Transcript Organizacja statystyki publicznej w Polsce (1)

STATYSTYKA PUBLICZNA
Warsztaty, cz. I
dr Kazimierz Kruszka
[email protected]
[email protected]
www.stat.gov.pl
I. Jak działa system polskiej statystyki
publicznej?
• Podstawy prawne i organizacja statystyki
publicznej w Polsce.
• Program badań statystycznych.
• Europejski System Statystyczny.
Podstawy prawne
statystyki publicznej w Polsce (1)
- Ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce
publicznej (Dz. U. 1995, nr 88, poz. 439 z późn.
zmianami)
http://www.stat.gov.pl/bip/56_PLK_PRINT.htm
Podstawy prawne
statystyki publicznej w Polsce (2)
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 lipca
1999 r. w sprawie sposobu i metodologii
prowadzenia i aktualizacji rejestru podmiotów
gospodarki narodowej, w tym wzorów wniosków,
ankiet i zaświadczeń, oraz szczegółowych warunków
i trybu współdziałania służb statystyki publicznej
z innymi organami prowadzącymi urzędowe rejestry
i systemy informacyjne administracji publicznej
(Dz. U. 1999 , nr 69, poz. 763 z późn. zm.)
REGON
http://www.stat.gov.pl/bip/regon_PLK_HTML.htm
Podstawy prawne
statystyki publicznej w Polsce (3)
- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia
1998 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia,
stosowania i udostępniania krajowego rejestru
urzędowego podziału terytorialnego kraju oraz
związanych z tym obowiązków organów administracji
rządowej
i jednostek samorządu terytorialnego
(Dz. U. 1998 , nr 157, poz. 1031 z późn. zm.)
TERYT
http://www.stat.gov.pl/bip/36_PLK_HTML.htm
Podstawy prawne
statystyki publicznej w Polsce (4)
- Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów
z dnia 10 września 1999 r. w sprawie trybu
i form ogłaszania, udostępniania
i rozpowszechniania wynikowych informacji
statystycznych (Dz. U. 1999, nr 75, poz. 842)
http://www.stat.gov.pl/bip/55_PLK_HTML.htm
Określenia wybrane z ustawy
o statystyce publicznej (1)
•
Statystyka publiczna - system zbierania danych
statystycznych, gromadzenia, przechowywania
i opracowywania zebranych danych oraz ogłaszania,
udostępniania i rozpowszechniania wyników badań
statystycznych jako oficjalnych danych statystycznych.
Statystyka publiczna zapewnia rzetelne, obiektywne i
systematyczne informowanie społeczeństwa, organów
państwa i administracji publicznej oraz podmiotów
gospodarki
narodowej
o
sytuacji
ekonomicznej,
demograficznej, społecznej oraz środowiska naturalnego.
Określenia wybrane z ustawy
o statystyce publicznej (2)
•
Badania statystyczne - zbieranie, gromadzenie
i opracowywanie danych statystycznych oraz
ogłaszanie i udostępnianie wyników dokonanych
obliczeń, opracowań i analiz, w tym podstawowych
wielkości i wskaźników.
Określenia wybrane z ustawy
o statystyce publicznej (3)
• Operat do badań statystycznych - wykaz wybranych,
według określonych cech, osób prawnych, jednostek
organizacyjnych nie- mających osobowości prawnej
oraz osób fizycznych będących podmiotem
obserwacji statystycznej wraz z ich identyfikacją
adresową.
Określenia wybrane z ustawy
o statystyce publicznej (4)
• Dane jednostkowe - dane osobowe dające się
powiązać z konkretną osobą fizyczną lub dane
indywidualne dające się powiązać z podmiotem
gospodarki narodowej albo inną osobą prawną bądź
jednostką organizacyjną niemającą osobowości
prawnej.
Określenia wybrane z ustawy
o statystyce publicznej (5)
• Podmiot gospodarki narodowej - osoba prawna,
jednostka organizacyjna niemająca osobowości
prawnej oraz osoba fizyczna prowadząca działalność
gospodarczą.
Określenia wybrane z ustawy
o statystyce publicznej (6)
•
Urzędowe rejestry - prowadzone na podstawie ustaw
lub przepisów wydanych w wykonaniu ustaw przez sądy
i organy administracji publicznej - rejestry i ewidencje
zawierające informacje o osobach prawnych, jednostkach
organizacyjnych niemających osobowości prawnej i osobach
fizycznych oraz ich działalności, a także o innych zjawiskach,
zdarzeniach i obiektach, a w szczególności rejestry: sądowe,
ubezpieczeń społecznych, podatników, podmiotów gospodarki
narodowej, podziału terytorialnego kraju oraz ewidencje:
ludności, działalności gospodarczej, udzielonych zezwoleń
i koncesji, gruntów, budynków, budowli i obiektów
infrastruktury.
