Transcript artikel Van 12 tot 18 Smartphones op Effent

INGEZONDEN
U kunt uw bijdrage van maximaal 1000 woorden sturen naar [email protected].
De hoofdredactie besluit tot al dan niet plaatsen, in overleg met de auteur(s).
Smartphoneverbod op
scholen is niet meer van
deze tijd
De smartphone hoort niet thuis in de klas. Het mobieltje zorgt voor teveel afleiding. Of
niet? Volgens docenten van Effent mavo in Oosterhout is dit niet de juiste aanpak. ‘Het
is een kwestie van opvoeden’.
DOOR
ANK I E
CU I J PE R S
D
e eerste klas van Effent mavo in Oosterhout werkt muisstil tijdens de Engelse les van leraar Tim Ovington. De
oefening staat in het werkboek en het antwoord tikken de
bruggers op hun mobieltje. Tim Ovington loopt met zijn
iPad langs de tafeltjes. De antwoorden van de leerlingen verschijnen op zijn scherm. In deze les gebruikt Tim de interactieve
presentatie-app Nearpod waarbij hij alle schermen van zijn
leerlingen overneemt en de voortgang kan bepalen door vragen
te stellen of opdrachten te geven op zijn iPad. Met deze app kan
hij nog meer: een quiz maken, video’s toevoegen, leerlingen iets
laten tekenen of zoals nu plaatjes tonen. Gegrinnik in de klas als
een jolige oma op de mobieltjes in beeld verschijnt. Behendig
tikt leerling Elena: ‘I see a grandmother loves pop music and a
mother with a baby in a hospital and two dogs with a fluffy hat’.
Op de vraag wat ze leuk vindt aan het werken met de iPhone in
de klas antwoordt Elena: ‘Ik ben meer geïnteresseerd dan wanneer de docent met een boek de lesstof behandelt’.
Afdelingsmanager Adriënne de Kock van Effent mavo ziet een
grote meerwaarde van het gebruik van de mobiel in de klas. ‘Met
alleen een boek weet je niet of ze met hun hoofd bij een andere
bladzijde zijn.’ Sinds haar aanstelling twee jaar geleden kwam
de inzet van ICT op deze Oosterhoutse school voor voortgezet
onderwijs in een stroomversnelling. Adriënne de Kock is ervan
overtuigd dat docenten kunnen leren hoe ze op een goede manier met mobiele telefoons om kunnen gaan en het past in deze
tijd om daar afspraken over te maken.
Maar waarom zouden docenten dan geen smartphone in de
les willen? ‘Onwetendheid over wat met een smartphone kan’,
volgens Judith van Sprundel, docente Frans aan Effent mavo.
Ze vult aan: ‘Leraren zijn bang de controle uit handen te geven
terwijl je bij Quizizz, een website om een quiz te maken, juist
ziet wat de resultaten zijn van elke leerling. De leerling krijgt ook
nog eens meteen feedback door de app.’
Smartphonehotel
Het Milkapaarse smartphonehotel in het lokaal van Henk
Moonen, docent Engels trekt meteen de aandacht. Henk is de
ontwerper van dit pronkstuk: mr. Moons smartphonehotel.
Vorig jaar tijdens het uitdelen van een toets maakte een leerling
44
VA N T W A A L F TOT A C H T T I E N M A A R T 2 0 1 7
stiekem een foto en verspreidde die via whatsapp. Dat was voor
Henk de aanleiding om zelf een ‘hotel’ te maken: een kast met
allemaal laatjes waar smartphones in passen. Een voorbeeld
had hij ooit in Noorwegen gezien. ‘Tijdens proefwerken moeten
alle mobieltjes nu in het hotel’, verduidelijkt hij, ‘Ik denk dat je in
plaats van verbieden kinderen moet opvoeden met smartphones. Ik gebruik ze ook in de les met tools als Quizlet, een digitaal
overhoorprogramma, en Edmodo, een veilige online community.’
Henk is zich ervan bewust dat een leerling wel eens een whatsappje verstuurt. ‘Vroeger gaven ze briefjes door en lette je daar op.
Nu let je op wat ze met de vingers doen.’
Op Effent bepaalt elke docent zelf of hij de smartphones didactisch inzet en anders blijven ze in de tas. Het smartphonehotel
staat bij het bureau van Judith van Sprundel naast haar bureau
zodat ze er zicht op kan houden. Net als bij haar collega Henk
moeten de telefoons tijdens een proefwerk allemaal in het smartphonehotel. Op alfabetische volgorde, zodat er geen misverstanden ontstaan door verkeerde telefoons mee te nemen. Daarnaast
gebruikt Judith het smartphonehotel als ze last heeft van een
mobiel. Bijvoorbeeld omdat een leerling probeert stiekem een berichtje te lezen. Met een vileine glimlach: ‘Die komt hier logeren.
