Transcript februari/maart 2017 - Vereenigde Doopsgezinde
2 3
februari | maart 2017
twee-maandelijks blad van de Vereenigde Doopsgezinde Gemeente te Haarlem
koning keizer 2
3
op de foto:
Carolien Sikkenk fotografeert Marianne Thieme
6
Marcus kort 15
another day 4 sneelm@il 10-11 een boek om vrolijk van te worden 12-13 mededelingen 14-15 kerkdiensten 16 www.vdgh.nl
C 50 | M 30 | Y 10 | K 10 C 70 | M 35 | Y 85 | K 65 C 35 | M 10 | Y 100 | K 30 C 40 | M 70 | Y 15 | K 5 C 55 | M 10 | Y 25 C 35 | M 10
2 terugblik
twee koningen & een keizer
Terugblikkend op de kerstperiode mogen wij tevreden zijn. Er was een druk bezochte en zeer geanimeerde adventsmaaltijd en een goed gevulde kerk op kerstmis in de Kleine Vermaning. Op kerstavond zat de Grote Vermaning bomvol en vervolgens was er een mooie dienst op kerstmorgen. Er was een gezellige bijeenkomst met de Sneeljeugd, een prima oliebollenvesper en een inspirerende themadienst die het jaar opende
(zie daarover blz. 12 en 13)
.
door
Herman Heijn Augustus
Omdat ik wist dat er ook veel kinderen zouden komen, had ik voor mijn preek op kerstavond een powerpointpresen tatie gemaakt. Daarin waren drie zelf portretten opgenomen van twee koningen en een keizer. Die keizer heette Augustus. Hij was zo belangrijk dat er nog steeds een maand naar hem genoemd is. Augustus had wel een probleem, namelijk de bevolking van Rome. Die moest koest gehouden worden. Dat deed hij door middel van brood en spelen. Maar, dat kost geld, veel geld! Dus inde Augustus in het hele rijk heel veel belasting. Om dat innen mogelijk te maken moest hij weten hoeveel mensen er woonden en waar. Zo kwam er een volkstelling.
David
De stad Bethlehem is onlosmakelijk verbonden met koning David. Hij was een bijzondere koning want hij was ook dichter. Gerechtigheid en poëzie gingen bij hem hand in hand. Dichters, zo blijkt bijvoorbeeld uit de foto op de pagina hiernaast met Joost van de Vondel, dragen vaak een mooi snorretje en een fraai sikje. Zo ook koning David. Wij zingen nog steeds de psalmen die David schreef.
Herodes
Dankzij de volkstelling van Augustus werd Jezus in Bethlehem geboren. Daarom wordt hij ook wel eens de zoon van David genoemd. In die zin is hij een koningskind. Omdat er een nieuw koningskind geboren was, schrok de zittende koning Herodes zich het apenzuur. Hij wilde hoe dan ook voorkomen dat hij concurrentie kreeg. Daarom liet deze grote schurkt alle pasgeboren jongetjes in Bethlehem ter dood brengen. Ook Jezus liep dus groot gevaar. Gelukkig droomde Jozef dat hij vluchten moest om Jezus te redden. Hij, zijn vrouw Maria en het kindje Jezus zijn daarom naar Egypte als vluchtelingenkind.
• overdenking 3
Kies voor het leven
De komende tijd staat Nederland in het teken van de naderende verkiezingen. In kranten wordt al volop vooruitgeblikt en worden de verschillende lijsttrekkers nauwlettend gevolgd. Ook wordt gespeculeerd wie ‘de grootste’ zal worden.
Vondel
Van de dichter en toneelschrijver Joost van den Vondel (1587-1679) is het bekende citaat: ‘De wereld is een schouwtoneel, elk speelt zijn rol en krijgt zijn deel.’ Het is een treffende samenvatting van hoe het meestal toegaat op het toneel van het leven: ieder probeert – soms krampachtig, met vallen en opstaan – een rol te vervullen en iets van het leven te maken. Tegelijkertijd weet de mens dat hij op de meeste zaken in het leven niet of nauwelijks invloed heeft. Wie denkt iets te kiezen te hebben, vergist zich. De mens is nogal eens willoos slacht offer van het lot.
Deuteronomium
Is een mens dan helemaal geen keuze vrijheid gegeven? Dat is nu ook weer te sterk uitgedrukt. Want iets te kiezen hebben we toch wel. In het bijbelboek Deuteronomium lezen we dat terug. Daar wordt de mens opgeroepen daad werkelijk een keuze te maken: ‘U staat voor de keuze tussen leven en dood, tussen zegen en vloek. Kies voor het leven, voor uw eigen toekomst en die van uw nakomelingen’ (Deut. 30:19). Deze woorden zouden zomaar de tekst op het affiche van een politieke partij kunnen zijn: ‘Maak een keuze voor het leven en er zal toekomst zijn voor uzelf en uw kinderen.’
open houding
Wat raakt in Deuteronomium is de positieve grondtoon. Een mens valt niet eens en vooral samen met zijn lot; de mens heeft de mogelijkheid in het leven keuzes te maken en daarmee
door
Alex Noord
de toekomst te bepalen – ook voor komende generaties. Het leven wordt centraal gesteld. Dat heeft iets opwek kends en positiefs. Zorg dat wat je doet als mens er toe doet en zit niet bij de pakken neer. Treed het leven met een open houding tegemoet, zo krijgt het leven betekenis en zin.