Określenia wybrane z ustawy
o statystyce publicznej (7)
• Systemy informacyjne administracji publicznej systemy zbierania, gromadzenia
i przetwarzania
informacji przez organy administracji rządowej
oraz jednostek samorządu terytorialnego, inne
instytucje rządowe, organy rejestrowe i Narodowy
Bank Polski, prowadzone w oparciu o przepisy
kompetencyjne lub inne akty prawne związane
bezpośrednio z wykonywaniem przez nie zadań
statutowych.
Organizacja statystyki publicznej
w Polsce (1)
•
Służby statystyki publicznej stanowią Prezes Głównego
Urzędu Statystycznego (GUS), podlegli mu dyrektorzy
urzędów statystycznych oraz inne jednostki statystyki,
o których mowa w art. 27 i 29 ustawy o statystyce
publicznej.
• Centralnym organem administracji rządowej właściwym
w sprawach statystyki jest Prezes GUS wykonujący swoje
zadania przy pomocy służb statystyki publicznej.
Organizacja statystyki publicznej w Polsce (2)
• Nadzór nad Prezesem GUS sprawuje Prezes Rady Ministrów.
• Prezesa GUS powołuje Prezes Rady Ministrów spośród osób
wyłonionych w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru.
• Prezes Rady Ministrów odwołuje Prezesa GUS.
• Prezes GUS pełni swoje obowiązki przy pomocy wiceprezesów,
powoływanych przez Prezesa Rady Ministrów, spośród osób
wyłonionych w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru,
na wniosek Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Prezes
Rady Ministrów odwołuje wiceprezesów.
Organizacja statystyki publicznej w Polsce (3)
• Organizację Głównego Urzędu Statystycznego określa
statut nadany, w drodze rozporządzenia, przez
Prezesa Rady Ministrów.
http://www.stat.gov.pl/bip/11_PLK_HTML.htm
Organizacja statystyki publicznej w Polsce (4)
W skład GUS wchodzą następujące komórki organizacyjne:
1) Gabinet Prezesa,
2) Departament Programowania i Koordynacji Badań,
3) Departament Metodologii, Standardów i Rejestrów,
4) Departament Studiów Makroekonomicznych,
5) Departament Opracowań Zbiorczych,
6) Departament Badań Demograficznych,
7) Departament Badań Społecznych,
8) Departament Pracy,
9) Departament Warunków Życia,
10) Departament Rachunków Narodowych,
11) Departament Badań Regionalnych i Środowiska,
Organizacja statystyki publicznej w Polsce (4a)
12)
13)
14)
15)
16)
17)
18)
19)
Departament Przedsiębiorstw,
Departament Finansów,
Departament Produkcji,
Departament Handlu i Usług,
Departament Rolnictwa,
Departament Informacji,
Departament Informatyki Statystycznej,
Departament Europejskiego Systemu
Statystycznego i Współpracy Międzynarodowej,
20) Departament Kadr i Szkolenia,
21) Biuro Dyrektora Generalnego,
22) Departament Administracyjno-Budżetowy.
Urzędy statystyczne
• Szczegółowy zakres zadań i organizację urzędu statystycznego
określa statut nadany przez Prezesa Głównego Urzędu
Statystycznego.
• Urzędem statystycznym kieruje dyrektor, będący organem
administracji niezespolonej w województwie, powoływany i
odwoływany przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
Prezes GUS powierza obowiązki zastępcy bądź zastępcom
dyrektora urzędu.
• Dyrektor urzędu może powoływać stałe komisje lub zespoły
robocze, określając ich nazwę, skład, zakres i tryb działania.
• Do zadań każdego urzędu należy również wykonywanie
specjalistycznych zadań ogólnopaństwowych, realizowanych w
ramach prac prowadzonych na rzecz statystyki publicznej jako
całości.
SCHEMAT ORGANIZACYJNY
URZĘDU STATYSTYCZNEGO W POZNANIU
Program badań statystycznych (1)
• Program badań statystycznych statystyki publicznej
- uchwalony przez Radę Ministrów wykaz ustalający
zakres tematyczny, przedmiotowy i podmiotowy
badań statystycznych
oraz związane z nimi
obowiązki.
http://www.stat.gov.pl/bip/4768_PLK_HTML.htm
• Badania statystyczne statystyki publicznej mogą
dotyczyć każdej dziedziny życia społecznego i
gospodarczego oraz występujących w nim zjawisk
dających się obserwować i analizować z
wykorzystaniem metod statystycznych.
Program badań statystycznych (2)
• Rada Ministrów zapewnia ujęcie w programach
badań statystycznych statystyki publicznej badań
mających podstawowe znaczenie dla obserwacji
procesów społecznych i gospodarczych.
