Guih theih kham theih, zu, leh za kizang lo

Download Report

Transcript Guih theih kham theih, zu, leh za kizang lo

Jenks Public
Schools
Guih theih kham
theih, zu, leh za
kizang lo
Naupang te in a nuai a, bangin um uh hi. Guih
theih kham theih zu, za a zat uh ciangin…
mikhempeuh in zong
zang
hi…
Jenks sangah,
sangnaupangpawl khat te
in, zatui leh, guih theih,
kham thei,zu a zang pawl
khat om hi. A tak tak in
tawm bel nawngkai pian
hi.
Youth Risk Behavior Survey cih thu lu tawh, Jenks sang
naupangte in, zatui zang te om zia teng, kician takin, kum
khat in 2 vei ta lah/gen khiat na nei uh hi. Hong kigen khia
thu khempeuh pen Oklahoma State sung High school sang
pan kician tak a, ki bawl khia teng hi.
Theih ding thupi mah mah pen, Sang khat leh khat, kibang lo
hi. Pawl Khat sangte sangin, Jenks public school ah zatui zang
te om zia kician takin a kaih khop na uh tam zaw thei, tawm
zaw thei hi.
A kicing takin na et nop leh 2009 kician takin kikai khawm thu
te, a nuai a, mun te ah en thei teh:
http://www.ok.gov/health/documents/Oklahoma%20YRBS%
202009%20Results%20OVERVIEW_June3_2010_ThadB.pdf
A tangpi in a kikan cian na
ah, Zatui zang khangno te,
pen a nuai a, mel bang dan
in nuih mai zawzen uh hi…
Thukan cian na tawh kizui in…
A tangpi in,
Sangnau pang
100 ah 40 te in,
khat vei a hih kei
leh, a tam vei zaw,
a bei sa ni 30 sung
in zu dawn uh hi.
Thu kan cian na tawh ki zui in…
Ih theih tek sa bang mah
in, a tangpi in,
sangnaupang 100 ah 20
ten, Marijuana ( kaanza) a
hih kei leh za a bei sa ni 30
sungin tep uh hi. Lung
dam huai khat ah, nidang
sang kiam zaw hi.
Sangnaupang 100 ah
20 te in, a kikham,
dang zatui, guih thei,
kham theih tuam tuam
te, iih mut suak sak
zatui te leh, sia vuante
piak zatui zang uh hi.
Ki muh khiat na tawh kizui in…
A beisa kha 12 lai in,
Sang huang sungah
16.8% sangnaupang te
in, a dang te tungah a
kikham zatui te sinsak,
zuak cih kimu khia hi.
Nu/Pa a tam zaw
ten, a naupangte in
zatui (or) zu zang
dingin up mawh napi
in, um tak tak zo lo
uh cih,kimu khia hi…
…A naupang te in,
zatui/zu a sin ngei
tam, ci uh hi.
Khangno te khuat tawh kisai kikum dih ni…
A beisa kum khat lai a, kimu khia thu te tawh enkak
leng, khang no te khuak pen a pumpi khan toh hun sung
teng mah in a khuak uh zong khang to hi..
Hih kum sung teng mah in a sia a pha ngaih sut
na leh, leh, thupi mah mah ngaih sut na kip a neih hun
sung sung hi.
A thupi pen ih tel pih dingah, khangno te zong a dang
naupangno te mah bangin, tha dim ihmut ding kisam
hi..
Mi a tam zaw
ten, a kibang
lo zatui/zu te
a zak manin,
khuak na sep
na te nawng
kai sak hi cih
thu a tamzaw
ten, tel lian lo
uh hi..
Khuak na sep na te pen a
tawn tungin pong man zo non
lo thei hi...
On Thursday, June 30, 2011, Tulsa World
tadensa mai tangdimin hih bangin at uh hi.
“Khangno te zongsat na hoih lo kipan ta uh
hi.” “A kum uh 18 ma in, 10 ah 9 te in za,
zu, adang guih theih kham theih, zat kipan
ta uh hi, Hational Center on Addiction and
Substance Abuse at Columbia University ah
kisin na tung tawnin, High school
sangnaupangte a lang dek tak phial in, zong
sat na hoih lo zang uh cih gen khia uh hi.
Na khangno hun tom no sung, nang leh nang
bang ci kikem sawm na hiam?
Na naupangin guih theih
kham theih a zat leh,
pumpi lung sim, ngaih
sut na, leh ciap teh theih
na, sang kah na ah lai
sim na, kipan zekai sak
tuam mah mah hi.
Nang leh nang na kibawl siat suak
leh,buai na khempeuh in hong
tuam ding hi.:
Na pumpi buainang:
Thau luat na, a hih
kei leh, gawng lua,
STD’s,
Sawm lo pi in nau
pai na, leh lung sim
man non lo thei hi.
Zang khial na hang, ngah ding gimna:
Khat vei vei gen khiat ding hoih hi. Naupang a tamzaw ten
kuama kiangah huh na ngen ngei khol lo uh hi. Hi tawh kisai in, a
mau zongsat na hoih lo te im bawl in mi huh ding nial uh hi.
Bang bang hi leh, guih theih kham theih a zang ten kilam dan na nei uh hi.
 Na naupang in a kithuah pih te, leh a pai na a manin, hong gen
nuam non lo ding hi.
 Na naupang nang tawh kiho pih ding, leh a dang tuam tuam te
hong nial ding hi.
Na naupang lung sim lau, lung tom( heh baih) ding hi.
 Na naupang in ni dang a, nop a sak te, leh a uk te hong nei non lo
ding hi.
 Ni dang a, lung nop huai/it huai naupang pen lungsim sia leh a
hehbaih naupang hong suak ding hi.
More Warning Signs of Substance Abuse:
Zatui zang te zia theih ding kilawm thu te:
 Na theih loh kal in na sum leh na van manpha te a tun na ki thei mel lo in na
mang ding hi.
 Na naupang in, lawm thak hong nei ding a, a kithuahpih te kua cih hong gen
nuam lo ding hi.
 Na naupang in tungah, khan toh na ding leh mai hun a, ding na gen khem
pauh hong zanuam non lo ding hi.
 Na naupang in TV pan kilak movie te, guih theih kham theih tawh kisai lai te
bek hong lung lut ding hi.
 Na naupang khan sungah, guih theih kham theih tawh kisai van zat t a ahi,
zatui sut na, lai lom zial, lai ip neu, phim neu cih te pawl mu ding hi teh.
 Na naupang pen nakpi in hong thadah ding, lum hak mah mah ding, ih mut
ding leh sang kah ding ut non lo ding hi.
Hih tawh kisai dot nop a om leh Student
Asistance Program ah suak ta takin hong sam
in.
Nong dot thute kong dawn theih kei khak zen
zen uh leh, a thei zaw te kiangah hong puak
ding hi ung.
Paula M. Lau, LPC, LADC
Student Assistance Program Coordinator
918-299-4415 extension 2340
[email protected]