Vondel kan daar gemakkelijk een versregel naast en tegenover stellen: ‘Wat mens leeft zo volmaakt, die zich niet eens vergist?’ Het menselijk bestaan is allerminst volkomen en maakbaar, zo zegt de dichter, vergissen hoort erbij. Maar erger dan het mense lijk mistasten en het falen, is het hele maal niet te hebben geprobeerd en keuzes te hebben laten liggen en te mijden.
‘wat mens leeft zo volmaakt, die zich niet eens vergist?’
Vandaar dat dat oude bijbelwoord helemaal zo gek nog niet is: ‘Kies voor ook in de komende verkiezingstijd.
•
4 stem
in de
stad
in
degang 5
Politici in beeld Another day
door
Ada Blom
In de themadienst van 12 maart staat Stem in de Stad centraal. Kalle Brüsewitz van het Inloopcentrum en Ada Blom verlenen hun medewerking.
‘ Wat past je ketting prachtig bij je vest! precies dezelfde kleuren’, zeg ik tegen een vrijwilligster.
We zitten in een kring in de Aanloop en drinken een kopje koffie voordat onze werkzaamheden losbarsten. De mensen van de aanloop, van de postkamer, van de administratie, van het straatjournaal en ik; ik kom spreekuur doen. Kalle probeert de huishoudelijke mededelingen te doen, maar dat valt niet mee. Steeds loopt er iemand binnen en wordt de kring weer groter gemaakt en de nieuw binnengekomene welkom geheten. ‘Ja’, zegt de vrijwilligster, ‘zo bijzonder! Ik heb die ketting gekregen van één van de mensen van het Wereldhuis, die had hem en zag mijn vest en vond dat ik ze dan allebei moest hebben en ik ken het lieve mens niet eens!’ ‘Typisch geval van Stem in de Stad.’ zegt Marianne die naast mij zit.
Inmiddels heeft Kalle toch de aandacht. De mensen van de Aanloop praten elkaar bij over de ene Mohamed die goed herstelt van een operatie en de andere die in Kerstmannen pak bij de Hema straatjournaals verkoopt.
Stagiaire Ilse en ik beginnen aan het spreekuur. Een jonge vrouw is door haar moeder op straat gezet en heeft nu een postadres nodig. Gelukkig is de moeder van haar vriendin vandaag met haar meegekomen. Daar kan ze ook wel even logeren. Lastiger is het voor de asielzoeker die tijdens zijn beroepsprocedure wel legaal in Nederland is, maar geen recht heeft op verblijf in een azc . Hij stroopt de hele rand stad af voor tijdelijke huisvestingsmogelijkheden. Maar ook in Haarlem lukt het, ondanks een flinke belronde, niet. Tot onze gezamenlijke verbazing lukt het dit keer wel om, voor weer een andere cliënt, snel Zilveren Kruis aan de lijn te krijgen en zijn zaken te regelen. Verder nog wat formulieren en de spreekuurtijd zit er alweer bijna op.
Ik overleg nog met één van de vrijwilligers over haar langdurige strijd over haar uitkering. Ze redt zich prima, maar vindt het fijn als ik op een afstandje meekijk. Ilse loopt naar beneden om te kijken of er nog een late cliënt is. Ik praat even met een van de collega’s die een sterfgeval in de familie meemaakt. Een andere collega biedt aan om samen een kaarsje te gaan aansteken in de kapel. Ilse blijft lang weg, ik doe vast de registratie. Na een kwartiertje komt ze hijgend terug. Sorry hoor, zegt ze, ik moest even naar Rataplan om een broek te kopen voor iemand in de Aanloop die in zijn broek had geplast.
Als ik naar buitenloop, word ik uitgewuifd door weer een andere vrijwilligster, het emmertje van het dweilen nog in haar hand.
just another day at the office
.
•
6 februari t|m 15 april 2017
Opening 5 februari om 12.00 uur
De expositie wordt geopend door dr. Ronald Plasterk, minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, zelf een verdienstelijk fotograaf.
kies de fotograaf
De opening zal plaatsvinden in de kerkzaal van de Doopsgezinde kerk, ingang Frankestraat 24. Aansluitend kunt u tot 14.30 uur de foto’s bewonderen en uw stem uitbrengen.
>>
6
in
degang
‘In hoeverre is beeld bepalend voor stemgedrag?’ Die vraag stelden wij aan Kay van de Linde, spindoctor en zowel in de VS als Nederland bij verschillende verkiezingscampagnes betrokken geweest (waaronder de campagnes van Pim Fortuyn en Rita Verdonk). Ook spraken we over dit thema met Daphne van der Pas en Loes Aaldering, onderzoekers politicologie aan de Universiteit van Amsterdam en onder meer bezig met onderzoek naar de electorale effecten van mediaberichtgeving over politiek leiders. door
Evelien Henstra
&
Lieveke Heijn
Beeld bepaalt!?