• Rada Statystyki - organ opiniodawczo-doradczy
w sprawach statystyki działający przy Prezesie
Rady Ministrów.
Zadania Rady Statystyki
1. Ustalanie, na podstawie propozycji przygotowanej przez Prezesa, corocznie, na
każdy następny rok projektu programu badań statystycznych;
2. Przedstawianie Radzie Ministrów, nie później niż do dnia 30 czerwca każdego
roku, projektu programu badań statystycznych statystyki publicznej;
3. Rekomendowanie przeprowadzenia badań nowych i badań cyklicznych o
szerokim zasięgu obserwacji statystycznej oraz związanych z nimi prac
metodologicznych i przygotowawczych, projektowanych na okres najbliższych
dziesięciu lat;
4. Ocena realizacji programu badań statystycznych statystyki publicznej oraz
formułowanie opinii w innych sprawach mających istotne znaczenie dla
rozwoju statystyki publicznej,
5 Opiniowanie projektu wydatków budżetowych na badania statystyczne.
Program badań statystycznych (3)
Dla każdego badania określane są:
1) temat i organ prowadzący badanie,
2) rodzaj badania,
3) zakres podmiotowy i przedmiotowy oraz źródła zbieranych danych
statystycznych,
4) podmioty gospodarki narodowej i osoby fizyczne nie-prowadzące
działalności gospodarczej zobowiązane do udzielania informacji
i przekazywania danych statystycznych lub uczestniczące
w badaniu na zasadzie dobrowolności,
5) formy, częstotliwość, terminy i miejsce przekazywania danych
statystycznych,
6) rodzaje wynikowych informacji statystycznych oraz formy
i terminy ich udostępnienia,
7) koszty i sposób finansowania.
Europejski System Statystyczny (1)
• Eurostat- Europejski Urząd Statystyczny (European Statistical
Office) urząd Komisji Europejskiejz siedzibą w Luksemburgu.
Powstał w 1972 r. Zastąpił wcześniejsze Statistical Office of the
European Community (SOEC), które funkcjonowało od 1959 r.
Zajmuje się sporządzaniem prognoz i analiz statystycznych
dotyczących obszaru UE i EFTA, istotnych dla podejmowania
decyzji przez organy wspólnotowe, oraz koordynowaniem
i monitorowaniem prac narodowych urzędów statystycznych
w celu unifikacji stosowanych przez nie metod badań, a także
konsolidowaniem statystyk krajowych państw członkowskich.
http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/about_eu
rostat/corporate/introduction
Europejski System Statystyczny (2)
• Europejski System Statystyczny (ESS) - oznacza partnerstwo
wiążące Eurostat, krajowe instytuty statystyczne oraz inne
organy odpowiedzialne w każdym państwie członkowskim UE
za tworzenie i upowszechnianie statystyk europejskich.
• Misja Europejskiego Systemu Statystycznego
Dostarczanie UE i światu wysokiej jakości informacji
dotyczących gospodarki i społeczeństwa na poziomie
europejskim, narodowym oraz regionalnym i zapewnienie
dostępności tych informacji każdemu, komu mogą one służyć do
celów podejmowania decyzji, prowadzenia badań i dyskusji.
Europejski System Statystyczny (3)
•
Wizja Europejskiego Systemu Statystycznego
ESS ma być najważniejszym światowym liderem
w usługach dostarczania informacji statystycznych dla UE
i państw członkowskich. W oparciu o naukowe zasady
i metody, ESS będzie oferować i stale ulepszać program
zharmonizowanej statystyki europejskiej, tworząc
podstawy dla procesów demokratycznych i postępu
społeczeństwa.
Europejski System Statystyczny (4)
• Współpraca w ramach ESS
http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/POZ_sds_wspolpraca_w_ESS.
pdf
http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/about_eurostat/
european_framework/ESS
http://www.ons.gov.uk/about/what-we-do/relationshipsabroad/european-statistical-system--ess-
**********
Koniec cz. I
ANEKS (1)
Pytania kontrolne
1. Ile jest w Polsce urzędów statystycznych , jak się
nazywają, gdzie mają swoje siedziby i oddziały?
2. Ile agencji statystycznych działa w ramach polskiej
statystyki publicznej?
3. Jak nazywają się aktualni: prezes i wiceprezesi GUS?
ANEKS (2)
Tematyka II części warsztatów
• Charakterystyka zasobów publicznej informacji
statystycznej i zasady dostępu do nich.
• Tajemnica statystyczna.
• Agregacja i dezagregacja danych.
ANEKS (3)
Tematyka III części warsztatów
• Dane wynikowe i ich opracowanie.
• Wybrane metody graficzne.
• Geograficzne Systemy Informacyjne (GIS).
• Publikowanie wyników badań statystycznych
(tematyka, formy, nośniki).