Transcript de samenvatting

Exhaustivity and Intonation. A Unified Theory.
M. Westera
Samenvatting
Uitputtendheid en intonatie: een verenigde theorie
Dit proefschrift zet een precieze, unificerende en verklarende theorie uiteen van
bepaalde opvallende patronen in menselijk communicatief gedrag. De behandelde
patronen hebben alle te maken met twee meer algemene verschijnselen: zogeheten
implicaties van uitputtendheid, waardoor een antwoord op een vraag als uitputtend
kan worden geı̈nterpreteerd, en de betekenis van intonatie, in het bijzonder in
talen zoals het Engels en het Nederlands. In een notendop: (i) sprekers hebben
twee soorten communicatieve bedoelingen, namelijk het delen van informatie
en het richten van de aandacht, (ii) deze bedoelingen dienen rationeel te zijn,
dat wil zeggen, zo volledig en zeker mogelijk te voldoen aan een aantal eisen, of
maximen, (iii) sprekers van talen zoals het Engels en het Nederlands benutten
intonatie, met name bepaalde verschillen in toonhoogte, om aan te geven of
hun communicatieve bedoelingen volgens hen aan deze maximen voldoen, en (iv)
implicaties van uitputtendheid doen zich voor wanneer dit in het bijzonder geldt
voor de bedoeling van het richten van de aandacht.
Dit proefschrift weerspreekt enkele binnen het vakgebied wijdverbreide aannames. Het resultaat is een perspectief op communicatief gedrag dat nieuwe
oplossingen toelaat voor een breed scala aan bekende vraagstukken omtrent uitputtendheid en intonatie. Zo biedt de gepresenteerde theorie oplossingen voor
onder meer het “symmetrieprobleem”, de “epistemische sprong” zonder een aanname van competentie, de rol van disjuncten die wat informatie betreft redundant
zijn, de suggestiviteit van bewerende zinnen met stijgende intonatie, het gebruik
van een stijgend-dalend-stijgend intonatiepatroon, de effecten van intonatie in opsommingen, en verschillen tussen vraagzinnen met stijgende en dalende intonatie.
391