Volgens Kay van de Linde is beeld enorm belangrijk, ‘a picture tells more than a thousand words’. Hij vertelt dat beeldregie sinds het presidentschap van Reagan echt geprofessionaliseerd is in de VS (en later ook in Nederland). Vanaf dat moment is er continue expertise beschikbaar om de agenda van de president te vertalen in plaatjes. De opdracht is dan steeds om ‘de ruimte rond het hoofd van de president in te vullen’. Door middel van die omgeving kun je communiceren en dat gebeurt met symbolen die een verhaal vertel len. Van belang is een consistente verhaallijn, dus als spindoctor zorg je er dan voor dat de beelden te zien zijn die je wilt laten zien en je geeft de media geen kans om andere beelden te maken. Met de opkomst van de sociale media is deze regie wel lastiger ge worden. Er kan nu wel eens een beeld in omloop komen dat minder goed in de verhaallijn past en dan is het de kunst om veel eigen beelden te ver spreiden die voor de consistente lijn zorgen, want ‘het volume overwint’. Anderzijds geeft Kay ook wel aan dat er iconische beelden kunnen zijn die iemand lang blijven achtervolgen. Als voorbeeld hierbij noemt hij het moment dat de toenmalige minister president Balkenende tijdens een werkbezoek van een skateboard viel. Voor een spindoctor is iets dergelijks een ‘nachtmerrie’.
beeldregie
Het gaat voor Kay verder dan de keuze van de omgeving waarin beelden gemaakt worden. Hij regisseert ook daadwerkelijk de omgeving. Zo zorgde hij er in de verkiezingscampagne van Pim Fortuyn voor dat de zalen waren opgebouwd in een ronde setting met een statafel in het midden en niet met een podium met stoelen ervoor. Bij een podium heeft een foto van een politicus een doek of een muur als achtergrondbeeld, terwijl altijd mensen op de achtergrond te zien zijn als de politicus in het midden staat. Die mensen symboliseren de kiezer en maken dat de politicus dichterbij de kiezer in beeld wordt gebracht. Dat schept veel minder afstand. in
degang 7
beeld moet resoneren
Daphne van der Pas en Loes Aaldering kijken iets anders dan Kay aan tegen het belang van beeld en zij relativeren het belang enigszins. Hun visie is voor al dat het beeld van een moment een bepaald gevoel oproept. Dat gevoel moet geloofwaardig zijn in relatie tot hoe de betreffende persoon verder bekend is en hoe er over haar/hem geschreven wordt. Elementen die het stemgedrag met name beïnvloeden zijn politieke kundigheid, daadkracht, integriteit, inhoudelijke consistentie en communicatieve vaardigheden. Het beeld moet aansluiten bij een bestaand beeld op basis van de genoemde elementen. ‘Je kunt er niet een heel nieuw beeld mee maken.’ Het eerder genoemde voorbeeld van Balkenende en het skateboard is wat hen betreft dus vooral zo beeldbepalend geworden doordat het paste in het reeds bestaan de, wat klunzige, beeld. Als het bij iemand anders met een ander imago was gebeurd, had het dit effect wellicht niet gehad.
kies de fotograaf
Met de Tweede Kamerverkiezingen in aantocht, hebben wij 30 fotografen gevraagd een aansprekend portret van een (oud) politicus te leveren. Het resultaat is dat er 30 verschillende politici in dertig verschillende stijlen te bewonderen zijn. U als bezoeker mag stemmen welk portret u het meest ultieme vindt. Voor alle duidelijkheid: u stemt dus op een fotograaf en niet op een politieke partij. Bij de surveillant kunt een stembiljet vragen, in het stemhokje kunt u uw stem uitbrengen en aansluitend mag u het stembiljet in de stembus gooien. Iedereen mag één keer stemmen, ook al ben je nog geen 18 jaar of geen Nederlands staatsburger. Selfies maken in het stemhokje is ook toegestaan. Op 15 maart wordt in De Gang tijdens een geanimeerde verkiezings avond om 20.45 uur bekend gemaakt welke fotograaf zich de grote winnaar mag noemen. Tot 15 april kunt u kennisnemen van de uitslag.
‘a picture tells more than a thousand words’
persoonsgericht
De algemene opinie lijkt te zijn dat de politiek steeds meer persoonsgericht wordt en dat daarmee het belang van de beeldvorming toeneemt. Daphne en Loes geven hierover aan dat er nog geen onderzoeken zijn die deze stelling bevestigen. Er bestaat twijfel of het belang van de beeldvorming rondom politieke leiders echt toeneemt. Als voorbeeld noemen zij het verkiezings debat tussen Kennedy en Nixon. Dit debat werd voor het eerst ook op tv uitgezonden en de opiniepeiling achteraf gaf aan dat Kennedy bij de tv-kijkers de winnaar van het debat was en Nixon bij de radioluisteraars. Dan lijkt een voor de hand liggende conclusie dat beeld een cruciaal ver schil maakt. Echter, ook zonder dit debat was de situatie dat de trend richting de winst van Kennedy al was ingezet. Het is dus maar de vraag of de trend steeds meer persoonsgericht is vanwege de beeldvorming rondom de betreffende politieke leider. Ook vroeger was persoonlijk leiderschap al van groot belang. Een factor die van meer invloed dan de beeldvorming in de media lijkt te zijn is de ontzuiling. De kiezer stemt minder langs inhoude lijk ‘logische’ partijlijnen en is daardoor minder partijgebonden. Hierdoor ontstaat de zwevende kiezer en het lijkt dan dat de keuze meer persoons gericht wordt, maar het kan ook de zoektocht van de kiezer naar inhoude lijke standpunten zijn.
