Transcript zanieczyszczający płaci

Stosowanie w obecnej oraz nowej
perspektywie finansowej zasady
„zanieczyszczający płaci” – na przykładzie
projektów z gospodarki wodno-ściekowej i
gospodarki odpadami
Przygotowała:
Monika Jamróz
WFOŚiGW w Kielcach
Zasada „zanieczyszczający płaci”
Zasada zanieczyszczający płaci oznacza, że pełne koszty
działań mających na celu likwidację zanieczyszczenia powinien
ponosić zanieczyszczający (sprawca, który spowodował
szkodę w środowisku lub zagrożenie powstania szkody) chyba,
że nie można zidentyfikować podmiotu odpowiedzialnego za
zanieczyszczenia lub nie można go pociągnąć do
odpowiedzialności.
Zasada „zanieczyszczający płaci”
Zasada „zanieczyszczający płaci” jest jedną z podstawowych
zasad, na których opiera się polityka UE w dziedzinie
środowiska, zgodnie z art. 191 ust. 2 Traktatu o
funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
Zasada „zanieczyszczający płaci”
Regulacje prawne UE:
W prawie Unii Europejskiej obowiązują dwie regulacje,
których zasadniczym celem jest wdrożenie zasady
„zanieczyszczający płaci”. Regulacje te są jednocześnie
narzędziem służącym wzmocnieniu przestrzegania przepisów
środowiskowych.
Zasada „zanieczyszczający płaci”
• Dyrektywa 2004/35/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z
dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie odpowiedzialności za
środowisko w odniesieniu do zapobiegania i zaradzania
szkodom wyrządzonym środowisku naturalnemu - ustanawia
zasady odpowiedzialności administracyjnej za szkody w
środowisku w oparciu o zasadę zanieczyszczający płaci.
Zasada „zanieczyszczający płaci”
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/99/WE z
dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie ochrony środowiska
poprzez prawo karne - ustanawia zasady odpowiedzialności
karnej za szkody w środowisku w celu skuteczniejszej ochrony
środowiska.
Zasada „zanieczyszczający płaci”
Implementacja prawa UE do polskiego porządku prawnego
• Dyrektywa 2004/35/WE - Ustawa z 13 kwietnia 2007 r. o
zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz.U z
2007 r. Nr 75 z poźn. zm).
• Dyrektywa 2008/99/WE - Ustawa z dnia 25 marca 2011 r. o
zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw
(Dz. U. Nr 94, poz. 549)
Zasada „zanieczyszczający płaci”
Fundamentalną zasadą dla ewaluacji projektów
dofinansowywanych ze środków UE jest wdrożenie zasady
„zanieczyszczający płaci”, która zgodnie z przepisami powinna
być stosowana przy kształtowaniu stopy współfinansowania.
Art. 52 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006
ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące EFRR, EFS oraz FS
stanowi:
„Wkład funduszy może być kształtowany w świetle: (...) c)
ochrony i poprawy jakości środowiska naturalnego, przede
wszystkim poprzez stosowanie zasady ostrożności, zasady
działania zapobiegawczego oraz zasady „zanieczyszczający
płaci”.
Zasada „zanieczyszczający płaci” w
projekcie
Zgodnie z zasadą zanieczyszczający płaci do kalkulacji
opłat/taryf muszą być wliczane wszystkie koszty eksploatacji i
utrzymania, w tym roczna amortyzacja infrastruktury
obejmująca: majątek obecny, majątek z realizowanych
inwestycji oraz od odpowiadających im inwestycji
odtworzeniowych. Ponadto do kalkulacji powinny być
wliczone (jeśli występują) koszty finansowe, marża zysku,
spłaty rat kapitałowych ponad poziom amortyzacji i należności
nieregularne.
Zasada „zanieczyszczający płaci”
1) Gospodarka wodno-ściekowa - Rozporządzenie Ministra
Budownictwa z dnia 28 czerwca 2006 r. w sprawie określenia
taryf, wzoru wniosku o zatwierdzenie taryf oraz warunków
rozliczeń za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe
odprowadzanie ścieków (Dz. U. nr 127, poz. 886), Rozdział 2
§6.
2) Gospodarka odpadami – Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o
odpadach (Dz. U. nr 62, poz.628), Art. 61.
Dualizm cenowy w projektach PO IiŚ
Wytyczne do przygotowania inwestycji w zakresie środowiska
współfinansowanych przez FS i EFRR w latach 2007-2013
dopuszczają korygowanie taryf w analizie luki finansowej z
uwzględnieniem tzw. dostępności cenowej (affordability):
- do 3 % dochodu do dyspozycji gospodarstwa domowego dla
gospodarki wodno ściekowej,
- do 0,75 % dochodu do dyspozycji gospodarstwa domowego
dla gospodarki odpadami.
Dualizm cenowy w projektach PO IiŚ
Zgodnie z ww. Wytycznymi w projektach współfinansowanych
z FS i EFRR zastosowali w niektórych projektach różne taryfy:
- w analizie trwałości finansowej projektu z uwzględnieniem
wdrożenia pełnej zasady „zanieczyszczający płaci”,
- w analizie luki finansowej z korektą przychodów do poziomu
dostępności cenowej.
Dualizm cenowy w projektach PO IiŚ
Zastrzeżenia Komisji Europejskiej z 2011 r.:
- systematyczne niedoszacowanie przychodów w projekcie
stanowi nieprawidłowość,
- warunek zatwierdzenia projektu – złożenie przez
beneficjenta oświadczenia dotyczącego stosowania taryf
stosowanych w fazie operacyjnej.
Dualizm cenowy w projektach PO IiŚ
Oświadczenie beneficjenta
„Oświadczamy, że plany taryfowe zawarte w analizie
finansowej załączonej do dokumentacji aplikacyjnej projektu
pn. ….. , są tymi, które planujemy wdrożyć w okresie
operacyjnej projektu.”
(oświadczenie dotyczy taryf uwzględnionych w analizie luki
finansowej)
Dualizm cenowy w projektach PO IiŚ
Problemy:
• beneficjent powinien wykazać w jaki sposób zostanie pokryta
różnica w przychodach (analiza zdolności budżetowych gmin
do dotowania opłat za usługi),
• taryfy podlegają zatwierdzeniu w drodze uchwały rady gminy
(beneficjenci – spółki komunalne) .
Struktura kosztów w projektach PO IiŚ wdrażanych przez
WFOŚiGW w Kielcach (gospodarka wodno-ściekowa)
Koszty
Udział procentowy w taryfie
Amortyzacja
27,8% - 38,9%
Zużycie materiałów i energii
9,0% - 29,4%
Usługi obce
2,3% - 6,5%
Podatki i opłaty
8,6% - 20,5%
Wynagrodzenia i świadczenia
20,8% - 23,3%
Koszty finansowe
1,9% - 10,2%
Pozostałe
0,1% - 3,5%
Wpływ zastosowania dualizmu cenowego na poziom dotacji w
projektach PO IiŚ wdrażanych przez WFOŚiGW w Kielcach
(gospodarka wodno-ściekowa)
Projekty
Dofinansowanie z FS (zgodnie z
umową o dofinansowanie z
zastosowaniem dualizmu
cenowego)
w mln zł
Dofinansowanie z FS ( z
uwzględnieniem wdrożenia pełnej
zasady zanieczyszczający)
w mln zł
Różnica w dotacji
z FS
w mln zł
Końskie
120,3
86,7
33,6
Busko
88,3
64,3
24,0
Nidzica
75,3
60,1
15,2
Morawica
24,0
22,7
1,3