Transcript Predavanje GC LJ

MONITORING DIMNIH GASOVA
U TE PLJEVLJA, PLJEVLJA, CRNA GORA
Jurij ČRETNIK, RACI d.o.o.
Ljubljana, SLOVENIJA [email protected]
Nenad JERINIĆ, Vattenfall EuropePowerConsult East
d.o.o., Beograd, SRBIJA, [email protected]
Radomir POTPARA i Dobrilo GAČEVIĆ
EPCG AD Nikšić, FC Proizvodnja/TE "Pljevlja“
Pljevlja, CRNA GORA
[email protected], [email protected]
MONITORING U TE PLJEVLJA
Copyright © RACI d.o.o. 2011, J. ČRETNIK, All Rights Reserved
file: CRETNIK MONITORING TE PLJEVLJA.PPT
Folija MNE verzija 05-2011
Folija 1
2009: ZAMJENA ELEKTROFILTERSKOG
POSTROJENJA I UGRADNJA CEMS SISTEMA
CEMS = Continuous Emission Monitoring System
je sistem za kontinualno mjerenje emisije prije izlaza
dimnih gasova u atmosferu, koji se sastoji se od:
1. sistema za automatsko mjerenje
 automatski mjerni sistemi
AMS – Automated Measuring System
2. sistema za automatski evaluaciju
 automatski sistem za proračun i evaluaciju emisija
DAHS – Data Acquisition and Handling Systems
MONITORING U TE PLJEVLJA
Copyright © RACI d.o.o. 2011, J. ČRETNIK, All Rights Reserved
file: CRETNIK MONITORING TE PLJEVLJA.PPT
Folija MNE verzija 05-2011
Folija 2
MERNO MESTO - PLATFORMA kota 67 m
MERNI KONTEJNER - kota 0 m
DIMNJAK
200 m
PLATFORMA
67 m
TE Pljevlja
lignit
520 MWte
merno mesto u
skladu sa
EN 15259:2007
PREČNIK
OD = 17,75 m
ID = 16,75 m
KONTEJNER
0m
MONITORING U TE PLJEVLJA
Copyright © RACI d.o.o. 2011, J. ČRETNIK, All Rights Reserved
file: CRETNIK MONITORING TE PLJEVLJA.PPT
Folija MNE verzija 05-2011
Folija 3
CEMS TE PLJEVLJA, CRNA GORA
1. AMS sistemi za automatsko mjerenje
 AMS I za kontinualno mjerenje
udela CO, NO, SO2, O2, CO2
REFERENTNA
MJERENJA
 AMS II za kontinualno mjerenje
udela čvrstih čestica
AMS III
AMS I
 AMS III za kontinualno mjerenje
udela vlažnog O2 (H2O)
 AMS IV za kontinualno mjerenje
brzine dimnog gasa (protok)
AMS V
AMS IV
 AMS V za kontinualno mjerenje
temperature i apsolutnog pritiska
dimnog gasa
MONITORING U TE PLJEVLJA
Copyright © RACI d.o.o. 2011, J. ČRETNIK, All Rights Reserved
AMS II
file: CRETNIK MONITORING TE PLJEVLJA.PPT
Folija MNE verzija 05-2011
Folija 4
CEMS TE PLJEVLJA, CRNA GORA
2. DAHS sistem za automatsko evaluaciju
DAHS:
EMIDATE
ver. 5.5
PROTOKOLI - IZVEŠTAJI
MONITORING U TE PLJEVLJA
Copyright © RACI d.o.o. 2011, J. ČRETNIK, All Rights Reserved
file: CRETNIK MONITORING TE PLJEVLJA.PPT
Folija MNE verzija 05-2011
Folija 5
DAHS: PRIMER
GRAFIČKI PRIKAZ EMISIONIH VRIJEDNOSTI
PRIKAZ
 krive
 bar grafovi
emisije
HAV - polusatna prosječna
vrijednost
L - prošla HAV
T - predikcija HAV
AV - trenutna vrijednost
dodatno
alarmi
upozorenja
stanja
MONITORING U TE PLJEVLJA
Copyright © RACI d.o.o. 2011, J. ČRETNIK, All Rights Reserved
file: CRETNIK MONITORING TE PLJEVLJA.PPT
Folija MNE verzija 05-2011
Folija 6
MERNO MESTO
MERNE RAVNI I MERNI OTVORI
ID = 16,75 m
OD = 17,75 m
PLATFORMA
67 m
MONITORING U TE PLJEVLJA
Copyright © RACI d.o.o. 2011, J. ČRETNIK, All Rights Reserved
file: CRETNIK MONITORING TE PLJEVLJA.PPT
Folija MNE verzija 05-2011
Folija 7
AMS I: CO, NO, SO2, O2, CO2
EKSTRAKTIVNO SUVO MJERENJE GASOVA
Suvo ekstraktivno mjerenje gasova
oduzima (izvlači) uzorak gasa iz kanala i
uklanja vodenu paru iz uzorka gasa pre
nego što se isti analizira. Uzorak gasa
analizira se bez sadržaja vodene pare!