fotokeuze
Wij laten Daphne en Loes de foto’s van onze expositie zien
(zie totaaloverzicht op het stembiljet op blz. 8 en 9)
. Zij maken een onderscheid in een tweetal categorieën. Enerzijds de foto’s, die ook daadwerkelijk geschikt zouden kunnen zijn als verkiezingsposter, namelijk de foto’s waarop de politicus geposeerd heeft en de kiezer recht streeks aankijkt. Anderzijds de foto’s waarin de politicus ‘in actie’ is gefoto grafeerd en waarbij de sfeer van het moment meer aan bod komt. Als we de dames vragen naar een voorspelling van de uitslag dan is hun vermoeden dat de winnaar uit de tweede categorie zal komen en dat er dus voor een minder traditionele foto zal worden gekozen. Wij zijn benieuwd…
•
Aan deze expositie werkten de volgende fotografen mee:
Marco Bakker, Guido Benschop, Ivo van der Bent, Piet den Blanken, Henri Blommers, Hans van den Boogaard, Jan van Breda, Fjodor Buis, Jan Dirk van der Burg, Roger Cremers, Martin Dijkstra, Tara Fallaux, Lukas Göbel, Johan van Gurp, Herman Heijn, Harmen de Jong, Anke van der Meer, No Candy, Jouk Oosterhof, Lenny Oosterwijk, Iris Planting, Jaap Pop, Stijn Rademaker, Frank Ruiter, Raymond Rutting, Carolien Sikkenk, Sander Stoepker, Paul Teixeira, Hans Vissers, Michiel Wijnbergh.
>>
8
in
degang stembiljet 9 <<
berichten van en over het jongerenwerk van de Doopsgezinde Gemeente Haarlem
afscheid Jonna
Na 4,5 jaar houd ik het voor gezien. Mijn
vdgh
-avontuur stopt per 1 maart. Waarom? Goeie vraag. Lastig antwoord.
Er zijn meerdere redenen die samen maken dat ik niet meer op mijn plek ben. Ik heb twee kinderen gekregen. Het moederschap maakt dat ik minder flexibel ben als jeugdwerkbegeleider en helaas (vooral de laatste maanden) minder energiek. Jeugdwerkbegeleider doe je niet, je bent het. Volgens mij is het een zogenaamd zijns-vak. Dat betekent dat je er in mijn ogen vol in moet kunnen duiken. Ik laat die uitdaging nu aan iemand anders.
uniek
Afscheid nemen is echter niet makke lijk. Ik heb zo veel met jullie mee gemaakt. Wat een grote en kleine avonturen! Ik heb Sneel in mijn hart gesloten. Zo vaak heb ik gedacht: was ik hier zelf ook maar geweest toen ik veertien was. Sneel is uniek. Velen voor mij hebben het op deze bladzijden gezegd, maar ik benadruk het graag nog een keer: er zijn weinig plekken waar jongeren zo makkelijk en op gastvrije wijze worden opgenomen in een groep, ongeacht waar ze vandaan komen en wie ze zijn. Sneel siert de vdgh : koester het!
hoogtepunten
Een greep uit mijn hoogtepunten: Giethoornkamp 2015 met als thema de voc , de Sneelavond met Noud over verslaving, de spooktocht bij de bunkers in IJmuiden, de eerste Sneel ouderavond vorig jaar, varen met het kader en mijn pelgrimsreizen naar Istanbul, Athene en Antwerpen. De organisatie ervan vond ik altijd een enorme, maar uitdagende klus. De reis zelf een groot avontuur. Daar komt vast en zeker ook de reis naar Tsjechië en Duitsland bij. Ik hoop jullie daarmee een onvergetelijk week te bezorgen. En jullie mij.
dank
Mag ik jullie nog wat op het hart drukken?
Don’t be strangers.
Ook al zit er een steeg tussen de kerk en Sneel: blijf elkaar informeren en betrekken bij activiteiten. Heb interesse voor elkaar! Ik hoop dat jullie de nieuwe, frisse en onbevangen jeugdwerkbegeleider met open armen zullen ontvangen, net zoals jullie doen bij alle nieuwe Sneelers. Ik wens jullie geluk en plezier voor de toekomst. Dank voor alles: voor de lach en de traan, de lof en de kritiek. Mijn dochter Sarah is nu al zo enthou siast over de kerk: die zie ik over tien jaar op vrijdagmiddag naar Sneel fietsen. Wellicht samen met haar dat zou best wel fantastisch zijn!
•
bovenaan
tu in Istanboel, 2013
boven
Jonna in de Hagia Sophia, Istanboel, 2013
op zoek naar Hus & Luther
Over een paar weken reizen we met vier-en-twintig deelnemers en vier begeleiders af naar Tsjechië en Duitsland, voor alweer de vijftiende
vdgh
-pelgrimsreis.
Deelnemers dit jaar zijn Cherelle, Bes, Malcolm, Job, Vera, Maarten, Pleun, Camiel, Jesse, Phia, Asun, Ruben, Ella, Mees, Maan, Jessica, Julie, Justijn, Gyan, Leon, Tommy, Gilbert, Tijmen en Maartje. De begeleiders Herman, Jacqueline, Milan (ja die van Cultureel Café) en Jonna. Het nieuwe zevenjaren-thema luidt:
kantelpunten in de Europese geschiede nis
. In deze eerste reis gaan we op zoek naar de Reformatie. We beginnen in Praag, alwaar Johannes Hus een poging deed tot hervorming binnen de chris telijke kerk, maar daar niet in slaagde. Waarom eigenlijk niet? Dan door naar Wittenberg, de thuis basis van Maarten Luther. Hij kreeg het wel voor elkaar. Hoezo? Joden spelen een grote rol in onze reis. Luther vertelt ons waarom. We bezoe ken het beroemde Joods museum en begraafplaats in Praag en in Duitsland laten we ons rondleiden in voormalig concentratiekamp Buchenwald, nabij Weimar. In Weimar hebben we het over hervormers in de klassieken: schrijvers en componisten. Herman zorgt voor verdieping in het programma: hij duidt en analyseert. Jonna regelt alle praktische zaken en zorgt voor wat vertier en ontspanning. De kennis en passie van Jacqueline en Milan zullen ook zeer goed van pas komen tijdens deze reis, want Jacque line studeert letterkunde en Milan doet het conservatorium. tuur!