Leg maar in mijn hotel’.
Mobieltje bij je?
In lokaal van Judith van Sprundel hangen posters met de Franse
grammatica en posters met QR-codes aan de muur. Met deze
codes kunnen leerlingen de oefening op hun mobiel scannen. Op
het digibord verschijnt de lesstof voor de komende toets. Judith
geeft aanwijzingen over wat leerlingen precies moeten kennen. Na
de opdracht ‘noteer de stof in je agenda’ vraagt een leerling: ‘Mag
ik een foto maken, dan whatsapp ik die wel naar iedereen’.
‘Meneer, mag ik de telefoon in
het kastje leggen?’
Judith wil starten met het oefenen van de woordenlijst en het programma Quizizz. Twee derdeklassers hebben echter geen mobiel
bij zich. Wat nu? Een leerling krijgt de iPad van de juf en de ander
mag samenwerken met het buurmeisje. ‘Het kan zomaar zijn dat
een mobieltje door ouders is ingenomen. Ja, dat kun je ook nog
hebben’, vertelt Judith lachend .
Op Effent mavo bestaat ook de schoolafspraak dat je als docent
een mobieltje niet mag innemen gedurende de schooldag. Omdat
ouders willen dat hun kind bereikbaar is maar vooral omdat de
verantwoordelijkheid voor zo’n duur apparaat iets te zwaar weegt
voor een school en de leraar. Maar Judith ervaart ook dat sommige
leerlingen het eigenlijk wel best fijn vinden ‘als dat ding in het
hotel ligt’. Het geeft rust zoals blijkt uit de reactie van een leerling:
‘Zal ik hem anders voortaan altijd aan u geven?’
En een ander meisje: ‘Mag ik dat ook alstublieft dan kan ik er ook
niet mee in de problemen komen.’
‘Correctie van eigen gedrag’, concludeert Judith.
Op het digibord van de klas van Judith valt te lezen dat alle leerlingen ingelogd zijn. Het spel kan beginnen. Het geluid van de
Het fraaie exemplaar van de docente Engels, mevrouw Maes.
telefoons moet uit want dat stoort. De quizvragen vormen een samenspel met een opdracht in het tekstboek en Quizizz. De leerlingen maken de opgave in eigen tempo. Het wedstrijdelement zorgt
voor reuring in de klas. Men kan elkaars prestaties op het digibord
volgen. Elk goed antwoord levert scorepunten op. ‘Ik heb jou
ingehaald’ en ‘ik haal jou in’ vallen regelmatig luid en duidelijk te
horen. Zenuwachtig getrappel van een leerling achterin het lokaal
als uitlaatklep. Wat vindt leerlinge Farah van de combinatie boek
en mobieltje: ‘Je bent geconcentreerd bezig en je leert ervan, want
als je iets fout hebt dan verschijnt daarna het goede antwoord.’ En
Gino? ‘Ik wil winnen!’
Kwestie van aanleren
Tim Ovington geeft ondertussen in zijn klas een individuele
oefening uit het boek waarvan hij een activerende werkvorm heeft
gemaakt. Bij elk groepje ligt een stapel kaartjes met losse woorden
waarmee leerlingen zinnen vormen. Geconcentreerd schuift men
totdat er eensgezindheid is over het resultaat. De smartphone legt
het eindresultaat als foto vast. De docent ontvangt alle resultaten
op zijn iPad en toont de zinnen op het digibord. Dan legt hij uit dat
meerdere zinsvarianten mogelijk zijn.
Een verbod op smartphones is niet meer van deze tijd, daarover is iedereen het van Effent mavo eens. Henk Moonen is het
dan ook niet eens met Michelle van Dijk: ‘Ik heb het hotel niet
gemaakt om de telefoon niet te gebruiken, maar juist om hem
zinvol te kunnen inzetten.’
Bij hem vragen leerlingen zelfs: ‘Meneer, mag ik de telefoon
in het kastje leggen?’ Volgens Henk, omdat het trillen hen dan
niet afleidt. ‘Docenten die geen mobieltjes willen gebruiken,
dat is angst door gebrek aan kennis. Zelf niet weten wat zo’n
ding allemaal kan. Daarom is het goed dat we het in een teamvergadering hierover hebben gehad. Het is opvoeding. Hoe ga
je ermee om? Het is ook goed om dat ding af en toe gewoon stil
te zetten. Leerlingen moeten leren daarin hun eigen verantwoordelijkheid te nemen’.
•
 Ankie Cuijpers is oud-docente Nederlands en Duits, en houdt een
onderwijsblog bij op https://ankiecuijpers.com/
45
VA N T W A A L F TOT A C H T T I E N M A A R T 2 0 1 7