ANALIZATOR
termostatirano na 60 °C
60-180 °C
ispust
uzorka u
okolinu
kalibracijski
i/jli
test gas
suvi gas
MONITORING U TE PLJEVLJA
Copyright © RACI d.o.o. 2011, J. ČRETNIK, All Rights Reserved
file: CRETNIK MONITORING TE PLJEVLJA.PPT
Folija MNE verzija 05-2011
Folija 8
AMS I: CO, NO, SO2, O2, CO2
ANALITIČKI ORMAR U KONTEJNERU
SIEMENS ULTRAMAT 23
MONITORING U TE PLJEVLJA
Copyright © RACI d.o.o. 2011, J. ČRETNIK, All Rights Reserved
file: CRETNIK MONITORING TE PLJEVLJA.PPT
Folija MNE verzija 05-2011
Folija 9
AMS II: čvrste čestice
IN-SITU MJERENJE U LINIJI
optički put
36,30 m
METODA
jedan put
dupli put
MONITORING U TE PLJEVLJA
Copyright © RACI d.o.o. 2011, J. ČRETNIK, All Rights Reserved
file: CRETNIK MONITORING TE PLJEVLJA.PPT
Folija MNE verzija 05-2011
Folija 10
AMS II: čvrste čestice
DURAG DR 290 System 4
MERNA
GLAVA
MONITORING U TE PLJEVLJA
Copyright © RACI d.o.o. 2011, J. ČRETNIK, All Rights Reserved
REFLEKTOR
file: CRETNIK MONITORING TE PLJEVLJA.PPT
Folija MNE verzija 05-2011
Folija 11
AMS III: vlažni O2 (H2O)
IN-SITU MJERENJE U TAČKI
x H2O  100
(x O2SUVI  x O
2VLAŽNI
)
OXITEC 5000
x O2SUVI
MONITORING U TE PLJEVLJA
Copyright © RACI d.o.o. 2011, J. ČRETNIK, All Rights Reserved
file: CRETNIK MONITORING TE PLJEVLJA.PPT
Folija MNE verzija 05-2011
Folija 12
AMS IV: BRZINA DIMNOG GASA
IN-SITU MJERENJE U LINIJI
OPTICAL FLOW SENSOR: OFS 2000 W
PRIJEMNIK
MONITORING U TE PLJEVLJA
Copyright © RACI d.o.o. 2011, J. ČRETNIK, All Rights Reserved
ODAŠILJAČ
file: CRETNIK MONITORING TE PLJEVLJA.PPT
Folija MNE verzija 05-2011
Folija 13
PRORAČUN EMISIJA
PRETVARANJE NA REFERENTNE USLOVE
Kod monitoringa emisija potrebno je izvršiti standardizaciju masenih
koncentracija materija na referentne standardne (dogovorene!) uslove.