•
Sneel
is de verzamelnaam voor het jeugd- en jongerenwerk van de Doopsgezinde Gemeente Haarlem (
vdgh
). Er wordt van alles georga niseerd, voor iedereen van 4 tot 30+. Kijk voor het gehele aanbod op
www.sneel.nl
bij ‘groepen’.
Op vrijdag is Sneel speciaal voor jongeren van 12 tot 18 jaar. Gezamen lijk avondeten en daarna een verrassend programma. Wat kun je verwachten? Elke week een knots gekke, spectaculaire en creatieve activiteit: een spel, samen iets maken of ergens heen. Soms zet het thema je aan het denken… Iedereen is welkom. Kom eens vrijblijvend kijken of meedoen.
Jeugd- en jongerenhuis Sneel
Peuzelaarsteeg 4 2011 hv Haarlem, 023 534 34 08
weekend Schoorl
We willen kinderen én ouders van de
Hummeltjes
en
Onder de Verhalen boom
van harte uitnodigen voor een weekend voor gezinnen met jonge kinderen. We zullen activiteiten ondernemen met het hele gezin, maar ook zal er ruimte zijn voor gesprek en een drankje wanneer de kinderen in bed liggen. Een ontspannen en inspirerend weekend op Dopersduin in Schoorl op 1 en 2 april 2017! Meer informatie volgt in o.a. de vdgh -nieuwsbrief en op de website.
Nu al aanmelden kan, vragen stellen ook. De organisatie is in handen van Laura:
11
12
een hoopvol
perspectief
Een boek om vrolijk van te worden!
door
Milembe Mateyo
Johan Norberg, een jonge Zweedse historicus en auteur, stelt dat het nog nooit zo goed is gegaan met de mensheid als nu. We zien het alleen niet, want we kijken niet goed.
In tegenstelling tot wat we te horen krijgen via het nieuws en de autoriteiten is het grote verhaal van deze tijd dat wij getuige zijn van de grootste wereldwijde verbetering van leefomstandigheden ooit. In zijn boek
Vooruitgang. Tien redenen om naar de toekomst uit te kijken
, onderbouwt Norberg deze stelling met tien hoofdstukken, variërend van voeding tot demo cratie, van armoede tot geletterdheid.
voorbeeld
Neem het ors -zakje. Een uitvinding uit 1970 die jaarlijks één miljoen kinderen redt van een dood door uitdroging en slechts een paar cent kost. Zo’n simpele uitvinding die een ommekeer betekende in de kindersterfte. Een voor beeld van hoe je met een eenvoudig product aansluit bij de wereldeconomie (Kruidvat, Etos, Careplus… ze ver kopen het allemaal) en voor iedereen toegankelijk maakt. Of neem democratie. Norberg’s stelling is dat in de liberale westerse traditie democratie niet dient om de opvattingen van de meerderheid te heiligen, maar om te zorgen dat bevolkingsgroepen elkaar zo min mogelijk schade toebrengen. Zo staat het boek staat vol met voorbeelden en verhel vooral uitkijken naar de toekomst.
•
Johan Norberg |
Vooruitgang. Tien redenen om naar de toekomst uit te kijken
| Nieuw Amsterdam | 2016 | € 19,99 een hoopvol
perspectief 13
uit het
boek
de cijfers spreken boekdelen
de stelling van Johan Norberg:
over vroeger wordt te rooskleurig gedacht, over het heden te zwartgallig
Enkele citaten illusteren deze stelling
1a
Tegen het eind van de achttiende eeuw gaf een doorsnee Frans gezin alleen al aan graanproducten, meestal pap, ongeveer de helft van het inkomen uit
(blz. 19)
.
1b
In die eeuw kregen Fransen en Engelsen minder calorieën binnen dan het huidige gemiddelde in Afrika ten zuiden van de Sahara, de regio die het meest van ondervoeding te lijden heeft
(blz. 19)
.
2a
Voor zover de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (
(blz. 139)
oeso ) kan nagaan kon tweehonderd jaar geleden 12% van de wereldbevolking lezen en schrijven . In 1970 was in ontwikkelings landen nog de helft van de volwassen bevolking analfabeet
(blz. 142)
.
2b
Tegenwoordig is dat minder dan 20%. Ongeletterdheid komt tegen woordig voornamelijk voor onder ouderen die als kind nooit naar school zijn geweest
(blz. 142)
.
3a
In 1900 leefde precies 0% van de wereldbevolking in een echte demo cratie, met een stem voor elke man en vrouw
(blz. 160)
.
3b
Rond 1950 was het deel van de wereldbevolking dat in een democratie leefde gestegen van 0 naar 31% en in 2000 tot 58%. In 2015 waren op de wereld 125 electorale democratieën, 63% van alle landen
(blz. 160 en 163)
. Democratie voert ons niet naar de hemel, maar behoedt ons voor de hel
(blz. 167)
.
4a
In de jaren 1830 bedroeg de levens verwachting in West-Europa 33 jaar en dat ging maar langzaam vooruit. Voor 1800 kende geen enkel land een levensverwachting hoger dan 40 jaar. De gemiddelde levensverwachting bedroeg in 1900 wereldwijd 31 jaar
(blz. 52 en 53)
.
hectare per jaar. Tussen 1990 en 2015 groeide het beboste oppervlak in Europa jaarlijks met meer dan 0,3%
(blz. 119)
.
democratie voert ons niet naar de hemel, maar behoedt ons voor de hel
4b 5a
Thans is dat een verbazingwek kende 71 jaar. Het percentage baby’s dat wereldwijd werd ingeënt tegen difterie, kinkhoest en tetanus steeg tussen 1970 en 2006 van 20 naar 80%
(blz. 53 en 58)
.
