. Gradsko stanovništvo je po prvi put
mnogobrojnije od seoskog (Popis 1991. godine).
Savremeni period (od 1991. - )
 Raspad SFR Jugoslavije, građanski rat u Hrvatskoj i Bosni i
Hercegovini kao i NATO agresija pokrenuli su najmasovnije
prisilne migracije u Evropi posle rata.
 U Srbiji je od 1996. godine registrovano više od 600.000
izbeglica iz Hrvatske, Bosne i Hercegovine, Slovenije i
Makedonije.
 Popis stanovništva iz 2002. godine registruje oko 380.000
izbeglica u Srbiji.