To znači, da se sirova izmjerena masena koncentracija materije,
koju daju analizatori, koriguje prema jednačini:
JEDNAČINA ZA KOREKCIJU :
c normiran  c izmerjen 
normirana veličina:
(referentna,
računska veličina)
periferni parametri
(Peripheral Parameters)
21  O2racunski
21  O2izmeren

Tizmeren  273
Tnormiran  273
zapreminski udeo
kiseonika
temperatura
pritisak
vlaga
MONITORING U TE PLJEVLJA
Copyright © RACI d.o.o. 2011, J. ČRETNIK, All Rights Reserved

pnormiran
pizmeren

100  H2Onormiran
100  H2Oizmeren
standardizovana vrijednost:
O2računski = x % zavisi od goriva i/ili
pogona
0 °C (273,15 K)
1.013 hPa (101.325 Pa)
H2Onormiran = 0 %
file: CRETNIK MONITORING TE PLJEVLJA.PPT
(vlaga) "suvi gas"
Folija MNE verzija 05-2011
Folija 14
OSIGURAVANJE KVALITETA AMS (QA/QC AMS)
EN 14181:2004
EN 14181:2004
EN 14181:2004
QA OF AMS
Stationary Source Emissions –
Quality Assurance of Automated Measuring Systems
EN 13284-2:2004
QA OF
DUST AMS
EN 14884:2005
QA OF
Hg AMS
OBAVEZNA UPOTREBA ZA LCPD & WID POSTROJENJA U EU
MONITORING U TE PLJEVLJA
Copyright © RACI d.o.o. 2011, J. ČRETNIK, All Rights Reserved
file: CRETNIK MONITORING TE PLJEVLJA.PPT
Folija MNE verzija 05-2011
Folija 15
QA/QC AMS
IZVOĐENJE EN 14181
MONITORING U TE PLJEVLJA
Copyright © RACI d.o.o. 2011, J. ČRETNIK, All Rights Reserved
file: CRETNIK MONITORING TE PLJEVLJA.PPT
Folija MNE verzija 05-2011
Folija 16
PREPORUČENE KONTROLE KOD PROVJERE
FUNKCIONALNOSTI AMS (EN 14181, PRILOG A)
MONITORING U TE PLJEVLJA
Copyright © RACI d.o.o. 2011, J. ČRETNIK, All Rights Reserved
file: CRETNIK MONITORING TE PLJEVLJA.PPT
Folija MNE verzija 05-2011
Folija 17
QAL2
ALGORITAM PROCEDURE SIST EN 14181
dimnjak
konverzija na
standardizovane
uvete
AMS
kalibracijska
kriva
16
y = 0.9572x - 0.0598
R2 = 0.9989
14
12
10
metoda
A ili B
kalibracijska
vrijednost
8
6
4
2
0
0
SRM
2
4
6
8
10
12
14
16
18
-2
konverzija na
AMS uvete
MONITORING U TE PLJEVLJA
Copyright © RACI d.o.o. 2011, J. ČRETNIK, All Rights Reserved
konverzija na
standardizovane
uvete
test varijabilnosti
file: CRETNIK MONITORING TE PLJEVLJA.PPT
Folija MNE verzija 05-2011
Folija 18
PRIMJER: KALIBRACIJA MJERAČA ČESTICA
U SKLADU SA STANDARDOM EN 13284-2
MONITORING U TE PLJEVLJA
Copyright © RACI d.o.o. 2011, J. ČRETNIK, All Rights Reserved
file: CRETNIK MONITORING TE PLJEVLJA.PPT
Folija MNE verzija 05-2011
Folija 19
RACI: QAL 2: 2010, TE PLJEVLJA
KALIBRACIONA KRIVA ZA: ČVRSTE ČESTICE
60,0
measured value SRM / mg/m
3
50,0
40,0
30,0
20,0
10,0
0,0
0,0
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
0,6
0,7
measured singal AMS / EXT
MONITORING U TE PLJEVLJA
Copyright © RACI d.o.o. 2011, J. ČRETNIK, All Rights Reserved
file: CRETNIK MONITORING TE PLJEVLJA.PPT
Folija MNE verzija 05-2011
Folija 20
RACI: QAL 2: 2010, TE PLJEVLJA