In 1900 besmeurden paarden de straten van New York met vermoedelijk zo’n 1,2 miljoen vijgen en 225 duizend liter urine per dag. Het plaveisel ging er onder schuil. In 1957 was de Theems een gore stinkende rivier, die biologisch was doodverklaard
(blz. 41 en 118)
.
5b
Vandaag de dag verkeert het water in blakende gezondheid en herbergt 125 soorten vis. In 2008 keerde het voor vervuiling extreem gevoelige kortsnuit zeepaardje terug in de Theems
(blz. 118)
. Welvaart helpt milieuproblemen op te lossen.
6a
Tussen het jaar 900 en 1938 braken er volgens de ‘Conflicten catalogus’ van Peter Brecke (Sam Nunn School of International Affairs, Georgia Institute of Technology, Atlanta) per jaar twee nieuwe conflicten uit tussen Europese landen. Twee nieuwe oorlogen, elk jaar, elfhonderd jaar lang
(blz. 102)
!
6b
Op 15 mei 1984 waren de wereld machten er volgens John Mueller in geslaagd om langer met elkaar in vrede samen te leven dan sinds de dagen van het Romeinse Rijk was voorgekomen. Met uitzondering van de invasie door de Sovjet-Unie in 1956 waren er in al die tijd geen oorlogen geweest tussen de 44 rijkste landen van de wereld
(blz. 107)
.
5a
Het aantal mensen dat ongezonde lucht moet inademen is sinds 2000 met 600 miljoen toegenomen tot een totaal van 1,8 miljard. In China zit on geveer zes keer zowel fijnstof in de lucht als in landen als Zweden, Groot Brittanie en de Verenigde Staten
(blz. 124 en 125)
.
5b
Desondanks groeit in China het bosareaal met meer dan twee miljoen
7
Armoede, de cijfers spreken boekdelen: in weerwil van wat we horen op het nieuws en van allerlei autoriteiten is het grote verhaal van onze tijd dat we getuige zijn van de grootste wereldwijde verbetering van leefomstandigheden ooit. Armoede, ondervoeding, analfabetisme, kinder arbeid en babysterfte lopen sneller denis van de mensheid
(blz. 11)
.
•
14 wel
en
wee
mededelingen
wijk zuid
• 1 februari 2017 wijkavond 20.00 uur. Restauratie, nieuwbouw, intoneren, stemmen van orgels. Lezing door Dick Koomans ‘een oud ambacht levend houden; het orgel en het orgelgebruik in de kerkdienst’. • 3 maart is het 50-plus avond in Heemstede. Maaltijd om 18.15 uur en lezing vanaf 20.00 uur. Ds. Alle Hoekema vertelt over ds. Frits Kuiper. Opgeven voor de maaltijd bij Anita Lokhorst 023 526 98 22 en
of Marijke de Jong 023 528 71 47 en
bijbelkringen
wijk noord en wijk zuid
De bijbelkring bespreekt dit seizoen het boekje
Bijbelstudies over de gelijkenissen van Jezus
Reitsma.
• wijk noord
woensdag 10.30-12.00 uur o.l.v. ds. Alex Noord, 8 februari, 8 maart, 5 april en 10 mei; 10-05, in de Mennokapel.
• wijk zuid
dinsdag 10.00-11.30 uur o.l.v. ds. Alex Noord, 17 januari, 21 februari, 21 maart, 18 april en 16 mei, in de Kleine Verma ning.
collectes
• Voor beter meubilair in het jeugdhuis Sneel.
• , Zoetermeer, 2013 van Bernhard
februari maart Adembenemend. Nieuwe
Inzameling voor Nepal In samen werking met De Wereld van Jansje.
opbrengst collectes
oktober/november/december
• Centrum € 1.407,– • Zuid € 431,– • Themadienst € 151,– • Voedselbank € 528,– • St. Light for the World € 401,–
•
Statushouders Haarlem € 940,–
Vakantieweek 2016
stoelenactie zeer geslaagd!
De actie die is ondernomen om een aantal van de nieuwe kerkstoelen te bekostigen is zeer geslaagd. De op brengst was eind december een kleine € 7000,–. Dat is meer dan we durfden hopen. De kerkenraad wil alle gevers, of u nu een stoelpoot, een rugleuning of een hele stoel bijdroeg, heel hartelijk danken! Op deze manier zitten we nóg comfortabeler!
vastenmaaltijden 2017
dat u uitspaart door sober te eten kunt u in de collecte doen. De collecte van de vastenmaaltijden is bestemd voor een diaconaal project in onze stad.
data: tijd:
donderdag, 2, 9, 16, 23 en 30 maart en 6 april 2017 17:55 uur (tot omstreeks 19:00 uur)
plaats:
Kerk van de Evangelische Broeder gemeente, Parklaan 34, 2011 kw Haarlem
informatie:
ds. Stefan Bernhard 06 30 38 38 82 |
vakantieweek in Fredeshiem
‘Wek mijn zachtheid weer’, zingt Huub Oosterhuis in een bekend lied. Jezus beloofde aan de ‘zachtmoedigen’ dat zij de ‘aarde zullen bezitten’. De wens en de belofte lijken ver weg in een wereld vol van geweld en oorlog. Toch zien wij dat zachtheid en zacht moedigheid op vele plekken opbloeien. Zou het kunnen lukken om de zacht heid in ons wakker te laten worden en de zachtmoedigheid de aarde te laten bezitten? Er zijn mensen die dat voor elkaar hebben gekregen.
De oecumenische Vastenmaaltijden nodigen iedereen uit om stil te staan bij de gedachten over ‘zachtheid en zachtmoedigheid’ in het leven van mensen. Op iedere donderdag tijdens de Veertigdagentijd | Vastentijd bent u welkom voor een korte oecumenische viering, inspirerende gedachten vanuit verschillende kerken en een een voudige gezamenlijke maaltijd met brood, fruit en thee.
U mag voor een keer aanschuiven, maar u mag ook vaker komen. Breng wat fruit mee om te delen. Het geld Ook dit jaar organiseert de Doops gezinde gemeente Haarlem een vakan tieweek in Steenwijk. Veel gemeente leden gaan jaar op jaar mee, want de vakantieweek werkt verslavend. Maar er is ook altijd plaats voor nieuwe gasten! De vakantieweek is: gezelligheid, goede verzorging, heerlijk buiten zijn, mooie excursies, afwisselende activiteiten en, ondanks alle drukte, toch tot rust komen.
De vakantieweek is bedoeld voor ieder een voor wie andere manieren van vakantie vieren lastig zijn. De week is dit jaar van vrijdag (!) 9 juni tot en met vrijdag 16 juni. De volledig verzorgde week kost teveel is.
€ 400,– p.p. en € 340,– p.p. voor (echt)paren. Minder mag als dat Aanmelden (voor 15 maart) of informatie bij Ada Blom, 023 551 32 01,
wel
en
wee
15
in memoriam
Mies Butter
Op zondag 13 november j.l. overleed Maria (Mies) Elisabeth Geertruida Butter-Boddé in de leeftijd van 88 jaar. Mies wist al geruime tijd dat ze on geneeslijk ziek was, maar ze is niet bij de pakken neer gaan zitten. Ze wilde voluit leven. Nog van veel dingen genieten. Afgelopen zomer was ze bijvoorbeeld nog mee met de vakantie week naar Fredeshiem. Mies was van huis uit katholiek en groeide in het Gooi op. In 1998 verhuis de ze naar Haarlem. Door haar vriendin Jeltje Beekhuis kwam ze in aanraking met onze gemeente. Ze voelde zich in de ge meente thuis en leerde veel mensen kennen. Jarenlang was zij vrijwilliger bij het koffieschenken in Spaar en Hout, hielp daar bij de kerkdiensten en de bijbelkring en was een trouwe sur veillant in De Gang. Ze bezocht de zusterkring Mennonitica en zong jarenlang op het Mennokoor. Op zaterdag 19 november namen wij onder grote belangstelling in de H. Antoniuskerk in Aerdenhout afscheid van Mies. Daarna werd ze in Hilversum begraven. Zij zal in onze herinnering blijven voortleven als een lieve, eigenzinnige, enthousiaste en betrokken vrouw. Dat ze mag rusten in vrede.
pastor Bob van Oploo Wim van Leeuwen
500 jaar Reformatie
In 2017 wordt er op allerlei wijzen aandacht geschonken aan het feit dat 500 jaar geleden de Reformatie losbarstte. Het vormde het begin van het protestantisme, waartoe ook de doopsgezinden behoren. Onze Archief en Bibliotheek Commissie heeft een mooie expositie in de vitrine van de Grote Vermaning ingericht. Daarin staan Maarten Luther en Menno Simonsz broederlijk naast elkaar.
Dat was 500 jaar geleden wel anders. Luther heeft niet alleen de joden, maar ook de wederdopers in ongewoon felle woorden uitgescholden. Daarom doen we met de jongerenpelgrimage Wittenberg aan, de stad die onlosma kelijk met de Reformatie verbonden is. Niet alleen omdat het de thuisbasis van Luther was, maar ook omdat hij daar zijn 95 stellingen op de deur van de Slotkerk sloeg. Die deur was het mededelingenbord van de universiteit en Luther wilde slechts een academisch debat initiëren. Toch is het compleet anders gelopen, na twee jaar was Luther de meest beroemde en beruchte theoloog van Europa. Een zeer intrige rende geschiedenis.
Herman Heijn
Bart Stobbelaar
|
teez
Marcus kort
aflevering 41: zoeken
Soms is het wat langer zoeken naar een woord met dubbele bodem en verbor gen zeggingskracht. Maar dat woord ‘zoeken’ zelf is misschien daar wel antwoord op. Hoewel: ‘wat wij vinden is niet wat wij zoeken’. Hoe dit uit te leggen vraagt Rutger Kopland zich af in een van zijn gedichten? Marcus gebruikt het woord
zoeken
vrij neutraal gebruikt wordt. Iets is en zorgvuldigheid te maken heeft. Af en toe wordt het ook negatief tien keer. Een woord dat over het algemeen verloren en wordt gezocht. Zoeken naar een weg, maar ook ‘zich bekommeren om’. Kortom, een woord dat met zorg gebruikt: ‘naar een reden zoeken, of naar een aanleiding om iemand te kunnen betrappen’. Wat is nu bijzonder aan de wijze waarop Marcus dat woord zoeken gebruikt? De eerste keer gaat het om de disci pelen die Jezus zoeken nadat hij zich teruggetrokken had uit de drukte rondom hem. In Marcus 1.57 ‘toen ze hem gevonden hadden zeiden zij: iedereen zoekt U’. En aan het eind van het evangelie in Marcus 16.6 wordt tegen de 3 vrouwen door een jonge man bij het graf gezegd: ‘u zoekt Jezus; hij is hier niet’.