MERNE TAČKE I PROVJERA HOMOGENOSTI
16,21
1,92
15,00
MERNE
TAČKE
PREMA
ISO 9096
0,54 1,75
3,25
2,58
2,62
13,50
2,64
11,34
BRZINA u m/s
5,41
11,34
13,50 15,00 16,21
5,41
1,8 2,50 2,58 2,48
2,63 2,72 2,49 2,07
HOMOGEN GAS
2,37
3,25
1,75
16,75 m
0,54
MONITORING U TE PLJEVLJA
Copyright © RACI d.o.o. 2011, J. ČRETNIK, All Rights Reserved
2,33
2,30
1,74
file: CRETNIK MONITORING TE PLJEVLJA.PPT
Folija MNE verzija 05-2011
Folija 21
RACI: QAL 2: 2010, TE PLJEVLJA
KALIBRACIONA KRIVA ZA: CO, NOX
NOX
50,0
450,0
45,0
400,0
3
40,0
measured value SRM / mg/m
measured value SRM / mg/m
3
CO
35,0
30,0
25,0
20,0
15,0
350,0
300,0
250,0
200,0
150,0
100,0
10,0
50,0
5,0
0,0
0,0
0,0
5,0
10,0
15,0
20,0
25,0
30,0
measured signal AMS / mg/m
35,0
40,0
45,0
3
MONITORING U TE PLJEVLJA
Copyright © RACI d.o.o. 2011, J. ČRETNIK, All Rights Reserved
0,0
50,0
100,0
150,0
200,0
250,0
300,0
measured signal AMS / mg/m
file: CRETNIK MONITORING TE PLJEVLJA.PPT
350,0
400,0
3
Folija MNE verzija 05-2011
Folija 22
450,0
500,0
RACI: QAL 2: 2010, TE PLJEVLJA
KALIBRACIONA KRIVA ZA: O2, SO2
SO2
4500,0
9,0
4000,0
8,0
3500,0
3
10,0
measured value SRM / mg/m
measured value SRM / %
O2
7,0
6,0
5,0
4,0
3,0
3000,0
2500,0
2000,0
1500,0
1000,0
2,0
500,0
1,0
0,0
0,0
0,0
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
5,0
6,0
7,0
8,0
9,0
measured signal AMS / %
MONITORING U TE PLJEVLJA
Copyright © RACI d.o.o. 2011, J. ČRETNIK, All Rights Reserved
500,0
1000,0
1500,0
2000,0
2500,0
3000,0
-500,0
measured signal AMS / mg/m3
file: CRETNIK MONITORING TE PLJEVLJA.PPT
Folija MNE verzija 05-2011
Folija 23
3500,0
4000,0
HVALA NA PAŽNJI!
dr. Jurij ČRETNIK, dipl. ing. el.
RACI d.o.o.
podjetje v Tehnološkem parku Ljubljana
Tehnološki park 24
SI-1000 LJUBLJANA
SLOVENIJA
[email protected]
MONITORING U TE PLJEVLJA
Copyright © RACI d.o.o. 2011, J. ČRETNIK, All Rights Reserved
svetovanje, inženiring, razvoj, dobava, montaža,
spuščanje v pogon, meritve, kalibracije in vzdrževanje:
 avtomatski merilni sistemi – AMS
 sistemi avtomatskega vrednotenja – DAHS
 sistemi trajnega monitoringa – CEMS
 trajne in občasne meritve plinov ali prahu
 obratovalni monitoring emisije snovi v zrak – Merilni laboratorij RACI
 kontrola AMS po SIST EN 14181 (QAL2 in AST) – Kontrolni organ RACI
consulting, engineering, development, delivery, installation,
commissioning, measurements, calibration and maintenance:
 automated measurement systems – AMS
 data acquisition and handling systems - DAHS
 continuous emission monitoring systems – CEMS
 continuous and periodic measurements of gases or particulates
 monitoring of emissions into the atmosphere – Testing laboratory RACI
 inspection of AMS to EN 14181 (QAL2 & AST) – Inspection body RACI
file: CRETNIK MONITORING TE PLJEVLJA.PPT
Folija MNE verzija 05-2011
Folija 24