De overige acht keer wordt zoeken in de negatieve zin gebruikt, men zoekt naar een manier om Jezus op de proef te stellen en vooral naar een mogelijk heid om hem uit de weg te ruimen. Die laatste mogelijkheid wordt gevonden door het verraad. Het vinden van wat men zoekt vindt hier haar oordeel. Met open ogen is het slechte gezocht en (…) gevonden.
Marcus lijkt dus hier het vinden wat men zoekt te veroordelen, ofwel hij geeft het een negatieve inhoud.
In feite doet Marcus hetzelfde met die twee keer dat hij het zoeken naar Jezus op het eerste gezicht positief tekent. Jezus antwoordt de discipelen op: allen zoeken U, met: ‘laten we hier weg gaan, en elders prediken, want dáárvoor ben ik er op uitgegaan’. Precies dezelfde boodschap als bij het graf: ‘u zoekt Jezus, hij is hier niet, hij gaat u voor naar Galilea, daar zult u hem zien’.
Met andere woorden, het zoeken zal en mag nooit een vinden worden, het blijft een weg om te gaan, steeds opnieuw. Als er gevonden wordt, dan heeft slecht gezocht.
•
16 agenda
kerkdiensten
donderdag 2 februari
Spaar & Hout
ds. A J. Noord 15.00 uur
zondag 5 februari
Grote Vermaning
ds. A.J. Noord
Kleine Vermaning
ds. H.S.J. Heijn
zondag 12 februari
Grote Vermaning
ds. H.S.J. Heijn themadienst
zondag 19 februari
Kleine Vermaning
ds. A.J. Noord
zondag 26 februari
Grote Vermaning
ds. R.M.M.Hooge woud-Verschoor
zondag 5 maart
Remonstrantse kerk
ds. H.S.J. Heijn en ds. C.C.S. du Croo dienst met de kleine kerken
zondag 12 maart
Grote Vermaning
ds. H.S.J. Heijn themadienst met jongeren
zondag 19 maart
Kleine Vermaning
ds. A.J. Noord
zondag 26 maart
Grote Vermaning
ds. A.J. Noord
zondag 2 april
Grote Vermaning
ds. H.S.J. Heijn
Kleine Vermaning
Verschoor br. A.Fanoy
Nieuwe Kring ds. R.M.M. Hoogewoud aanvang 10.30 uur, tenzij anders aangegeven
zondag 9 april (Palmzondag)
Grote Vermaning
ds. H.S.J. Heijn themadienst
donderdag 13 april
Spaar & Hout
ds. A J. Noord avondmaal, 15.00 uur
adressen
Grote Vermaning
Frankestraat 24, 2011 hv Haarlem
Kleine Vermaning
Postlaan 16, 2101 ve Heemstede
Spaar en Hout
Kleine Houtweg 139, 2012 cg Haarlem
vervoer naar de diensten
Op de 2e en de 4e zondag van de maand kunt u voor de dienst worden opgehaald. Uiterlijk vrijdag vóór 21.00 uur contact opnemen met: Anita Lokhorst 023 526 98 22 of met Anke Jonker 023 538 45 69 In de Grote Vermaning is altijd hummel tjesoppas aanwezig.
gebedsgroep en -intenties
Iedere 2e en 4e zondag van de maand is er vóór de dienst in de bibliotheek een gebedsgroep. U kunt binnen lopen vanaf 10.00 uur. Gebeds intenties voor de voorbeden kunt u sturen naar:
collecte slaapzakken
In de themadienst van 12 februari staat het werk van Stem in de Stad centraal. Stem in de Stad kent veel aspecten waaronder het werk met en De Vereenigde Doopsgezinde Gemeente te Haarlem is op zoek naar een enthousiaste en proactieve
jeugdwerkbegeleider
Zie
www.vdgh.nl
voor dak- en thuislozen. Een van de dingen waaraan in deze koude tijd van het jaar grote behoefte is zijn warme slaapzakken. Die willen wij in de dienst dan ook graag inzamelen. Aan de dienst werken mee: Ada Blom en Kalle Brüsewitz.
bijbelcursus
ds. Herman Heijn
Drie sleutelfiguren uit de bijbel: • 13 maart Abraham • 10 april Mozes • 15 mei Paulus Grote Vermaning 20.00 uur.
afscheid Jonna
In de themadienst van 12 maart nemen wij afscheid van onze jeugd werkbegeleider Jonna Becker.
colofon
Doopsgezind Haarlem
is een twee-maan delijkse uitgave van de Vereenigde Doops gezinde Gemeente te Haarlem
redactie druk foto’s
Jonna Becker, Herman Heijn & Willemien Ruygrok Drukkerij Trepico, Nijkerk Herman Heijn, tenzij anders vermeld
oplage
1.100
ontwerp & opmaak
zenden aan: Susan de Loor, Kantoordeloor Haarlem Het volgende nummer verschijnt op 1 april 2017, kopij uiterlijk vóór 6 maart
of aan vdgh Frankestraat 24, 2011 hv Haarlem, telefonisch contact 023 532 18 83.
Een vrijwillige bijdrage voor
Doopsgezind Haarlem
is welkom op rekeningnummer nl 82 abna 05 61 23 48 76 t.n.v. de Vereenig de Doopsgezinde Gemeente te Haarlem, o.v.v. ‘Doopsgezind Haarlem’.
© vdgh 2017